|
2017
|
|
|
Bisetan jendea are beroago dago. Jo vinc d" un silenci(" Qui perd els origens, perd identitat", txalo), Diguem no(" Nosaltres no som d" eixe món", txalo, txalo), hasi bezala bukatzeko, konposatu
|
zuen
lehen kantuarekin, Al vent(" Els ulls al vent, al vent del món", txalo, txalo, txalo). 35 abesti guztira.
|
|
|
urteek nahiz eguzki izpiek itsasten duten kolore nabar ezin zehaztu horretakoa. Argi erakusten
|
zuen
lehen kolpean alea apal batean gordea ez, esku askoren ahurretan eta oso giro desberdineko lekuetan erabilia izan zela. Orriek, gainera, tropikoko pipien arrastoak erakusten zituzten:
|
|
|
1947ko azaroaren 17an, Joaquín Gallegosen heriotzaren berri emanez, Guayaquilgo egunkari batek atera
|
zuen
lehen orria
|
|
|
Mariana de Jesús" Nela" Martínez Espinosa(), Joaquín Gallegos Lararen emaztea izateagatik gainera, Ekuadorkoko literaturari eta politikagintzari egin zion ekarpenengatik da ezaguna. Feminista eta ezkertiarra, bera da, besteak beste, nazio hartan diputatu kargua eskuratu
|
zuen
lehen emakumea.
|
|
|
Ez zen halako arte lanik egiten
|
zuen
lehen aldia. Aurrekoan ipurdiko galanta eman zion amak, etxea alokatua zela eta a zer nolako komeriak izango zituzten jabearekin handik joatean...
|
|
|
Beraz, hori isildu eta animoak baino ez dizkiozu ematen". Madrilgo Euskal Etxean hasi zen, eta garai hartan idatzi
|
zuen
lehen eta azken eleberria: Ahots Bilduma (Alberdania, 2003).
|
|
|
Are gehiago, erabateko bakardadean PPk bakarrik babesten duen Mozal Legea erabiliz isunduko gintuela ikustea. Eta zer esanik ez, Euskal Herrikoa ezezik, Espainiako estatu osoan horrelako gutun ederrik jaso
|
zuen
lehen kazetari eta hedabidea ginela jakitean.
|
|
|
Halakoetan filmek ohi dutenez, humanizatu egingo dute Tatcherren figura, ziurrenez: bidegilea, alaia, kezkatua... nik ez nuke ulertu nahi IRAko presoei astero bisita bat onartzea baino gose greban hil zitezen uztea nahiago izan
|
zuen
Lehen Ministroak bihotza bazuenik. Berdin dit emakumea edo gizona zen:
|
|
|
Hura zen Joxe Luisek bere emaztea mozkortuta ikusten
|
zuen
lehen aldia, eta haren atzetik beste zer edo zer egongo zela susmo penatsutan igaro zituen loak hartu baino lehenagoko bi ordu luzeak.
|
|
|
Zeren konfesatzera heldu dena bekatutan dago, zeren hala ez balego, ez luke zer konfesaturik. Beraz, ez
|
zuen
lehen graziarik eta ez santutasunik, eta baldin ez bazuen, esan daiteke konfesatzeak ematen diola grazia. Baina ezin esan daiteke berretzen diola.
|
|
|
Hori bakarrik ez: bosgarrenean, Roubaix eta Charleroiren artekoan, maillot horia jantzi
|
zuen
lehen aldiz. Ordurako aurkari arriskutsuenetako bat, Janssens belgikarra, jokoz kanpo zegoen, izan ere, bigarren etapan, Granville eta Caen artean, matxura izan zuen.
|
|
|
Jacques hil eta hamar urtera, 1997an, Tourra Rouenetik abiatu zen. Egun hartan, Anquetili eginiko omenaldian, irabazi
|
zuen
lehen Tourreko taldekide guztiek parte hartu zuten. Horretaz gain, ordura arte Tourra bost aldiz irabazitako beste hiru txirrindulariek, Eddy Merckxek, Bernard Hinaultek eta Miguel Indurainek lore eskaintza egin zioten Quincampoixeko hilerrian.
