|
2001
|
|
|
1997ko uztailean, Miguel Angel Blanco, PP alderdiak Ermuan zuen zinegotzia hil zuen ETAk, bahituta eduki ondoren. Garai hartakoak dira Espainiako Gobernuaren eta ETAren arteko elkarrizketak Aljerren, Julio Iglesias, industria gizon gipuzkoarraren bahiketa eta tentsio egoera sorrarazi
|
zuten
beste ekintza batzuk (ETAko kide Yanci eta Kalparsororen heriotza). Ekintza hauen guztien aurrean, salbuespen egoeretan ohi den propaganda kazetaritza moldea gauzatu zen argi eta garbi.
|
|
|
Kazetari askok funtzio hori kazetaritzaren berezko ezaugarritzat hartu bazuten ere, kazetaria gizarte eskubide baten aldioroko berme kontestaezin gisa?, gizarteak aldaketa politiko sozialak eragiteko duen tresnatzat hartu
|
zuten
beste kazetari batzuek, eta helburu jakin batzuei begira bideraturiko jarduera politiko bihurtu zuten informazio jarduna bera.
|
|
2002
|
|
|
Hain mantso ibilita, ordea, susmagarri gerta zitekeela pentsatu, eta, ez bat eta ez bi, herrenka hasi zen, hankako min plantak eginez. Txino eta Valdések berriketan segitzen
|
zuten
beste aldean, lasai, jakaren patrikatik zigarro paketea atera, zigarro bana hartu, piztu, eta atxiki luzeak ematen zizkietela. Komisaria aurretik pasatzerakoan, Txarrimutur polizia-burua ataritik irteten ikusi zuen.
|
|
|
Berehala hasi zen hizketan, Manuel kalean ikusia zuela aditzera emanez. Egun guztia irratiari erantsita pasatu omen zuten almazenean, kolpe zorrik jo gabe, eta bezeroek ere ez omen
|
zuten
beste solas gairik. Manuelen ama ere ikusia omen zuen, andre multzo baten erdian azalpenak ematen, eta urduri omen zirudien.
|
|
2006
|
|
|
Gure kale eta plazetan. Madarikatuak, niretzat ez
|
zuten
beste izenik lur alemaneko airea pozoitzen zuten haiek.
|
|
2007
|
|
|
Metro batzuk haratago, ia ez zebilen inor. Haien buruen gainean ikurrinatxo batzuk zeuden, amnistiaren aldeko anagrama
|
zuten
beste banderatxo batzuekin nahasian. Geldirik zegoen Amaia, kale bukaerak muga bat ezarriko balu bezala.
|
|
2009
|
|
|
Geltoki batean ikusi nuen azkeneko aldiz. Tren batera sartu
|
zuten
beste askorekin batera.
|
|
|
Haren elurrezko gorputza besarkatzen ikusi nahi zuen Ananda, eta berak ere parte hartu maite jolasean; aldi berean, ordea, Lidiarekiko irrits edo morborik ez zuen sentitzen, erakarmen" garbia" baizik, ia deboziozkoa. Ez
|
zuten
beste emakumeek erakartzen, ez zuen joera lesbiarrik sumatzen, ohartuki behintzat, Lidiaz sentitzen zuen hartan ez zen behintzat halakorik, ustez, ez baitzuen sentitzen inolako irritsik haren alua ukitzeko, ez baitzuen bere burua irudikatzen hari titimuturrak edo klitoria miazkatzen; baina, nolabait, ukitu egin nahi zuen, ondoan sentitu, haren larruazala laztandu, eta Anandarengan gorritasun xalo... Agian hirurak batera saiatu izan balira, iritsiko ziren elurrak betseinetan marrazten zien herrialdera, Anandak esan ohi zuen bezala.
|
|
|
Lehen ere bazen arazoaz jabetu eta hitz laburren aldeko apustua egiten zuen poetarik. Horretarako, batzuek kanpoko ereduak etxeratu zituzten, bestetzuek herri literaturako eredu bizienei begiratu zieten, eta batzuek eta besteek ez
|
zuten
beste erremediorik izan: hizkera bera behartu eta bihurritu behar izan zuten etekin biziagoen bila.
