|
2000
|
|
|
Lehenengo ilaran jesarri zen, zergatik jakin gabe. Elizara zergatik sartu zen ere jakin gabe, berak bezalako ateo batek han aurreko gurutziltzatuaren babesa zertarako behar
|
zuen
oso ondo ulertu gabe. Baina zer egingo zuen berak?
|
|
|
Ez
|
zuen
oso interesaturik ematen. Lehenagoko denboretan ere, nire lanak ez zion lilura handirik sorrarazten.
|
|
2001
|
|
|
Ez da horretaz gehiegi jabetu gaurkoan halere. Goizeko zazpi eta erdiak dira izan ere eta atzo ez
|
zuen
oso ondo lo egin. Sartu eta lehendabiziko gauza, ate ondoan dagoen mahaitxoan egin du geldiunea egunero bezala, espainiar Ministeriokoen aurrean konplitzeko beharrezko diren paperetan fitxatzera:
|
|
2002
|
|
|
Mirari bera ere, pentsatu zuen Julenek, Mirari ere ez zegoen askoz hobeto. Soziologia ikasi eta katalogo bidezko salmenta enpresa batean zebilen, zer egiten
|
zuen
oso ondo jakin gabe. Eta askotan, noiz kobratuko zain ibili behar gainera.
|
|
|
Mirarik harrituta begiratu zion mutilari, zeharka. Lehendabiziko unean ez
|
zuen
oso gustura hartu Julenen laguntza eskea. Izan ere Alex balkoian zegoen, teleskopioarekin entretenitua eta bere munduan galduta, baina begien bistan.
|
|
|
Zer gertatzen zitzaion? Ez
|
zuen
oso gogokoa ezezkoa –nork du? –, eta ez zegoen oso ohitua arbuioak jasatera.
|
|
2003
|
|
|
Aurrera ematen zuen pauso bakoitzeko beste bi egiten zituen atzera. Berak ere ez
|
zuen
oso ondo ulertzen zergatik atera zen gelatik. Ez zekien zerk bultzatuta sartu nahi zuen Rakelen logelan.
|
|
|
Gauzak zuriak edo beltzak direla sinetsita bizi direla, maitasuna existitzen dela edo ez dela existitzen. Oskarrek ez
|
zuen
oso ondo ulertzen zer esan nahi nuen. Baina behin adibide bat jarri nion, eta arrazoi puntua nuela aitortu behar izan zuen.
|
|
2004
|
|
|
Azken kontinente horretan Aurora Lekerikak egindako lana neurtzeko modurik ez dago: Botswanako posta zerbitzua bere esanetara jarri
|
zuen
oso argi ez dagoen moduren batez, eta ordutik aurrera posta zerbitzua merkantzien festa izan zen. Esate baterako, botoiak egiteko makinak eskatzen zituen Europako enpresetara, eta bidali egiten zituzten.
|
|
|
Horrela esan zuen: kamustea eta matxardatzea, azkenak zer esan nahi zuen edo ezer esan nahi ote
|
zuen
oso ondo ez bazekien ere. Eta eskatu zien mesedez une batez pentsatzeko zer egin behar zuten, zelako astakeria, ze, pentsatu zer den mendate bat jaistea katebegi bat matxardatuta baduzu, hori baino gauza peligrosoagorik.
|
|
|
Hansek, garagardo gehiegi edaten zuenean (eta bere gizonak urrun zirenean), erraten zuen Himmlerrek kasu handiagoa eman ziola Heydrichen gorpuzkera apartari, haren ustezko adimen argiari baino. Zurrumurruak zurrumurru, Heydrichek Intelligence Serviceren heineko erakunde bat antolatu
|
zuen
oso denbora laburrean. Erakundeari Sicherheitsdienst izena jarri zion, baina SD siglak ziren Europako enbaxada eta gobernu egoitza guztietan izuz xuxurlatzen zirenak.
|
|
|
Paseatzera ateratzeko asmotan nengoela erantzun nion. Azalpenak, hala ere, ez
|
zuen
oso pozik utzi.
|
|
2005
|
|
|
Sofa hirukoitz hori iluna, beste txoko batean mahai txiki borobila, azpian aldizkari batzuk pilatuta eta gainean iratze itxurako landaretxoa portzelanazko pote zurian, eta haren aurrean hiru aulki, diseinu modernokoak, hori bai, aluminiozko pieza bihurri bakarrean eginak, sofa bezala tapiz horikoak. Berak, jakina, sofa hartu zuen itxaroteko, larru hori horrek ez
|
zuen
oso higatua ematen, gainetik ipurdi gutxi pasatuta. Zorua estaltzen zuena ez zekien moketa dei zitekeen, baina urdin koloreko antzeko zerbait zen.
