|
2000
|
|
|
Gauza onak gogoratu eta aurrera! Baina horrek ez
|
zuen
jada ezertarako ere balio: ordurako Txemak bazekien bere neskari buruzko pentsamendu baikor gehienak usteldu egiten zirela errealitatearen ukitu soilarekin, nola erditik ebakitako sagarrak kolore marroia hartzen duen airearen kontaktuan.
|
|
|
Killarney hiri polita da, pentsatu zuen Txemak haraino eraman zuen autotik irten ahala. Hiri horri buruzko informazio zabala
|
zuen
jada, autoetako gidari guztiek aipatu baitzioten zerbait bertan ikusi edo egiteko. Bistan denez, ez zuen lortu gidariak isiltzea.
|
|
|
Eta hark ez
|
zuen
jada erremediorik, mirakuluz edo baizen, eta Mattin heriotzako hersturan jarri zen.
|
|
2001
|
|
|
Gari bakarrik geratzen zen baina berarekin ezin zen kontatu. Izugarrizko atxurra zuen eta ez
|
zuen
jada ondo asmatzen hitz egiterakoan. Dantza egiteaz, beraz, atera kontuak.
|
|
|
Existentzia, beraz, ez da predikatu erreal bat, hori bere lan aurrekritiko nagusi batean esan
|
zuen
jada. Izatea ez da subjektuari gehitzen zaion predikatu bat, ezaugarri bat gehiago izango balitz bezala.
|
|
|
Arrazoi onak daude bata eta bestea onartzeko. Zenon sofistak aldarrikatzen
|
zuen
jada arazo orotan berak bi aldeak berdin defenda zitzakeela. Bistan da, gatazka hauen konponketak ondorioz garrantzi handia izango du.
|
|
|
Pattinen erakuts mahaiaren eta ordainlekuaren arteko eremu hertsian, fama eta ohorea salbatzeagatik, adiskideak ez
|
zuen
jada eskapatzerik. Tratuan hasi zen.
|
|
2002
|
|
|
LOLA Eguren, Foru Legebiltzarreko lehendakari ohi sozialistak ere iragarri berri du PSN utzi duela eta bere alderdi ohia noraezean ikusten duela, batez ere Batasunarekiko jarreran. Lola Egurenek bere parlamentari kargua utzia
|
zuen
jada duela hilabete batzuk eta Victor Manuel Arbeloak joan den astean egin bezala, PSN utzi duela iragarri du. Arbeloak, gainera, egungo Nafarroan bere ideiak ondoen defendatzen dituen alderdia UPN dela jakinarazi zuen.
|
|
|
Bilera kopuruan eta negoziaziorako ahalmenean ez bide dago arazoa, ordea, batez ere Madrilgo gobernuak zazpi transferentzia gehiagorekin Gernikako Estatutoa bere ahalmen gorenean jartzen duenean. Jose Maria Aznarrek iaz iragarri
|
zuen
jada: autonomien Espainia amaitutzat dago ia.
|
|
|
Esan orduko damutu zen, bai baitzekien barne barnetik jalgi zitzaizkiola hitz ausart bezain zuhurgabe haiek, Emmanueli zuzendutako mezua gordetzen zutenak eta zeharkako gonbita, etxera lagun ziezaion. Eta are gehiago damutu zen, bere perspektiben zerumugan Segiorekin bizi izandako porrota berriro azaldu zitzaionean, izar beltz finko bat balitz bezala, ortzian ainguratua... baina hark ez
|
zuen
jada atzerabiderik. Eta alferrik izan zen Soniaren protesta:
|
|
|
" Aita hil zitzaion, eta Malagan dago", erantzuten zien Sarak. Baina erantzun hark ez
|
zuen
jada balio. Horregatik gutiziatzen zuen izaki ikusezin bat izan, inori azalpenak ematen ibili behar ez izateko.
