|
2001
|
|
|
Ikuskizun gordina da bai formaz eta bai edukiz. Sichrovskik eginiko lanaren antzerkirako moldaketa Moma Teatre valentziarrak taularatu
|
zuen
lehendabizi. Fernando Bernues zuzendaria Momak eman zituen emanaldietako batean izan zen, eta ikusi ondoren zuzendariarengana jo zuen ea obra Euskal Herrira ekartzeko aukerarik bazegoen galdetzeko.
|
|
|
Pixkanaka, jendea joaten hasi zen. Garik alde egin
|
zuen
lehendabizi, mozkor zegoelako aitzakian, nire ustez denek ikusi zuten begi keinu nabarmen batekin agurtuz. Pixka bat geroago, Aitzolen bi lagunak barrara joan ziren zerbait eskatzera eta ez ziren itzuli.
|
|
2003
|
|
|
hantxe, bai, pinua, zeru aldera gezi bat bezala, zuzen zuzena... " Pinu maitea, zeruko gidari, Jainkoak apropos landatutako zuhaitza zara zu, zerurako bidea gal ez dezagun", esan
|
zuen
lehendabizi. " Eta, gainera, pinu maitea, handitzean dirua emanen diguzu, eta diru horrekin eskuzabalagoak izanen gara, karitatea ez baita, ez, nolanahi ahazteko moduko bertutea!", esan zuen geroxeago.
|
|
2004
|
|
|
Behin baino gehiagotan eskatu zion hegazkinez ordubetera zegoen gaztaro, amets, iraultza nahi, jakin min pizgarri toki hartara eraman zezan, baina" Zertarako joan nahi duzu hara!?" erantzuten zion. Hasieran gogorra egin zitzaion; ez zuela maite erabaki
|
zuen
lehendabizi, gero maite zuela ebatzirik, alegia, bikoteari eskatzen zaizkion ahalegin eta morrontzak ematen zizkiola ikusirik, ezkutatzeko zer edo zer zuela otu zitzaion, konpondu gabeko zerbait utzi zuela atzean, konpartitu ezinezko zerbait larria, izugarria, beharbada. Bolada batez eman zion matraka horrekin, baina Carlosek barrea baino ez zion erantzuten.
|
|
|
Miren, eta ez Maria, desiratu zuen ondoan, gertatzear uste zuena elkarrekin gozatzeko. Aldakatik helduko
|
zuen
lehendabizi, musu emanen zion gero, sorbaldan besoa pausaturik eginen zioten aurre ikuskizunari. Ikek, ilea espantuka orraztuz, mikrofonoa pop izar bat bailitzan hankatik laxatu eta ahora eraman zuen.
|
|
2005
|
|
|
R. Ford bidaiari ingelesak 1830ean aipatu
|
zuen
lehendabizi, eta ondoren Becerro de Bengoa arabarrak, 1876an, foruen oinarrizko administrazio publikoaren aurkako legearen eztabaida giroan, Arabari buruzko liburuan: " Cada una de estas provincias constituye dentro de la federacion o fraternidad euskara una especie de estado independiente y autonomico y las tres estan unidas en la identidad de la sangre y de la ley formando el Irurac bat de nuestro original y primitivo pueblo.
|
|
|
Baina Eskualdunak hutsunea utzi zuenean, hutsune hori bete beharrez, euskalzale batzuk elkartu eta Pierre Lafitte zuzendari izendatuta Herria astekaria sortu zuten 1944an. Tramite eta diruarazoak gainditu ondoren, Eskualdunak utzitako oste edo ondorenaren eragina gainditu behar izan
|
zuen
lehendabizi eta bere bidea egiten hasi, batez ere haren pentsamolde erradikaletik aldenduz. Bere aurrekoaren moduan, hamar mila ale ateratzera heldu zen lehen hamar urteetan; 50eko hamarkadan gailur gailurrean zegoen.
