|
2017
|
|
|
Ezka geurea! errepikatu
|
zuten
denek maiatzeko uren islan beraien beldurrak, nahiak, desirak, eta guztien gainetik, bizitzeko kemenak bultzaturik.
|
|
|
Ezka geurea! oihukatzen
|
zuten
denek elkar besarkatuz.
|
|
|
Zer da hori? galdetu
|
zuten
denek.
|
|
|
Hala bedi!! Esan
|
zuten
denek aho batez
|
|
|
Esan bezala egin
|
zuten
dena, baina Buhame handiak ez zuen dagoeneko Pitxuren beharrik, eta beste Buhameen dibertimendurako zera otu zitzaion:
|
|
|
Ate nagusitik erreka zeharkatzen zuen zubirainoko bidea hilotzez beterik zegoen, Donegoitiko herritarrek bere lehen gudaldiaren garaipena ozenki ospatzen zuten bitartean, inor ez zen konturatu zaldi zuriaren nondik norakoaz. Jaun Beltza eta bi gudarik ezkutuko etxola batera eraman
|
zuten
dena baretzen zen bitartean.
|
|
2019
|
|
|
(Ez
|
zuten
dena jan, noski, ez zuten asko jan,
|
|
|
Horretarako Sugaar edo Herensuge hil beharra zegoen. Ikus dezagun nola harilkatu
|
zuten
dena Teodosio Goñikoaren elezaharraren inguruan.
|
|
|
Oholtzaren aurrean eta ezker eskuineko aldeetan Zuberoako pastoraletan ezartzen dituzten itxurako zurezko harmailak jarrita zeuzkaten. Gaztelura doan muinoaren beheko aldean, orain landa-etxea eta frankismoaren garai ilunetan guardia zibilen kuartela izandako jauregi zaharraren aitzinako pentze eder eta zorrotzean, hango penditza eta zuloa baliatuz, paratu
|
zuten
dena. Beheko zuloan oholtza ederra eta ezker, eskuin eta aurreko aldeetan zurezko jarlekuak.
|
|
|
Gezurra bizitzan kontatu diguten guztia, hitz emandako guztia. Kolpea latzagoa izan zedin asmatu
|
zuten
dena. Baietz esan diozu logelaren eskaintzari, ados, goibel batez.
|
|
|
Gidariak eta soldadu gazte mehe, ilehori eta irribarretsu batek bi kutxa eta oihal grisez bildutako zama handi bat atera zituzten. Gelarik zabalenera jaso
|
zuten
dena. Kabrioletak alde egin zuen, eta handik ordu batzuetara zaldi hotsa entzun nuen.
|
|
|
Hitz bat edo beste esaten zuen eguraldiari buruz, tenperaturari buruz edo garrantzi beretsuko beste gairen batez: gauza bat
|
zuten
denek berdina, ez zirela erantzunik espero izatekoak. Beti geratzen zen unetxo batez atetxoaren ondoan.
|
|
2020
|
|
|
Arraioa! esan
|
zuten
denek.
|
|
|
Eguzki ederra zeruan. Hiru gurasok gidatutako autoetan kargatu
|
zuten
dena eta Ibardineko lepotik barrena Bera alderantz abiatu ziren. Iban donibandarraren aitak lehen autoa gidatzen zuen, eta Ibanekin batera Panpi azkaindarra zihoan.
|
|
|
Hiru itsasontzietako eskifaiak aintzira barnera sarturik, zurien ebanjelioa aldarrikatu zuten, alegia, zuri batek bakarrik hil dezakela beste zuri bat, eta menpeko arrazak alde batera geratu behar dutela. Aintzira goitik behera iragan
|
zuten
dena hondatu eta deseginez. Hondarrezko zirkulu estu hartan ez zegoen ihes egiteko biderik, ez eta ezkutatzeko oihanik ere.
|
|
|
Hoteleko barran muturra pixka bat berotu ondoren, jangelan beraientzat prestaturiko mahai luzean eseri ziren. Izkinetako batean Beñat ezarri
|
zuten
denen mahaiburu.
|
|
|
Azken aldian gehiegi ez zuela ikusten ohartu zen Jurdan, Anderez oroitutakoan. Bahitua omen zeukaten senarrak eta seme alabek alde batetik seme eta alaba bana zeuzkan, bigarren heziketa edo batxilergoa edo orduko gazteek ikasten
|
zuten
dena delakoa ikasten ari zirenak eta lanak bestetik banku bulego batean lan egiten zuen, baina gehiegi ez zuela iraungo uste zuen Jurdanek, edozein unetan bezeroren bat edo nagusia akabatuko zuelako, eta guztien artean ez zioten Jurdanengana ihes egiteko aukera gehiegirik uzten. Telefonoz hitz egiten zuten, hori bai.
|
|
2021
|
|
|
Treep pub era joateko abisua jaso zuten. Telefonoa bikoiztuta zutenez, ertzainek momentu berean jakin
|
zuten
dena. Ana, Lala eta Jaker aurreratu ziren pub ean sartzen.
