|
2001
|
|
|
A! Eta tolestura, aldiz,
|
zuri
zuria: begiek kolore bakarra ikusi arren, oinek bikoitza ikus dezaten.
|
|
2003
|
|
|
Droga trafikoaren eratzea amestu eta erreusitu zuen Elge hark garesti ordaindu zuen Bozek eman ordenaren ez errespetatzea. Errauts komandoak Baionako portuko ostatu zakar batean erosten zuen Asiatik
|
zuri
zuria zetorren kokaina eta hiri nagusiko karriketako eskale herresten bidez, frantses burgesiaren seme alaben izpirituak suntsiduraz ahultzeari ekiten zion. Iraun zuen epe laburrean, trafikoak sosa zekarren, Â ausarki.
|
|
2006
|
|
|
Itzul  tzean ikusi nuen Karen bizi bizi ari zela osabarekin. Osabak panama kapela bat zeraman, eta traje
|
zuri
zuria. Tropikoetatik itzuli berria zirudien.
|
|
|
Mutila koilara eta sardexkak jartzen hasi zen mahai gainean. Plastikozko tresnak baino ez zituen,
|
zuri
zuriak. Gero, ardo botila bat atera zuen paperezko poltsa batetik.
|
|
|
Nire ateraldiak grazia egin zion nonbait, ahoa zabaldu zuen eta irri egiteko. Hortzak
|
zuri
zuriak zituen, masailetan zulotxo bi egin zitzaizkion. Ilea askatu zuen.
|
|
|
Une hartan Annette agertu zen ez dakit nondik. Begiak sutan eta aurpegia
|
zuri
zuri. Egingo nuke eszena guztiaren lekuko isila izan zela.
|
|
|
begiekin hitz egiten duten horietakoa zen. Hortzeria
|
zuri
zuria zuen. Masailak, berriz, biribilak, sagar kolorekoak.
|
|
2008
|
|
|
Soineko urdin bat gogoratzen dinat. Hobeto esateko, soineko urdin bat tanto
|
zuri
zuri batzuekin. Jantziak parpaila zuri polit batzuk zeuzkanan mahuketan eta lepondoan.
|
|
|
Black Power eko militante beltzak hortzak erakusten dizkio zapaltzaileari: hortz
|
zuri
zuriak.
|
|
2009
|
|
|
Atsoa, guri begira, bero bero jarri zen; arropa guztiak airera bota, lurrean hanka zabalik etzan, eta aluko ezpainak igurtzi eta igurtzi hasi zen, aurrena hatzekin, gero harriekin, hasieran leunekin, gero zakarragoekin, azkenik ertzak zituzten harriekin, bere zulo handian sartu eta atera, odola zeriola, intzirika, aluaren gorenean hatz potoloa adinako tontorra agertu zitzaion arte; hura igurzten zuen hurrena, gero harriaz jotzen zion, lurretik jauzi beldurgarriak eginez, lehoiaren moduko orroak ateraz. Nahikoa egin zuenean, lurrean ahuspez etzanda gelditu zen, berebiziko ipurdi
|
zuri
zuriak elur malutez estalirik; berehala hartu zuen lo, zurrunga beldurgarriak eginez.
|
|
|
Hilkutxa ere ez da ohikoa, ez da ordu arte ikusi ditudanak bezalakoa; ez da beltza, ez da astuna, ez da pertsona helduen luze laburrekoa. Goiko Kalen behera daramagun zerraldoa
|
zuri
zuria da, txikia, arina. Hamar bat urteko lau mutil koskorrek daramate airean.
|
|
|
Horiexetako makina bat falta izan da Arantzazuko aldapan gora. Asteazken goizetik
|
zuri
zuri inkomunikatuta eduki gaituzte. Makinatxo bat, ttikiagoa bederen (Arantzazura ia beti datorkiguna askoz ttattarragoa da, baina ondo egiten du lana).
