|
2000
|
|
|
Estatu espainiarrean, El Temps aldizkari valentziarrak 1994 urtean jarri
|
zuen
lehen edizio digitala martxan. Urte berean sareratzen da ere Espainiako Boletn Oficial del Estado agerkaria.
|
|
2001
|
|
|
Iraultza kuantikoa sortarazi
|
zuen
lehen urratsa gorputz berotuek igorritako erradiazioa ren azterketan koka dezakegu. Gorputz berotuek ingurunea argitu egiten dutena gauza jakina da, tenperatura igotzearekin batera igorritako erradiazioa gero eta argitsuagoa delarik.
|
|
2002
|
|
|
15 Arrazakeriaren aurkako jarrera hori erlijio musulmanaren ezaugarririk azpimarragarrienetakoa da Mahomaren garaitik. Adibide bat ematearren, Bilal, meskita batetik otoitzera deitu
|
zuen
lehen imana, esklabo beltz askatu bat izan zen.
|
|
|
15 Arrazakeriaren aurkako jarrera hori erlijio musulmanaren ezaugarririk azpimarragarrienetakoa da Mahomaren garaitik. Adibide bat ematearren, Bilal, meskita batetik otoitzera deitu
|
zuen
lehen imana, esklabo beltz askatu bat izan zen.
|
|
|
Gernikako Estatutuak erakarri
|
zuen
lehen Barne Sailburuak (1980), Luis Mari Retolazak, erabat defenditu zuen sare fisikoa burujabetasunaren lekuko. Kultura Saila eta EITB (1986), ostera, gehiago arduratu ziren edukiez, sareaz baino.
|
|
2003
|
|
|
Ezta nagusiena ere. Pegenaute Nafarroako eskuin atzerakoienaren ordezkari sentitzen zen —" gauzak ordenanja rtzera" zetorrela adierazi
|
zuen
lehen agerraldi publikoan—, eta halako harrotasun mingarria adierazi zuen berehala. " Ez dakit euskaraz, eta ez dut ikasteko inolako asmorik.
|
|
2004
|
|
|
Euskal Herritik begiratuta Estatu mailako telebista talde honetatik nabarmentzekoa da bertako telebista bat, Telebilbao, dela haren burua. Telebilbao lotuta dago Radio Nervionekin, Euskal Herrianirrati lizentzia pribatua lortu
|
zuen
lehenetako elkartea; gerora Arabara hedatu zen (Radio Gorbea y Televitoria), bai eta Kantabriarantz ere. Orain Gipuzkoa (Tele San Sebastian) du helburu, bereziki maila autonomikoan publizitate komertzializazio bateratua egiteko asmoarekin.
|
|
2006
|
|
|
Garai hartan, joko politikoan finkatutako alderdi politikoek bazituzten" arreta jartzeko gauza garrantzitsuagoak", agian; dokumentuen itzultzearen auziari indar handiagoz heltzen zioten historialari eta artxibozainek, edo, edozein kasutan, Kataluniako Parlamenteko diputatuek. Josep Benet, borrokalari antifrankista handia eta historialari aipagarria, izan zen eskaera hori egin
|
zuen
lehenetakoa. Jarraian, Parlamentean dauden edo egon diren ia alderdi guztietako politikariek segitu zioten; horrela erakusten da zein onarpen zabala duen errebindikazio horrek Katalunian.
|
|
|
Testuliburuen doakotasuna arian arian ezarri
|
zuen
lehen erkidegoa izan zen. Egun, Lehen Hezkuntzara eta DBHra hedatzen da diru-laguntza.
|
|
2007
|
|
|
Bestalde, 1950 urteak dira, segur aski (artean, Kontzilio eta horrelakorik gabe), harremanen mailan bederen Arantzazuko Fraidearteak bere osoan (apaiz eta ikasle) izan
|
zuen
lehen irekiera modernoaren garaia. Eta ez alferrik.
|
|
|
1960an Estatu Batuetako biztanle bakoitzak zuen errenta gordina (2.310 dolar, garai hartakoak), munduko handiena ez ezik beste edozein herrialde aurreratuetako (europar guztiak barne) biztanleek zutena halako bi edo hiru zen (1.073 dolarreko errenta zuten Erresuma Batukoek; 1.012 Mendebaldeko alemaniarrek; 866 frantsesek; 746 sobietarrek). 1954an RCAk merkaturatu
|
zuen
lehen kolorezko telebista erosteko, haatik, estatubatuar ertainak ere bere urtebeteko errentaren ia erdia zuen, 1.000 dolar balio baitzuen; munduko lekurik gehienetan, ordea, zuri beltzezko emisiorik eta hargailurik ez zen oraindik. Kanada auzokidea besterik ez zen Estatuen Batuen oparotasunera hurbiltzen, 1.555 dolarreko errentarekin.