|
|
|
Gelditzen zitzakion Frantziako Bankuarena eta poliziako komisarioarena. Baztertu
|
zuen
lehena, hilgarria iduritzen zitzakion eta bigarrena hautatu zuen. Nik hautu hori higuingarria kausitzen nuen.
|
|
|
Hondarribian jokatu zuten, eta Kantauri itsasoan aitzindaria izan da. Cabok irabazi
|
zuen
lehen bandera hura; hemen, sailkapena: Cabo da Cruz (8:07), Txingudi Hondarribia, Irun, Hendaia (8:10), Isuntza (8:42), eta Urola Kosta Orio, Getaria, Zumaia (9:07).
|
|
|
Kontxa irabazi
|
zuen
lehen euskal taldea izan zineten. Horraino iristea, ordea, ez zen lan erraza izan.
|
|
2018
|
|
|
1950 eta 1960ko hamarkadetan, Japoniaz zuen ezagutza eza gainditze aldera hango literatura itzultzeari ekin zion Mendebaldeak. Itzulpenari propio heldu baino lehen, baina, japoniar literaturaren kanona osatu behar
|
zuen
lehenik, herrialdearen arima ondoen islatzen zuten egileen lanetan oinarrituz. Irizpide horren arabera, idazle zerrenda ondoko izenetara mugatu zen:
|
|
|
Samin seinalerik ez zuen erakutsi behintzat, ez haren faltarik ere. Hankako zauriak zirudien traba egiten ziola, eta astebete baino gehiago eman
|
zuen
lehen zuen zalutasuna berriro iritsi zuen arte.
|
|
|
Komunzki baheari ematen zaizkio, edo abere bati, edo pertsona bati; orduan hartzailea airean abiatzen da familiariek eramana eta inork ez du gehiago ikusten. Orozkon bazen artzain familiardun bat, lasterkari paregabea; bere burua gaixo eta txarto ikusi zuenean, jakin zuen zelan prakagorriez libratu eta kortako ahuntzari eman ei zizkion, jostorratzontzia arranean sartuz (hala esan
|
zuen
lehenik berriemaileak), edo ipurdian (berriz kontatu zuenean); nolanahi ere, berehala airatu zen aberea, eta haren txilina aditzen zuten gero zeruan, baina ez zuten ikusten (Arana 1996: 348, moldatua).
|
|
2019
|
|
|
Negar egiten zuen. Ia ez
|
zuen
lehen bezala zakurren errukirik. Neska polita zen, baina hark ere bazituen bere kiloak, eta leran jartzeko gehiegi.
|
|
|
Gero, ordea, itzuli zen bota zuen lekuraino eta lehen bezalako postura berdinean eseri zen. Poltsikotik atera zuen kanika berria eta bota
|
zuen
lehen bezala, esanaz:
|
|
|
Baina alkateandreari ez zitzaion gustatu, bere legealdiarentzat ez zen hasiera txukuna. Bailaran emakumezko batek kargu hori izaten
|
zuen
lehen aldia zen eta bere lehen ekintza lorategi bat txikitzea izan zen, legeari muzin eginez. Gaualdera, karteltxoak kendu eta zer gertatu zain gelditu nintzen.
|
|
|
Bihonek etxandrearen paperean eroso sartuta badaezpada ere galdetu zion. Norarekin egiten
|
zuen
lehen otordua zen, eta, berari gertatu zitzaiolako zekien, besteak beste, horiexetara izaten dela zailena moldatzea.
|
|
|
Meru Peak en, India aldeko Himalaian, desagertu zen, artean 26 urte zituela. Dario Rodriguez Desnivel argitaletxeko buruak hau dio Pascualen" Bájame una estrella" liburuaz, bere argitaletxeak argiratu
|
zuen
lehena ere badena: " Mendiaren kulturatik eta sustatzen dituen balioetatik urrun dagoen edonori gomendatuko geniokeen liburua da".
|
|
|
Harmailetan jende aunitz bazen ere, ez zen horrelako betealdia gertatu. Garatu beharreko historiaren laburpena egin
|
zuen
lehen perediküaren ondoren, lehen jelkaldietan Mendiagaren bizitza egituratzen hasi ziren. Gurasoak, Alduden sortu zenekoa, Hazparnera bizitzera joan zirenekoa, Hazparnen ezagutu zuten pobrezia, Martin eta Denis anaiak Argentinara eta Txilera joan zireneko une latzak...