|
|
|
Serratekin behin betiko amaitu zen kantagintzaren lehen aldiaren elebakartasun militantea. Eurovision lehiaketan" La la la" kanta katalanez kantatzeko ahalegin ustelaren bidez sinbolizatua. Hala ere, ez bakarrik Serratek, beste kantari gehienek ere zilegi ikusi
|
zuten
beste hizkuntza batean kantatzea, gero hala egin edo ez. Gaztelaniarako jauzi horrek garbi erakusten du herria ohitzen hasia zela hizkuntzaren ordezkapen prozesuak eragindako diglosiara, guztiz bizia eta askoz aurreratuagoa egun. Hala, elebakartasunaren hausturak eragin hilgarria izan zuen kantagintza katalanean, baina alde onik ere izan zuen:
|
|
2010
|
|
|
Zer derasan oraino hik, pasa ezan hunara paper hori! Oraintxe atera ditinat gutun zaharrak, osaba Domingo eta Janpiarre, Kaliforniara emigratu
|
zuten
beste bi osaben gutuneria guzia! Zer daki hauek erraiten ez dutenik hire korrespondanta misterios horrek?
|
|
|
Zergatik? Zergatik ezin ziren iritsi egun batean Matematikak eta Fisika gazteen buruan sartzen jarraitzen
|
zuten
beste alegia horiek bezain estimatuak izatera. Nahigabetua sentitzen zen Zenon Eleakoa.
|
|
|
Horiek bakarrik ez. Produkzioan bere garrantzia
|
zuten
beste honako hauek ere bai: errotak, guardasolak, otarrak, hortz ziriak, burdinak, altzairuak, guraizeak, pilak, eta, lehenengo Talgo trena eta Lube motozikletak.
|
|
|
Pistolazaleek zulo bihurtu nahi izan zuten erail zuten garaje hura eta aire zabaleko paisaia argitsu eta argigarri bilakatua zen ordurako, krimenaren berriak bere bidea egin baitzuen eta pertsonarik onenak amorrarazi egin ziren eta gure kulturan bila hasi ziren eta aurkitu zituzten basakeria ezeztatzeko pentsamendurik hoberenak. Euskal Herriko Unibertsitatean egon ziren Ibarretxe eta Saramago, Lehendakariaren irudia Paraninfotik at zabaldu ez bazen ere, omenaldian irudi bidez parte hartzen
|
zuten
beste unibertsitate batzuek hala hitzartu zutelako. Gudu hura sinplifikatzaileek irabazi zuten, batzarzulo iritzi eta irrintzi sortzaile batzuek.
|
|
|
Elama ondoko meategi hartako auzian, testiguek etengabe aipatzen
|
zuten
beste heriotza, Dª Manuela Duboisena duzu, garai hartan Elamako jabe ziren ahizpetako batena, hain juxtu. Nire irudituan, heriotza hagitz susmagarria.
|
|
|
Armadunok, zerga guzietatik libre uzten zituen erregek, beren armak zaindu eta etsaien erasoetatik Nafarroa defendatzeko beti prest eta erne egote alde. Eta batez ere, mugako herrietan izaten
|
zuten
beste inon baino indar eta sona handiagoa. Eta Goizuetak ongi mugan zituen Gaztelako eta Frantziako erresumak.
|
|
|
Eta apartekoagoa, hainbat herri eta hirigunetatik aparteko apartegune honetara, elurguran, elur bila, elur amets etorri eta, aparkaleku faltan iratzarri direnentzat. Egun ona izango al
|
zuten
beste 200 eta gainezkako joan diren haiek. Oraindik 200etik gora daude, txofer faltan.
