|
2017
|
|
|
Andreas, gogoratzen al duzu Margot eraman
|
zuten
egunean esan nizuna. Ni kontzentrazio esparru batera bidaltzeko asmoa zutela nagusiek.
|
|
|
Sugandilak ikusten dituen bakoitzean, Amadeorekin akordatzen da oraindik Mikaela. Zazpi urte besterik ez zituzten, baina elkarrekin jolasean pasatzen
|
zuten
eguna, kalean, ganbarako bazter ezkutuak arakatzen, gereziondoetara igotzen edo sugandilak harrapatzen. Lagun bereizezinak ziren bi haurrak, inozentziaren soinekoa eta galtza motzak jantzita, 1936ko uda hark dena aldatu zuen arte.
|
|
|
Akorduan daukat amama Klarak nola eraman gintuen hiru ahizpok beheko errepidera Santi Brouarden hilkutxari ohore egiteko Lekeitiorako bidean Muxikatik pasatu zenean. Milaka aldiz errepasatu dut nire memorian Ina Zeberio Gernikan hil
|
zuten
eguna. Aurrean banu bezala ikusten dut gaur ere Alaitz, bederatzi hilabeteko umea besoetan duela, Fleuryko bisita gelara irribarretsu sartzen.
|
|
|
Fusilatu
|
zuten
egunean soinean omen zeraman. Eskurik esku, ondo gordetako armairuetan egon ondoren, familiaren eskuetara itzuli zen orain urte batzuk.
|
|
|
Santa Luziaren gorpu ustelgabea. Zeremonia berezia, palioa eta guzti, egin behar izan zuten hura ekarri
|
zuten
egunean, meza kontzelebratua, pazkoko zuzia, eta intsentsua jo eta ke. Aldare berezi bat ipini behar izan zuten hain ornamentu bikaina zuen hilkutxa parrokian kokatzeko.
|
|
|
Baina ez eraman euskaldunen inpresio negatibo bat, mesedez. Kobazuloetan bizi ziren gizaseme horiek ez
|
zuten
egun osoa borrokan ematen. Ez.
|
|
|
Gimnosofista zeritzen jende batzuek hain gaitzesten zuten alferkeria ezen, betiere, afalaurrean deitzen baitzituzten pertsona gazteak beregana jakiteko ea zertan iragan
|
zuten
eguna. Eta baldin frogatzen bazitzaien alferkeriarik, ez zien afariak gaitzik egiten (Patrizio, De republica).
|
|
|
Ageriko azalpenik gabe, berak idatzitakoak ahaztetik, besteek idatzitakoak bereak zirela uste izatera igaro zen aitaren memoria matxuratua astebeteko epean. Asteazken hartan hasi eta ohean hilik aurkitu
|
zuten
egunera arte pasa ziren sei hilabeteetan, besteak beste, Madame Bovary, Ana Karenina, Harrotasuna eta aurrejuzkuak, Parmako Kartusia eta Katharina Blumen ohore galdua zuzendu zituen," argitaletxearen enkarguz" beti ere, berak esaten zuenez (Böllen liburuari zuzenketa arin batzuk baino ez zizkion egin).
|
|
|
Menderakaitza zen espezialitatean, erlojuz kontra, menderatu zuen alemaniarrak frantziarra. Atotxa futbol zelaia egokitu zuten etapa haren bukaera izan zedin; belodromo bilakatu
|
zuten
egun batez. Ezin aipatu gabe utzi futbol zelaia egin aurretik bertan belodromoa egon zela.
|
|
|
Ingurune horiek, jakina, basapiztiaz josita zeuden, oraindik gizakiak ez baitzuen naturaren handitasuna menderatzeko ahalmenik, eta hark markatutako erritmo eta aroek agintzen
|
zuten
egun batean bai eta baita bestean ere.
|
|
|
Ihesaldi bat imajinatu nuen Kalahari basamortuan zehar alemaniarren Afrikaraino: egarria pizten
|
zuten
egun beroek, belus urdinezko gau ederrek.
|
|
2018
|
|
|
Begi zulo handiak zituzten eta aurpegietan nekearen eta izuaren markak nabarmen ikus zitezkeen. Animu handirik gabe eman
|
zuten
eguna. Gizontxoak garbi esan zien ilargi beteko gauarekin kontuz ibiltzeko, baita ate misteriotsu bat ixteko eta berak emandako giltzaz ongi giltzatzeko.