|
|
2003
|
|
|
Maréchal nous voilà! himnoak ez ote
|
zuen
jada La Marseillaise odoltsua ordezkatua. Euskal Herriko elizetako ateetan ez ote ziguten Domingo Soubelet kalonjearen euskarazko Pétain Marexala eskaintzen urririk?
|
|
|
Euskoiberismoa, zientzia gisa XIX. mendean Humboldten itzalpean sortu zen. Euskoiberismoa, ez zen ordura arteko tubalismoa bezala euskararen ustezko jatorri biblikoaz arduratzen, baizik garai historikoetako iberiarrak euskaldunekin erlazionatzera mugatzen zen93 Hiribarrenek, apaiz gisa, bere kontakizuna historia biblikoarekin hasten bazuen ere, euskaldunak Iberiar Penintsula osoan hedatzen zirela justifikatzeko, ez
|
zuen
jada Tubalen mito zaharkitura jotzen, Humboldt eta beste ikertzaile batzuen autoritate zientifikora baino. Puntu honetan Iztueta baino aurreratuago zebilen Hiribarren.
|
|
|
Era berean, egiaztatu zen txakurren eta gizakien DNA askoz ere antzekoagoak direla, eta desberdintasun handiagoak daudela saguaren genoman. Hain zuzen, Estatu Batuetako talde horrek aurkitu
|
zuen
jada ezagutzen diren giza geneen% 75ek txakurrarekin duen baliokidetasuna. Venter ek eta haren laguntzaileek, gainera, nukleotido bakar baten 974.400 polimorfismo identifikatu zituzten txakur genoman.
|
|
|
Karlos IV.aren erregealdian, Inkisizioak eta Espainiako gobernuak estutu egin zituzten beren harremanak, ideia iraultzaileek Tronua zein Aldarea mehatxatzen baitzituzten. Bere azken urteetan, Inkisizioa Koroaren agente politiko hutsa izan zen; laster, Cadizeko Gorteek Inkisizioaren deuseztatzea eskatu zuten; hurrena, absolutismoa berrezar  tzean, 1815 artean, Inkisizioa berriz indarrean jarri bazen ere, ez
|
zuen
jada bururik altxatuko 1820 hiru urteko liberalaren ondoren.
|
|
|
Akusazioak sumindu egin zuen Sanz presidentea. Oinarriak elkarguneak euskararen lege berria egiteko kanpaina abiatu zuenean, aldaketa politikoa zehaztua
|
zuen
jada UPNk, jakinik sozialisten babesa ere izango zuela. Oztoporik ez, beraz.
|
|
|
Epaileak prentsa, irrati eta telebistan euskara sustatzeko diru laguntzen inguruko ebazpenaren txostena eskatu zuen, bide batez. EA/ EAJ eta Batzarre taldeak kereilarekin bat egitea aztertzen ari ziren bitartean, Euskara Kultur Elkargoak erabakita
|
zuen
jada salaketari atxikitzea.
|
|
2004
|
|
|
Denbora, espazioa, energia... Betikoak ez
|
zuen
jada balio, eta Einsteinek iraultza koroatu zuen errege berri gisa. Baina iraultzaren iraultzari uko egiteko gero.
