|
2000
|
|
|
Denbora luzean ibili da medikutan Castellonen, erresonantziak eta auskalo zenbat froga egin zizkioten han ospitalera eramanda. Azken hitzordu bat omen zeukan traumatologoarekin, kundan atera
|
zuten
egunean hain justu.
|
|
2001
|
|
|
Han, kanpoan, urrun, motor batzuen burrunba entzun zen korrokada kiratsuaren antzera, berehala apaldu egin zen trafikoaren harrabotsarekin guztiz bat egin arte. Ume mukitsu haiek ere edukiko
|
zuten
egun hartan zer kontatua.
|
|
2003
|
|
|
Gero etorri zirenekin beste hamaika aldiz txunditu ninduen. Maitemindu egin nintzen, bai, Eibarren Errepublika aldarrikatu
|
zuten
egunean baina sei urte beranduago.
|
|
2004
|
|
|
Marck ohean sartu eta esna egon zen denbora luzean; bazekien Carlos ere berdin egonen zela eritasunarena jakin zutenetik gehiegitan errepikatu zuten posturan, ahoz gora, zurrun, burusi eta maindireak kokospean bildurik; eri zegoela jakin
|
zuten
egun hartan ere, akordatuko zen Marck," the evil basque character" atera zitzaion, laztantzeko edo inguratu zitzaion aldi orotan errefusatu egin baitzuen, inolako laguntzarik nahi ez balu bezala.
|
|
|
gizonago; hori da hitza: gizonago" aitatuko zion Mariari, elkar ezagutu
|
zuten
eguna hizpidera ekarri zuten batean. Jendearen garrasiak isiltzean begiratu zioten elkarri, nor mintzatuko zen erabakitzeko.
|
|
|
" Gudari bat bezala sentitu ginen" esanen zion Mariari, hainbat urteren buruan berriz ere topo egin ondoren elkar ezagutu
|
zuten
eguna gogoratzean;" Ni behintzat bai".
|
|
|
olibondoen arteko lubakietan tirokatu
|
zuten
eguna.
|
|
2005
|
|
|
Sabela nahas nabari zuen eta estomaka trebes. Hala ere gogoan zetxikan Peterrekin taldea osatzera deitu
|
zuten
eguna: LAPDko burua zen John Biscayk, polizia izateko etsamina erdietsi berri zuen Peter aurkeztu eta hortik aurrera elkarrekin patruilan ibiliko zirela iragarri zion.
|
|
|
Herriko zahar batzuek lagunduta egin zuten egurra pilatzeko lan hori, tartean zelarik Senperena bera. Baztango Kultur Taldeak eskatuta egin zuten lan hura eta bertara bildu ziren inguruko egunkari, aldizkari eta telebistak, sua piztu
|
zuten
egunean.
|
|
2006
|
|
|
Izaren artean eman
|
zuten
eguna, Joxanen arrebak deitu arte... Arratsaldeko zortziak edo izango ziren Joxanek telefonoaren hotsa entzun zuenean.
|
|
2007
|
|
|
– Ba al dakizu zein atxilotu
|
zuten
egun berean? –esan dio parean duen gizonak Igarari– Etxabe, futbol jokalari ohia.
|
|
|
Uztailaren 26ari buruzko artikulu luze bat ere bazetorren erdiko orrialdeetan, baina irakurtzen hasi orduko Ainhoarekin oroitu zen, eta bertze baterako utzi behar izan zuen. Iruñetik lekutu aitzin, Faltetsiko haut hura izan zen bere azken enbidoa elkarrekin gosaldu
|
zuten
egunean; ez zen, agi denez, gezurretan ari, zeren...
|
|
|
Istripuari esker eman zioten lana zigarro puruak produzitzen zituen enpresan. Eskola handi bat irudi zuen lantegiak, eta langileek –gehienak emakumezkoak – tabakoaren hosto idorra bihurritzen ematen
|
zuten
eguna mahai luzeetan. Aizto zorrotz batekin moztu, trinko trinko bildu eta, behar bezalako tankera emanik, Montecristo irakurtzen zen paperezko eraztuna paratzen zioten ale bakoitzari muturrean.
|
|
|
Elkar ezagutu
|
zuten
eguna oroitarazi zion, eta ba omen zegoen behar bezala konprenitzen ez zuen zerbait. Espaloian jesarririk zegoen eta balkonetik, telefonoa eskuan, berarendako zela adierazi zion.