|
|
2010
|
|
|
Dena den, saioaren erdi aldera, pailazo bat azaldu zen han, Leonardo Pieracioni zen bere izena. Eskuetan, tarta edo opil zati eder bat zeukan,
|
zuri
zuria. Goxoki hura eskuartean hara eta hona erabiliz, garbi zegoen nire ustez, ustekabean, norabait botako zuela.
|
|
|
Dena zipriztinduta utzi ninduen. Nire traje edo jantzi urdina
|
zuri
zuri eginda geratu zen. Nire eskuak eta aurpegia ere dena kremaz zikinduta geratu ziren.
|
|
|
Aurtengo neguan ez hainbeste, baina ez da batere ametsetakoa gure mendi parajeotako ikusmira hain ezaguna: ortzi goi urdinari gerriko
|
zuri
zuria lotzen dio negu sasoian sarri euskal paisaia koskatsu argiak.
|
|
|
Hego haizearen fereka, elur pinportatxoa xumekien urrarazten duena. Elur
|
zuri
zuri biziaren joera, urtuz biziagotu eta bere bidea biziemailetzan egitea baita. Hala ditugu hainbat errekasto airoso, Pirinio kaskoetatik behera, hala hegoaldean, nola iparreko koska saltari jauzikor haietan ere.
|
|
|
Arantzbeltza bakarrik ez, ordea,
|
zuri
zurienaren brillutan. Pazko bezperak elur maluten artile garbi gardenez estali baitzigun ingurua.
|
|
2011
|
|
|
Hauts zuria aluminiozko paperaren gainean atontzen ari zela, burura etorri zitzaion Julyaren aldamenean iratzarri zen lehenengo aldia. Ondo baino hobeto gogoratzen zuen dantzariaren gorputz biluzia ohe gainean, haren azal
|
zuri
zuria, gardena kasik, alabastrozko irudi baten antza ematen ziona; oso gogoan zeukan haren bizkarrezurraren marra zuzena, goiz hartan gora eta behera behin eta berriro atzamarraz marraztu ziona, eta gerriaren atzealdean zeraman tatuajea: saguzar beltza, hego biak alderik alde zabalduta; gordean zeuzkan baita ere Julyaren ipurmasail harroak, haren izter argal tinkoak, eta, belaunaren atzean ezkutaturik... heroinaren ziztada madarikatuak.
|
|
|
Argia sartzen zen txabolako zirrikituetatik. Argi
|
zuri
zuria. Ezin zitekeen polizia izan, bestela botako zuten atea.
|
|
|
Ez nuen, ordea, debaterako balio zezakeen ezer ikusten. Blokeatuta nengoen,
|
zuri
zuri neukan irudi argitsuenen mementoetan ideiak apuntatzeko erabiltzen nuen koadernotxoko orria. Gutxien espero nuenean, ordea, pitxi bitxi bat:
|
|
|
Hurrengo egunean, bere parteak handitzen ari zitzaizkion oraindik eta bazkaltzeko gauza ere ez zen izan. Arratsaldean Melitón etorri zitzaion
|
zuri
zuri kafea eta botila bat koñak zekartzala, lasai hitz egiteko asmotan. Txanberlainek esaten zuen kontrabandoaren gainean dena kontatu ziola:
|
|
|
Lotara joan aurretik, ordea, berriro etorri ziren behorrak irrintzika eta ukuilura sartu genituen, karrera betea baitzegoen beste batzuenak ziren behi eta behorrekin, eta hori eginda ohera joan ginen. Jaiki ginenean
|
zuri
zuri zegoen dena, eta ukuiluan ez zegoen tokirik ezertarako. Belar pixka bat jarri nien lurrean behorrei eta behiak jezten hasi nintzen.
|
|
2012
|
|
|
Oinazpietako zerrautsa mugitu du, lehenbizi ezkerreko oinarekin eta ondoren eskuinekoaren, irla garbi batean gelditu arte. " Gabon" esanez agurtu du Tomas, kikarako kafea zola
|
zuri
zuri uzteraino xurgatu ostean.