|
|
|
Hala ere, ez da bere borondatez handik mugituko. Dirudienez, zaindariak ezin du ikusi berak hura ikusten duen bezala, ahotsean ez
|
zuen
oso seguru ematen.
|
|
|
Eta amak esan zuen" Oso inportantea, bai". Baina esan
|
zuen
oso astiro, eta oso suabe, eta niri kostatu egin zitzaidan aditzea, baina aditu egin nion azkenean, eta hori esan zuen amak: " Oso inportantea, bai".
|
|
2009
|
|
|
–galdetu zuen Xabierrek?. Jakin behar
|
zuen
oso arriskutsua zela.
|
|
|
Orain urte batzuk zure emazteak bulegoko bazkideetako bat salatu zuten. Nahiko kontu itsusia izan zen, eta harrezkeroztik bulegoak ez
|
zuen
oso izen onik. Negozioa gainbehera hasi zen... eta Goikoetxeak Anari botatzen zion gainbehera horren errua.
|
|
|
Hemen izan da eguerdian, bere zientifikoekin hatz marken bila. Nolanahi ere, ez
|
zuen
oso sinetsirik ematen...
|
|
|
Ez zuen edan nahi eta ez zitzaion iruditu begi aurrean ikusten zituen orban zuri distiratsuak kezkatzeko modukoak zirenik. Entzun ere ez
|
zuen
oso ongi entzuten baina bizikleta gelditzea pentsaezina zen, etxetik urrunago joan behar zuen. Mundua lausotzen sentitzen zuen, gero eta urrunago, baina aurrera jarraitu zuen, aurrera errepidean zehar, aurrera paisaia urtzen ikusi zuen arte, aurrera eta aurrera, bere burua lurrean ikusi zuen arte, zortzi ordutako bizikleta martirioaren ondoren.
|
|
|
Apur bat beherago, Santa Marina ermitatik gertu. Arantxari esker, haren familiarena zen apartamentu txiki bat lortu
|
zuen
oso modu onean, errentan. Diru apur bat aurreztu orduko handik alde egingo zuela errepikatzen zuen halere behin eta berriro.
|
|
|
kabinako kristala hautsi eta telefono aparatua zulatu. Berriro ere ematen
|
zuen
oso pentsatuta zeukala. Erlojuak baino zarata handiagoa atera zuen kabinak hala ere.
|
|
2010
|
|
|
Eliseo Gilek, nirekin kontsulta egin ondoren, komunikatu ofizial bat argitaratu zuen esaldi horiek bazirela baieztatuz eta denbora eskatuz?. . Berriak sekulako tamaina hartu
|
zuen
oso denbora gutxian, eta gaiak bete betean harrapatu ninduen, etengabe gaiari buruz nire iritzia ematera behartuta?.
|
|
|
Planak funtzionatuko ote
|
zuen
oso argi izan gabe, Amaiak bere lagunak eskuratzen zion boligrafoa hartu zuen eta hitz gutxitan bere amaren lasaitasuna nola lor zezakeen pentsatzen hasi zen.
|
|
2011
|
|
|
Mikelek buru keinu batez agurtu zuen taxi gidaria. Gizonak ez
|
zuen
oso aurpegi alairik. Mikelek susmatu zuen Lucíaren irribarrearen eta diru sari baten koalizioak hartaratu zuela morroia.
|
|
|
Hurrengo egunean ez
|
zuen
oso itxura onik lanera iritsi zenean. Haren aurpegian lorik gabeko gauaren arrastoak gehitzen zitzaizkien ubeldurei.
|
|
2012
|
|
|
Editoreak aitaren papera egiten zuen berarekin, nahiz eta bera baino urte batzuk zaharragoa baino ez izan. Joseba aita zen, baina ez
|
zuen
oso argi paper hori modu egokian betetzen ote zuen.
|
|
|
Elenak ere nahiago luke Garirekin banengo. Berak ere ez
|
zuen
oso ondo ulertzen zertan nenbilen saltsa hartan bakarrik. Edo ez zuen ulertu, harik eta Etiopiara bidaian abiatu ginen arte.
|
|
|
Azken urtean gorabehera asko izan ditu bere emazteak, bere ikasle nerabeen antzera jokatzen duela iruditzen zaio. Horregatik ez
|
zuen
oso serio hartu hasieran, Ibizako sukarra pasatuko zitzaiola pentsatu zuen, baina ez.