|
|
|
Pierrot Gil adiskidearekin batera, Euskal Herri osoa zeharkatu zuen ikerketa handiak eginez, hilzorian ziren dantza jauziak osatu, berpiztu eta zabaldu zituen, Lapurdiko inauteria ahanzturaren iluntasunetatik atera eta piztu zuen 1974an Begiraleak elkartearen bidez berriro plazaratuz, bestelako dantza ainitz berreskuratu edo moldatu egin zituen; azken horien artean, gogora ekartzekoa da Lapurdiko fandangotik abiatuta, gaur Euskal Herri osoan famatua den fandango zoragarria. Begiraleak elkartearen 50 urteren kari, plazaratu
|
zuen
lehen aldiz. Herriak Betti Beteluren fandangoa deitzen dio.
|
|
|
Artikuluaren izenburua: " Nork piztu
|
zuen
lehen sua?" (Who started the first fire? ).
|
|
2020
|
|
|
Tarte honetan berean, orain zortzi urte inguru, debate ezdeus bat ebazten saiatu ginen: Martin Ugalde, Gabriel Aresti, nor izan ote zen ipuina literatur genero moderno gisa landu
|
zuen
lehen euskal idazlea. Ebazten saiatu baino planteatu egin genuen, lehena nor izan zen ez baita sobera garrantzitsua; bai, ordea, jakitea garai bertsuan kezka bertsuei erantzun bertsuak ematen saiatu zela idazle bat baino gehiago.
|
|
|
Martin Ugalde izan omen zen ipuina literatur genero moderno gisa landu
|
zuen
lehen euskal idazlea. 1961era goaz, orduantxe argitaratu baitzuen Ugaldek, Venezuelan, bere euskarazko lehen ipuin bilduma:
|
|
|
Lertxundik, berriz: liburua irakurri
|
zuen
lehen aldian etxeko euskararekin egin zuen topo. Lehen aldiz:
|
|
|
Zenbait adituk erabaki dute horri amaiera ematea eta intelektual horri buruz gehiago jakin nahi izan dute. Ikerketa asko egin ondoren, aditu talde batek Arden of Favershamen horren egilea izan zitekeena identifikatu dute, 1592an modu anonimoan argitaratu
|
zuen
lehen tragedia ingelesa 1551ko hilketa nabarmen batean oinarrituta dago, Ardenek Favershameko emakume bati buruz hitz egiten du, Kenti buruz.
|
|
|
" Ingalaterra izan zen Kixotea zabaldu
|
zuen
lehen herrialde atzerritarra, liburua itzuli zuen lehena, ondo aurkeztuta aurkeztu zuen lehen herrialdea, baita bere jatorrizko hizkuntzan ere, haren idazlearen biografia argitaratu zuen lehena, Kixotea ren iruzkin bat argitaratu zuen lehena eta testuaren edizio kritikoa inprimatu zuen lehena".
|
|
|
" Ingalaterra izan zen Kixotea zabaldu zuen lehen herrialde atzerritarra, liburua itzuli
|
zuen
lehena, ondo aurkeztuta aurkeztu zuen lehen herrialdea, baita bere jatorrizko hizkuntzan ere, haren idazlearen biografia argitaratu zuen lehena, Kixotea ren iruzkin bat argitaratu zuen lehena eta testuaren edizio kritikoa inprimatu zuen lehena".
|
|
|
" Ingalaterra izan zen Kixotea zabaldu zuen lehen herrialde atzerritarra, liburua itzuli zuen lehena, ondo aurkeztuta aurkeztu
|
zuen
lehen herrialdea, baita bere jatorrizko hizkuntzan ere, haren idazlearen biografia argitaratu zuen lehena, Kixotea ren iruzkin bat argitaratu zuen lehena eta testuaren edizio kritikoa inprimatu zuen lehena".
|
|
|
" Ingalaterra izan zen Kixotea zabaldu zuen lehen herrialde atzerritarra, liburua itzuli zuen lehena, ondo aurkeztuta aurkeztu zuen lehen herrialdea, baita bere jatorrizko hizkuntzan ere, haren idazlearen biografia argitaratu
|
zuen
lehena, Kixotea ren iruzkin bat argitaratu zuen lehena eta testuaren edizio kritikoa inprimatu zuen lehena".