|
|
|
Tabernan beraien ondoan gizon bat ari zen hizketan, keinu nabarmenak eta manerak erakusten zituena. Fernandez deitzen
|
zuten
denek eta homosexual ezaguna zen. Guztiek edo gehienek onartzen zuten.
|
|
|
Zirudienez eta zorionez informatiko batek gelditu zuen erasoa. Astelehenean ordenagailuak piztean jakinen
|
zuten
dena pasatua izanen zen ala ez. Eguneko beste berriak Herri Urrats eguna eta presoen aldeko mobilizazioak ziren.
|
|
|
Batzuen emaztegaiak eta gure herrietatik ezkongaiak bidaliko dituzte. Zawik eta Kahinak antolatu
|
zuten
dena etorri ginenean baina ez da orain arte posible izan. Etorri ginenetik ia bi urte pasa direnean, aberastu gara eta gure herriko neskez gain mutil eta gizon sanhayar gehiago etorriko dira.
|
|
|
Gizona festa egunean auzipetu
|
zuten
denen aurrean eta Habusek, kolpe nahikoak eta gehiegi zituela ikusita, epaile bezala poste batean lotuta egunak pasatzera zigortu zuen, lotsa pasaraztea aski izanen zelakoan. Handik aurrera lanik desatseginenak egin zituen.
|
|
|
Hurrengo egunetan iruindarrek, arrunt ikaraturik, ikusi ahal izan zituzten beraien ordezkarien gorpuak zubiko dorreetatik zintzilik, urkaturik. Erregek erran bezala, mihi luzea
|
zuten
denek ahotik dilindan. Orduz geroztik, Mihiluze da iruindarrek zubiari eman zioten izena. Gaur ere horrela deitzen diote.
|
|
|
Herriko haurrak luzaroan egon ziren negarrez, hain maitea zuten Goso hil zitzaielako. Azkenean beren malkoak xukatu zituztenean, haren heriotzaren mendekua hartu behar zutela deliberatu
|
zuten
denek batera. Ez zekiten, ordea, nork hil zuen.
|
|
|
Receswinthoren aurkako iraultzan, euskaldunek ez zuten tenploen, ez aldareen, ez klerikoen miramenik agertu. Aldean harrapatu
|
zuten
dena erre eta kiskali zuten, elizak apurtu, monastegiak eraitsi, aldareak porrokatu, monje eta klerikoak jo eta garbitu, hilak bazterretan bota, zakurren edo beleen janaritako... (Azurmendi 1992, 87 or.).
|
|
2022
|
|
|
Umeek ez zuten txintik atera. Nahi zutena lortu zutela uste zuten eta ez
|
zuten
dena pikutara bota nahi. Atetxo babestu batetik beheko itxiturara jaitsi ziren.
|
|
|
Gaua han pasa ondoren, goizean goiz jarraitu zuten Arlanzonera heltzeko. Juarroseko lurretan sartu zirenean jendearen agurrengatik jakin
|
zuten
dena ongi zegoela eta ongi zeudela. Uztak ez ziren txarrak izan eta pozik zeuden udazkenean bertze leku batzuetan baino euri gehiago izan baitzuten.
|
|
|
Goiz hartan Erramunekin lurren kudeaketaz aritu ondoren, gosaltzen ari ziren sukalde handian. Etxe hartan, jauregia izanda ere, bizitza eraikina nagusiaren ondoko sukalde zabalean egiten
|
zuten
denek, baita jaunak eta andreak. Horregatik une hartan sukaldariez gain, ondoko mahaian morroi batzuk gosaltzen ari ziren; jaunak eta administrariak bertze batean egiten zuten bezala.
|
|
|
Ez zion inork galdetu zer pentsatzen zuen Erikek proposatutakoaz. Hark eskainitakoa onartu eta eskertuko zuela pentsatu
|
zuten
denek eta halaxe jakinarazi zioten berekin topo egiten zuten bakoitzean. Hura bai zortea Mararena.
|
|
|
Aretoko ateak ireki eta arrapaladan irten ziren guztiak moila aldera. Bihotza kolkotik atera beharrean
|
zuten
denek ala denek. Ez zekiten ferryak ur azalean mantentzea lortu zuen ala ez.
|
|
|
Txalo egin
|
zuten
denek, gogotik, zarta zarta, eta olagaratzetik gelditu zirenean, burukoak kendu zituzten, eta izerdia xukatu.
|
|
|
Bertze argazki bat atera
|
zuten
denek elkarrekin eta laster arte...
|
|
|
Hurrengo egunean elkar agurtu eta beren etxera itzuli baino lehen afalondoan hizketan egon ziren Fortuno Otxoiz eta Azenari, Nuño lotara joan zenean. Egun haietan harreman ona izan
|
zuten
denek, baina Fortunio eta Azenariren artean gehiago. Azenarik bazekien Antso Gartzes Aragoi aldera joan zela, baina ez zehazki zergatik.