|
|
|
Eguzkitan egoten zen, bizkarra belztu zitzaion arte. Kalkomania kendu zuenean, bihotz
|
zuri
zuri bat gelditu zitzaion azalean. Bi maitaleek hitz goxoak esan zizkioten elkarri, marrazki bitxi hura izan zen beren arteko maitasunaren lekukotza.
|
|
|
Euria ari zuen eta apaizak aterki beltz baten azpitik egin dizkio azken errezoak. Hilkutxa zuloan sartu dutenean, nik kala
|
zuri
zuri bat bota dut bertara. Amari asko gustatzen zitzaizkion kalak, beti edukitzen zituen kala batzuk baserriaren ezker aldeko paretaren kontra.
|
|
|
Sekulako hotza egiten du, dena
|
zuri
zuri dago, baina ez da elurra. " Jela beltza!" esan du aitak.
|
|
|
Aita olagarrotan eta lanpernetan ibiltzen den inguruan, arroka handi baten gainean, gurutze handi bat dago,
|
zuri
zuria. Eguzkiak jotzen duenean, distira egiten du eta bazter guztietatik ikusten da.
|
|
|
Ez. Natura bere ederrenean zegoen goiz batez gertatu zen, ispiluaren aurrean zegoela, masail xaboitu berriak
|
zuri
zuri. Bitan pentsatu gabe erabaki zuen gehiago ez barre egitea.
|
|
|
Alde egin zuen egunean ere dena
|
zuri
zuri zegoen, oso ondo gogoratzen naiz. Esnatu nintzenean, leihotik sartzen zen zuritasun itsugarriak nabarmenagoa egiten zuen haren falta ohean.
|
|
2018
|
|
|
Hankak luzatzeko atera zen, ea amorrua pasatzen zitzaion, eta barrura sartu zenean edaritegian[*] zerbait hartzen geratu ordez, ibilaldi atsegina egin zuen uraren marmar lasaigarria entzunez. Ibilbide osoan zehar errekarri
|
zuri
zuriak eta beltzak txandakatzen ziren errekastoaren alde banatan, eta klima epeletako landare koloretsuek begiei mesede egiten zieten. Oroitzapen ona du egonaldi hartaz.
|
|
|
Lorearen taktika hauxe da: erantzuna daukanean, bere etxe berriko bi metro karratuko panel
|
zuri
zuriaz gogoratzen da, eta horretan sakon murgilduta esaten ditu esan beharrekoak, denbora hartuz zuritasun horrek bere emozioak iragaz ditzan. Horrela jokatuz, espero du burua hain garden ez erakustea, eta ondorioz, Lorenz doktorearen tekniken eraginkortasuna ahal bezainbat murriztea.
|
|
|
Halako batean, sarjentu burua azaldu zitzaion. Aurpegia mudaturik zetorren,
|
zuri
zuri egina, eta belarri zati bat falta zitzaion. Botak belarretan igurtzi zituen, basa astun itsaskor hura gainetik kentzeko.
|
|
|
Adabaki haren gainaldetik ebakiondo arrosa fin bat ateratzen zitzaion, bekokia behetik gora zeharkatu ondoren ilearen barruan ezkutatzen zitzaiona. Handia zeukan, ordea, eskuineko begia, eztiaren kolorekoa, betile luze sarriez inguratua;
|
zuri
zuria zuen aurpegiko larrua, leuna eta guria, txikia sudurra, hortz distiratsu ongi lerrokatuak, eta ezpain gorri haragitsuak. Nolanahi ere, partxeak eta ebakiondoak itxura asaldagarri samarra ematen zioten emakumearen edertasunari.
|
|
|
Isiltasuna gainera erori zitzaien hilarri baten gisan, eta Sophiek aprobetxatu zuen begia irekitzeko. Madame Mystérek zerurantz jarrita zeuzkan begiak,
|
zuri
zuriak, azpikoz gora iraulita; eta eskuak, gora jasota, abade batek sermoiaren erdian egingo lukeen modu berean. Gainerako guztiak zain zeuden, zintzo zintzo; ez, ordea, Balthasar Eluchans, artega baitzebilen emazte zenarekin ostera ere mintzatzeko aukera hain gertu ikusita.