|
|
|
Elkarrekin gosaldu
|
zuten
egun hartako tirrinte bera egin zitzaion berriz ere, eta eskerrak eman zituen Ozeano Atlantikoa tartean zutelako. Ohi ez bezalako adiskidetasuna zegoen bien artean, eta Migelek ez zuen arriskuan paratu nahi.
|
|
2009
|
|
|
– Barre eginen dukezu jakitean euskal jatorrizko emazte zaharkitu bat badugula wash hegian. Tom Eagleyes deritzon tribuko buruzagiarekin ezkondu zen, JFK Dallasen erail
|
zuten
egun berean.
|
|
2010
|
|
|
Edonola ere, amaren kezka eta gure urduritasuna gogoratzen ditut. Arrebak eta biok kale ertzeko zuhaitz soilduek udazkena edo negua ote zen asmatzen uzten ez
|
zuten
egun hartan eskola zorrotxoa, altxorraren kutxa, eskuan generamala ikusten dut orain, amaren begi oroimena nitaz jabetu balitz bezala.
|
|
|
– Kateatu egin zineten Euskaldunakoen greba egunean, Bilbo sutan eta poliziek beruna erabiltzeko agindua
|
zuten
egun berean. Edozer gerta zitekeen, onerako gutxi.
|
|
|
Modernoak dira Guggenheim museoko hezur eta azalak, antzinakoak barrenak. Zabaldu
|
zuten
egunean bertan Euskal Herriko kulturgile askok eztarria lakartu arte salatu zutena egiaztatu nuen: akuiluaren puntak ez zuen euskaldunetik ezer; idi uztarria pop art legez erakusten zuten arren, kirtena New Yorken zegoen.
|
|
|
Diktadurari garaipen txikiena lapurtzea gauza handia zen guretzat. Urte batzuk geroago, Carrero Blanco almirantea Espainiako Gobernuko lehendakariorde izendatu
|
zuten
egunaren bezperan erdietsi genuen garaipen txiki bezain garrantzitsu hura. Eskoletan, 1936ko gerrari buruzkoak ezagutarazteaz gain, gerraostekoak ere ezagutaraziko dituzten itxaropena dut, itxaropena baitut gure historia geure oroitzapenetatik ere kontatzea lortuko duguna.
|
|
|
Ismael atxilotu
|
zuten
egun hartan bertan, batzuk poliziekin paparretik helduta ari ginen bitartean, enpresa batzordeko zenbait kide gobernadore zibilarekin elkarrizketatu ziren. Besteak beste, Euskaldunako afera 40 langile gudarienak atxilotuta konponduko zela proposatu zien Iñaki Lopez gobernadoreak.
|
|
2011
|
|
|
Begi bistakoa zen Luisek karisma zeukala, baina ezin izan zituen menderatu, sindikatuek indarra ageri zuten ordurako, handik harat langileen batasuna paktatua izanen zen, izatez gerotan. Bulego berean idatziak ziruditen komunikatuak irakurri zituzten jendea epeltzeko, lortu
|
zuten
egun osoko greba ez ateratzea, indarrak gorde behar zirela esan zuen Gorkak berak ere, txaloak jaso zituen, harrigarria zen hilabeteren buruan halako erraztasuna jendaurrean, harritu ninduen.
|
|
|
Burdina herdoilduak horma artesituak edonon eskultura berrien inguruan. Blokezko harresi berria egina
|
zuten
egun haietan sarrera gotikoaren inguruan. Orain apaizen batek R.I.P. zabar zizelkatua dauzkaten plaka metalikoak josi eragin ditu hiru arkiboltako uztai puntadunaren alde banatan.
|
|
|
Bahitu
|
zuten
eguna oroitzen saiatzen da batzuetan ingeniaria. Bahitu zuten eguna oroitzera derrigortzen du bere burua.
|
|
|
Bahitu zuten eguna oroitzen saiatzen da batzuetan ingeniaria. Bahitu
|
zuten
eguna oroitzera derrigortzen du bere burua. Urrun ikusten du, baina badaki ez duela ahaztu behar:
|
|
|
Hondoa, hala ere, iragarkiak grabatzera derrigortu
|
zuten
egunean jo zuen Idoiak: Aita Santuaren bisitaren propaganda, errenta aitorpenean elizari zegokion laukitxoan gurutzea jartzearen garrantzia azpimarratzen zuen kortea...
|
|
2012
|
|
|
Salto batean jaiki da, kirolerako erabiltzen duen arropa jantzi du eta korrika txikian abiatu da Trintxerperantz. Taberna batean zain du Manuel, sindikatu horikoekin bilera egin
|
zuten
egunean atsegina izan zen bakarra. Orduan baino zaharragoa iruditu zaio gaur.