|
|
2006
|
|
|
Haranetara jaitsi ostean, azkenik Europa osoan XIII. mendetik aurrera ur indarrez mugitutako burdinolak edo zeharrolak hedatu ziren (Bonnassie, 1994), lehen irin errotari aplikatutako teknikak burdinaren ekoizpenari aplikatu zizkiotenean, olak ibaien eta erreken alboetara mugitu zituzten indarra erabiltzeko, esan behar da erromatarrek ezagutzen zutela ur indarrez mugitutako zeharrola, baina ez zuten erabiltzen, bitxikeria gisa gordez?. Bi motatako oletan egindako banaketa hori F. J. Gómez Piñeiro-k egin
|
zuen
lehendabizi eta I. Pereda k jaso eta jarraitzen du (1992/ 1993: 110).
|
|
|
Horren ondorioz, Lurraren errotazio ardatzak translazio ardatzaren inguruan biratzen du. Fenomeno horri prezesioa deritzo, eta Newton-ek azaldu
|
zuen
lehendabizi. Bertikalarekiko okertuta dagoen ziba batek egiten duen higidura da, azken finean.
|
|
|
Malherbek egindako bidaia luzeari buruz dakigunaren arabera, Bretainiatik Ameriketarako salto handia egin
|
zuen
lehendabizi Pierre Olivierrek, eta itsasaldi luzearen ondoren Hego Amerikako hainbat lurralde ezagutu zituen: Mexiko, Peru...
|
|
2008
|
|
|
Baliteke? testosterona beti baita testosterona, Rufino bizi zèn giroan. Bibliako Hasierako liburuaren arabera, Jainkoak gizona egin
|
zuen
lehendabizi, eta liburuen liburutzat zuten herritarrek Biblia ume umetatik, are testosteronago bihur zitekeena, ahaltsuago eta kementsuago, alegia, baita oihu egiteko gaiago ere, ondorioz?, eta hipotesi horren laguntzan bailetorke egunkariek eta teleberriek azken egunotan zabaldutako estudio zientifikoa, zeren, egia bada ere Rufinok bere adina zuela (bizi itxaropena ez zen, garai hartako gizonezkoetan, berrogei urtera iristen, eta berak berrogeita hamar zituen:
|
|
|
Ciudad Realek, gainera, dagoeneko egin ditu denboraldi osoan egin beharreko kaleak: Superkopa galdu
|
zuen
lehendabizi, eta Valladoliden aurka bigarren jardunaldian. Sasoi honetako helburuak ez daude kolokan, ezta askoz gutxiago ere, baina ez dute erlaxatzeko betarik, ezta Arrateri arnasa hartzen uzteko ere.
|
|
|
Edo Rufinoren erreakzio hura zera izan ote zen, besterik gabe, heriotzaren aurrean testosteronak errebelatzeko zuèn aukera bakarra, eta testosteronaren azken oihua, ondorioz? Baliteke... testosterona beti baita testosterona, Rufino bizi zèn giroan –Bibliako Hasierako liburuaren arabera, Jainkoak gizona egin
|
zuen
lehendabizi, eta liburuen liburutzat zuten herritarrek Biblia ume umetatik– are testosteronago bihur zitekeena –ahaltsuago eta kementsuago, alegia, baita oihu egiteko gaiago ere, ondorioz–, eta hipotesi horren laguntzan bailetorke egunkariek eta teleberriek azken egunotan zabaldutako estudio zientifikoa, zeren, egia bada ere Rufinok bere adina zuela (bizi itxaropena ez zen, garai h... muga ederki gainditua, beraz), egia baita, halaber, adinak ez diola, estudio horren arabera, testosterona indizeari jaitsialdi nabarmenik eragiten... bai, ordea, gizentzeak; baina gizenetik ere gutxi zuen Rufinok, eta, zegoen bezala egonda, nekez egon zitekeen gizentzeko puntuan:
|
|
2009
|
|
|
Irrist eginda edo bere burua botata, ez dago jakiterik. Itsas korronteak Orio pareraino eramango
|
zuen
lehendabizi eta, mugimendu zirkularrean, Zarautz aldera itzuli berriz. Han topatu zuen gorpua, zinpean aitortu duenez, Ibai Olasok igandeko 06:00 aldera.