|
|
|
Mendizale batekin ere izan zuen hartu emanen bat, baina hark ez
|
zuen
oso ondo ulertu emakume bat gailurrera eramatearen benetako zentzua. Ez zuen ulertu horretarako ez dela mendira joan beharrik ere.
|
|
|
Gizonaren egoitzaa herrialde urdinxka zen, zetazko zurubiak kulunkatzen direna balkoietan, loreen lurrinaren pean, ilargi argitan. Bere ondoan sentitzen zuen, gizona etorriko zen eta bahitu egingo
|
zuen
oso osorik pot batean. Segidan jota geratzen zen, birrindurik; zeren amodio bulta lainotsu hauek gehiago nekatzen baitzuten zalapartaldi handiek baino.
|
|
|
Azkenik esan
|
zuen
oso planta barez:
|
|
|
Izan ere, garai batean hain arduratsua eta zolia, orain ordea egun osoz geratzen zen jantzi gabe, kotoi grisezko galtzerdiak jantzi ohi zituen, kandelaz argitzen zen. Errepikatzen zuen ekonomizatu beharra zegoela, ez baitziren aberats, eta eransten
|
zuen
oso pozik zegoela, oso zoriontsu zela, Tostes biziki atsegin zuela, eta bere amaginarrebari ahoa hertsarazten zioten beste zenbait erretolika berri. Gainera, Emmak ez zirudien jada haren aholkuei jarraikitzeko prest; behin halako batean, madame Bovary amak lehiatzeko burutazioa izan zuelarik, ezen ugazabek zaindu egin behar zutela beren sehien erlijioa, errainak begirada hain gozakaitzez eta irribarre hain hotzez erantzun zion, non emakume gajoa ez baitzen gehiago halakoetan ausartu.
|
|
|
Argimutiletako globoak erretiratu zituen, paper berria jarrarazi zuen, eskailerak pintatu eta lorategian eserlekuak eginarazi, eguzki erlojuaren inguruan; halaber galdetu zuen nola moldatu behar zen urmael zurrustadun bat edukitzeko arrain eta guzti. Bere senarrak, berriz, kotxez paseatzea atsegin zuela jakinik, boc bat aurkitu
|
zuen
oso modu onean, eta, argiontzi berriak eta larrulatzezko lohibabesak ipini ondoren, ia ia tilbury bat zirudien.
|
|
|
Rodolphek burusi handi bat zeukan; hartan biltzen
|
zuen
oso osorik, eta, besoa bere gerriaren inguruan pasatuz, jardineko zokoraino eramaten zuen hitzik egin gabe.
|
|
2013
|
|
|
Etxe barruan, Martinek zerbait eskaintzeko ahalegina egin zuen, nahiz eta ez
|
zuen
oso argi zer aterako zien baietz esaten bazuten.
|
|
|
Julio Ruiz, kazetari hori bilatu eta hezur batzuk apurtzea bururatu zitzaion. Bera hobeto sentituko zen, baina ez
|
zuen
oso argi zer konponduko zuen horrek. Alabari dei egitea ere bururatu zitzaion eta birritan markatu zuen zenbakia, baina gero beldurra handiagoa izan zen eta telefonoa itzali zuen.
|
|
|
Justu orduan, momentu intimo eta delikatu horretan, logelako atean norbaitek jo
|
zuen
oso suabe, kax, kax.
|
|
|
Hori ere esaten zion. Mariak, egia esan, ez
|
zuen
oso ondo ulertzen zergatik. Egia esan, Arrik ere ez du ulertzen honezkero zergatik esaten zion hori.
|
|
|
Baina paper fabrikan ere ez zuen denbora asko egin. Anaia Pedro Marirekin harreman estua
|
zuen
oso, eta hura diru gehiago irabazte aldera arrantzale sartu zenean, atzetik joan zen Goikoetxea bera ere. Haurtzaroa ibaian igarota, gustura sentitzen zen itsasoan.
|
|
|
Lehenago aitak egin bezala, orduan Bego eta Karmen joaten ziren astebururo gurasoengana, Donibane Lohizuneko Urdazuri auzoan hartu zuten etxera. «Aitak beti egin izan
|
zuen
oso bizimodu familiarra, eta hara iristen ginenean, dena zen guri gustua ematea: hondartzara eramaten gintuen, edo erosketetara...».
|
|
|
Martxoak Hunsfordera eramango zuen Elizabeth. Hasieran ez
|
zuen
oso serio hartu hara joatearena; baina, berehala ikusi zuenez, Charlottek uste osoa zeukan planean, eta apurka apurka bera ere hasi zen bisitaldia atsegin eta ziurtasun handiagoz burutan hartzen. Urrun izateak bizitua zion Charlotte berriro ikusteko gogoa, eta moteldua, halaber, Collins jaunarenganako gogaita.