|
|
2013
|
|
|
Irekiagoa edo modernoagoa zela ere iruditzen zitzaigun. Bi gaik betetzen
|
zuten
egun hartako azal osoa, egun haietan bertze konturik ez baitzegoen: " Franco, muy grave.
|
|
2014
|
|
|
Dei andana bat jaso
|
zuten
egun hartan. Batzuek amari animoak emateko deitzen zuten, beste batzuek informazioa emateko, eta gehienek informaziorik ez zeukatela esateko.
|
|
|
Urte horretan eskolatu zuten Irene Arrias, 1974an, Etiopiako Haile Selassie enperadorea agintetik kendu
|
zuten
egunean, irailaren 12an. Hiru urterekin eskolatu zuten Irene Arrias, beraz.
|
|
|
Larri zauritu zuten, ia itsu geratu zen, 1979ko urtarrilaren 13an, Irene Arriasen zortzigarren urtebetetzea baino 12 egun lehenago. Jose Manuel Pagoaga izan zen sei urte lehenago Eustakio Mendizabal Txikiarekin hitzordua zeukana Algortako tren geltokian, Irene Arriasen etxetik hamalau metro eskasera, hil
|
zuten
egunean.
|
|
|
Antzeko bidea egin zuen Eustakio Mendizabal Txikiak hil
|
zuten
egunean, hogei bat urte lehenago. Apur bat harago joan zen Txikia, ikastola atzean utzi zuen, ez gehiegi ere, 100 metro baino askozaz gehiago ez.
|
|
|
1937ko apirilean harrapatu zuten Lauaxeta, Begoña Sasieta jaio baino hilabete batzuk lehenago, Marina Zabalak, Ireneren amamak, marokoarraren aurretik eskailerak hirunaka igo baino aste batzuk lehenago. Idatzi izan da Lauaxetak, harrapatu
|
zuten
egunean, atzerriko kazetari batzuei erakutsi zizkiela Gernikako bonbardaketak eragin zituenak. Gernikaraino eraman zituen, errea ikustera, gorpuak ikustera ere bai beharbada, eta bueltan, Bilbora itzultzen ari zirela seguruena, bidean harrapatu zuten.
|
|
|
Nola eraman zuen etxera, nola uda, nola ikastola gero. Ikastolatik deitu
|
zuten
eguna ere gogoratu zuen, azaroaren 8a. Jaiotzeko zegoen umea ikusten ari zen ume harengan, edo alderantziz, berdin dio, ez dio berdin.
|
|
|
Ikastolatik deitu
|
zuten
eguna gogoratzen zuen orduan batez ere, argi gogoratu ere, baina apur bat lausotuta ere bai, ez luke jakingo ondo azaltzen. Irene ez zegoen etxean ikastolatik deitu zuten momentuan, amak kontatu zion gero:
|
|
|
Lausoago gogoratzen zuen ikastolatik deitu
|
zuten
eguna, lehenago gertatu zela iruditzen zitzaion, ezinezkoa zen arren, motelago gogoratzen zituen gauza batzuk, arraro. Ibonek sukaldeko argia piztu zuen orduan, Irenek denbora gehiago nahi zuen ilunetan, umeari begira egoteko...
|
|
2016
|
|
|
Ez zen makala izanen Estellerrirako trafikoa maiatzaren 4 hartan, foruzainek zein guardia zibilek lan franko izanen zuten txapelgorrien jarioa bideratzen. Bai, ongi aukeratu
|
zuten
eguna Gendulain kapitainak eta Goñi lotinant koronelak.
|
|
|
Aste Santuko baimena probestu zuten Artatzara, haren sorterrira joateko. Ez zuten erraz ahaztuko Ostiral Santuko gaua, zeharo arrailduta bukatu
|
zuten
egun hura Pedrotxoren etxean. Baina, aurretik, egun argiz, lehengusuaren jeep zaharra baliatu zuten Urbasari itzulia emateko, eta otarrea ez zen hutsik heldu etxera.
|
|
|
Baina, aurretik, egun argiz, lehengusuaren jeep zaharra baliatu zuten Urbasari itzulia emateko, eta otarrea ez zen hutsik heldu etxera. Goiztiarra izan zen udaberria, perretxikoz enpo egin
|
zuten
egun hartako afari legea; tira, eta dena esaten hasita, ez ziren egun hartan perretxikoez gozatu zuten bakarrak, etxera bidean gelditu zituen guardia zibil pareak ere eraman baitzuen bere partea.
