|
2017
|
|
|
Hain zen ona gure neskatoa, ezen mundu guztia
|
zuen
lagun, eta honela, azkenean, bere izaeraren goresle ziren hainbat zerbitzarik zezen basati baten atzaparretatik askatzea erdietsi zuten.
|
|
|
Sentitzen dut
|
zuen
lagunarena.
|
|
|
Ordura arte sekula ez zitzaien bururatu. Baina pixatokiko gizon batzuekin lortu zituen sosak eman zizkionean, Stilitanok erabaki
|
zuen
lagunak La Criollan lan egitea. Gustatuko litzaizuke emakumez janztea?, esan zion Genetek belarrira.
|
|
|
Garrasi batean aurkitu
|
zuen
laguna, garabien gorabeheren eta kutxen joan etorrien artean, buruko txano gorria etengabe erantzi eta jantzi, zamaketarien baldarkeriak eragindako amorruaren adierazgarri. Besoa altxatuz agurtu zuen Kristopherrek berarenganaino bitartean.
|
|
|
Eskatu besterik ez heukan! agurtu
|
zuen
lagunak garrasika, Martxelo artean bide erdian zetorrela.
|
|
|
Bat batean, Peli, pertsona jatorra eta ona bihurtu zen. Gogo handia
|
zuen
lagunak egiteko eta bere bi lagunekin egoteko.
|
|
|
Lurrean, bizitza arrunta egiten zuten, gurasoak lanera eta semea eskolara. Ume honek ez
|
zuen
lagunik, jendea oso arraroa zela esaten zuelako. Eskolako umeek esan zioten zuzendariari oso gauza arraroak egiten zituela, baina zuzendariak ez zuen ezer egin.
|
|
|
Boto asko bildu dituzue, baina gure gainetik ezin duzue nahi duzuena egin: eskatu
|
zuen
lagunei haiek ere alda daitezela. Gure lagunekin zuek negoziatu behar duzue.
|
|
|
Halaxe esaten zion Maiteri ama zenak. Eta Maitek, denbora zenbatzen hasi zeneko garai hartan, ez
|
zuen
laguna aldentzen utzi.
|
|
|
Orduan, bela paratu zuen; metrailak erabat zulatua zegoen, eta oihu egin zigun: " Txaluparen beheko aldean egon, mutilak, beharbada
|
zuen
lagun batzuekin topo egingo dugu eta".
|
|
2018
|
|
|
Ni... ni hemen geratu nintzen, ez dut inora joaterik, nire semea gizon horiekin joan zen izurritea suntsitzera eta ez da bueltatu. Zaharra naiz, egia da,
|
zuen
lagunak esan duen bezala. Zaharra inora joateko.
|
|
|
MILÚ. Ez diot
|
zuen
lagunari ezer ulertzen.
|
|
|
Gainera, egoera irreala izango litzateke. Espainola edo frantsesa ikasiko ez
|
zuen
lagun hori baztertuta egongo litzateke gizartean. Hizkuntza horren beharra izango luke bizitzeko, lan egiteko, komunikatzeko.
|
|
|
Gure Jesukristoren 1512 urtean Gaztelako eta Aragoiko gudarosteak, inolako gerra deklaraziorik gabe, gure erresuman barna sartu ziren. Esku artean Aita Saindu berberak sinatutako bulda zeramaten, non Joan III. Albretekoa eta Katalina gure errege erregina legitimoen alde borrokatzen
|
zuen
lagun oro preseski eskomikatzen zuen. Gure errege erreginak higanotak (4) ziren, bai, baina ederki errespetatzen zituzten dotrina guztiak, inbaditzaile gaztelarrek egin ez zutena.
|
|
|
Eta
|
zuen
lagunarena?
|
|
|
Lankide batzuek egunkaria irakurtzen zuten orduan. Egun batean The Sun ez zen egunkari bat eraman
|
zuen
lagun batek. " Zergatik erosten duzu The Guardian?
|
|
2019
|
|
|
Zer egun zoragarria. Beckyk aspalditik
|
zuen
lagunei askari bat emateko asmo eta gogoa. Dakigunez egunik gabe atzeratu zen.