|
|
|
Taldekideek adina aurkari izan dituen futbolariek ere miresten dute. Joan zen astean, etxeko azken partidan, Francesco Totti Erromako izarrak besarkatu
|
zuen
lehendabizi. Herenegun, gutun hau idatzi zuen Roberto Baggio jokalari ohiak La Gazzetta dello Sport egunkarian:
|
|
|
Behin eta berriz ahalegindu zen, baina Soldadok, Webok eta Milosevicek taldea utzi zutenetik asmatu ezinda aritu zen Osasunako entrenatzailea. Portillok eta Pandianik osatutako bikotearen alde egin
|
zuen
lehendabizi. Baina denboraldi-aurrean ilusio handia eragin arren, P bikoitza deituriko aurrealdeak ez zuen emaitzarik eman.
|
|
|
Humanitatea familia handi bat da, Adan eta Evarengandik jaio den familia handi zabala. Jainkoak buztin pixka bati hats egin eta Adan sortu
|
zuen
lehendabizi. Gero, Eva sortu zuen Adanen saihetsarekin.
|
|
2010
|
|
|
galdetu nuen nik;. Nik galdetu diot lehendabizi!? esan zuen Adak;. Bai, baina Jainkoak Adan egin
|
zuen
lehendabizi eta Eba gero, badakizu?, erantzun zion amak; gero, markesarengana jiratzen zela, jarraitu zuen:
|
|
|
gaua egun bihur dezake, ezerezetik eguzki bat sortuta"; nik ez dakit zer bururatu zitzaidan orduan, baina, pasarte hura oroitzen dudan bakoitzean, beti pentsatzen dut bezperan Benjamin Mariaz jardun zutela, eta markesak hitz haiekin ama lasaitu nahi izan zuela, Jainkoak munduko gauzarik itsusiena ederren bihur zezakeelakoan; gero, Ama Birjinaren agerketez aritu ziren, markesa anderea gai hartan espezialista baitzen, bere kontakizunak etengabe apaintzen zituena, harik eta, halako batean, esan zuen arte: " Ama Birjina merezi duenari agertzen zaio, eta zuk ere merezi duzu, Regina...";" Eta niri...?" galdetu zuen Adak;" Eta niri...?" galdetu nuen nik;" Nik galdetu diot lehendabizi!" esan zuen Adak;" Bai, baina Jainkoak Adan egin
|
zuen
lehendabizi eta Eba gero, badakizu..." erantzun zion amak; gero, markesarengana jiratzen zela, jarraitu zuen: " Oi, mutil honena adierazgarria da!
|
|
2012
|
|
|
Gladys alaba txukuntzen hasi zen. Dutxan sartu
|
zuen
lehendabizi; ondoren, lurrin gozodun zapitxoz igurtzi zion gorputza. Anak ez zuen horrelako ezer.
|
|
2013
|
|
|
Nafarroako Kutxako dieten gaineko lehen informazioak irailean kaleratu ziren. Legez behartuta jasotzen zituela esan
|
zuen
lehendabizi, gero justifikatu egin zituen, eta azkenik barkamena eskatu eta dirua itzuli.
|
|
|
Lauaxetaren Bide barrijakArrats beran (1931) eta gero(, 1935) hizkuntza poetikoa urrundu egiten da iradokizun modernistatik, eta ahozko tradizioaren baliabide poetikoetara hurbiltzen da poeta. Gabriel Arestik Maldan behera (1960) idatzi
|
zuen
lehendabizi eta gero etorri ziren Harri eta Herri (1964), Euskal Harria (1967) edota Harrizko Herri Hau (1970). Sinbolismotik herri lirikara egiten du Arestik, T. S. Eliot edota Espainiako 27ko belaunaldia erreferentziatzat dituen poesiatik tradizio popularraren ezaugarriak poesia kultuan txertatzen dituenera, subjektu poetiko singularretik subjektu poetiko kolektibora, poesia ilunetik poesia adierrazagora.
|
|
2014
|
|
|
Eta hasi ziren gure lau kide, irudiaren elementu bakoitza, banan bana askatu eta azaltzen. Sutan dagoen gezia, esan
|
zuen
lehendabizi Lander Arbelaitzek. Euskara oinarri duen komunikabidea irudikatu zuten horrela, eta ekarri zituzten gogora hedabide elebidunen Euskal Herrian euskarari egindako ekarpenak:
|
|
|
Irudia: Young Medium, ideien laborategia Joan den azaroan, Estatu Batuetako presidenteak, Barack Obamak, bere alegatua Sarearen neutraltasunaren alde argitaratu nahi izan zuenean, Medium en egin
|
zuen
lehendabizi, eta Etxe Zuriko atarian jarri zuen. Hori da blog plataforma honen eragina, sare sozialaren nahasketa eta ideien laborategia.