|
|
2011
|
|
|
Bi etxeren arteko zulora helduta, oina oinari ezin emanda geratu ziren, odola zainetan jelaturik: metro eta erdiko jauzia egin behar
|
zuten
beste aldera pasatzeko, eta behera amilduz gero, hogei bat metroko eroria zegoen. Hirugarren tiro batek behar zuten adorea eman zien.
|
|
|
Zauritu pila bat izan ziren, Ramon Muguruza tenientea tartean. Eta suerte handia izan
|
zuten
beste batzuk ere izan ziren, Julian Erdozia esaterako, tiroek egindako hiru urratu baitzituen arropan. Galdutako posizioak berreskuratu genituenean astebete pasa genuen etsaiaren parean, aurrera egiten utzi gabe.
|
|
|
Garia oraindik erein gabea zutenez, hurrengo egunean laiak hartu eta han joan ginen lurrari buelta ematera. Hura atzerapen izugarria iruditu zitzaidan orduan, baina egia esan, ez
|
zuten
beste modurik ezagutzen.
|
|
|
Asko sufritu zutela ikusten zen beren aurpegietan. Ulertzen zuten merkantziarena, baina ez omen
|
zuten
beste modurik ontzi hura ordaintzeko. Berrogeita hamar bat urtekoak ziren eta ez ziren ezertarako atera bodegatik.
|
|
|
Han, urte pare bat pasa zituen eta bertan berari esker jende asko atera omen zen libre deklaratzeko orduan eman zien laguntzagatik, Bikandi, Olloki eta Mateoneko Joxemari oiartzuarrak tartean. Gero, bera ere aske utzi
|
zuten
beste sendagile baten truke, Gómez Ullaren truke dirudienez.
|
|
2012
|
|
|
Ezin nuen nahiko nukeen guztia ahoratu, gauza asko aurkitzea zaila zelako, baina nire urdaileko errotak beti zeukan zer eho. Askorentzat beharrezkoa izan zen pikarokeriara jotzea bizirauteko; pikarokeriara eta hain ohoragarritzat hartzen ez ziren bideetara ere gerturatzeko premia izan
|
zuten
beste hainbatek, haietatik duintasunez ibiltzen ahalegintzen zirelarik, esanak esanda ere. Eta hotza?
|
|
|
–Betikoak! , esan
|
zuten
beste aldekoek.
|
|
2018
|
|
|
Charcoti gustatu egiten zitzaion klaseak ematea. Ostiralero egiten zuen, entzule askoren aurrean beti; medikuak ziren haietako gehienak, baina baita kazetariak, artistak eta zientziaren ibilbide berrietan sakontzeko jakingura adierazten
|
zuten
beste hainbat pertsona ere. Batzuetan, berriz, entzulego txikiagoa hautatzen zuen maisuak, eta hura zen egun haietako bat.
|
|
|
Nondik nora halako animalia madarikaturik? esaten
|
zuten
beste batzuek. Sorginkeria ote da?
|
|
2019
|
|
|
M barrenak hustuta berriz bueltatu zen, eta bukatzear zeukan garagardoari azken tragoa eman zion. " Goazen?", baina E k erantzun zion zergatik ez ote
|
zuten
beste bat hartuko han bertan.
|
|
|
Doinuak jo zuen; behin, bitan, hirutan. Egiten ari zenaz hausnartzen hasi orduko erantzun
|
zuten
beste aldetik.
|
|
|
Tarteka galdetzen zion bere buruari zer imajinatzen ote
|
zuten
beste emakumeek sabai horixken gainetik.
|
|
|
Jendeak gorrotatzen zituen, haginetaraino armatuak, bidearen erdian plantatzen ziren jandarma eta poliziak. Ez al
|
zuten
beste egitekorik. Zergen dirua gaizki baliatua zen...
|
|
|
Zaragoza eskualdean ziren jadanik, xy en hilketaren lehen zertzeladak hauteman zituztenean. Muga antza, arazoak ekidinez, pasatuko
|
zuten
beste behin. Castillo Morenon oporretan zeuden gazte batzuek atzeman zuten hilotza, itsas ibilbideko eserleku baten azpian, bere odol putzuan igerika.