|
|
|
Beste leku askotan ere Inauteriko giroan kokatua da emakumeen besta, bereziki Agata Deunaren egunean: Frantziako eta Espainiako hainbat herritan bereziki ospatzen
|
zuten
eguna emazteek, haietarik bat auzapez hautatzen zuten eta batzuetan gizonak gomitatuz, besteetan baztertuz (Varagnac 1948: 87; Caro Baroja 1965:
|
|
|
Siniukhaiev tenienteak arreta handiz behatu
|
zuten
egun horretara arte bizi izandako gela.
|
|
2019
|
|
|
Lanean gogotik hasi ziren. Ez
|
zuten
egun batean ere atsedenik hartzen. Egunero, diru pila irabazten zuten, milaka dolar.
|
|
|
Ordura arte indarrean izan zen natura neguko loaldirako prestatzen hasia zen. Eguzkiaren indarra apaltzen ari zen, urteko eguzkia pittaka pittaka hiltzen ari zen, eta neguburuan, hau da, neguko solstizioan, Eguberri deitzen
|
zuten
egunean, sortzekoa zen eguzki berriaren zain zeuden. Bitartean, negu luzean, Ilargiaren indar ezkorrak ziren nagusi.
|
|
|
Garai hartan Euskal Herriko biztanle gehienak baserritarrak edo laborariak ziren, eta gehien gehienak maizter edo bordari, eta urtero errenta edo saria ordaindu behar izaten zioten nagusi edo lurren jabeari. Badirudi horretarako erabiltzen
|
zuten
eguna azaroaren 11 zela, hau da, San Martin eguna, baina laborari ainitzek ordaina egiteko arazoak izaten zituztenez gero, abenduaren 21a arte, hau da, Santo Tomas egunera arte luzatzen zen epea.
|
|
2020
|
|
|
Hurrengo egunean Zaragozara iritsi ziren. Bertan eman
|
zuten
eguna eta Ebro aurreko hostal batean aterbetu ziren gaua pasatzeko. Hurrengo egunean Andorraraino joan ziren.
|
|
|
Elurteak indar handiz jarraitzen zuen eta baldintza horietan ez zen inora joaterik. Horrela eman
|
zuten
egun hura, eta hurrengo biak, eta baita hurrengo biak ere. Hotza txarra bazen, gosea okerragoa oraindik.
|
|
|
Nik dakidala behintzat, eta oker banago zuzen nazazu, Endika Egurrolak zu baino lehen izan dituen nobioak horrelakoak izan dira. Jendeak kontatzen duenagatik, Egurrolaren etxean egun batetik bestera sartzen ziren, zerbitzariei aginduak ematen hasten ziren, lana uzten zuten (baldin bazeukaten) eta ordura arte sekula sartu ez ziren dendetan erosketak egiten igarotzen
|
zuten
eguna. Zu ez zara horrelakoa.
|
|
|
Droga gehiegirik hartu ez zituenetariko bat zen egun hartako bezeroa. Ondo jantzita zihoan, hasierako elkarrizketa izan
|
zuten
egunean bezala, markako arropekin eta estatus ikurren batekin ere Tag Heuer bat zen haren erlojua. Dirua bazeukala argi zeukan Jurdanek kobratuko ziona makala ez zelako batez ere eta dirudun jendearekin lan egin behar zuela, baina ez finantzen arloan, ez baitzeraman traje ilunik ezta gorbatarik.
|
|
2021
|
|
|
Nire aspaldiko Luzaro hura jolastokia zen batik bat, Luzaroko auzokoak jolaskideak ziren, elkar estimatzen genuen, Luzaro zen haurtzaroa, benetako aberria jakintsuak esan bezala. Egun batean, horratik, nire aita hil
|
zuten
egunean, dena bukatu zen. Orduz geroztik jolasik ez, jolaskiderik ez, aberririk ez, bakerik ere ez.