|
|
|
" Ingalaterra izan zen Kixotea zabaldu zuen lehen herrialde atzerritarra, liburua itzuli zuen lehena, ondo aurkeztuta aurkeztu zuen lehen herrialdea, baita bere jatorrizko hizkuntzan ere, haren idazlearen biografia argitaratu zuen lehena, Kixotea ren iruzkin bat argitaratu
|
zuen
lehena eta testuaren edizio kritikoa inprimatu zuen lehena".
|
|
|
" Ingalaterra izan zen Kixotea zabaldu zuen lehen herrialde atzerritarra, liburua itzuli zuen lehena, ondo aurkeztuta aurkeztu zuen lehen herrialdea, baita bere jatorrizko hizkuntzan ere, haren idazlearen biografia argitaratu zuen lehena, Kixotea ren iruzkin bat argitaratu zuen lehena eta testuaren edizio kritikoa inprimatu
|
zuen
lehena".
|
|
|
Aipatu eleberrian La distracción, Bellavistaren, erretretan dagoen filosofia irakaslearen burutazioak kontatzen zizkigun. Aipatu pertsonaia De Crescenzok kaleratu
|
zuen
lehen aldian Cosi parlo Bellavista (horrela mintzatu zen Bellavista) narrazioan, eta hortik aurrera egungo gizarteari buruzko hausnarketak plazaratzeko erabili izan zuen, irakurleen arreta bereganatu nahian.
|
|
|
Filosofiak zoriontasunaren giltza duela, edo behintzat zoriontsu izateko bideak erakusten dituela, uste
|
zuen
lehen eta uste du orain ere pentsalari askok.
|
|
|
Horrela, Ramon Agirre, Itziar Ituño eta Asier Sotarekin batera, itzulitako testua onduz joan ginen aurkezteko modura eramateraino. Torturaren Aurkako Taldeak bideratu
|
zuen
lehen emanaldia, Azpeitian. Gero Donostia, Sara, Berriozar edota Hernani etorri ziren... eta, azkenean, ni Suitzan nengoela, Txalapartak testua kaleratzeko deliberoa hartu zuen.
|
|
|
Jean Jacques Rousseauk erabili omen
|
zuen
lehen aldiz moderno hitza(" gu, modernook" zioen bere garaian) aurreko tradizioarekin aldarrikatzen zuen pentsamendu etena adierazteko. Honen ekarpenak mendebaldar gogamenaren iraultzan suposatu zuenaz jabetzeko gerturatu nahi izan nituen bi testuok.
|
|
|
han ezagutu zuten elkar, han ibili ziren ezkongaietan, han ezkondu ziren, hain zuzen Senperen, han munduratu zen Francisca bigarren alaba, han bizi izan zen familia osoa gurasoak eta sei senide: lau alaba eta bi seme, Telesforo premua zela 1910etik 1914ra hantxe egin
|
zuen
lehen jaunartzea Telesforo Monzonek eta hantxe hil zen 1913ko eguberri egunez, gauerdian, pianoa jotzen ari zela Bizente Monzon, Telesfororen aita. Haur zela ezagutu zuen, horrenbestez, Telesforo Monzonek Donibane Lohizune.
|
|
|
A zer mandinga! pentsatzen
|
zuen
lehen garai hartan. Baina lehen hiru urteen bueltan lan hura aspergarria eta monotonoa egiten hasi zitzaion.
|
|
|
Thoreauk bere bizitzan hainbat bider asmatu
|
zuen
lehen begiratuan zalantzarik gabeko zoritxartzat jo beharrekoa azkenik atsegin iturri gisa gozatzen. Esaterako, Desobedientzia zibila n kontatzen digun espetxealdia Concord eta mundua begi berriez maitatzeko akuilu bihurtu zuen.
|
|
|
Fede tinko batek eraginik, zalantzarik eta beldurrik gabe, ikusten zuen guztiaz pozten zen. Bazekien munduaren hasieratik Gatokako zokoa zapaldu
|
zuen
lehen gizon zuria zela.