|
|
|
Ez
|
zuten
beste egitekorik, jan eta ohe samurretan etzan, jotzeko orduaren aiduru. Felixek, plazako kioskoan kirol egunkaria erosi zuen, irakurtzeko.
|
|
|
Urduritasunaren birla itogarria zebilen punpaz beren artean. Burkidearen gaizki izana sentitzen
|
zuten
beste biek. Ohiko kemena falta zuen.
|
|
2020
|
|
|
Horrelakorik! Hobe
|
zuten
beste batengana jo!", erretxindu nintzen neure baitan.
|
|
|
Zutik jarrarazi
|
zuten
beste behin. Emilio Varelak bere begiak pausatu zituen jipoian parte hartzera behartutako preso lagunarenetan.
|
|
|
Beren lagunek ez zituzten inoiz elkarrekin horrela ikusi, ezta inork ere. Igerilekuan, plisti  plasta eta oihuka jarraitzen
|
zuten
besteek.
|
|
|
Eta hura baino lehenago eduki zuen beste zakur eme baten umea zela gaineratu zuen. Etxean, tradizioari jarraiki, eduki
|
zuten
beste zakur eme baten umea, gaineratu zuen. Eta bi alditan umatua zela esan zuen gero, auzokoen zakurrenak edo basa zakurrenak umeak, eta bi umaldietan eman zituen umeak, ez baitzuen nahi dena hozka eta dena zaflaka erabiliko duen zakurkumerik, baina berriro beterik gertatuz gero, haietako bat gordeko zuen, emea, zehaztu zuen, familia tradizioari segida emateko.
|
|
|
Nire kasuan, behintzat, horrela izaten zen eta berehala berriro entrenatzera joateko irrikitan egoten nintzen. Agian, lotsatia nintzelako izan zitekeen, baina ezagutzen ditut gauza bera egiten
|
zuten
beste batzuk ere. Dena den, ez pentsa hori gure sasoiko jokalariei bakarrik gertatzen zitzaienik.
|
|
|
Euri asko egiten zuenetan erabiltzen nituen, baina lehen urteetan behintzat ez ziren larruzkoak, artilezkoak baizik, hotzerako janzten ditugun horietakoak. Behin erabiliz gero, ez
|
zuten
beste ezertarako balio izaten. Benetako eskularruak beranduagu azaldu ziren.
|
|
|
Ohore itzela da guretzat, gure filosofia bereziarekin, mundu mailan hain handiak diren kirol erakundeen parte izatea. Hala adierazi nien han bildutako guztiei neure hitzalditxoan eta gauza bera aitortu
|
zuten
beste taldeetako ordezkariek ere Athleticen inguruan. Milaneko antzoki batean egindako sari emate hartan, Emilio Butrageño, Gullermo Amor eta Giuseppe Marottarekin batera izan nintzen.
|
|
|
Hurrengo egunetan, egunkarietan nire izena aipatzen
|
zuten
beste guztien gainetik, baina horrek ez zidan inolako pozik ematen. Athleticek galdu egin zuen eta horren mina ezin nuen gainditu.
|
|
2021
|
|
|
Uko egiten zion irmoki jende berria ezagutzeari; baina gerta zitekeen bat batean ireki eta txeratsu agertzea, hitzordu eta proiektu ugariz, gutxien espero izandako eta ordura arte sekula ikusi gabeko pertsona batekin, agian arbuiagarri samarra zen pertsona batekin. Ohartarazten bagenion pertsona hura, alderdi askotan, ezatsegina edo arbuiagarria zela, esaten zuen ondo baino hobeto zekiela, dena jakitea gustatzen baitzitzaion beti, behin ere ez zigun ematen nobedaderen bat kontatzeko poza; baina zergatik jokatzen ote zuen hain adiskidetsu pertsona harekin, zergatik ukatzen zien adeitasuna gehiago merezi
|
zuten
beste batzuei, hori ez zuen azaltzen, eta ez dugu sekula jakin. Zenbaitetan mundu dotore batekotzat jotzen zuen norbaitek pizten zion jakin mina, eta harekin sarri ibiltzeari ekiten zion; beharbada hartaz baliatu nahi izango zuen eleberrien bilberako; baina dotorezia soziala edo ohiturena epaitzean, huts egiten zuen, eta kristaltzat hartzen zuen botila hondoa; horretan, baina horretan bakarrik, xalo xaloa zen.