|
|
|
Elizabethek ez
|
zuen
oso erantzun pozgarririk jaso Janez galdetu zuenean. Ez zuen gauean lo onik egin, eta, orduantxe jaikita bazegoen ere, sukarrak eta ondoezak eragotzi egiten zioten gelatik irtetea.
|
|
|
Esan dezakegu nobelan agertzen diren matrimonio guztietatik gardinertarrak direla benetan zoriontsu diren bakarrak, eta testuinguru horretan oso ulergarria da Charlotte Lucasek ezkontzari buruz erakusten duen eszeptizismo desilusionatua, edota narratzaileak Elizabeth Benneten gainean dioskuna: «Bere iritzia familian ikusitakotik oso osoan bildu izatera, Elizabethek ezin izango
|
zuen
oso irudi atsegina eratu ezkonbizitzaren zorionaz edo etxe barruko goxoaz». Austenek bere nobeletan erakusten dizkigun bikoteak ez dira inolaz ere matrimonioa aukera desiragarria egiteko modukoak, baina ezkontza eta heriotza ziren garaiko konbentzio literarioek onartzen zituzten amaiera bakarrak.
|
|
|
Bere iritzia familian ikusitakotik oso osoan bildu izatera, Elizabethek ezin izango
|
zuen
oso irudi atsegina eratu ezkonbizitzaren zorionaz edo etxe barruko goxoaz. Bere aita, gaztetasun eta edertasunak liluratuta, eta gaztetasunak eta edertasunak eman ohi duten umore onaren itxurak ere bai, adimen ahul eta meharreko emakume batekin ezkondu zen, eta izaera horrek amaiera emana zion, ezkon aldiaren goiz goizean, emaztearekiko atxikimendu egiazko orori.
|
|
|
–Bai, seguru, azken urte parean edo ikaragarri hobetu dela entzun dut. Azkenekoz ikusi nuenean ez
|
zuen
oso itxaropen onik ematen. Asko pozten naiz zuri gustatu izanaz.
|
|
|
Gassenek burua astindu zuen, ez
|
zuen
oso konbentzituta ematen. Amaiak bere begi txikiak ikusten zizkion atzerako ispiluan.
|
|
|
guardia txiki bat, ataria zaintzen. Ez
|
zuen
oso beldurgarria ematen, batez ere Ahmeten robot bizkartzainekin konparatuz gero.
|
|
2014
|
|
|
–Bai. Bueno, nik bera patioko leihotik baino ez nuen ikusten, eta, egia esan, ez
|
zuen
oso itxura ona.
|
|
|
Niri begira jarraitzen zuen mutikoak, bere burutazioak zerbaitetarako balio ote
|
zuen
oso ziur ez zegoela. Nire aurpegierak ez zion, seguru aski, lasaitasun handirik ematen.
|
|
|
Marjoriek, argi denez, solasgaiak proposatu zizkion, baina Marjoriek irakurtzen zituenetatik ateratzen zituen hizketagaiak. Bernicek erosi zuen soineko gorria, nahiz Marjoriek arropa kutxatik atera aurretik ez
|
zuen
oso begi onez ikusi; eta bere ahotsak esan zituen hitzak, bere ezpainek egin zuten irribarre, bere oinek egin zuten dantza. Marjorie, bai neska atsegina?
|
|
|
Irakurri bitartean, eskuan zuen limoi erdia ahora eramaten zuen tarteka atseginez. Beste erdia, lehortzeraino xurgaturik, hurbil zetzan lurrean, eta aurrera eta atzera egiten
|
zuen
oso leunki, itsasoaren kulunka kasik antzemanezinarekin batera.
|
|
|
–Bi hilabete horietan oso estresatuta ibili nintzen. Jendeak sumatzen
|
zuen
oso urduri nenbilela, eta ea zer pasatzen zitzaidan galdetzen zidaten. Orduan, kristoren gezurrak asmatzen hasi nintzen, Bartzelonako neska batekin nenbilela eta harremana ez zihoala ondo, eta ez dakit zer gehiago?.
|
|
|
Klementek ez
|
zuen
oso txosten luzea idatzi kasu honen harira, nahiko argi zegoelako Juan Antonio Iztueta kontseilari ahaltsua maldan behera zihoala zuzenean, amildegira, ziztu bizian eta balaztarik gabe.