|
|
|
Bestela ezin dut ulertu bat batean herrian nagusi egin zen isiltasuna, herriko gutxi batzuek, gure aitaren ondoan urtetan, lantegia sortu zuen aurreneko egunetatik, jo eta ke lan egindako edota larunbatetan Luzaroko Maritimon arratsalderoko mus partida berarekin betidanik ere jokatzen zutenetariko gutxi batzuek, eta Lodosa inguruko herrixkatik heldutako beste gutxi batzuek emandako doluzko hitzez gain, baina guzti guztiak derrigorrezkoak, hau da, halakoetan ohikoak zirenak, esaterako, eztau eskubiderikan, ala, okertu in dia, bai seguru, zure aitta ziaro errugabekua zan azken honek orduan ere pentsarazi egin zidana zeren erruduna izan behar zuen norbaitek eraila izateko, herriko jende gehiena, hileta elizkizunetan azaldu arren, guztietan azaltzeko ohiturari eutsiz bestalde, isilik egon zen. Isilik garbitu
|
zuten
egunean bertan, herrian berria bolo bolo hedatu orduko, are isilago gure aitaren gorpua kalean etzanda zegoela odolezko lokatz baten gainean, anbulantzia heldu aurretik eta gero ere bai, gorpua jasotzerakoan eta isilago ere euren eguneroko zereginetara mantso mantso itzuli zirenean, halako zerbait noiz edo noiz gertatu behar zelakoan. Isildu ziren zerraldoa elizatik ateratzekoan eta baita ehorzketara lagundu ziguten bakanak.
|
|
|
Burke kargugabetu
|
zuten
egunaren biharamunean, 2015eko abenduaren 11an, Gilgo Beacheko lehen gorpua aurkitu zeneko egunaren bosgarren urteurrenaren bezperan, prentsaurreko batean agertu zen Sini, FBIk LISK ikerketarekin bat egingo zuela iragartzeko.
|
|
|
Internetez ere bultzatu zituzten. Egia erranda hackerrek lan handia eta isila egin
|
zuten
egunetan. Momentuz lortu zuten jendilaje haietaz libratzea.
|
|
|
Eta horrela, alaiki eman
|
zuten
egun hura, batak bertzeari gogoraraziz beren denboran ikusirikoak. Goiza heldu orduko, Oisille anderearen ganberara joan ziren, zeina jadanik bere otoitzak egiten ari baitzen.
|
|
|
Astelehena zen zaldiek ihes egin
|
zuten
eguna eta eguerdirako Zawik ehun bat zaldun bidali zituen zaldiak ekartzera. Mutilei janaria eta abisua bidali zieten.
|
|
|
Gazteen arteko helduenek kontatu zizkieten antolaketa hartako gorabehera batzuk. Talde txikietan Baskoien istorioak eta biziraupen ikasgaiak kontatzen amaitu
|
zuten
eguna, orduko Almanzor eta musulmanen armada neurri batean gogora ekarri gabe. Azenari eta Otsoa hurbildu ziren gaztez osatutako talde batera.
|
|
|
Mando gazte, handi eta arin bat zen Bandi deitu zutena. Goizeko otoitza egin ondoren garbiketak egin, gosaria presaka hartu, eta egun osorako janaria zakutoan, Bandi gainean hasten
|
zuten
eguna. Azenari gainera, ibilia zen lan hartan.
|
|
|
Hiru egun kostatu zitzaien Ebrora hurbiltzea. Mendekatzaileak atzetik zituztela nabaritu zuten azken egunean eta horregatik jarraitu
|
zuten
egun argiz. Arratsaldean, mendi batetik urrunean hogei bat gerlari saldoa segika ikusi zuten.
|
|
|
Mutilak neka neka eginda eseri zirenean, gazterik sasoikoenak geratu ziren festarekin jarraitzeko. Lagunek ez
|
zuten
eguna berehala bukatu nahi. Logaleak jota ziren baina ahalegindu ziren luzatzen.
|
|
|
Bazirudien gerlariek beren jantzi ikusgarriez gain, zaldi gainean beren jarreraren bidez ausardia erakutsi nahi zutela. Desfilea bukatu zenean, zaldunak jaitsi ziren zaldietatik, morroien esku utzi eta familian eta herrikoekin pasa
|
zuten
eguna. Handik egun batzuetara Naiaran elkartuko ziren gerlariak eta han maniobrak eginen zituzten, armada osoa Gaztelara egun gutxitan abiatu arte.
|
|
|
Solstiziorako bi asteetara, egunak luzatzen ari zirenean, berandu afaltzen zuten. Eguneroko lanak bukatutakoan morroi eta jaunek atseden eta garbiketa azkar baten ondoren, otordu eta mintza solasekin bukatzen
|
zuten
eguna.