|
|
|
Jardunaldiekin gustura geratu zen Pinpilinpauxa; haserre, gertatu ziren iskanbilengatik, baina pozik, kontu asko lehen aldiz konplexurik gabe esan zirelako, alde batetik eta bestetik. Irakasle eta ikertzaileez aparte, idazle batzuek bortxakeriari buruzko azterketa aberatsa eskaini zuten; gehienek alde bat gehiago zigortu
|
zuten
bestea baino. Baina izan ziren alde horretatik abiaturik, haria eten gabe, beste aldean garbi kokatu zirenak ere; heteredoxiaren ortodoxia pipertu egin zen halakoen kontra, etxean hautsak harrotzen dituztenak traidore izateko mugan kokatzen baitira.
|
|
|
Eta harriarekin buruan jo balu? Eta arlotea jipoitu
|
zuten
beste morroi basa haiek aurkitu balituzte?
|
|
|
Barrualdera sartzen zela ikusi zuen, ontziolara daraman kamiotik irtenda. Haiek baziren okupa kanporatu behar zutenak edo ez zuten presa handirik edo geldialdia egin behar
|
zuten
beste nonbait. Edo beharbada ez zen hura autoa.
|
|
2022
|
|
|
Bai lehen, bai orain. Gure biografo sonatuek nire ahotan jarri
|
zuten
beste esaldi epiko hori: " Zauritu nazazu sabelean, bertan eraman bainuen nire hiltzailea, nire munstroa".
|
|
|
Eta batzuetan zekor gazteak etortzen ziren nirekin ikustera, eta haluzinatu egiten zuten. Eta behi guztien barrenean ilunpean distiratzen den harriaz hitz egiten nien nik, eta sinetsi egiten zuten batzuek eta gezurra zela esaten
|
zuten
beste batzuek. Eta arian arian iritsi zen negua eta jaitsi egin ginen, eta bakarrik gelditu zen Samantha mendi gain hartan.
|
|
|
Atzerago, tarte handi samar bat utziz, kamioiek, ogi beltzez goraino beteak, elizako beira leihoak dardarazi zituzten. Eta martxa haren akaberan, erregimentuaren maskota, gerrarako hezitako otso txakur argal eta isil bat zetorren, zaldizkoekin batera, eta, dela erregimentuaren barruan talde pribilegiatu bat osatzen zutelako edo dela, komandantearengandik oso urruti zeudenez, hark ezin ikusi zituelako, edo frantsesek ezagutzen ez
|
zuten
beste arrazoiren batengatik, kontua da gainerakoak baino era naturalago batean, erlaxatuagoan jokatzen zutela. Euren artean berriketan eta barrez ari ziren.
|
|
|
Jakin minez begiratzen zieten denek baina, aldi berean, emakumearen jokabidea txalotuz bezala. Zalantza gabe jakitun zeuden etsaiari bere harrapakinen apurtxo bat kentzera zihoala (aitaren hortzordeak, portzelanazko te zerbitzua eta balio praktiko edo sentimentala baino ez
|
zuten
beste huskeria batzuk besterik ez bazen ere). Amonatxo bat, uniforme alemana ikusi orduko izuak hartzen zuena, halere, Lucilerengana hurbildu zen eta belarrira esan zion:
|
|
|
Benoîtek pentsatzen zuen bere andreak (bere Madeleinek), betiere, andereñoei dagozkien gauzak egiten zituela beste ezer baino hobeto: loreak bildu, azkazalak limatu, eskualdeko emakumeek ohi ez
|
zuten
beste era batean orraztu, arrotzekin hitz egin, liburuak irakurri... " Hobe da umezurztegiko inorekin ez ezkontzea, ez dago jakiterik nondik datorren", pentsatu zuen beste behin saminduraz;" nondik datorren" horrekin imajinatzen zuena, beldurra ematen ziona, ez zen bazitekeela haren gurasoak mozkorrak edo lapurrak izatea, beste hori baizik, zainetan zeraman kalekume odola, honelako ateraldiak iradokitzen zizkiona:
|
|
|
X en memoria ez baitzen ingurukoen bera, deseroso bizi zen, jakin nahi zuen zer gordetzen
|
zuten
besteen memoriek, zergatik begiratzen zioten arraro, berak ahaztua zuen baina besteek ondo gogoratzen zuten ez egitekoren baten errudun balitz bezala. Zer egin behar zuen?