|
|
|
Gezurra zirudien arren, borroka haien krudeltasuna gorabehera, Pariseko jendea paseatzera ateratzen zen: damatxoak, guardasolak eskuetara lotuak, larruazal
|
zuri
zuriak eguzkitik babesteko; gizonezkoak, kafeetako terrazetan koñaka edaten, era guztietako kapelak jantzita. Vaudevilleak eskaintzen ziren arratsaldero antzokietan, billarrean jokatzen zen, zaldi lasterketak antolatzen ziren oraindik, kasinoetara joaten zen jendea, dantzalekuetara...
|
|
|
Argala baina indartsua ematen zuen tenienteak. Begi ilunak zituen, elurrezko panpina batenak bezalakoak, hortz
|
zuri
zuriak, bibotea guztiz kiskalia, eta ezkerreko eskuaren partez, burdinazko kakoa.
|
|
|
Une hartan atea tupustean ireki zen, eguzkiaren argi
|
zuri
zuria beroaren lamarekin batera sotoratuz:
|
|
|
Goiz alba urratu bezperako zeru ubel kolorea zuen atzean, gorputz lerdenaren isla eta zaldien koloreak doi markatuz:
|
zuri
zuria bata, beltz beltza bestea. Begiak arranpalo eta distiratsu zeuzkan.
|
|
|
Zerien sufre kiratsak atzera eragin zion nire zaldiari, baina kiratsa kirats, aitortu behar dut giza planta ederrekoak zirela: azal
|
zuri
zuria zeukaten, begi urdin argiak, eta ile horiz estaliak zituzten laurek beren buruak, beren adinekoek ez bezalako ile sarriz, eta laurek zeukaten belarri bat bestea baino txikiagoa, biribil biribila, biloz betea eta gangailarik gabea.
|
|
|
Txaflata beltz bat atera zuen azkar patrikatik, eta begira eraman. Bigarren begia jirarazi zuen, gero, bere baitan,
|
zuri
zuri lagatzeraino.
|
|
2019
|
|
|
Rikardo
|
zuri
zuri geratu da. Ahoa zabaldu du zerbait esatera balihoa bezala.
|
|
|
Gizena da, burusoila, eta biolina jotzen du. Azal
|
zuri
zuria du, eta oreztak eta granoak dauzka aurpegian. Askotan biolinarekin etortzen da eskolara, gauean zuzenean joaten delako kontserbatoriora.
|
|
|
Richarrek barreari eman dio. Hortz
|
zuri
zuriak dauzka, oso politak.
|
|
|
Beti tapatuta ibiltzen naiz, azal
|
zuri
zuria dudalako: kapela buruan, eguzkitako antiojoak eta soineko luzea.
|
|
|
–1986an, Madrilen, apirilaren 11 gauean, elur mardula: goizean, hiriburua
|
zuri
zuri.
|
|
|
Ur lurrina, honelako tenperatura hotzekin, zuzenean pasatzen da izotzetara, ur likido edo ihintzatik pasatu gabe. Eta gauerdirako, eta noski, hurrengo goizerako, dena
|
zuri
zuri, mantatxo hotz batez, pausoa eman orduko krisk krask egiten duela azaldu ohi da.
|
|
|
–1914an, Alacanteko hiriburuan, 28 urte pasatu eta gero, elur
|
zuri
zuriaren bisita izan zuten.
|
|
2020
|
|
|
Trenbidea agertu zitzaien parean konturatzerako. Hantxe zen Errota zaharreko Felisa, tergalezko soinekoa besterik ez zeramala, azala
|
zuri
zuri eta hotzak ezpainak zartatuta.
|
|
|
Alanen aurpegiak furiazko espresio basati bat hartzen du, begiak
|
zuri
zuri. Telefonoarekin gogorrago akuilatzen dio bularrezurra Marianneri, eta min egiten dio.