|
|
|
Anorak urdinekoa agontzen ikusi zuen, katua bezain zalu, eta bitan pentsatu gabe beste mendizaleari oldartu zitzaion. Indar handiz bultzatu
|
zuen
laguna amildegirantz eta bat batean desagertu zen begi bistatik. Garrasia urruntzen entzun zuen Martxelok, gero danbatekoa, gero beste bat, eta azkenean isiltasuna.
|
|
|
Margit Norell en alaba Annie-ren arabera, aurrez berarekin terapian egondako pertsonekiko harremanak erabat moztu izan zituen bere amak. Giza eskubideen alde asko borrokatu zen, baina, inguruan jende asko zuenean ere oso bakartia zen eta ez
|
zuen
lagunik. Bere babesaren beharra zuen jendeaz eta bere teoria psikologikoak miresten zituen jendeaz inguratzen zen.
|
|
|
Lehen Hezkuntzako ikasketak egiten hastean, tuberkulosiaz gaixotu zen Sture eta ospitalera eraman zuten; ospitaleko bakardadean egon behar izan zuen, guraso eta senideengandik aldendua, eta ikasturte gehiena galdu zuen. Ospitaletik itzultzean, gizendua eta luzatua zegoen eta nahiko iseka jaso
|
zuen
lagunengandik. Bakarti xamar pasatu zituen eskolako urteak (Josefsson, 2015).
|
|
|
Ikastolan hasi berria zen diktadorea hil zenean. Kartel eta pintadaz betetako kaleetan jolastu
|
zuen
lagunekin estreinako aldiz. Oraindik galtza motzetan, ez zen oroitzen noiz jarri zuen estreinako kartela; ezta nork manatu zion paratzea ere; edo oroitzen zen; baliteke lehendabiziko aldi hartaz oroitzea, baina handik aitzina galdu zuen kontua.
|
|
|
Maiz hartzen zuen autobusa ilunabarrean, eta Donostiako alde zaharrera hurbiltzen, neska ikusteko irrikan. Batzuetan ikusten
|
zuen
lagunekin irrika, txantxetan; durduzaz eta dardaraz, zirrara osoan hurbiltzen zitzaion neskari. Neskak irribarretsu hartzen zuen, limur zoragarri hark, olgetan, ziri sartzen, mutila txoratzen zuen.
|
|
|
Agataren destinoa ez zen finkatua, zabortegi ezberdinetan aurkitu nituen puska hirotuak Matildek xerkatzen
|
zuen
lagunarenak baldin baziren behintzat. Duda piztu zitzaidan lehen ubarroiak Aturri gaina balakatu zuenean:
|
|
|
oroitzapen uhartetxo mortu batzuk. Berriro ikusten dut mingaina errea
|
zuen
laguna. Haren aurpegi karratu, zuri, torturatua, oraindik ere irribarre sekretu eta izoztu hura eskaintzen didala eta orain ongi ohartzen naiz Yorick en irribarrea zela.
|
|
2020
|
|
|
Penagarri dago erantzun
|
zuen
lagunak, ez iezaiozu gezurrik esan. Badauka adinik egia jakiteko.
|
|
|
Donostiako hondartza guztiak jendez gainezka daude. Beñat Sagardia gaztea goiz guztia Kontxako hondartzan eman
|
zuen
lagunekin batera. Eguerdi aldera, etxera bazkaltzera itzuli zen.
|
|
|
Ez esan
|
zuen
lagunak, burugogor. Sutara bota dut.
|
|
|
" Esne bila gero datorkigu oihaneko bisitaria,
|
zuen
lagun zuria baino askoz bereziagoa, muturfinagoa eta trumoi haserrealdikoa. Beraz uste baduzue zuen laguntxo berri hau limurtzeko gure txabola txikitu eta ardi guztiak hiltzeko kapaz den oihaneko basagizona bere onetik ateratzeko arriskua hartuko dugula, jai duzue.
|
|
|
Bixentek berehala ezagutu
|
zuen
lagunaren ahotsa eta bat ere gupidarik gabe, galde egin zion:
|
|
2021
|
|
|
Baina, faborez, ez geratu hor ate ondoan, sar zaitezte behingoz. Oraintxe bertan hots egingo diot Mikeli, ziur nago berak badakiela non bizi den
|
zuen
lagun hori.
|
|
|
Batzuetan arazoak izaten zituen eta maiz jartzen zizkion irakasleak asto belarriak. Bolada txarra ere pasa
|
zuen
lagunekin; zure adina zuenean izango zen... Ez zen giro beraren ondoan!