|
|
2015
|
|
|
Une haietan bere buruari galderak egiten aritzea, itotzen ari zarenean zein norabidetan igeri egin erabakitzen saiatzea bezalakoxea zen. Uraren gainazalera itzultzeko ohol puska bat lortu behar
|
zuen
lehendabizi. Segurtasun puntu bat.
|
|
|
Ordura arte Amorruaren txitxi marka goriak sentituak zituen erraietan, eta horrek behar bezain seguru aritzeko kemena emana zion. Orain, ordea, inurri gudaloste bat igarri
|
zuen
lehendabizi sabelaren ingurua eginez, eta gero zilborretik gora martxa geldo baina seguruan, eztarri partean diziplina espartarraz antolatu arte. Ez, orain ez zen batere ziur sentitzen.
|
|
2016
|
|
|
Ncise poliki poliki altxatu zen. Hanka bat altxatu
|
zuen
lehendabizi, eta lurraren gainean jarri zuen. Klak.
|
|
|
Zinearekin ere izan zuen kontaktua, ez bakarrik gidoiak idatziz, baina baita filmen batean aktore gisa parte hartuz ere. Baina denbora guztian ez zuen baztertu bere lan politikoa, eta Partito d. Azione izeneko ezkerreko alderdian militatu
|
zuen
lehendabizi, eta sozialismora hurbildu zen geroago. Politika eta literatura tartekatuz, poesia eta narrazio liburuak argitaratzen jarraitu zuen, eta Botteghe Oscure izeneko nazioarteko literatur aldizkariko erredaktore izatera iritsi zen.
|
|
|
Berak hitz egin
|
zuen
lehendabizi.
|
|
|
Eugenia bi metrora utzita, Angel Suquia Goicoechea apaiz handia izateko deitua zena agurtu
|
zuen
lehendabizi omenaldiko izarrak. Ondoren, Jose Lejarreta Salterain Gasteizko alkate txit prestua.
|
|
|
Auskalo zenbat kanuto zeuzkan ordurako erreta. Autora iritsi zirenean, Josebak bere atea ireki
|
zuen
lehendabizi eta ondoren kopilotuarena barrutik. Ea autoan erre zezakeen galdetu zion Fernandok.
|
|
|
Entzun izandakoak aztertzeari ekin zion Martinek, gidatzen zuen bitartean. Pete Domezainek esan
|
zuen
lehendabizi: “Horiek sosa besterik ez dute buruan, diru beltza, eta diru horiek non kokatu ari dira”.
|
|
2017
|
|
|
Zamen joan etorrietan galdutako kutxei esker harategi bat erosi
|
zuen
lehendabizi, Madison kalean, portutik ez oso urrun; eta handik urtebetera, 1902an, bi pisuko etxe bat, harategiaren ondoan, Marie bere emazte ezkonberriarekin bizitzeko propio erosia. Marie harategiaren aurreko jabearen alaba zen, eta halaxe egin zen bien arteko ezagutza.
|
|
|
Tinbreak jo
|
zuen
lehendabizi. Ondoren tiro baten zarata entzun zen atetik haruntz, eskaileretan.
|
|
|
Sukaldeko lanetan ari zela, ate hotsa somatu
|
zuen
lehendabizi eta alabaren pausoak pasiloan ondoren. Irratia itzali eta harrera egitera joan zitzaionean, alabaren aurpegiak albiste txarren baten iragarpena ekarri zion.
|
|
|
Bere lekuan eseki zuen Artetxek aparailua eta kabinako ate metalikoak iriki bezain pronto, berriro egin zuen oharkabeko keinu hura: ezkerretara begiratu
|
zuen
lehendabizi eta eskumatara ondoren. Gero, taxi bati jaso zion besoa, etor zedin.
|
|
|
–Iratxe, esan
|
zuen
lehendabizi, baina zalantza piztu zitzaion aurpegian?. Bi esan ditzaket?