|
|
2021
|
|
|
Hermesek kaduzeoarekin makurrarazi egiten du. Aglaurori hotza sartzen zaio zainetan, odolik gabe geratzen da, hotzak jaten dizkio birikak, arnasa eteten dio, harrizko estatua bihurtzen ari da, harri
|
zuri
zuria.
|
|
2022
|
|
|
Bular irmoak eta tenteak ditu, oraindik guztiz puztu ez diren baloiak antzo. Azala
|
zuri
zuria du eta ile horiak ditu denean. Ez bakarrik hankartean eta besapeetan, baita sabelean eta izter gainetan ere.
|
|
|
Horren ondoren, jauna, elurte bat izan zen ekain betean, sei egunean etxean eduki gintuena, Eta pentsa nolakoa izango zen elurtea ezen, nire etxeko leihoetatik, baso
|
zuri
zuri zuri bat zen ikusten nuena. Ba, elur egun haietan etxean geunden hiru emakumeok, hau da, ahizpa, ama eta ni, eta landareen izenak esaten jolasten pasatzen genituen arratsaldeak, horretan jolasten zuelako amak aitarekin hura amildu aurretik.
|
|
|
Horren ondoren, jauna, elurte bat izan zen ekain betean, sei egunean etxean eduki gintuena, Eta pentsa nolakoa izango zen elurtea ezen, nire etxeko leihoetatik, baso zuri
|
zuri
zuri bat zen ikusten nuena. Ba, elur egun haietan etxean geunden hiru emakumeok, hau da, ahizpa, ama eta ni, eta landareen izenak esaten jolasten pasatzen genituen arratsaldeak, horretan jolasten zuelako amak aitarekin hura amildu aurretik.
|
|
|
Agerikoa zen Jainkoak ilegorri izatera destinatutako emakumea zela: azal
|
zuri
zuria eta mehe mehea, urteen joanak apenas zimurtua; orinak sudur sendo handian barreiatuta; begi berdeak, katuena bezalako begiratu zorrotz dirdaitsuz. Ordea, bistan zen Probiden  tziak, azken unean, zalantza egin zuela:
|
|
|
Garrasi egin eta
|
zuri
zuri jarri zen.
|
|
|
Oso zaharra da eta gaixorik dago. Ile
|
zuri
zuriko amonatxo bat, bere lastozko kapela beti buruan duela; haize bolada arinenak botako luke hankaz gora. Bihar gauean espero nau eta telegrama bat besterik ez du jasoko.
|
|
|
Bere semea ez den beste edozein gizonen presentzia iraingarria gertatzen zaio. Atzerritar tabakoaren usaina aditzean
|
zuri
zuri geratu da eta eskua kopetara eraman du, ondoeztera balihoa bezala. Non dago aleman hori?
|
|
|
Zerua estali zuen gandu ia garden batek eta handik iragazita iristen zen argitasunak tonu okre bat ematen zion etxeari, ia arrosa, arrautza oskol batzuen kolorea gogorarazten zuena; Lucilek, txikitan, arrautza horailak deitzen zien halakoei eta besteak baino nahiago izaten zituen, gozoagoak iruditzen zitzaizkion oilo gehienek egiten zituzten arrautza
|
zuri
zuri haiek baino. Oroitzapen horrek irribarre eragin zion; etxera begiratu zuen, bere arbelezko teilatuarekin, bere hamasei leihoekin zuhurtasunez kontraleihoak erdi itxita zituztela udaberriko eguzki erreak tapizak honda ez di  tzan, frontoiaren gaineko kanpaitzar herdoildu eta jadanik sekula jotzen ez zenarekin, zerua ispilatzen zuen beirazko markesinarekin.
|
|
|
Elizaren inguruko ezki handien itzalean ziharduten, hautsetik babestuta. Chefa, uniformaturik, baina buruan sukaldari kapela luzea zuela eta uniformearen gainean mantal
|
zuri
zuria jan  tzita, tarta bati azken ukituak ematen ari zitzaion, eta fruta konfitatuzko arabesko batzuekin apainduz. Azukre usainaz kargatua zegoen airea.