|
|
|
Jurgen Habermasek duela 40 urte baino gehiago (1962an) erabili
|
zuen
lehen aldiz termino hau —esfera publikoa— Gaur egun, komunitate zientifikoaren baitan eztabaida dezente dago filosofo eta soziologo alemaniarrak erabili zuen termino horren baliagarritasunaren inguruan. Olverak kontzeptu horren berdefinizioa planteatu du (1999: 33).
|
|
|
Marcos komandanteordeak oso gogoeta interesgarria egin zuen behin Zocalo plazan. 2001eko martxoaren 11n izan zen, EZLNk Mexiko DF hiriburura egin
|
zuen
lehen martxa zapatistaren amaieran. Milaka pertsonak betetzen zuten Zocalo enparantza (seguruenera, Latinoamerikan dagoen plazarik handiena).
|
|
|
Martxoaren 31n esleitu zioten aldizkariari Gipuzkoako Delegazioan beharrezkoa zuen Lege gordailuaren zenbakia: 323 Maiatzaren 22rako kalean izan behar
|
zuen
lehen zenbakiak. Bi zenbaki argitaratu ahal izan zituzten 1964 urtean —hiru hilabetetik gora etenda edukiz gero argitalpena, eta horren berri Prentsako Zuzendaritza Orokorrean ez ematera, galdu egingo zuten aldizkaria argitaratzeko baimena—.
|
|
2010
|
|
|
• Chromek 2008an lantzatu zenean ez zuen arrakasta handirik lortu eta oso erabilera urria izan
|
zuen
lehen hilabeteetan, %1aren bueltan, are gehiago Googleren produktua dela kontuan hartzen badugu. 2010aren bigarren sei hilekoan erabilera gorakada aipagarria izan du eta hirugarren nabigatzailerik usatuena da egun, %4, 63ko kuotarekin.
|
|
2011
|
|
|
Eyssesen egin baitzituen bi urte. Hor ezartzen
|
zuen
lehenik kondenatua izana zela Donapaleun, eta, dei helegitean konfirmatu ziotelarik Pauen, igorri zuten Eyssesera. Hor ezartzen zuen non kondenatua izan zen, zergatik kondenatua izan zen eta hori guztia.
|
|
2012
|
|
|
Txillardegiren gutuneko iritzia gorabehera, harrera oso ona izan zuen nonbait aldizkariak batzarkideen artean; eta han bertan agortu omen ziren" ziklostilean" argitaraturiko ale guztiak.5 Harrera horren lekukoren batzuk ekar daitezke hona, beren iritzia idatziz eman zutenak. Koldo Mitxelenak berak pozik hartu eta irakurri
|
zuen
lehen zenbakia; eta zorionak bidali zizkien arduradunei.
|
|
|
Maitasunean itsuki sinesten
|
zuen
lehen, baina esperientziak ez zion arrazoi eman. Konturatuta zegoen maitasuna deitzen diogun hori gezur polit bat besterik ez dela.
|
|
|
Abuztuaren hondarrean Heriok Neil Armstrong eraman du. Ilargia zapaldu
|
zuen
lehen gizakia izan zen. Aldi berean espazioaren esplorazioaren garai epikoetako lekuko aparta izan da.
|
|
2013
|
|
|
1 Betebehar horrek formulazio ezberdinak izan ditu denborarekin. Europar Batasuneko 1989ko Mugarik Gabeko Telebista Zuzentarauak ezarri
|
zuen
lehen aldiz telebistek euren diru sarreren %5 inbertitu beharra europar produkzio zinematografikoaren finantzaketan; Zuzentaraua 1994an ekarri zen espainiar legislaziora, baina telebisten inbertitzeko obligazioa ez zen 1999ko moldaketara arte ezarri. Bertan zehaztu zen %5en %60 (diru sarrera orokoren %3, hartaz) Espainiako Estatuko hizkuntzaren batean inbertitu beharra.
|
|
|
Aita alkatea zen. Zer egin
|
zuen
lehen une horietan?
|
|
2014
|
|
|
Jendeak nahi
|
zuen
lehena Madina izatea. Zeinek merezi zuen gehiago?
|
|
|
Arazo handiagoa sortu zitzaion 1972an Jose Maria Satrustegiri Euskaltzaindiaren ekimeneko lehen izendegia egiteko lanari heldu zionean6 Izan ere, antzinako agiriei erreparatuta, gizon zein emakumeentzako izen berak erabili izan direla ondorioztatu zuen, baina ‘legeak’ ez duela onartzen eta ‘herriak’ aukera hori ez duela gogoko argudiatuta, bereizketaren alde egin zuen. Gerora indarra hartuko zuen eredua proposatu
|
zuen
lehen gogoeta haietan: a bukaera erantsitako aldaera emakumeentzako izatea; hau da, agiri zaharretan bi formetan eta bere ustez sexu bereizketarik gabe ageri ziren Eder/ Ederra, Urdin/ Urdina edo Nabar/ Nabarraren kasuan, erroa gizonezkoentzako gordetzea (Eder, Urdin eta Nabar) eta a ezarrita eratorritakoa emakumeei ematea (Ederra, Urdina, Nabarra).