|
|
|
" Altxa dezagun etxea!", kantatzen zuten batzuek. " Emearen seme alabak gara!", erantzuten
|
zuten
besteek.
|
|
|
Nonbaiteko herri batean, epailea hil berria zen eta beste bat ekarri behar izan
|
zuten
beste nonbaitetik. Epaile berria zuhurtzia haundiko gizona izateagatik omen zen ezaguna.
|
|
2023
|
|
|
Guillarekin jostatu nahi izaten zuten zenbaitetan MartÃk eta Ãngelak, baina bakarrik nahiago izaten
|
zuten
beste batzuetan. Eta gorde egiten ziren.
|
|
|
Eta, orduan, bera zen aita eta Esteve ama. Urrundu egiten zen Bartomeu eta zain egon behar izaten
|
zuten
besteek, itzuli arte. Baina umeak Esteverekin bakarrik gelditzen zirelarik, eta ama esaten ziotelarik, bera ama ez zutela erantzuten zien mutilak, eta alde egingo zuela haien ama ez izateagatik, eta beldurtu egingo zirela, eta hotzak egongo zirela, eta goseak, eta esango zutela," Arren, ama, ez alde egin", baina berdin berdin abandonatuko zituela.
|
|
|
Eta goiko pisuan garrasi egiten zuen ume hura munstro bat, itsusia eta iletsua, erdi ahuntza eta erdi neska, zela esaten zuten marmarika emakumeek, Biternako akerraren alaba zelako. Izan ere, fermuki bezain goraki kontatzen
|
zuten
beste batzuek batzordekoek Etsaia etxe barrenean gordea topatu zutela, eta deklarazio hartzera Gironara eraman ondoan, deabru gisa antzina antzinatik egina zen gaiztakeria guzti guztiak aitortu zituela. Eta ondoren fusilatu egin zutela eta oinak, oilar xangoak ziren haiek, moztu zizkiotela, eta Bartzelonara eraman zituztela, baina galdu egin zirela han, gerrako harat eta honat haien guztien ondorioz.
|
|
|
O salto, o salto zioen migratzaile portugesok erakartzen gintuen sirenen kanta eztiak. Garai hartan, Portugalen miseriatik eta gerratik ihes egin nahi zuten milaka eta milaka gazteek ez
|
zuten
beste gauzarik buruan: o salto egitea.
|
|
|
Sagu eta tximinoekin egindako ikerketetan argi gelditu zen animalia horiei joko librea kentzen zaienean, izugarrizko kaltea eragiten zaiela, bai alderdi emozionalean, bai sozialean. Animalia gazte horiek gauza berri baten aurrean jartzean edo apur bat beldurgarriagoaren ondoan jartzean, gehiegizko beldurrez erantzuten zuten, bazter batean geldirik geratzen ziren, ez ziren egoerara egokitzen, ez zuten ingurua esploratzen jolas librea ezagutzen
|
zuten
beste kideek bezala; modu berean blokeatzen ziren edo bortizki erantzuten zuten, ezagutzen ez zuten kideren baten aurrean egokitzen zirenean; ez zekiten zeinu sozialei erantzuten.
|