|
|
|
Zortzietan, herriko jende guztia inguruan zen; neskek beren gurasoak joanarazi zituzten; ama gazteek ez zituzten umeak etxean bakarrik utzi nahi izan eta txikienak besoan lo zeuzkaten eta hazixeagoak han zebiltzan korrika, oihuka edo harriekin jolasean, edo akazi adarrak apartatzen zituzten ikuskizuna hobeto begiztatu ahal izateko: terrazan kokaturiko musikariak; ofizial alemanak, belarrean etzanda edo zuhaitzen artean paseatzen; mahaiak, zamau
|
zuri
zuriz estaliak, eta gainean zilarrezko mahai tresnak eguzkiaren azken izpiekin distiraka; jarleku bakoitzaren atzean soldadu bat, denak tente, ikuskatuak izateko prest baleude bezala: mahaiak zerbitzatuko zituzten ordenantzak ziren.
|
|
2023
|
|
|
Hau ere ba al dugu? Rozina, ordea, behin ezkondua zen, eta kito; beraren familia ozeanoaren alde batean zein bestean ez zen txiroa, beraz nola ez zuen ba barre egingo, eta ordua iritsi zitzaionean begiak itxi besterik ez zuen egin eta Brinovc engana joan zen zuzenean, eta han goian hostoberritzen direnean urki zuriak nola astigarrak nahiz astigar zuriak, zuhaitz
|
zuri
zuri horien alboan ontzi bana jartzen du, enborretan zulo ttipi bat egin eta zurezko tutu mehe bat sartzen die, urkiak eta astigarrak balantzaka hasten dira kilimak eragiten dizkielako. Rozinak ozen egiten du barre:
|
|
|
Etxeetan leihoetako kristalak izoztuak egon ziren, sukaldekoak izan ezik. Ateetako hiltze buruak barrendik
|
zuri
zuri egondu ziren. Kollezintzarri ekusgarriak nonahi".
|
|
|
Inetaziaren gaineko hizki mizkiak agertu direnez gero, arobidaiariak, Andoniri begira, leiaz galdetu eta elizitatzeko aprobetxatu du: " Leia igarten da hotz handia egin eta bedarrak eta
|
zuri
zuri agertzen diranean. Lei baltza, ostera, egiten dabenean izoztu arren, ez da ikusten.
|
|
|
Bizkaiko Zeberio herrian lokuzio berdintsua azaldu da. Euskal hiztunak irudi ederra sortu du; izan ere, lapatsa da" mindu den esnean gertatzen diren pikorretako bakoitza"; elur maluta handiei irizteko, ostera, edur matasaak erabiltzen dute;" edurra zurittu dau" ezpaineratzen dute txantxikuek, lurra
|
zuri
zuri ikusten denean. Batzuetan elurrak ez du lurra guztiz estaltzen; egoera horretarako" edurra nabartu dau" esaten dute.
|
|
|
Behin, batek katea eten eta bi letaginak sartu zizkion izterrean Inaziori; ez zion ezer gehiago egin. Mutila
|
zuri
zuri geratu zen, kordea galtzeko zorian. Besteok ere zuri zuri.
|
|
|
Mutila zuri zuri geratu zen, kordea galtzeko zorian. Besteok ere
|
zuri
zuri. Txakurra, bere txokora.
|
|
|
Elorri baten gainean agertu zen Arantzazuko Ama Birjina, eta Euskal Herriko sinbolo espiritual nagusi bihurtu. Elorria eme
|
zuri
zuri guztiz garbia da, haren abaroan amodioa topatzen omen da, baina arantzaz beterik dago. Elorri gainean agerturiko Ama Birjinak, ordea, arantzarik gabeko maitasun espiritual bat adierazten du, izadian txertatua, izadi guztia bere gonapean biltzen duena, izadiaren zentzu magikoa destilatu eta goi arnasa bihurtzen duena.
|
|
|
Neska bat batean gelditu zen. Ondora iritsi nin  tzenean,
|
zuri
zuri zegoen. Lasai, ez da itzuliko, esan nion.
|