|
|
|
Goletan egun asko pasa ondoren eta berak behin ere pentsatuko zuen baino lur eta irla gehiago ikusi ondoren, Georgia Berrian lurreratu ziren, eta basoan kainabera eta jungla mozten nekazari aritu ziren. Orduan ezagutu
|
zuen
lehen aldiz" lan" hitzaren esanahia. Fanfoaren esklabo zela ere ez zuen hainbeste lanik egin.
|
|
|
Baina egoera hartan, gizon zuri bat hiltzea ezinezkoa zen, errudunak hilko zituzketen eta hain estimatuak zituzten kokoteroak moztu gudariek. Eskifaiako gizonak berak, itsasontzia, itzulaldiren bat egiten
|
zuen
lehen aukeran, prest zeuden itotzen uzteko. Baina Bunsterrek, arreta handia izan zuen, eta ez zuen itsasontzirik erabili.
|
|
|
Bunsterrek arrain azalezko mitoi bat egin zuen. Maukirengan probatu
|
zuen
lehen aldiaz, pasaldi bakar batez lepotik besazpira arteko azala larrutu zion. Bunster pozak zoraturik geratu zen.
|
|
|
Kanadako ontzia zen, foka ehizan ibiltzen zena. Huraxe
|
zuen
lehen bidaia, eta bera izan zen azkena ere.
|
|
|
Ezin jakin zergatik gertatu ote zen guzti hura, zerk eraginda gertatu zen ezta benetan anaiarekin egon ote zen edo laino artean jira eta bira ibili ote zen. Nahikoa
|
zuen
lehen eskola eguneko jantzietarako neurri hartzeekin, banku luze baten beste 5 lagunekin eserita ordu erdiz egotearekin, berari egokitu zitzaion 14 zenbakia oroitzearekin, irakasleen izenak gogoratzearekin, eskolapeko belar txatalean atsedenaldietan sortu ziren nahaste zaratatsu haien erdian zutik mantentzearekin... nahikoa zuen guzti horrekin!
|
|
|
Qatarrera aurreikusi gabeko bidaia izan
|
zuen
lehena Tseringek. Eta hara nola, berak ezer ere ulertu gabe, hasi zitzaion bidaiatzeko gertaera berezi hura noizean behin jazotzen.
|
|
|
Zuriak ere Lamuren etxean lo egin, beraiekin sutondoan goiz pasa egon, euria ari zuenean mendiak estaltzen zituzten arratsaldeko lanbroak banbu eta lastozko etxetik atera gabe beraiekin begiratu... Nola ez sentitu zuria ere bere hurbileko, nahiz eta itxura arrarokoa izan, nahiz eta bere bizitzan ikusten
|
zuen
lehen azal zurikoa izan, nahiz eta beretzat erabat arrotzak ziren arropa eta traste andana izan. Nola ez?
|
|
|
Konforme bizi ziren, baina sakrifizioa zen beren aurpegietan irakur zitekeen ezaugarririk nabarmenena, Arteagako komentuetako mojengan berriz, bizi-poza zen nagusi. Afalostean mojekin batera afaldu zuen eta orduan ikusi
|
zuen
lehen aldiz Sor Margaritak zerbitzatzen zien infusio berdexka bitxia. On Sekundino teologian doktorea eta biologian lizentziatua zen, beraz, aski jantzia zen belarren kontuetan, eta infusio hura susmagarri samarra iruditu zitzaionez gero, berak ere dastatzea erabaki zuen.
|
|
|
Donostiako zubeldiarren etxean horixe lortu nahi zuten eta aspaldidanik zebiltzan dirua aurrezten autoa erosteko. Beharrezko sosak lortu zituztenean kotxe dotorea erosi zuten eta eguzkiak berotu
|
zuen
lehen igandean orduko euskal burgesiaren ametsa betetzeko prestatu ziren. Etxean sei ziren:
|
|
2021
|
|
|
Mutilek eta neskek beren iritzia eman zuten. Anek adierazi
|
zuen
lehena.
|
|
|
Laburrak ziren eta latinez zeuden idatzita, ohitura zenez. Ireki
|
zuen
lehen mezua osaba Fortunena zen, honek egoera onean izateagatik poztasuna adierazi zion eta harengana joateko eskatzen zion. Osaba Belaskok eta izeba Santxak antzera adierazi zuten beste izkribu batean eta berekin bizitzera joateko gonbita egin zioten.