|
|
|
Jonanek ere ez
|
zuen
oso aurpegi alairik hasieran, baina berehala animatu zen denak harmonia ederrean ikusita.
|
|
2015
|
|
|
–Beno, ez zait plan txarra iruditzen, esku luzatuarekin beste gazta zati bat hartu eta ahora eraman
|
zuen
oso astiro, keinu teatralean?, baina ezin dut erabaki zuzenik hartu aukera guztiak ezagutu ezean. Oraindik maitaleak gara?
|
|
|
Saioak ez
|
zuen
oso ondo ulertzen zer gertatzen ari zen, baina zirraragarria iruditzen zitzaion eta bost minutu baino lehen bidali zien mezua greziarrei.
|
|
|
–Uzteko paperak bete ditut, erantzun
|
zuen
oso azkar?. Eskaera egin dut, baina ez dakit gure ugazaba argentinarrak, Patxik, zenbat denbora duen erabakitzeko.
|
|
|
Giltzak hartu zituen Jotak eta biltegira aurreratu zen, txakurrari janaria ematera. Laster joango naiz, agindu zion Errek, nahiz eta laguntzarik gabe iristeko gai izango ote zen ez
|
zuen
oso garbi.
|
|
|
Bistan denez, Benjaminek eta Peterrek baiezkoa eman behar zuten oraindik, eta bikotea limurtzeko asmoz afari handi bat antolatu zen Middagh kaleko 7 zenbakian, Benjaminen urtebetetzearen aitzakian. Testimonio guztiek bozkario, xanpain eta musikaz beteriko gau gogoangarri bat gogora ekartzen duten arren, bikote gazteak ez
|
zuen
oso inpresio ona hartu etxeaz, ezta bertako giroaz ere. George Davisek arropak edozein momentutan kentzeko joera zuen (pianoa biluzik baino ez zuen jotzen, antza), Carson McCullersek bere senarrarekin eztabaida liskartsu zein episodio apasionatuak izaten zituen trantsizio argirik gabe, eta konponketa lan handiak behar zituen etxeak orokorrean, Brittenek eta Pearsek okupatuko zuten logelak bereziki.
|
|
|
Azeriak balezta bota
|
zuen
oso modu patxadatsuan. Soldaduetako bat Maisuarengana hurbildu zen.
|
|
|
ETAk euskal gizartearen babesa galtzen duenean, bandera zuria altxatuko du. Elkarrizketa hura non irakurri
|
zuen
oso ondo gogoratzen du, zer kartzelatako zein ziegatan zegoen garbi du.
|
|
|
Orain bai. Meatzari nuen aitona, hitz horrek zer esan nahi
|
zuen
oso ondo ez banekien ere: telebistakoak edo egunkarietakoak izango nituen lanbide horri buruzko lehenengo berriak, hango edo hemengo meatzari kontuak agertzen zituztenekoak, Asturias aldekoak segur aski:
|
|
|
Gozoa zegoen ba Pedro Vallana. Bestela ere ez
|
zuen
oso mutur leuna, baina aldageletako atea zabaltzean, bere jokalariak galtza motzak janzteko galbanaz topatzeak kalparreko ileak ere harrotu zizkion.
|
|
|
Familiak ez
|
zuen
oso ondo ikusi bere zaletasun hura, baina jakina, dirua gerrarik galtzen ez duen jenerala da. Eta Murtziakoek lau mila pezeta jarri zituzten mahai gainean.
|
|
|
Aipatuko ez dudan baserri bateko etxeko alaba batek izan omen
|
zuen
oso gaztetan arazotxo hori, baina umea jaio zenean, baserrian bertan hazi omen zuen eta handik denbora batera, auzoko morrosko batekin ezkontzekotan omen zen neska hori.
|
|
|
Fisika zen imitatzeko diziplina. Horren adibide nabaria Humeren teoria morala da, edo Spinozaren etika proiektua.27 Horren truke ordaindu behar dena, haatik, Huxley idazleak aurreikusi
|
zuen
oso ongi: kontuz teknologiekin, esan zuen, zeren horiekin gizakiok artefaktuak egiten genituen, baina artefaktu bihurtu ere egiten ginen.
|
|
|
Ritak une hartantxe jaso zituen estreinakoz begiak nireetara eta izotza aurkitu nuen lehenago suzkoak izan zitezkeen ninietan. Berriro ederretsi banituen ere, irribarre oro ezabatu zuen ezpainetatik eta bere ahotsak lehenagoko berotasun guztia urrutira jaurti
|
zuen
oso. Metalezkoak iruditu zitzaizkidan bere hitzak, kanpaiarena baino gehiago, aiztoen metalaz egindakoak.