|
|
|
Antonio Gezalaren pintura bat erosi zuen Bilboko Udalak 2008an, luzaroan jabetza pribatuan egon ostean, Arte Ederretako Museoaren bildumarako. Mihisea, Artisten gaua Ibaiganen izenekoa, ez da oso handia, 90 x 95 zentimetroko neurria du, baina aurkeztu
|
zuten
egunetik piztu zidan arreta.
|
|
2017
|
|
|
Axiri ituna sinatu
|
zuten
egun hartara egin zion gogoak, Lekunberriko hotel hartara, San Frantziskotik bueltan, elkarrekin ibiltzeari utzi ziotenekora. Gerora, behin baino gehiagotan gogorarazi dizkio Josebak une hartan esandakoak:
|
|
|
Downtownean eman
|
zuten
eguna. Union Squaren, La Marina auzotik paseatzen, Chinatowneko kale nabar eta abartsuetan, eta, jakina, zubi famatua ikustera hurbildu ziren.
|
|
|
Une horren zain ematen zuen eguna Azkoitiko mutil koskor hark, batez ere mendiko etapa edo erlojupekoa egokitzen zenean, sailkapen nagusirako erabakigarri gerta zitekeen lehia aurreikusten zenean. Arratera eraman
|
zuten
eguna, berezia eta ezberdina izanagatik, ez zen salbuespena izan.
|
|
|
Gero igandeak iristen ziren, bezperako guztia inoiz existitu ote zen zalantza sortzen
|
zuten
egun motelak. “Geure buruaz beste egiteko egunak”, deitzen genien txantxetan.
|
|
|
Nire baitan zeuden erdi maketoa izatearen lotsa eta ezkertiarra izatearen harrotasuna; poliziarekiko herra hasieran intuitiboa eta gerora ezinbestean justifikatua; historiako liburuaren babes orrian GORA ETA (m) idatzi nuen eguna; parentesi arteko m ak zer esan nahi zuen jakiteko premia eta inori galdetzeko ahalkea; parkean negarrez ari zen neska, ETAk osaba hil ziola oihukatzen zuena; Perurekin izandako solasaldiak; pegata klandestinoak; atentatuei ekintza deitzen hasi ginen eguna; alguien debe tirar del gatillo... ETA, ETA, ETA, ETA!; izerdi usain konpartitua, talde sentipena; lagun maketoekiko maitasun barkabera; Miguel Angel Blanco erail
|
zuten
egunaren bezpera eta biharamuna; abertzale puruekiko mesfidantza eta espainolista ezkertiarrekiko errukia eta auzo lotsa; manifestazioen amaieran Eusko gudariak gara kantatzeak sorturiko erridikulu sentsazio errepikaria.
|
|
|
Berriz ospitaleratu
|
zuten
egunean bertan hil zen. Ixabelek anbulantzia bat eskatu zuen eta eskutik emanda egin zuten bidea.
|
|
|
Aldi hartan, lanera bidean, egun hura gogora ekartzen ahalegindu nintzen, pisuzko arrazoi bat behar nuen eta aurrera jarraitzeko, baina geroz eta maiztuago zetorkidan, usain mordoilo bat, distirarik gabeko gorputza, eta ordurako ezustean harrapatzen ez ninduen hoditeria eta burdin hotsa. Gero eta maiztuago, irudikapen hark nigan ezer pizten ez
|
zuten
egunak etorri ziren.
|
|
2018
|
|
|
Antza, heroiak Partisania izeneko lurralde batean bizi ziren, eta euren garaia iristen zenean, Partisaniako sarrerako zubia zeharkatu behar
|
zuten
egun batez heroi izateko. Eta hura gainditu berritan dinamitatu egiten zuten, ez zedin itzuli.
|
|
|
Txoporen omenez idatzitako kanta abesteari utzi behar lioke? Moskatel botilez, Josutxoren heriotzaren ondoren isuritako malkoez, haren arreba Carmen besarkatu
|
zuten
egunaz ahaztu behar du? “Hau ez da inoiz gertatu, hau ez dut inoiz idatzi, hau ez duzu inoiz kantatu.
|
|
2019
|
|
|
Irakurri berriak ditut egun haietako egunkariak ostera. Ez zen urtebete ere pasatu oroitarria desagertu eta portu txikia inauguratu
|
zuten
egunera arte. Orduko datuak bat datoz; nolanahi ere, inork ez du txintik atera, hasieran esan bezala.
|
|
2020
|
|
|
Gero Yoyesena gertatu zen. Jose Inazio Ormaiztegin ari zen matematikako eskolak ematen eta Ordizian izan zen Yoyes hil
|
zuten
egunean.