|
|
|
Anaietako batek Luenba zuen izena; besteak Mabungu. Jaio zirenerako ia haziak eta gizonduak zirenez, eta bikietan batek izan behar duenez zaharrena, Mabunguk etorri nahi izan
|
zuen
lehena mundura.
|
|
|
Ez dakigu horren guztiaren berri zuzenik edo zeharkakorik izan ote zuen Agirrek, baina ez da dudarik idazle ondarrutarra izan zela santa Riktrudisen bizitza nobelatzeko xedea burutu
|
zuen
lehena.
|
|
|
Hizpide dugunari helduz, hortaz, argi da Agirre apaizak ez duela batere eragozpenik Euskal Herriaren historian ezin munta handiagoa izan
|
zuen
lehen akulturazio prozesu nagusiaren aurrean ezikusiarena egiteko eta, haren gainean, Herri baten erabateko sumisio politiko kulturala baino ez zena zerbait positibo balitz bezala eraikitzeko, horrela aurkezteko eta huraxe defendatzeko, betiere fede kristauaren aldarria bide.
|
|
|
" Pax hic domini, et omnibus habitantibus in ea" (101 or.). Dena den, ez dirudi soziolinguistikako esku-liburu askotara hurbildu litzatekeenik inbaditzaileen hegemonia linguistikoa ere noraino iritsi zitekeen irudikatzeko. Amandoren hizkuntz trebetasunak direla eta, Menjouleten hipotesia da egiantzekotasun gehien duena, egin
|
zuen
lehen bidaian zekarren hizkuntz mailari dagokionez bederen: " probablement accompagné de quelques moines, qui connaissaient la langue du pays, il entra dans la terre des Vascons" (Menjoulet 1869, 20 or.). Berrogei urte inguru bide zituen ordurako, eta, Auñemenditik alde egin aurretik, hogeita hamar bat hilabete besterik ez zuen egin euskaldunen artean.
|
|
|
Eta saminezko marmario batean, hogeigarrenez errepikatu
|
zuen
lehen eta bigarren atxiloketen historia.
|
|
2022
|
|
|
Hiltzaileak gelatik irten eta atea giltzaz itxi zuen. Zaurituak galtzetako poltsikotik telefonoa hartu eta kontaktuen zerrendan
|
zuen
lehen zenbakia markatzeko denbora baino ez zuen izan. Norbaitek azkar erantzun zion.
|
|
|
Ainhizek egin
|
zuen
lehen gauza bere lagun intimoa zen Puritari deitzea izan zen. Banaezinak ziren gurasoek amonarekin bizitzera eraman zutenetik, eta egoitzako helbideari zegokion ikastetxean eskolatu zutenetik.
|
|
|
Hura izan zen, izatekotan, Pauloren besoetan imajinatu
|
zuen
lehen aldia.
|
|
|
Timochenkok egin
|
zuen
lehen hitzaldia, luze eta ongi landua, eta gauza interesgarriak esan zituen. Santosek gero egin zuen, eta Bri behintzat ofizialistagoa iruditu zitzaion; hala zuen, jakina.
|
|
|
Adierazi zuenean, autoa gelditu egin zen eta igogailurantz joan zen. Beste bidaiari bat zegoen, hilabeteetan aurrez aurre ikusi
|
zuen
lehen pertsona. Gutxik bidaiatzen zuen garai haietan zeren, zientziaren aurrerapenari esker, lurra berdin berdina baitzen leku guztietan.
|
|
|
Zaldunak erran zion damak bide bat asmatu zuela gau hartan etxeko ate nagusia zabalik uzteko, anaietarik baten eritasuna aitzakiatzat harturik, zeinaren premiengatik beharrezkoa baitzen hirira edozein tenoretan joaten ibiltzea. Eta korralean sartu ahal izanen zela segurki, baina kasu eman behar zuela eskaileratik ez igotzeko; horren orde, eskuinaldean zegoen maila batetik pasatuko zela, eta kausituko
|
zuen
lehen galeriara sartuko zela, eta harat ematen zutela damaren aitaginarrebaren eta koinatuen ganberen ateek; eta aipatu maila horretatik hurbilen zen hirugarren atea hautatu, emeki bultzatu, eta hetsirik kausitzen bazuen, alde egin behar zuela, zeren orduan segur egoten ahal baitzen senarra itzulia zela, nahiz eta bi egun baino lehenago ez zuen itzuli behar; baina, irekirik kausituz gero, emeki e... Eta, batez ere, erabil zitzala feltrozko oinetakoak azantzik ez egiteko; eta kasu eman behar zuela ez etortzeko gauerdia jo eta bi ordu iragan arte, zeren eta haren koinatuak, jokozale sutsuak berak, nehoiz ez baitziren oheratzen ordu bata aitzin.