|
|
|
Nik txantxetan ari zela pentsatu nuen eta, alde egiteko zutitu zenean, ea bere arazo guztiak ala mundu guztiarenak, galdetu nion; berak segundo batzuk eman zituen isilean eta, ondoren,, mundu guztiarenak? ahoskatu
|
zuen
oso serio; gero eskua altxatu zidan, berea zuen agurrezko keinu batean, eta alde egin zuen.
|
|
|
–Egun historikoa, inondik ere?, esan du irribarretsu. Arkitekturarako bokazioa izan
|
zuen
oso gaztetatik, eta arkitektura bizi du, bihotzez eta gogoz. Habana Zaharreko Museologia Babesteko Zentro Nazionalean hasi zen lanean 1980ko hamarkadan.
|
|
|
Norengana joanen ziren ez bazen Enbatako kideengana? (...) [Enbatako kideek] lehentasun atsolutoa eman zioten Hegoaldeko borrokari Ipar eta Hegoarentzat, Hegoaldeak burujabetasuna lortu ondoan, Eguberriko Gau Saindu batez Euskadi Berria sortuko zelarik, Iparraldeak ere bere tokia izanen zuelako...(...) 1968ko maiatzaren ondotik zenbait hilabetez ixilik egon eta berriz agertu zelarik astekaria, ETArekilako elkarrizketa bat agertu
|
zuen
oso argigarria(...).?
|
|
|
hura entzuteko gertu egongo ote zen jendea. Saizarbitoriari idatzitako eskutitz irekian bertan esana
|
zuen
oso tristea zela kontatzen ari zen istorioa, eta akaso ez zitzaiola inori interesatuko.
|
|
|
Alargunak ez zuen ezagutu Erramun, baina gogoan
|
zuen
oso. Pare bat aldiz izana zen herrixka hartako hilerrian, emazteari laguntzen, haren hilobira bisita egiten.
|
|
2016
|
|
|
Maria bere senera apur bat etorri zenean, galdetu nion ea gogoratzen zuen itxura zurbil eta argaleko gizon bat, bi urte edo lehenago haren eta ahuntzaren artean eseri zena. Mariak esan
|
zuen
oso urduri eta artega ibili zela garai hartan, baina halere gogoratzen zuela bi konturengatik: zegoen bezain gaixorik egonagatik ere, ohartu zelako gizona erruki zitzaiola; eta hurrena, ahuntzak gizonaren zapia lapurtu zuelako, eta berak ahuntza jo zuelako lapurreta horregatik; zapia errekatxoan garbitu zuen, esan zidan, eta harrezkero bere sakelan gorderik zeraman gizon horri itzultzeko asmoz, baldin eta inoiz ikusten bazuen, izan ere gizonak, erdizka bada ere, hitz eman zion ostera ikustera joango zitzaiola.
|
|
|
Are gehiago, liburu dendaren hondamendiaren atalera iritsi naizenean beti errepikatu ohi dudan pasadizoa kontatu diot, nola behin liburuak doan jarriko nituela iragarri nuen hedabideetan eta pintxoak eskainiko nituela agindu,, zizka mizkak? idatzi
|
zuen
oso irizpide jatorrarekin euskarazko egunkariak, eta, gremiokoen artean nire ausardia oso komentatua izan bazen ere, apenas gehitu zen egun horretan bezero kopurua, kalean hotz egiten zuelako sartu ziren eskaleak ezin baitira bezerotzat hartu, gutxiago oraindik horietako batzuek liburuak estufa zaharrak berotzeko eraman zituztenean. Eskaleen pasadizoak kontatzen ari nintzela lortu dudala uste dut, hala iruditu zait behintzat, neska gehien hunkitzea, begietan halako hezetasun bat sumatu baitiot, nik hainbeste maite ditudan klasikoen edizioak, Proust, Flaubert, Musil, Bernhard, Svevo edo Joyceren obrak, arrapaladan motxila zulatuetan nola sartzen eta dendatik eramaten zituzten ikusteak bozkario absurdo bat eragin baitzidan, hain nirea zen mundua, babesten ninduen unibertsoa, bat batean erortzen ikusteak liberazio bat eskainiko balit bezala.