|
|
2005
|
|
|
Momentuhorretan, autobusa Lizarrara iritsi zen, IkerrekAitzanegustukozuen eta honelaurte erdiazeramanjadanik.Mutil jatorraizan arren, izugarrizkolapa zen eta neska gizaJoak ez
|
zuen
jada gehiago jasaten. Mutilagainetik kentzen laguntzenzion bakarraIratxezen, beraz, Aitzanek laguntzabeharzuen bakoitzean, lagunarieskatzen
|
|
|
Aitzitik, norbaitek gauza baten legatua egin nahi badu, justizia atributiboa darabil eta estatuak ogasun publikotik itzultzen badu herritar batzuek eman ziotena, ez darabil besterik justizia adierazlea baino. Zinez, desberdintasun hori azpimarratu
|
zuen
jada Ziroren maisu batek. Zirok jantzi txikia eman zionean txikia zenari, berea izan ez arren, eta handia handiari, maisuak errieta egin zion:
|
|
|
Bestetik, estuegia iruditzen zaio ere pentsalari horien planteamenduen oinarrian dagoen kontzepzio linguistikoa bera, ze, honen arabera, hizkuntza sinpleki giza-izakiaren gabezia batetik jaio eta sortua izango litzateke: " Hizkuntzari esker bakarrik da gizakia gizaki, baina honek hura asmatu ahal izateko gizaki izan behar
|
zuen
jada. [...] Hizkuntza gizakiaren beraren baitatik irteten da" 76 Bi ohar hauen eskutik iristen da Humboldt, oraindik J. G. Herder baino argiago, Gizakiaren eta Hizkuntzaren arteko barruko lotura ikustera eta, hemendik, hizkuntz jatorriaren gaia ez" genetikoki" baizik eta beste modu batean planteatzera.
|
|
|
Ahurra trinkoago egin zen. Aitak ez
|
zuen
jada hitz egiten, zenbait aste lehenago jasan buruko odol erasotik landa. Ulertzen zuela erakusteko, eskuineko besoa ahulki mugitzen zuen edo ninikak zituen higitzen, oraino munduaren partaide zela frogatzeko.
|
|
|
Maddiren heiagora trenkatuz, Jessicak barnera bulkatu
|
zuen
jada bururik ez zeukan anderea. Leoniek ez zekien zer egin.
|
|
2006
|
|
|
Hala ere, Microsoft eko lehendakariordeetako batek, Yusuf Mehdik, adierazi zuen bilatzailearen aurkezpenean Google (Yahoo! ziurtatu
|
zuen
jada gertatu zirela), errealitatea oso bestelakoa da. Nielsen NetRatings aholkularitza enpresaren azken datuen arabera, Microsoft en bilatzaileen merkatu kuota (MSN Search eta, orain, Windows Live Search)% 11koa da Estatu Batuetan, eta Yahoo!
|
|
|
Boteretsuak ez zuen aske utzi, kartzelan sartu zuen. , bizia salbatua
|
zuen
jada igarleak.
|
|
2007
|
|
|
lurrean erregeak ziurtatzen du justizia, bakea, ordena,, erregeari desobeditzea Jainkoari berari desobeditzea da? , hala irakasten
|
zuen
jada X. mendean Fleuryko abade Abbonek. Shakespeare-k ilelazgarriki pintatu digu errege gabeko gizartearen egoera ilun terrorezkoa:
|
|
|
askatasunaren bilaketan ageri den, askatasun zibilen mugaketa eta kontrol beharraren paradoxarekin. Kant-ek erabiltzen
|
zuen
jada herri gogo edo izpirituaren espresioa(. Geist des Volkes?) 218, eta askoz gehiago kontzeptua bera beste hitz batzuekin (aiurria, etab.). Ameriketako indioen izpirituaz mintzo da219, etab. Izpiritu espainolaz, esate baterako, esaten du bere Antropologian, hura aldarte erromantikokoa dela(, von romantischer Stimmung des Geistes?), ankerra, lan izua, harroa, arrotzengandik ezer ikasi gura ez du... Kant ez da bereziki erromantikoa kontsideratzen.
|
|
|
«Take aristotelian logic, for example, which is evidently based on Greek grammar(...). Should this logic be applied to Chinese thought, it will prove inappropriate»1274 Aristoteles-en kategoria logikoak gramatika grekotik eratorriak zirena ikusarazia
|
zuen
jada Trendelenburg en ikerketak XIX. mendearen erdian1275, eta harrezkero topiko bat izan da Aristoteles-en kritikan. Ildo horretan, E. Cassirer-ek pentsamendu logikoa Aristoteles-ekin eta, oro har, grekerarekin berdintzea salatu du1276 Gero Benveniste k (1958), Aubenque k (1962), aski nabarmendu dute logika eta metafisika aristotelikoaren mendekotasuna grekerarekiko.