|
|
|
Senarrak ihardetsi zion berak ez ziola nehoiz debekatu gizonekin solastatzea, eta ez zitzaiola gaizki iduritu han eleketan egotea, baina bai bere aitzinean ihes egitea, zerbait gaitzesgarria egin izan balu bezala; eta ihes egite horrek berak pentsarazten ziola zaldun hartaz amoros zela. Hortaz, debekatu egin zion harekin mintzatzea berriz, jendaurrean nahiz bakarka, eta segurtatu zion hala egiten
|
zuen
lehen aldian pietaterik eta urrikalmendurik gabe hilen zuela. Oso gogo onez onetsi zuen hori damak, bere buruari aginduz ez zela berriz hain ergela izanen.
|
|
|
gizonek elkarri begiratu zioten. Leonekoak hitz egin
|
zuen
lehena.
|
|
|
Haietako batek berarekin hitz egin nahi zuela jakitean saloira eramateko agindu zion guardiako buruari. Bahituak bere burua Oarsoko ostalariaz gainera, Arroseko Harri bezala aurkeztu zuenean interes gehiago izan zuen tenenteak eta horrela erakutsi
|
zuen
lehen galderarekin.
|
|
|
Emirrak kanpainarako planaz galdetu zien besteei. Darrayk hitz egin
|
zuen
lehena.
|
|
|
Zapal familiako Xara eta Iriberriko Saioa hurbildu zitzaizkion irribarretsu tratu egiteko. Xara izan zen hitz egin
|
zuen
lehena.
|
|
|
Defentsa kontuak zirela eta elkar ezagutzen zuten, baina biek buruan zutena leinuaren burutza eta bi senideak ziren, Azenari Enekones eta Semeno Santxez. Fortunek hitz egin
|
zuen
lehena.
|
|
|
" Herrian bizi eta lan egin ahal izateko aukera gutxi daude", dio Jesús Martinez de Cirizak, Zorísoaingo jauregiaren jabeak, herriko bi landa ostatuetako bat. Jesusek, Artaxgoakoa, Zorísoaingo jauregian oina jarri
|
zuen
lehen aldian, eraikinak Leinu Sorburu zahar gisa bere historiari eutsi zion baina, era berean, birgaitu eta arreta handiz zaindu beharra nabarmendu zuen. Horrela joan zen.
|
|
|
Gaztelako Dueño Nuño Alvarez Cluniako tenentea eta Nafarroako Senior Fortunio Oggoiz Errioxako Kantabriako tenentea aulki banatan eseri ziren Azenari haien artean jarri zenean. Fortuniok hitz egin
|
zuen
lehena.
|
|
|
Egunak hotzak eta umelak ziren orduan ere, estaliak eta euritsuak. Ateri
|
zuen
lehen arratsaldean jendea kanpora atera zen. Hura aprobetxatuz, Andi eta Maia txalupen aterpe batean elkartu ziren denen begibistatik gordez.
|
|
|
Zu ez zara lurrik gabeko familia batekoa. Gizonak pentsatu
|
zuen
lehen edo beranduago bere bizitzako gorabeherak kontatu behar zizkiola nagusi berriari eta lotsatuta hasi zen kosta ahala kosta kontatzen.
|
|
|
Lasaitu beharra zuen, eta bere buruari hori errepikatu zion behin eta berriz bere istorioa irakurtzen hasi bitartean. Ondoren, ugandarrak hitz egin
|
zuen
lehenik eta oso istorio sendoa zela esan zuen, oso sinesgarria, eta Ujunwari haren tonuaren segurtasuna are harrigarriagoa iruditu zitzaion haren hitzak baino. Tanzaniarrak esan zuen ederki islatzen zuela Lagos, usainak eta zaratak, eta sinestezina zela zeinen antzekoak ziren Hirugarren Munduko hiriak.