|
|
2022
|
|
|
Dukeak, halako berria entzun nahian baitzegoen, aise sinetsi zuen. Eta, mezularia besarkatuz, galdatzen ahal zion oro agindu zion; eta bere lana lehenbailehen bete zezan eskatuz, elkarrekin xedatu
|
zuten
eguna. Dukea kontent gelditu ote zen, galdetu beharrik ere ez dago.
|
|
|
Han Arabako kondearen agindupean Guadarramako indarren esperoan hartu zuten atseden, Naiarako egoeraz jabetu bitartean. Erregea agertzea ere espero
|
zuten
egunean zehar edo hurrengo egunean. Gautzean agertu ziren espero zituzten mendebaldeko tropak.
|
|
|
Familia osoa elkartu egiten zen urtean bitan, udazkenaren erdian eta eguberrietan. Denek nahi
|
zuten
egun batzuetan elkarrekin egon.
|
|
|
Baziren azken urteetan ireki edo berritu zituzten taberna asko. Gehienetan denetarik zerbitzatzen
|
zuten
egunean zehar: kafetegiak, tabernak eta jantokiak ziren aldi berean, baita pub eta disko txikiak gauean lan egiten zutenean.
|
|
|
Larunbat gauetan edo igandeetan elkarrekin ibiltzen ziren, betiko lagunekin gutxiagotan ibiliz. Lana eta bizitza ezin
|
zuten
egunetik egunera aldatu; hala ere, itxaropentsuago bizi ziren.
|
|
2023
|
|
|
galdetu zidan. Dantzaleku pare bat dauzkagu herrian, ez dira beste munduko gauzarik, baina txolartetxo atsegin bat pasatzeko oso ondo daude. Berriagoa eta modernoagoa da bata eta urte batzuk badauzka besteak, eta ez du zabaldu
|
zuten
egunetik musika aldatu. Gu bietara joaten gara larunbatetan, gehienetan.
|
|
|
Lo egin
|
zuten
egun osoan, lasai, salbu, eta afalordurako esnarazi zituen Cucak.
|
|
|
Provily ikastetxe pribatua zen, Zundertetik 30 kilometroa zegoena. Barnetegian sartu
|
zuten
egunean, etxerako bidea hartu zuen gurasoen zalgurdiari begira geratu zen Vincent, hori gertatu eta hamabi urtera Theori eskutitz batean kontatzen zion moduan. Barnetegi horretan 31 mutil eta 13 neska zeuden, Brabanteko protestante entzutetsuen seme alabak, eta bertan egon zen 1866ko abuztuaren 31ra arte.
|
|
|
Ekainaren 8an Theok eta bere familiak Auversen eman
|
zuten
eguna Vincentekin; Theok Vincenti esan zion haren koadroak gero eta estimatuagoak zirela; Leo Gausson neoinpresionistak koadro bat trukatu nahi zuela Vincentekin; Eugène Boch ek Borinageko koadro batengatik aldatu zuela Vincentek Saint Rémyn egindako Mountain Landscape; Albert Aurier i asko gustatu zitzaiola Vincentek bidalitako altzifreen koadroa eta Gauguin-ek idatzi ziola esanez asko gustatz...
|
|
|
Gauzak horrela, urte dezentetan debekatuta egon zen filma eta herri askotan oraindik bere horretan segitzen zuen. Oknostian estreinatu
|
zuten
egunera arte.
|
|
|
Vadimena. Ruslan izeneko beste pertsonaia batekin etorri zen eta astebete pasa
|
zuten
egun erdian egin beharreko lana gehiegizko kartsukeriaz betetzen. Vadim erdi pixpatuta etortzen zen fabrikara eta inoiz zokoren batean topatu nuen petakari arima ere xurgatzen.
|
|
|
Pixkanaka, inguruarekiko jakin minak lekua ostu zion fikzioari. Behin, Berriatura joatea erabaki
|
zuten
egun batean, herriko mendietan gora abiatu eta Madalena auzoraino heldu ziren. Goi xamar zegoenez, bertako begiralekutik inguruko basoak, mendi tontorrak eta kortak ikusi zitezkeen, eta hantxe eseri ziren bokata bana jan bitartean.
|