|
|
|
l, imperfection des langues, du chaos où elles sont encore, et du hasard qui a dirigé presque toutes nos conceptions?», Voltaire-k berak galdetzen
|
zuen
jada. Hala ere, kontzeptu edo metafora heuristiko gisa hartuta bederen, bere desabantailekin, abantaila handiago bat ikusten dio:
|
|
2008
|
|
|
Bilboko La Peña auzoko Andre Berri emakume elkarteak kongresu batean izan
|
zuen
jada Bartzelonan martxan zegoen esperientzia honen berri. Gustatu egin zitzaien eta 2002 urtearen amaieran ekin zieten elkartrukeei.
|
|
|
Harreman ekonomikoak goitik behera aldatu ziren orduan. Parteen arteko konfiantza hutsean oinarritutako konpromisoak ez
|
zuen
jada baliorik. Hortaz, konpromiso objektiboagoak bilatzen hasi ziren.
|
|
|
Baina eta gauzak ez
|
zuen
jada erremediorik, Natividadek lurrera jaurti baitzuen Gerardoren orria, paperezko pilota bihurtua, jarraian gelatik alde egiten zuela, bere buruaren desjabe.
|
|
|
Eta eternitateak bizi zuen Nazario, haurtzaroa burbuila bat da, noiznahi leher daitekeena?, baina denborak bizi
|
zuen
jada.
|
|
|
Orduan esku huska zen bakarrik, pilota joko guzien ama eta erroa. Hartan ez
|
zuen
jada nehori zorrik urruñar hunek ordukotz, ez eta beste edo zein kiroletan ere halaber. Haatik, Urruñatik Donibane Lohizune ez urrun, ohartua zen ere goizik gure Pierre xixterari:
|
|
|
une batetik aurrera, nazionalismoaren eraginpean, euskara ez zen iraganeko gure esentzien muina soilik, etorkizunerako euskaldunek nahi zuten hizkuntza tresna baino. Gorago aipatutako joko zelaian piezak mugitzen hasi ziren, euskaraz ala erdaraz idatzitako literaturak ez
|
zuen
jada leku finkorik, bata zentroan eta bestea periferian. Biak lehiatuko ziren lekurik duinenaren bila:
|
|
|
Alta, euskarazko egunkaria berehala sortzea zail ikusita, lehen pauso gisa, «Euskalerriko paperetan [egunkarietan], Euskaltzaindiak euskal sail bat bere ardurapean artzea» erabaki
|
zuen
jada 1920ko otsailean501 Horretarako Akademiaren baitan euskal erredakzio bat sortu zuen eta «Euskalerriko izparringiai eskatu [zien], Euskaltzaindiak egun birik baten bialduko dautsezan, politikaz ateko irakurkizunak argitara» zitzatela502 Era horretara, 1920tik aurrera, Akademiak ordainduta, Damaso Intza, Julio Bareño eta Martin Oiartzabalek, ehundaka euskarazko artikulu idatzi eta bidali zi... Asmoa, berez, ez zen Euskaltzaindia erdal egunkarien euskal atalen arduradun iraunkor bihurtzea.
|
|
|
Eibarko armaginek eta udalak ziotenez, gobernuak ez
|
zuen
jada behar bezainbeste arma eskari egiten, eta merkatu pribatuan zeuzkaten bezeroak mantentzea hil edo biziko erronka zen beraientzat. Eskarian zehazten zenez, Eibarren fabrikatzen ziren 1.000 eskopetatik 800 era horretakoak ziren894, beraz, ondoriozta dezakegunez ekoizpenaren% 80 merkatu pribatura bideratzen zen!