|
|
|
Histeria kolektibo eta indibiduala zer ziren frogatu ahal izan zuen egun hartan. Histeria eta superbibentzia instintuek elkartasuna pikutara bidali
|
zuten
egun hartan. Salvesequienpueda.
|
|
|
Atxilotu
|
zuten
egunean, ez zuen negarrik egin. Urte batzuk igaroak ziren egunkarietan bilatze eta atxilotze agindua irakurri zuenetik, eta bazekien denbora kontua besterik ez zela izango.
|
|
2021
|
|
|
Bihotza punpaz nabaritu nuen. Hitzak, erdaraz, euskaraz bezala, mailuka zebilzkidan, erantzunik ez
|
zuten
egunean zeharreko galderen ildotik. Garburaren beroak eta zaporeak sosegatzen ninduten.
|
|
|
Lizarrustin hil zen; gorpuzkiak ekarri genituen hilerrira. Hil
|
zuten
egun berean ikusi nahi izan genuen, baina ez ziguten utzi. Eta hango parrokoak esan zigun ekar genezakeela nahi bagenuen, eta non zeuden bagenekienez, bi baitziren, ekarri genituen.
|
|
|
Baina gezurra esan zuten. Isiltasun gogorra ezarri zuten bazekitelako parekoek beldurra galtzen
|
zuten
egunean jasanezina izango zela lekukotasunak entzun eta begiradari eustea.
|
|
|
Aita ere beldurrez gogoratzen dute, soroetara abiatzen zenean igitaia gerrikotik zintzilik beti, “zer gerta ere”. Eskuindarrak ziren, kezka izango
|
zuten
egun haietan egon zen giro nahasia zela eta, etxe askotan bezala, baina harrigarria da Luis Fernandez Falangeren bandera pean aritu izana, Altsasun, berez, ez zegoelako horretarako tradiziorik. Ez Falangerena, ez karlistena.
|
|
|
Gero eta zailagoa. Munduarekin harremana pantailen bitartez genuen, orduan normala ikusten
|
zuten
egun osoa haiei begira egotea. Ezin zuten geratu lagunekin, ezin zuten eskolako patiora joan, eta jolastu ere pantailatik egiten zuten, beste aldean lagun bat egonik, eta ez balego ere, bakarrik.
|
|
|
Wynnerrek ongi ezagutzen zuen Schwimmer. Bere idazkari pertsonala izan zen hogei urtez, elkar ezagutu
|
zuten
egunetik bertatik Schwimmer zendu zen egunera arte.
|
|
2023
|
|
|
Salgai batek ideia horiek guztiak ordezkatu ahal izatea baino gozoki handiagorik ez dago, eta Pepsikoak azkar asko jabetu ziren horretaz. Egia da kontzertuek iraun
|
zuten
egunetan “Sponsored by Nobody” eta “Fuck Pepsi” leloak zituzten kamisetak ikus zitezkeela eta zenbait musikarik Mobyk adibidez dokumentalean bertan kulturaren merkantilizazioa salatu zutela, baina merkatuaren logikatik at doan harremanik apenas sustatu zen Woodstock berrian. Horren adibiderik lizunena erakusten digu filmak une batean, kameren objektiboa bular biluziak era psikodelikoan margotuta dituen emakume batengana hurbiltzen denean.
|
|
|
Arasa azpia haritzaren egurra imitatzen duten listoiez estalita dago, eta salgaiak jartzeko apalek ere haritza imitatzen dute. Berritutako harategia inauguratu
|
zuten
egunean, etxean egindako txorizo muturrak banatu zituzten doan, eta betiko bezero batek egur hura guztia benetako haritzarena ote zen galdetu zion halako galderak egiten dira herrietan. Inesen ahotik “bai” lehor bat baino ez zen atera.
|
|
|
Etxola zegoen tokian, etxe duin bat topatu zuten, askoz ere dotoreagoa, baratzeaz zein jardinaz inguratuta. Familiak kontatu zienez, behia hilik aurkitu
|
zuten
egunean larritu egin ziren, baina segituan ekin zioten bizirauteko beste iturri bat bilatzeari, eta ahalegin horri esker beren dohain naturalak deskubritu zituzten. Nekazaritzan eta lorezaintzan trebeak zirela ohartu eta barazkiak zein loreak saltzen hasi ziren.
|
|
|
1997ko urriaren 3a zen. Guggenheim museoa inauguratu
|
zuten
egun berean zabaldu genituen Mina Espazioko ateak. Langararen esposizioaz aparte, DJak, kontzertuak eta performance bat antolatu genituen.
|