|
|
2018
|
|
|
Andere zaharrenak hitz egin
|
zuen
lehendabizi:
|
|
|
Izatez, musika eskolako parkingetik atera eta beragana jo
|
zuen
lehendabizi. Alabatxoa han zuelako, jakina, baina baita, herri erdiguneko dendatik pasatu beharra izan gabe, pintura ezabatzeko materialen bat eskuratuko ziolakoan.
|
|
|
Neskak bizkarra okertu
|
zuen
lehendabizi; burua eta oinak ohe gainean bermatuta zeuzkan, baina sabelaldea gorantz altxatuta, amuarrainek uretatik kanpo jauzi egiten dutenean bezalaxe. Ia jarraian, zuzen jarri zen; burua belaunen artera eraman zuen bat batean, eta gero, atzera, burkoaren kontra kolpe handia hartuz.
|
|
|
Iluntasun hartan, dudarik gabe hartzen zuen ezkerrera eta eskuinera, satorren antzera, eta behin bakarrik egon zen ezbaian: bidegurutze batera ailegaturik, ezkerraldera jo
|
zuen
lehendabizi, baina laster gelditu zen, eta atzera bueltatu, beste norabidea hartzeko. Bitartean, Fabianen enborra bilintzi balantza zihoan Leoren bizkarretik eskegita, hiltegitik harategira eramaten dituzten txahalkien moduan.
|
|
|
Garbi ikusi nuen ikara zela distiratsu zerabilena begi beltzetan dantzan, ni ikusi izanaren poza bainoago. Benta zaharreko alboetara begiratu
|
zuen
lehendabizi, aurrez aurre zeukan pagadi lanbrotsura gero... Inguruan inor ez zela ikusi zuenean, besarkatu, eta musu eman genion elkarri.
|
|
2019
|
|
|
Genok muturra okertu
|
zuen
lehendabizi, baina, jarraian, senarraren argudioak ere bere logika zuela iruditurik. Mau Ri Xio izeneko txinatarrari ez ote zitzaion, bada, traumatikoa gertatuko existentzia, Ekain, Enara, Beñat, Manex eta antzeko izenak zituztèn neska mutilen artean bizi behar izanez gero??, amore eman zuen. Telmok eta Genok hobe zuten, bai, balizko Mau Ri Xio hura, zeinari bizitza, zuèn izenagatik, tonetako zama beruntsua gerta baitzekiokeen?
|
|
|
Momentu eta leku hartan, ezagutzen ez zuèn gizon bat zegoen, eta hark atenditu
|
zuen
lehendabizi. Gero, beste gizon bat iritsi zen:
|
|
|
Dena ahaztu eta zerotik hasi. Hori bai, Ekainekin hitz egin behar
|
zuen
lehendabizi.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko toponimiaren normalizazioa, hastapenetan? dela esan zuen Mattin Bachok, eta legez bete beharreko araudia azaldu
|
zuen
lehendabizi: –Udal kontseiluak du karrika plazak izendatzeko eskumena, delibero bidez. Ondotik, deliberoa onartu behar du Prefetak?.
|
|
2020
|
|
|
Gazterik hasi zen pianoa jotzen eta ordutik zaletasuna eta gaitasuna garatzeko aukera izan du. Iruñetik Londresera jo
|
zuen
lehendabizi eta, goi mailako ikasketak akituta, Suitzako Musik Akademie der Stadt Basel kontserbatorioan masterra egitea erabaki zuen. Bien bitartean, Europan barna egin dituen emanaldiengatik eta irabazi dituen sariengatik, etorkizun handiko piano jotzailea dela argi erakutsi du baztandarrak.
|
|
|
Goizeko telebista programa batean Lujuaren abokatua azaldu zen telefonoaren bitartez. Familia barruko arazoa zela eta ez zutela adierazpenik egingo argitu
|
zuen
lehendabizi. Gero, motelago hitz eginez, jakinarazi zuen edozein gezur edo irain entzunez gero, edo frogatu ezin zitzaketen hipotesiak, ekintza legalak hasteko agindua zeukala.