|
|
|
Nork hartu
|
zuen
lehena aizkora?
|
|
|
" Lamina zauritua" istorioaren antzeran, Bretainian etxe bateko neskatoak jarleku goritua paratu zion supazterrera hurbiltzen zen arima herratuari, eta ipurdia erre zion (Sébillot 1980 I: 137). Bizkaiko" Arimea berbaz tximiniatik" kontakizunean, andre bati etortzen zitzaion seme edo senar hila, baina emakumeak ezin zuen ikusi eta deitoratzen
|
zuen
lehen begi zoli eder bi bazituela eta orduko horretan bat eta iluna... (Etxebarria 1995:
|
|
|
Eta baietz. Ontziratu eta esan
|
zuen
lehen egia:
|
|
|
Makila eraman ohi dute aldean, eta erabili egiten dute topaketa tzarretan: Orozko Gallartuko Txomingorri borrokaria zen eta, feriatik etxerakoan, pago baten gainean plantatu zitzaion gau argia jo zuen makilaz; baina" besteok" ageri, Txomini atzetik jarraiki eta gizona, arineketa batean, topatu
|
zuen
lehen etxera sartu eta hantxe egon zen eguna argitu arte (Etxebarria 1995: 217).
|
|
|
Oihartzungoan, Jesukristo iragartzen
|
zuen
lehen lainoa ageri eta ondoan ezkutatu ziren mairuak (Barandiaran 1960: 46).
|
|
|
Gero, itzultzen ari zirela, derrigorrezkoa zen lagunak joan berritan haiei buruz eta beraiei buruz hitz egitea. Patxik hitz egin
|
zuen
lehena.
|
|
|
Macfarlanek berak egin
|
zuen
lehen urratsa. Atzetik lasai hurbildu, eta sorbaldan jarri zion eskua, emeki baina irmo.
|
|
2023
|
|
|
Luterok bere krisialdia Staupitzi esker gainditu
|
zuen
lehenik eta gero jarrera horri zegokion teologia asmatu zuen. Staupitzek eragin handia izan zuen Luteroren garapen teologikoan.
|
|
|
Herbehereetan Margarita, Karlos V.aren izeba, zegoen gobernadore moduan. Luterok alaitasunez ospatu
|
zuen
lehen martiri horien sakrifizioa. Laster idatzi zien Holanda, Brabante eta Flandriako senideei Kristoren testigutza ematearren.
|
|
|
Saint Rémy n pintatu
|
zuen
lehen koadroetako bat Liliak (1889) izan zen. Platanoei buruz egindako estudioa ere oso garrantzitsua izan zen:
|
|
|
Strickerrek maitasunez hitz egin zion Mendesi, bai Vincentez, bai haren gurasoez. Mendesek oroitzapen ona zeukan Vincentekin izan
|
zuen
lehen harremanaz; berehala irabazi zuen Vincenten konfiantza eta laguntasuna. Ikasketetan hasieran aurrera egin zuen Vincentek:
|
|
|
1890ko urtarrilaren 18an Salon de les Vingt aretoko erakusketan parte hartu zuen Vincentek Bruselan, Renoir, Signac, Toulouse Lautrec eta Cézanne ekin batera; sei obra erakutsi zituen; horien artean, eta Baratza loretan. Garai horretan agertu zen Vincenten pintura laudatzen
|
zuen
lehen artikulua Mercure de France aldizkarian, Albert Aurier kritikariak idatzia(" Les isolés: Vincent Van Gogh").
|
|
|
Hesiko zuloa kausitu genuen. Nadiak egin
|
zuen
lehen pausua, nik bigarrena. Kukubilko genbiltzan, asunetan eta zolako harrixketan belaunak larrutuz.
|
|
|
gaztigatu zuen Agusek. Irribarrez ikusten
|
zuen
lehen aldia zen.
|
|
|
Velutina haren irudia etorri zitzaion ustekabean, frigotik garagardo lata hartu eta edalontzian hustu zuelarik. Ohi baino gutxiago gozatu
|
zuen
lehen tragoa. Basoan garagardoaz gain ezer ez zegoela jakinda ere, ezin saihestu begirada mesfidatia.
|