|
2003
|
|
|
Gero azaldu
|
zuen
xakea baino askozaz konplikatuagoa zela jokoa; izan ere, xakean beti dira mugimendu berberak, hau da, zaldia horrela eta dorrea horrela eta erregina nahi duen moduan, baina anaien jokoan piezen mugimenduak beti zirela diferenteak. Isildu egin zen orduan Mercedes; sabaiari begiratu, eskumako galtzerdia altxatu eta jarraitu egin zuen.
|
|
2007
|
|
|
– Entonses... –erran
|
zuen
xake mate ematen duenaren ziurtasunarekin–... un ronsito.
|
|
2009
|
|
|
zerbait helezina, ezin irudika zitekeena, inola ere, irudi antropomorfiko baten bidez; atsegin zuen matematika, nola gozatzen zuen logika matematikoaren zehaztasunarekin, pieza bakoitza bere lekuan, bizitzan ez bezala!? eta atsegin
|
zuen
xakea, logikaren mugimendua eta mugimenduaren logika batzen zituen jokoa zen neurrian; arrazoiaren mundu haren kontrastean, baina, bihotzarenak bihotza zuen zentro, orain erritmikoki orain arritmikoki mugi zitekeena, deserosotasuna eta ezegonkortasuna noiznahi sortuz, aski baitzuen bihotzak, antza, azkartze edo moteltze ezohiko bat, desfase soil bat, beraz, lekuan zeudèn piezak lekutik erauzi eta lekuz kanpo uzteko, oreka gutxieneko baten jabe zena desorekaren ur arreetan murgilaraziz:
|
|
|
gertaldi haiek, baina –bihotzaren nora ezeko ibilaldi haiek, beraz–, ez zioten hartutako erabakia baizik berresten, buruaren bidea hobestera zeramana, bihotzarena bazter utzita; atsegin zuen Aristotelesen mundua –ikastetxean urtebete lehenago ikasteari ekin ziona–, eta atsegin zuen Aristotelesen Jainkoa, halako zerbait behar baitzuen Hark, jainkorik izatekotan: zerbait helezina, ezin irudika zitekeena, inola ere, irudi antropomorfiko baten bidez; atsegin zuen matematika –nola gozatzen zuen logika matematikoaren zehaztasunarekin, pieza bakoitza bere lekuan, bizitzan ez bezala! – eta atsegin
|
zuen
xakea, logikaren mugimendua eta mugimenduaren logika batzen zituen jokoa zen neurrian; arrazoiaren mundu haren kontrastean, baina, bihotzarenak bihotza zuen zentro, orain erritmikoki orain arritmikoki mugi zitekeena, deserosotasuna eta ezegonkortasuna noiznahi sortuz, aski baitzuen bihotzak, antza, azkartze edo moteltze ezohiko bat –desfase soil bat, beraz– lekuan zeudèn piezak lekutik... hobe zuen, bai, bihotzaren lur mugikorretan sartu baino lehen bertatik alde egitea, lurrak irentsia bukatu nahi ez bazuen bederen; bazuen, gainera, nora erretiratu, xakearen piezak maisuki mugitzen zituenean sentitzen baitzen nor:
|
|
2010
|
|
|
Gero Oliveirak esan
|
zuen
xakea ez zela jokoa, hori esatea majaderia zela; eta piezak ez zirela fitxak; eta damari, noski, ez zitzaiola erregina esan behar, dama baizik, dama batek ez duelako zertan erregina izan behar, eta erregina batek dama ere ez.
|
|
2011
|
|
|
Ez du titulua irabazi, baina partida guztietan saiatu da irabazten, arriskatzen askotan eta zorroztasunez defendatzen. 19.a sailkatu da, 150 parte hartzaileren artean, Javier Moreno irabazlearengandik puntu eta erdira.Kortxnoik 5 urterekin ikasi
|
zuen
xakean jokatzen, aitarekin. 20 urterekin Sobietar Maisuko titulua lortu zuen, eta hortik gutxira Historian graduatu zen San Petersburgoko Unibertsitatean.
|
|
2015
|
|
|
Aitzitik, B.k hogeita bost urte baino gehiago daramatza xake taula bat ikusi gabe. Torturak bultzatu
|
zuen
xakera, nazien torturak. Baina ez kontzentrazio esparruetan pilatuek jasan behar izan zuten gorputzaren hildura, baizik Gestapok informazioa edo dirua erauzteko zenbait jende berezirekin erabilirikoa, Rothschild baroiarekin adibidez:
|
|
2017
|
|
|
Polizia horrek bai. Maite
|
zuen
xakearen zehaztasuna. Benetako kasuetan, hau da, kalean, askoz ere nahasiagoak dira kontuak.
|
|
2018
|
|
|
Xakeaz hitz egin zion Lassek, xake mugimendu baten ondoren batek ezin duela jakin zer datorren. Añesek argi
|
zuen
xakea ez zela beretzat egindako jokoa.
|
|
2020
|
|
|
Estatu Batuetan ere, Terrel Bell Hezkuntzako ministro ohiak 1982an argitaratutako liburu batean esan zuen semearen adimena garatzeko modurik onenetako eta dibertigarrienetako bat xakean jolasten irakastea zela. Ildo beretik, Stuart Margulies doktoreak egindako ikerketa sakonago batek egiaztatu
|
zuen
xakean jolasten ikasi zuten ikasleek irakurtzeko gaitasuna nabarmen handitu zutela eta eskola primarioetako errendimendu probetan emaitzak hobetu zirela. Azterketa horrek ez zuen azaltzen zergatik dagoen korrelazio bat xakean aritzearen eta irakurmena areagotzearen artean, baina haren hipotesiaren oinarria izan zen xakeak zenbait gaitasun kognitibo bultzatzen dituela, hala nola arreta eta ulermena irakurketan.
|
|
|
Baina askotan erakutsi du edozeinekin lehiatzeko moduan dagoela. Txinak, duela urte asko, apustu handia egin
|
zuen
xakearen alde, eta emakumezkoen eta taldekako torneoetan dagoeneko erakutsi du gailurrean dagoela. Banakako Munduko Txapelketa horren puntu gorena izango litzateke, eta Lirengan itxaropen handia dute.
|
|
2021
|
|
|
XIX. mendean dagoeneko jokalari on batzuk zituen, batez ere Mihail Txigorin. Baina, batez ere 1917tik, Sobietar Batasuneko gobernuak masiboki sostengatu
|
zuen
xakea. Langileen kirol moduan agertu zen, eta kanpaina horrek arrakasta handia izan zuen.
|