|
|
|
Talde gisa, Whitesnakek 1978an atera zuten lehen diskoa, Trouble. Disko horretan bildu zituen denboraren poderioz klasiko bihurtu diren kantuak, hala nola, Take me with you eta Lie down. 1979an Lovehunter lan arrakastatsua argitara eman zuen, Walking in the shadow of the blues eta Medicine man abestiekin. Baina garai hartako diskorik gogoangarriena 1980an sortu zuen, Ready an' willing. Dowlek ez
|
zuen
jada disko horretan parte hartu; Ian Paicek bete zuen hark utzitako lekua. 1982an Saints & Sinners grabatu zuten, eta orduan hasi ziren taldekideen arteko gorabeherak.
|
|
|
Kataluniako Estatutuan jasotzen den finantzaketa sistemak indarrean behar
|
zuen
jada; oraindik, ordea, ez dute akordiorik lortu; emandako hitza ez betetzea egotzi dio Generalitateak Madrili.
|
|
|
Baina eta gauzak ez
|
zuen
jada erremediorik, Natividadek lurrera jaurti baitzuen Gerardoren orria, paperezko pilota bihurtua, jarraian gelatik alde egiten zuela, bere buruaren desjabe.
|
|
|
Eta eternitateak bizi zuen Nazario –haurtzaroa burbuila bat da, noiznahi leher daitekeena–, baina denborak bizi
|
zuen
jada.
|
|
|
Hori pentsatzea da zilegiena, zentzu komunak ere halaxe eskatzen du. Rosaren buruan ez zen, ordea, dagoeneko halakorik kabitzen, Tomasen kontrako erabakiak ez
|
zuen
jada atzera bueltarik. Rosak ez zuen heriotzaren erantzukizuna bere gain sentitzen, ezta Inaziorenean ere, halabeharrarenean baizik.
|
|
|
Erantzuna ez zen, ordea, ezezko biribila izan, baina ez zuen hortik baiezkorainoko biderik ere egin. Ez zion erakarmen fisikoa ukatzen; atsegin eta gizalegearen marra pasatu gabe jokatu zuela bidaia osoan, baietz, baina Rosak ezinezkoa
|
zuen
jada gizonen bat irudikatzea bere ondoan: bere ametsetako bizitza imajinatzen hasi orduko, Tomasen aurpegia nagusitzen zitzaion, irudikatu nahi zuen gizonari.
|
|
|
2006ko martxoan kuotaren %10 gainditu zuen. 2007ko abenduan, merkatuaren %17
|
zuen
jada. iPhonera itzulita, badira beste bi datu jakingarri. Batetik, 2008ko urtarrilean Interneten bistaratu ziren 1.000 orrialdeetako bat iPhone usatuta egin zen.
|
|
2009
|
|
|
Ez nintzen harritu. Filma eginda ere, zuzendariak estreinatzeko esperantza galdu
|
zuen
jada. Luze joan zen urte bat edo bi estreinatu orduko.
|
|
|
CDNk euskararen erreformaren gaineko jarrera ez bazuen aldatzen, Nafarroako presidenteak Gobernua hautsiko zela azaldu
|
zuen
jada.
|
|
|
Ehiztariak begiratu egin zion segundo batez, eta otsoari ezaguna egin zitzaion. Baina apenas
|
zuen
jada gizonen memoriarik, eta gizonen hizkuntza ere ia ia ez zuen ulertzen.
|
|
|
Behera begiratu nuen, Zarautza. Itsasoan euria ari
|
zuen
jada, lodi, eta bizkor zetorren airean zaldiz. Iturrian geratzeko tentazioari eutsiz, bira eman nuen.
|
|
|
Domingok gutxi behar zuen berak asmatutako historian sinesteko, historiak, irudimenaren esparrutik harat, gertagaitza zirudien arren: gauzak zeudèn puntuan egonda, gainera, zerbait sinesten
|
zuen
jada, eta zerbait baino gehiago ere bai, ausaz, halako eran, non, denbora iragan ahala, don Zoilok esandakoaren ondotik, egongelan bildu ziren anai arrebak, guztiak ere buru makur, bera izan ezik?, behar adinako indarrarekin sentitu baitzen, berriro erasoari ekiteko:
|
|
|
Domingok guztiz sinesten
|
zuen
jada bere historian?