|
|
|
Blue izeneko 7 urteko alemaniar artzain baten laguntzarekin burutzen zituen beti bilaketa haiek. Blueren aurretik Boomer izeneko beste alemaniar artzain bat izan
|
zuen
lagun Malliak, behin atxiloketa baten erdian sei labankada jaso zituena, horren arriskutsua baita polizia txakurren jarduna. Biziraun zuen Boomerek, baina 2005ean erretiratu egin zen.
|
|
|
Bai, nik ere pentsatzen dut lan horrek kalte egiten diola aipatu zuen Patxik, konfiantzarik handiena
|
zuen
lagunak. Manu haserretzen hasi zen.
|
|
|
Hori adierazten ari zela, Manuri begiratzen ari zitzaion. Honek ulertu
|
zuen
lagunaren galdera isila eta erantzun zion.
|
|
|
Bi lagunek azkeneko berriak eman zizkioten elkarri. Manuk zirikatu
|
zuen
laguna.
|
|
|
Manu lasaiago ibili zen handik aurrera. Behintzat lasaitu ederra hartu
|
zuen
lagunarekin mintzatu ondoren. Zein aldakor sentitu zen!
|
|
|
Beraien laguntza behar dugu eta ez mesfidantza. Jakin behar dugu Txomin Barbarinek herriko etxean zer egiten duen eta horretarako
|
zuen
lagunen laguntza behar dugu.
|
|
|
Ez zuen gehiago bazkaldu, baina une batez barran geratu zen Felixekin hitz egin ahal izateko. Ardo gorri freskoa hartu
|
zuen
lagunak azkeneko berriak komentatzen zituen bitartean. Drogaz berri gehiago zabaldu zen.
|
|
|
Alargun zegoen bitartean, anaia batekin bizitzera joan zen; hark, jaun handikia eta Erregeren alaba baten senarra bera, oso maite zuen. Printze gazte hori plazeretara emana zen oso, ehiza, denbora pasa eta emaztekien zalea, gaztetasunak eskatzen zion bezala, eta emaztea biziki gogaikarria zuen, senarraren denbora pasak batere atsegin ez zituena; horregatik, jaun horrek, arreba eramaten zuen beti emaztearekin batera, hura baitzen izaten ahal
|
zuen
lagunik alaiena eta onena, baina zuhurra eta zintzoa betiere. Jaun horren etxean bazen zaldun bat, garaieraz, edertasunez eta graziaz bere gainerako kide guziak baino gehiago zena.
|
|
|
Une horretan, eta senarrak deus ere ikusten ez zuela, kanporarazi
|
zuen
laguna, baina senarra ohartu egin zen eta erran zion:
|
|
|
Ehiza izutu duzue. Eta zuk baskuni fedegabe horrek, ea ikasten duzun pertsonak bezala hitz egiten eta ez nekazari ezjakin bat bezala Azenarik Habus besotik hartuta eta isilaraziz itzulbidera eraman
|
zuen
laguna. Beste mutilek bitartean bi mutilak hanka egiten ari zirela ikusita, barrez jarraitu zuten.
|
|
|
Haientzako mezu bat bidaltzea lortu zuen eta erantzun gisa beste bat jaso zuen. Pozik hartu
|
zuen
lagunak izandakoen berri. Hala ere, oharrak triste utzi zuen:
|
|
|
Azenarik eskertu zion lagunari ziritarren zaldi alerik onenak oparitu izana. Zaldi haiekin beti gogoratuko
|
zuen
laguna. Azenarik bazekien zaldi zuri eder hura Habusek berak hezi zuela azken hilabetean.
|
|
2022
|
|
|
Lo egiteko eremuaz gain, jostalekua zeukan, panpinen etxe eta guzti, baita bulego ederra ere, koloretako arkatz, luma eta pinturaz hornitua. Baina Anaren irudiko, altxorretan preziatuena liburutegia
|
zuen
lagunak: logelako horma osoki betetzen zuen zur argiz eginiko apalategi zabalaren aurrean miretsirik egoten zen neska, liburu bilduma osoei so, begiak zurituak zegoela.