|
|
|
Oinetan, takoi altuzko bota purpura arrosak, eta ezpainetan ere purpura. Zer aukeratu ote
|
zuen
lehendabizi, ezpainetakoa, jertsetxoa ala botak. Dena den, txapa haren eslogana irakurri eta barrezka hasi nintzaionean, serio moztu zidan Dalarasek:
|
|
2021
|
|
|
Hasieran arropa kentzen hasi bazitzaidan ere, laster, nire harridurarako, bere gorputz atalak kentzeari ekin zion. Begi bat kendu
|
zuen
lehendabizi, kristalezkoa omen, eta ondoren bularretakoa eranztean, bular ortopedikoak zituela ikusi nuen. Funtzioan hasi aurretik, eroso jartzea gustatzen zait!
|
|
|
Jon Eskisabelek idatzitako Itoiz. Hari xingle bat liburuan (Paper Hotsak, 2005) kontatzen dutenez, Lau teilatu ri dagokionez, ohi zuen bezala, musika egin
|
zuen
lehendabizi Perezek. Entseguetara eraman aurretik, Foisisi erakusten zizkion gitarrarekin ateratako ideiak, eta, Lau teilatu renak erakutsi zizkionean, baxu joleak ikusi zuen akorde haiek «zeozer berezia» zutela.
|
|
|
Muruak hartu
|
zuen
lehendabizi hitza, eta azaldu zuen argazki bat aipatzen duela liburuaren hitzaurrean. 1990ekoa da irudia, Euskaldunon Egunkaria sortu aitzinekoa, eta Martin Ugalde, Joxemi Zumalabe eta Torrealdai bera ageri dira elkarren aldamenean, «Egunkaria sortzen» dioen oihal baten gibelean.
|
|
2022
|
|
|
Haren agindupean baketu zituzten Burgos inguruko lurrak. Erregeordetzak konterriaren bakea lortu nahi
|
zuen
lehendabizi eta mugetako defentsak aseguratu nahian Antsori eskatu zioten laguntza. Honek bere kapitainak bidali zituen lurralde guztietara bakea zabaltzeko.
|
|
|
Esaldia barneratu zuenerako, atea itxita zegoen berriz. Kisketaren hotsa entzun
|
zuen
lehendabizi, eta Haizearen urratsak urruntzen ondoren. Segundo batzuk behar izan zituen begiak kliskatu eta bere onera itzultzeko.
|
|
|
" Baina zenbat urte ditu neska horrek, hamalau bat?". Neska lodikote txikiak eskuan zuen pistola ikusi
|
zuen
lehendabizi, baina, hogei bat metrora zituela, mutil altu, burusoil eta bizardunak ere beste bat zuela ohartu zen. Trap bikote baten moduan jantzita zeuden.
|
|
|
Pasa den egunean gertatutako guztia ordenatzen saiatu zen Eñaut. Haizea zertan ari ote zen pentsatu
|
zuen
lehendabizi. Ohe alboan kargatzen utzitako mugikorrari begiratu, eta haren deirik ez zuela ikusi zuen.
|
|
2023
|
|
|
Berak bezala jaten zuen senarrak: gorringoa dastatzen
|
zuen
lehendabizi ogiarekin bustita, eta zuringoa gorringoarekin nahastuta irensten zuen gero. Hori zen ohikoena.
|
|
|
2022ko irailetik aurtengo ekainera egin dute elkarri laguntzeko agente izateko adituen lehen formakuntza Nafarroan, eta Judit Abarca Rodriguez izan da parte hartu duten sei kideetako bat. 25 orduko oinarrizko ikastaroa egin
|
zuen
lehendabizi, eta 150 orduko unibertsitate ikastaroa iazko irailetik ekainera; unibertsitate ikastaro horrek teoria eta praktika uztartzen ditu: Abarcak eta gainerako parte hartzaileek aukera izan dute errehabilitazio psikosozialerako zentroetan lan egiteko.
|
|
|
Era horretan, mailegu bat eskuratu zuen, eta moldiztegia abian jarri, Madrildik beharrezko materiala ekarriz. 1786an, Mantelik idazlan erlijioso labur bat editatu
|
zuen
lehendabizi: Methodo de ofrecer el Rosario de Maria Santisima.
|