|
|
|
Domingo ongi ohartzen zen anai arreben egoeraz, baina egoera hura ez
|
zuen
jada poz iturri, berak, une hartan, bere kausarako irabazi nahi baitzituen bostak, kosta ahala kosta, eta hala, berriro ere fantasiaren eskutik abiatzen zela, esan zuen:
|
|
|
Hots: Gabinok ez
|
zuen
jada haurtzaroan babesterik, aro axolagabe hartan, zeinean xalotasuna edozein jokabideren zuribide gerta baitzitekeen, baita ongia eta gaizkia bereizten zituèn jokabide helduago baten zuribide ere, xalotasunak bereiztezin bihurtzen baitzuen, batzuetan bai bederen, kontzientziak bereizia?, poema haren berri jakin ondoren nekez; poema, izan ere, salbazioaren negozioaz mintzatzen zen, eta negozio h... ongia eta gaizkia, alegia, bizitza ez baitzen, ez, jolas bat, itxura batean, jokatu beharreko joko hil edo biziko bat baizik; horregatik lehertarazi zuen Gabinok, horregatik ere bai?
|
|
|
Gertatu zen, bada, lurrikara, arauz kanpoko formak arauzkoetan oldarka sartu izanaren ondorioz eragindakoa, eta hark ez
|
zuen
jada erremediorik. –Hiru egun?, esan zuen Reginak, halere, ahapeka.
|
|
|
–Baina armadan egon berria zara, eta ulertu zenuke?, aitak esaldi harekin inflexio puntua markatu balu bezala, Domingori askotan etortzen baitzitzaion sarjentu putakumearen irudia, harena kasurik nabarmenena bazen ere, bide bertsutik zebiltzan ofizial eta subofizial gehienak?, eta aitak halako enplegatu leialak nahi baitzituen, antza, ez al zion aitari berari entzun gizon zital bat gizon are zitalago batek bakarrik zuzen zezakeela, lantegiarena bezalako giro gogorretan, Jainkoak zuzen idazten baitzuen, baina lerro okerretan??, kargutxo baten ordainean langileen eta azpikoen mugimenduak kontrolatzen zituztenak, haiek guztiak menderatzeko asmotan; esan nahi baita Domingok horrelako ondorio batera iritsia behar zuela: . Aitak sarjentu putakume hura bezalakoa nahi nau neure egitekoetan, baina hori bai ezetz?!?; hitzak, beraz, ez
|
zuen
jada Domingo behartzen, baina, hitza jateko behar adina arrazoi izan arren, ez zuen hori askitzat jotzen, gauza bakoitzak baitu bere mementoa eta bere abagunea, eta bera. Domingo, berearen zain baitzegoen; mutila isilik zegoen, beraz, egunerokotasunaren errutinak ezinbestean aspertzen zuen arren. Domingok berak gerora aitortuko zuen, behin baino gehiagotan, zeinen itogarria gertatzen zitzaion bulegoko espazio hertsia, halako eran, non, erreakzio gisa edo, portuko belaontziak edo Lobos de mar pelikulako hainbat eszena etortzen baitzitzaizkion gogora ia modu automatikoan, askatasunaren bela zuria eta itsasoaren zerumuga amets?, errealitateak noiznahi asaldatzen zuela eta deseroso sentiarazten; Domingok, ondorioz, disimulatu egiten zuen, haren barruan ekaitza osatuz zihoan bitartean, berandu gabe lehertuko zena:
|
|
|
edo itsasontzi batean zeharkatuko zuen mundua, airez egin ezin izan zuena urez egin zezakeelakoan, etxeko beste ardi beltzak utzitako arrastoaren bidetik, edo Albertorengana joango zen, lurra zeru bihurtzeko esperantzan, iraultzaren bidez; eta, hala eta guztiz ere, mutilak bere aukera egina zuen ordurako, bertatik bertara jakin baitzuen, fabrikan lehentxeago bizi izandako esperientziaren ondotik, bera nekez izan zitekeela proletario bat: haien alde zegoen, hartan ez