|
|
|
Eraikuntza haren egilea arkitektura irakasle ospetsu bat izan zen, hirian ere garai hartan eraiki ziren antzeko beste itsuskeria askoren erantzulea; eta enkargatu zuena Moisè Finzi Contini izan zen, Alberto eta Micòlen birraitona aitaren aldetik, 1863an hila eskumeneko lurraldeak Italiako Erresumaren mende geratu eta gero, eta, hortaz, Ferraran ere juduentzako ghettoa behin betiko iraungi ondoren. Lur askoren jabea eta «Ferrarako nekazaritzaren berritzailea» zen, horrela irakurtzen zen via Mazziniko Tenpluko eskaileretan, hirugarren eskailburuko goialdean, «italiar eta judu» bezala zituen merituak betikotzearren Komunitateak jarrarazi zuen oroitarrian?, baina arterako gustua ez
|
zuen
oso landua, jakina, eta hilobi bat sibi et suis altxarazteko erabakia hartu eta gero, ez zuen beste kezkarik izan. Urte haiek ederrak ziruditen, dohainez beteak:
|
|
|
Azkar asko konbentzitu zuten Diana nire aita amaginarrebek egokiagoa zela herria ume bat hazteko hiriko zalaparta baino. Niri, ordez, ez zitzaidan batere gustatzen ideia hura; Dianari, aldiz, bai, nahiz eta ez
|
zuen
oso gogoko gurasoak hain hurbil edukitzeak ekarriko zuen independentzia galera.
|
|
|
–Zama astunegia izan da bizkarrean eramateko. Aita gorpuzkeraz zen sendoa, baina izaera ahula
|
zuen
oso. Eta, azkenean, Aitorren heriotzaren pisua gehiegizko egingo zitzaion.
|
|
|
Zoritxarrez, jaiotza kontrolaren aldeko kanpainaren eta langile mugimendu erradikalaren arteko aliantzak ez
|
zuen
oso luze iraun. Jaiotza kontrolerako eskubidea eskatzen jarraitu zuten sozialistek eta langile mugimenduko ekintzaileek; hala ere, haien eskakizunek ez zuten lehentasunezko tokirik hartu estrategia orokorraren barruan.
|
|
|
–Hala erran liteke, baina dena ez zen argia haren negozioetan, erran zuen Etxegaraik?. Artundok sekula ez
|
zuen
oso ospe garbirik izan. Eta konkurtsoen munduan hasi zenean, zurrumurruak ibili ziren negozio hoberenak ematen zizkiotela.
|
|
|
Tamala eta damugarria omen zen horrelako familia euskaldun, jator, zintzo eta kristaua gerra madarikatuaren erruz sakabanatu eta suntsitu izana; horrelako ondorioak izaten ditu anai arreben arteko gorrotoak eta norberaren nahi eta iritziak denon arteko errespetuaren gainetik jartzeak; zorionez, eransten zuen don Benitok, guda zitalaren zauriak sendatzen ari ziren pixkanaka, nahiz eta bera beldur zen ez ote ziren gerra berri baten zantzuak pizten ari. Alsinak ez
|
zuen
oso ondo ulertu zer esan nahi zuen apaizak horrekin baina ez zion kasurik egin ere: erlijio gizonen betidaniko esaldi zeharkako, hitz erdikako eta ilun haietako bat izango zen.
|
|
|
Agian gose demasagatik zen eta une hartan ia edozer irudituko zitzaion jangarria. Baina jende guztiak esan
|
zuen
oso ona zegoela, eta ez zirudien konpromisoagatik zenik.
|
|
2017
|
|
|
–Ea, atera zuen agendak, esan
|
zuen
oso serio?, eta apuntatu arbelean idatziko dudana astelehenerako.
|
|
|
Ez
|
zuen
oso ondo ulertzen mundu hura, gehiegizko adiskidetasunaren kontua. Lotura bezala ulerturiko laguntasuna ez zetorren bat bere izaerarekin.
|
|
|
Txetx Etxeberrik apirilean bertan hedabide batzuetan jakinarazi zuen Frantziako iturri autorizatu batek esan ziola bat zetozela Poliziak jasotako armategi kopurua eta inbentariokoa. Foroak ere iraileko txostenean ondorioztatu
|
zuen
osoa izan zela. Iritzi berekoa da Fisas gatazka armatuen irtenbideen ikertzailea.
|
|
|
– Bada, esnatu egin duzu, esan
|
zuen
oso serio Itziarrek?. Polizia hemen izan dugu gau guztian, etxea errekistatzen eta bere zain.
|
|
|
Udal instalazioetako atezainarengana bideratu zituen pausoak, zer egingo
|
zuen
oso argi ez zeukala. Kontua emakume korrikalaria begibistatik galtzea zen, infemu hartatik aldentzea.