|
|
|
Hura guztia gin tonikak gainezka egiten zuen gau askotan amaitu zen, beste batzuetan Hibiki izaten
|
zuen
lagun, eta gainerakoak kubatekin, Negrita ronekin. Bixenterentzat urtea gogorra egin zen, lana galtzeko zorian ipini ziona.
|
|
|
Zu ez zara konturatu beraiekin baskoieraz mintzatzen zarelako. Azenarik ulertu
|
zuen
laguna eskaera egiten ari zitzaiola.
|
|
|
Azenarik ez zuen asmatzen zer egin ahal zuten borrokak gelditzeko. Keinu batekin jarraitzera gonbidatu
|
zuen
laguna. Joanes argiago hitz egiten saiatu zen.
|
|
|
Denboraz, Gaztelako hirietan erraten zutenaren arabera Gartziak gerra prestatu
|
zuen
lagun musulmanak deituz eta Gaztelako lurrei eraso eginez. Ez omen zituen Fernandoren mandatariak onartu, ezta bakoitza bere lurraldean bakean bizitzeko eskaera.
|
|
|
Bikok segurtatu nahi zuen nahikoa edaria izango zutela. Izotzek lasaitu
|
zuen
laguna.
|
|
|
Habus, ez al zenuten Jaen iparraldeko banu Ifrainekin eta banu Birzalekin arazoren bat? Azenarik irria ahoan galdetu zion hura espero ez
|
zuen
lagunari.
|
|
|
Bizkarrondoko handia eman zion. Orduan konturatu zen zein berri gutxi
|
zuen
lagunari buruz. Elkarren arteko eskutitz bakanetan Azenarik ia ez zuen Habusen bizitza pertsonalaz gauza handirik jakin.
|
|
|
Otsoari bisita egin zion bera baitzen juarrostarren kapitaina. Azenarik egun osoa pasa
|
zuen
lagun eta herrikideekin eta hurrengo goizean Voltoya erreka ondoan Juarros izeneko herria handitzen ari zen lekura joan ziren bisitan. Aurreko urtean sortua, eraso batean juarrostarrek herri antolatu berria defendatzeagatik hartu zuten izena, kolonoetako batzuk juarrostarrak izateaz gain.
|
|
|
Maia izan zen Andirekin egon nahi zuela erabaki zuena, mutilarekin segurua sentitzen zelako eta gustatzen zitzaiolako. Andik, aldiz, lagun gutxi zuen, urteetan artzain ibili zelako eta ez zuen inguruan egunero ikusten
|
zuen
lagunik. Egin zituen lagunak udetan artzaintzan barnealdeko mendizerretan bere adineko mutilak ziren, orduan gutxitan ikusten zituenak.
|
|
|
Azenarik babesteko neurriak hartzeko erran zien besteei, kapak babesteko erabiltzeko. Begiokerrak jarraitu
|
zuen
lagunak animatzen.
|
|
|
Aspaldiko idazkiak errekuperatzen ari gara. Sevillako Abu Umar Ahmad ben Hayyay,
|
zuen
laguna zen ezta?
|
|
|
Azenari konturatu zen Isa ben Bardez, Donemiliagan monjegai aritutako Blasko Bernardez zela, saiatuta ere, inon aurkitu ez
|
zuen
laguna. Espero ez zuenean topatu zuen.
|
|
|
Edonola ere, ongi iruditu zitzaion artzaintzan sartzea, ardurarik sortzen ez zitzaion bitartean. Joanes langintza hartan izan ahal
|
zuen
lagunik onena zen. Trebea eta langilea zen artzaintza kontuetan, dena egingo zuen eta gutxi eskatuko zion.
|
|
|
Mendo eta Sansanchezekin hitz egiteko eta ardoa edateko aukera izan zuten taberna batean. Agurtu eta Otsoa aurkeztu ondoren, Mendok zirikatu
|
zuen
laguna.
|
|
|
Lehenaren egitura 1610eko Zugarramurdiko sorginen auzian aurkitzen da: sorgin batek akelarrera eraman
|
zuen
lagun bat eta hark, zeremoniaren erdian hango buruzagia ikusirik," tan feo, y que le besaban debajo de la cola,(...) santiguándose dijo" Jesús", y que luego al punto todo se hundió y desapareció" (Caro 1975: 101).