|
zuen
jada zalantzarik?, haiekin bat egiteko moduan ere egon zitekeen une jakin batzuetan, halaxe erakutsi zuen, istripua izan zuèn langilearen alde lerratu zenean?, baina bazekien, halaber, ezin zitekeela haiek bezalako langile bat izan, langile haiek, oro har, fabrikaren errealitatea hartzen baitzuten abiapuntutzat?, gehienak familia baten erantzukizunaren pean!?, nondik beren solidaritatea eta beren borrokak planteatzen baitzituzten, fabrikatik ihes egin gabe; Domingok, aldiz, familia baten erantzukizunik ezean, behin egin zuen ihes fabrikatik eta mila aldiz egingo zuen, solidaritatea eta borroka baino lehenagokotzat jotzen baitzuen arnasa, eta fabrikak, bere giro ezin arnastuzkoarekin, arnasarik gabe uzten baitzuen:
|
|
|
–Domingo maite dut, segidan, baina, bere buruari entzun ziona izugarrikeria bat iruditu balitzaio bezala, hitzezko estalki batekin estali nahi izan
|
zuen
jada nekez estal zitekeena?: Baina ez da berorrek pentsatzen duena.
|
|
|
hots egin zuen? ...tzetik abiatzen zen bitartean, giharretan pilatutako tentsioari ere ihesbidea emanez, harik eta, azken pausoa eman zuenean, ukabila jaso zuen arte, garaipen sinbolo gisa; gero, bat batean, Domingok bere bihotza aurkitu zuen, oharkabean aurkitu ere, pozezko taupadak bular kaiolan taup eta taup, airea bezain aske sentitzen zelarik, tiro hotsetatik ihes egitea lortu duen erbiaren antzera; Domingok ez
|
zuen
jada dudarik: aita espiritualak iragarri bezala, pilotua izango zen noizbait, izango ez zen, bada?!; gero, pilotuak airean bizpahiru bira egin ondoren, orbetarrek behetik agurtzen zuten eskuz, mila garrasiren artean?, pista berean lur hartu zuen; Domingok bazekien, bai, lur hartzea aireratzea baino arriskutsuago zela, pilotuak ere ederki baieztatu zion hura ordu laurden bat lehenago, baina lur hartzerakoan ez zuen antzeko emoziorik sentitu, aireratzerakoan emozio guztiak sentitu zituelako, beharbada; azkenik, monoplaza gelditu eta pilotua aparatutik irten zenean, orbetar guztiak inguratu zitzaizkion txaloka eta bibaka, pilotuak eskua jaso eta buruarekin esker oneko keinuak egiten zituen bitartean; gero, abioiari begiratu eta guztiek entzuteko moduan esan zuen:
|
|
|
Tasio Loidik, beraz, Jainkoa nazionalen alde eta bere alde lerratu zela sinesten zuen; Tasio, baina, haserre bizian zegoen, Itun Zaharreko Jainkoa bezalaxe, hartutako kolpeari beste kolpe batez erantzuten ziona, begia begi truk eta burua buru truk, bere legea, behin betikoa, definizioz? ezartzeko bidean; esan nahi baita berandu gabe errotu zela mutilaren baitan halako mendeku gose bortitz bat, aise bai aise mozorrotu zezakeena. Tasio Loidik letra larriz idatzitako hitzetan bakarrik sinesten
|
zuen
jada?, Jainkoaren Justiziapean: Jainko garbiak garaipena eman digu, eta orain garbi ditzagun Jainkoaren lurrak, lore arteko irakak eta sastrakak errotik kenduz, baita gure martirien odolaz ureztatuz ere, garaipenaren loreak ahalik eta ederren haz daitezen?