|
|
|
Hasieran urduri egon zen Marta. Itua beteta itzuli zen, irribarre erdia ezpainetan; hala ere, ez
|
zuen
oso argi egindakoa zuzena ote zen, eta, batez ere, emaitzarik izango zuen. Ez zen ergela.
|
|
|
Orrazi eta makillajeen etsaia, beretzat behintzat. Martari behin baino gehiagotan galdetu nion eta inork ez zekiela asko berari buruz esaten zidan; hala ere, mundu guztiak onartzen
|
zuen
oso ona zela berean. Alkatetza galdu ostean, Ainhoa Iturriren ondoan jarraitu zuen.
|
|
|
Gau osoa lo eman zuen Beirek, eta gorputza oraindik minduta zeukan. Ez
|
zuen
oso ondo gogoratzen gertatutakoa. Sentsazioa zeukan aurreko egunean Lete, Kar eta Bala ikusi zituela, baina hori ezinezkoa zen, barnetegian ez zuten bisitarik onartzen eta, ondorioz, sukarrak eragindako ametsa izan zela pentsatu zuen.
|
|
|
Jendeak ez
|
zuen
oso ondo ulertzen hitzaldi hura. Nondik atera zituen hitz haiek?
|
|
2018
|
|
|
Rousseauk esan
|
zuen
oso zaila dela modu sinesgarrian azaltzea nola eraldatu zen animalien bizimodu naturala giza bizimodu sozial bihurtzeraino, baina, haren ustez, bizimodu soziala familia patriarkalarekin batera hasi zen. Bai arrazoimena, bai hizkuntza eta bai harreman sozialak elkarri lotuta garatu ziren, baita sexu ezberdintasuna ere, aldi berean; bada, ezberdintasun horrek nahitaez dakar emakumeak gizonen dependente eta mendeko izatea.
|
|
|
Baiezko keinua egin zuten denek. Denek, Txetxu Urrutik izan ezik, baina inork ez
|
zuen
oso kontuan hartzen.
|
|
|
Nork bere burua landu, ezagutu, bere baitan sakondu, barruko dimentsioak, gehienetan ametsen bidez eta era lanbrotsuan baino agertzen ez zaizkigunak kontzientziaz bilatu barik, ordezko sentipen sintetiko horiekin konformatzen garenean, bilatzen genuen horretatik inoiz baino urrunago gaude. Sabatok adierazi
|
zuen
oso ondo. Baina tira, segurutik gaur egun Sabato nor izan zan ere ez dakizue.
|
|
|
Ezpainetan musu eman zion, gero eskutik heldu eta barrura sartu zuen. Beire kanpoan geratu zen, atean, zer egin behar
|
zuen
oso ondo jakin gabe. Odile hark ez zuen ikusi ere egin.
|
|
|
–Beharra? . Beirek ez
|
zuen
oso ondo ulertu.
|
|
|
–Bejondeizula! , esan
|
zuen
oso ozen Perrin jaunak?. Banekien nik.
|
|
2019
|
|
|
Eta, aldi berean, hura salatzen zuten ahots asko, ozen protesta eginez eta emandako erantzunak auzitan jarriz. Horiei esker interpretatu zuen gizarteak auzia arazo sozial modura, eta problematizazio horrek balio izan
|
zuen
oso errotuta zeuden konbentzimendu batzuk hausteko.
|
|
|
kantaren notak hedatu ziren airean. Norbaitek kasete bat piztu berri
|
zuen
oso gertu, metro batzuk aurrerago. Marije ez zen mugitu.
|
|
|
Raimundo Silvaren bihotzak indarrez egiten zuen taupa, belarrietan sentitzen zuen taupaden danbada, Maria Sararenak goitik behera inarrosi nahi zuela zirudien. Gizonaren besoa apurtxo bat gehiago hurbildu zen, emakumearenak zegoen tokian iraun zuen, adi adi, baina Raimundo Silva ez zen urrutirago joaten ausartu, poliki poliki beldurrak beretu zuen, Agian huts egingo dut, pentsatzen zuen, ez
|
zuen
oso garbi ikusten, edo ez zuen ikusi nahi, zertan egin zezakeen huts, baina ez ikuste horrek berak izu laborria handiagotzen zuen. Maria Sarak sentitu zuen gizonak atzera egiten zuela, bere oskol barrura biltzen den barakuilua bezala, gero eta barrurago, eta hauxe esan zuen zuhur, Bista polita da.
|
|
|
–Biak ziren Jaizkibel Librekoak. Elkarteak adierazpen bat kaleratu zuen bere bi ekintzaileen galera salatzeko, azaldu
|
zuen
oso konbentzituta egon gabe.
|