|
|
|
Baina Eros bera zen neskatilaz maitemindu, bai eta bere jauregi miresgarrira eraman eta bere maitale egin. Jainkoak, ordea, gauazko ilunpean bakarrik bisitatzen
|
zuen
laguna eta debekatu zion inoiz ikusten saiatzea. Jauregiko aberastasunez jelosturi, ahizpek Psike-ri salatu zioten haren senarra sugea zela, jan egingo zuela, eta hori gertatu gabe hobe zuela labana batez hil zezan lo zegoenean.
|
|
|
Txikitako Mafaldatxoren itxura duzu oraindik, ilearekin eta aurpegiarekin. Marianek jarraitu
|
zuen
lagunaren itxura goraipatzen.
|
|
|
ez sexua, harreman pertsonala eta laguntasuna baizik. Gainera, ondo pentsatuta, berak ez
|
zuen
lagun bat bezala ikusten Benito. Aurpegi eta gorputz ederrak izango zituen, baina komunikazioa ez zen hain ona.
|
|
|
Zuek ezagutu zintuztedan aurreko Gabonetan; baina bizileku berrian, lagunak, pisua eta lana eskaintzea ez da nolanahiko erraztasuna. Eskerrik asko zuri eta
|
zuen
lagunei Katik barre egin zuen.
|
|
|
Eskolako irteerara heldu zenean Lulu topatu zuen. Emakumeak pozik hartu
|
zuen
laguna.
|
|
|
Lanaz eta negozioez ere hitz egin behar zuten. Felipek zirikatu
|
zuen
laguna.
|
|
|
Astero elkartuko ziren Bilbon eta zenbaitetan kanpora joango ziren lanera eta ongi pasatzera. Felipek animatu nahi
|
zuen
lagun berria.
|
|
|
Zer gertatu da? Elenak ulertu
|
zuen
lagunei dena kontatu behar ziela, ezer gorde gabe.
|
|
|
Libre zaudete maitasun harremana izateko. Elenak ezagutzen
|
zuen
laguna eta geldiarazi nahi zuen. Saiatuko zen behintzat.
|
|
|
Baso bakoitzarekin hazi egiten zen beren arteko atxikimendua. Bat batean, Macfarlanek urrezko txanpon mordoxka bat jarri
|
zuen
lagunaren eskuan.
|
|
2023
|
|
|
Nire lagunarekin, lagun bakarrarekin, lehenago behar bezain zintzoa ez izanagatik, orain ezin nuen harekin zintzoa izan eta beste edozeinek esango zizkion hitz hutsal berberekin kontsolatzen saiatu behar nuen. Inmak merezi
|
zuen
lagunaren paperean kale egiten ari nintzen. Ez nengoen nire buruarekin pozik.
|
|
|
Arima gabeko munstro batzuk bezala ikusten nituen, neskatila txiki, eder, maitagarri bat bahitu eta gupidagabe ustiatzeko kapazak izan zirenak. Bere familiatik urrundu zuten Lucía, amarekin soilik zeukan harremana eta hori ere noizbehinkako eta gainbegiratutako bisitetan, kartzelan bezala; bere jaioterritik, bere ingurutik aldendu zuten; azentua ere aldarazi zioten, jatorria suma ez ziezaion; eta ezin
|
zuen
lagunik izan, zinemaren eta errodajeen mundutik kanpo. Orain esaten den moduan, haurtzaroa lapurtu zioten.
|
|
|
Luterok eskerrak eman zizkien, grekoko irakasle hain ona bidaltzearren. Luterok Felipe Melanchthon izan
|
zuen
lagunik onena. Melanchtonek Bibliaren exegesiaren esanera jarri zuen filologia klasikoa.
|
|
|
Zazpi urte zituela hasi zen Vincent eskolan. 1861eko urtarrilaren 1etik 1864ko irailera arte Zunderteko eskolan ibili zen; baina, amak pentsatzen
|
zuen
lagun nekazariekin harremanak edukitzeak bere semea kirtendu egingo zuela; horregatik, Vincent etxean eskolatzen hasi ziren gurasoak; horretarako, hezitzaile bat hartu zuten haurrei 12 urtera bitartean irakasteko. Vincentek heziketa erlijiosoa eta zorrotza jaso zuen familian; Biblia ikasteko klaseak ere jaso zituen (Van Gogh Bonger, 1913; Naifeh eta White, 2011).