|
|
|
Irailaren batean eguerdia pasatu ondoren haur minetan hasi zen Gaila eta ondoan bere ama, Azenari eta belagile emagina zituen. Erditzen ari zela garbi jakin zutenean, logelan antolatu
|
zuten
dena. Ohe ondoan jarri zuten erditzeko tramankulua.
|
|
|
Arropa bustia kenduta gorputz berotasuna konpartitu zuten larru lehor batekin babestuz. Gorputzak elkartzen zituzteneko lehen aldia zen, baina atsegin emozionala sentitu bazuten ere, egoeraren larriak eta beldur puntu batek besarkada hutsean utzi
|
zuten
dena. Goizean babes toki hartatik atera zirenean mundu ezin ederragoa ikusi zuten.
|
|
|
Hegoaldean al Rababen mota guztietako artisauek jarri zituzten tailerrak, dendak eta etxebizitzak; Albaicinen sanhayarren familiak bizi ziren eta al Hamra alkazaba berriaren inguruan judutarrek handitu zuten beren auzoa. Harresi altu eta ikusgarriek inguratzen
|
zuten
dena. Orduan ere auzoen artean hutsarteak eta parkeak utzi zituzten.
|
|
|
Erabat sartu ziren giroan, mundu oniriko eta sentipenez beteriko haren edertasunean. Gaia nagusiaz aparte andregaiaren maitatuari zuzendutako sentimendu sakona jarcha deituriko baten bidez errepikatzen
|
zuten
denek, arraroena jarcha horiek erromaze mozarabeaz egina izatea zen.
|
|
|
Han, aita, isil isilik kamioiraino igo eta soka luzea barruko barra sendo baten inguruan pasatu zuen, zekorrari errazago eusteko. Gainerako hiru gizonezkoak animalia akuilatuz eta ziztatuz, berehala igoarazi
|
zuten
denen artean Gorri goraino. Aitak lokarritik ongi tiratu eta kamioi barruraino amen batean sarrarazi zuten, santu santu.
|
|
|
Medikuak espero zuen bezala, handik hainbat minututara, hantura jaisten hasi zen eta baita oinazea murrizten ere. Oraindik beste horrenbeste denboran jarraitu
|
zuten
denek morroiarekin, lagun egiten eta haren hankaren bilakaeran arreta jartzen, osagileak batez ere, noski.
|
|
|
Borda barruan, sendagileak morroiari egin beharreko jarraibideak eta hartu beharreko sendagaiak eman zizkion. Gauzak horrela, sendagileak eta beste hiru gizonezkoek ikusi zutenean pazientea bere onera itzultzen hasita zegoela, eta, bestalde, askoz ere lasaiago agertzen zela, momentu hartantxe erabaki zuten norbera bere zereginetara itzultzeko tenorea zela, eta halaxe agurtu
|
zuten
denek morroia:
|
|
|
Bi semek belarrietatik tiratuta, besteak isatsetik bultzatuta eta aitak sabeletik pixka bat altxatuta, lauren artean aida batean atera eta salbatu zuten zerri eme itsua. Lasaitu ederra hartu
|
zuten
denek!; batez ere Manexek!
|
|
|
Desilusio handia hartu
|
zuten
denek, batez ere amak, hainbeste lan egin ondoren, borondaterik onenarekin.
|
|
|
Dena den, harako hartan, baserritarrek ez zuten batere arazorik izan izainekin. Ur gardena oso gustura edan
|
zuten
denek, ase arte; inor ez zen egarri gelditu. Ura edaten bukatu ondoren, haritz handiaren itzal azpian kokatu eta pausatu ziren denak, atsedenaldian jarraitzeko, eta, geroxeago berriz lanari ekiteko.
|
|
|
Bien bitartean gurdia kate aldapa pikoraino iritsi zen, trenbideko tarte osoa pasatu eta gero. Huraxe zen benetan une larria; hantxe frogatu
|
zuten
denek beren trebetasuna: bi animaliek eta lau gizonezkoek.
|
|
|
Azkenean familiakoek hantxe bukatu
|
zuten
denek, adarjotzaileari adarra jotzen.
|
|
|
Tren geltoki handi eta ederrean sartu zen, Estació de França famatuko hall ederra miresten geratu zen. Novecento estiloan, marmolek eta brontzezko moldurek eder egiten
|
zuten
dena; hiru gangek, kupulek, handi. Beste mundu bat balitz bezala nasetara pasa egin zen.
|
|
|
Oilasko afrodisiakoa deitua zen etxeko espezialitatea. Hura hartu
|
zuten
denek, baina limoiz eta albahaka resiff saltsan. Basmati arrozarekin enperadore arrain dotoreak bazuen itxura ona eta zerri saihetsak Caribe erara, limoi eta ezti saltsan zoragarria zen.
|