|
|
2015
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak 1988an CIES ikerketa etxeari eskatu eta Argia astekariak 1989an filtratu zuen azterketak euskarazko egunkari bat posible zela ondorioztatu
|
zuen
lehen aldiz. Bai, baina ikerketa hori egitea ez da Eusko Jaurlaritzatik sortzen den ekimena, Euskadiko Ezkerrak eskatzen du Eusko Legebiltzarrean.
|
|
2016
|
|
|
Amarekin alderatuz, erlijioa praktikatzen zuen behar bazen, baina ez zen bere askaria batere. Izan zen apez bat, Goienetx, eskola giristinoa ezarri zuena, eta erran
|
zuen
lehen predikua jin zelarik: " Zer da herri basa hau, non haurrak gurasoer toka eta noka mintzo diren?".
|
|
2017
|
|
|
Feminismo beltzak bota
|
zuen
lehen harria: Combahee River taldeak 1977an, Angela Davis eta bell hooksek 1981ean, eta ‘intersectional feminism’ definizioa Kimberle Crenshaw ek jarri zuen indarrean 1989an.
|
|
|
Eta horrek ez du zerikusirik duela ez asko Galizian gaztelaniaren inguruan sortutako mugimendu faxista batzuekin, ‘Galicia Bilingue’ kasu," galegoak baino galegoago" izatea defendatzen baitute, 7 topiko folkloriko despolitizatuetan oinarritutako identitate galegoaren ikusmolde esentzialista horretatik abiatuta, eta klase erreakzio argi batekin demokraziaren iritsieratik eskubide oso argal batzuk eskuratzen ari garen zarpailen aurrean. Nuñez Feijook horien babesa izan
|
zuen
lehen aldiz Xuntako presidente aukeratu zuten hauteskundeetan, eta galegoa ezabatzeko hainbat neurri aplikatu zituen (galegoaren probak kentzea administrazioan, hezkuntzan galegoa ikasgaien %33 barregarri batera murriztea, matematika eta zientziak hizkuntza horretan irakasteko debeku zuzenarekin). Neurri horien aurka borrokatzen jarraitzen du oraindik gizarte zibilak.
|
|
2020
|
|
|
Estatuaren beldurra mende t’erdi berantago errealitate bihurtu zen. xix. mendean zehar, bai eta ondotik ere, Frantziako armadari mugaldean egindako kontzientzia objekzio zein intsumisio kopurua haziz joan zen. Desertzioak goia jo
|
zuen
Lehen Mundu Gerran. Frantzia osoko soldadu mobilizatuen %17k baino gehiagok uko egin zion gerra egiteari (Ruquet 2014), hots, 15.000 soldadu baino gehiagok, intsumiso eta desertoreak batuz.
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria k 1990eko abenduaren 6an atera
|
zuen
lehen zenbakia, Egunkaria Sortzenen iniziatibari esker. Egunkaria Sortzeneko Talde Bateragileko partaide izan naiz hasieratik ‘talde diplomatikoa’ deitzen zioten, gero Administrazio Kontseiluko kide izan naiz eta Editorial Kontseiluko buru.
|
|
2022
|
|
|
1924an Marburgoko Unibertsitatean hasi zituen ikasketak, eta besteen artean Heidegger izan zuen irakasle. Bere hitzetan, bizitzan izan
|
zuen
lehen shock a izan zen hori, shock filosofikoa, hain zuzen ere, Jaspers eta Heideggerren existentziaren filosofia ezagutu zuenean. 1926an, Friburgoko Unibertsitatean Husserlekin ikasi zuen.
|
|
|
Lehen aldiz entzun nuenekoa gogoan dut; asko hunkitu ninduen. Bartzelonan grabatu
|
zuen
lehen diskoa. Azken zuen ezizena garai hartan, beti azkena iristen zelako toki guztietara.
|
|
|
Haur besoetakoa irakurri nion, eta liluratu egin ninduen. Arestik argitaratu
|
zuen
lehen aldiz. Gero, liburu horrek 50 urte bete zituenean, irakurraldi bat egin zitzaion Bilbon, eta batek kritika egin zion, Mirande pederasta zela esanez nolabait.
|
|
|
Hortaz, zapalkuntzak, pribilegioak eta kokapen sozialak aipatuta, ezinbestean, ikuspegi intersekzionalera begira jartzen gara. Kimberle Crenshawk erabili
|
zuen
lehen aldiz kontzeptu hori 1989an. Feminismo intersekzionalaren arabera, gure gorputza ardatz identitario desberdinek gurutzatzen dute eta, horren ondorioz, diskriminazio eta abantaila desberdinak ditugu.
|