|
|
|
Verlat zuzendariak ikusi zuen haren lana, baina marrazten ikastera bidali zuen, Sibert engana. 1886ko urtarriletik otsailera marrazki klaseak jaso zituen akademian; baina, ez pintura klaseak, berak esaten zuen moduan; akademiako kideen lanekin aldera zitzakeen bere arte-lanak; pentsatzen
|
zuen
lagun berriak ezagutuko zituela eta harreman berriak hasiko zituela; materialetan eta modelotan gutxiago gastatuko zuela; baina, antzinako eskulturetatik bakarrik utzi zioten marrazten eta ez modelo bizietatik; klaseko ikaskide moduan Hageman, De Baseleer eta Briët eduki zituen; Vincentek irakaslearen oharrei jaramonik ez zien egiten; Sibert irakaslearekin eztabaida gogorrak izan zituen eta otsa... Egun batean Milo-ren Benusa pintatzeko agindu zien Sibert ek ikaslei eta Vincentek Benusaren aldaken zabalera exajeratu zuen; ondorioz, irakasleak marrazkia hautsi zuen eta Vincentek purrustada handi batez erantzun zion, emakume gazte bat nolakoa zen ez zekiela esanez.
|
|
|
Biok engainatu gintuzten errepikatu
|
zuen
lagunak, eta, azkenean, aurrez aurre begiratu zion. Bere begietan hezetasun kezkagarria eta erronka iraunkorra zeuden.
|
|
|
Ez zuten elkar agurtu, aurreko egunean elkar ikusi izan balute bezala eta hurrengoan ziur elkar ikusiko balute bezala, egunerokotasunak gauzei ematen dien garrantzi ezarekin. Praixkuk pauso txiki azkarrekin urruntzen ikusi
|
zuen
laguna eta berak ere ibiltzeko erabakia hartu zuen.
|
|
|
Hogei urteko gazteak bere burua eskaini zuen. Kotxea zuen eta jada ez zuen gehiago han familiarekin eserita egon nahi, eta edozein modutara laster joan
|
zuen
lagunekin geratua zelako. Ideia ona iruditu zitzaion Praixkuri.
|
|
|
Tira bai, ni inor izatekotan
|
zuen
lagun Rober horren izan nauzue beti.
|
|
|
Basajaun peto petoa, esan zidan nire koadrilakoaren emaztegaiak; baina, jakina, nire lagunaren neska mizkin bezain harro horri ia gu denok basajaunen modukoak begitantzen gatzaizkio hiritik irteteke. Bestalde, marisorgin honek berak esan zigun Kepa Kanpezu herriko neska batekin tratutan zebilela; ez zen, beraz, batere harritzekoa Kepak gurekin parrandan ibiltzeko gogorik ez izatea, non hobeto bere neskaren altzoan baino, ebatzi zuen guk denok gorroto bizia diogun neska pertxenta handiusteko hark; bai, bere moduko tipa batekin elkartu da
|
zuen
lagun borroka hori..." Horrenbestez, Kepa behin betiko bere gustuko etarroide haragizale aseezin baten harrapatzetan jausi zelakoan nengoelako, harri eta belarri utzi ninduen hots egin zidanean ea aurten ere Sanferminetara joateko asmoa genuen jakin nahian.
|
|
|
Begira, Cristina, hemen baldin badago ETAk errugabeko bat hil zezan lagundu duen norbait hori izan da kartzelan dagoen
|
zuen
lagun Kepa, zuek ondo asko dakizuen bezala.
|
|
|
Handik gutxira, baina, Motorheaden kamiseta eta Manowarren bisera zeraman bat azaldu da. Ez zetorren bakarrik, Led Zeppelinen kamiseta zeraman kaskamotz bat
|
zuen
lagun. Bigarren hori errazago identifikatu dut rockeroen taldean, baina lehenak zalantza gehiago eragin dizkit, presazko irtenbidea hautatu eta mistoen artean sailkatu dut.
|
|
|
Ohartzerako, Amets bakarrik zegoen. Jauzi arinak emanez mantsotu zuen abiada, eta gorputza biratu
|
zuen
lagunaren bila. Metro batzuk atzerago zegoen, lurretik altxatu ezinda, eskuekin eskuineko orkatilari eusten ziola.
|