|
|
|
Ordurako, Nicolasaren eta beste hainbesteren heriotzaren lekukoa izan zen horma bera, fisikoki, ez zen existituko. Gumersindok kontatu
|
zuen
jada 1938ko bukaeran, fusilatzeen balen ondorioz, erortzen hasia zela. Oholez egindako pareta berria altxatu zutela hormaren aurretik, eta tartean lurra jarri zutela.
|
|
|
Hala, bada, emakume tradizional izateak ez
|
zuen
jada lehen zuen balioa. Etahorrek emakumeen autoestimuan eta produkzio gaitasunean eragina izango du.Etxeko eremua murrizteak, gainera, familia barnean sortzen ziren ama eta arteko harremanak estutzea ekarri zuen.
|
|
|
Duela urte asko gertatu zen, eta orduz geroztik, nahikoa denbora igaro da atzera begiratu eta bertigo moduko bat sentitzeko. Formatu txikiko liburua zen, azaleko kolorea galdua
|
zuen
jada, eta egunkarien eta forma eta kolore guztietako gozokien artean zegoen, auzoko kiosko bateko apaletan bazterrean utzia. Homosexualidad:
|
|
|
Buffalo Springfield eta pixkana mamitzen ari zen narratibotasun epikoaren arteko zerbait da Neil Young (1968) estreinakoa. Everybody Knows This Is Nowhere (1969) bigarrenean Crazy Horse taldea lagun izan
|
zuen
jada, eta 70eko hamarkada urrezkoaren ataria izan zen. Diskoari izena ematen dion country ukituko melodia eder eta malenkoniatsua, riff sarkorreko Cinnamon Girl, eta garai hartako soinu indartsua ondoen islatzen duen Cowgirl in the Sand kantuek leku izan ohi dute Youngen kontzertuetan.
|
|
|
Gertatu zen, bada, lurrikara, arauz kanpoko formak arauzkoetan oldarka sartu izanaren ondorioz eragindakoa, eta hark ez
|
zuen
jada erremediorik. " Hiru egun", esan zuen Reginak, halere, ahapeka.
|
|
|
Domingok gutxi behar zuen berak asmatutako historian sinesteko, historiak, irudimenaren esparrutik harat, gertagaitza zirudien arren: gauzak zeudèn puntuan egonda, gainera, zerbait sinesten
|
zuen
jada, eta zerbait baino gehiago ere bai, ausaz, halako eran, non, denbora iragan ahala –don Zoilok esandakoaren ondotik, egongelan bildu ziren anai arrebak, guztiak ere buru makur, bera izan ezik–, behar adinako indarrarekin sentitu baitzen, berriro erasoari ekiteko:
|
|
|
Domingok guztiz sinesten
|
zuen
jada bere historian...
|
|
|
Domingo ongi ohartzen zen anai arreben egoeraz, baina egoera hura ez
|
zuen
jada poz iturri, berak, une hartan, bere kausarako irabazi nahi baitzituen bostak, kosta ahala kosta, eta hala, berriro ere fantasiaren eskutik abiatzen zela, esan zuen:
|
|
|
–Domingo maite dut –segidan, baina, bere buruari entzun ziona izugarrikeria bat iruditu balitzaio bezala, hitzezko estalki batekin estali nahi izan
|
zuen
jada nekez estal zitekeena–: Baina ez da berorrek pentsatzen duena.
|
|
|
Hots: Gabinok ez
|
zuen
jada haurtzaroan babesterik –aro axolagabe hartan, zeinean xalotasuna edozein jokabideren zuribide gerta baitzitekeen, baita ongia eta gaizkia bereizten zituèn jokabide helduago baten zuribide ere, xalotasunak bereiztezin bihurtzen baitzuen, batzuetan bai bederen, kontzientziak bereizia–, poema haren berri jakin ondoren nekez; poema, izan ere, salbazioaren negozioaz mintzatzen zen, eta... ongia eta gaizkia, alegia, bizitza ez baitzen, ez, jolas bat, itxura batean, jokatu beharreko joko hil edo biziko bat baizik; horregatik lehertarazi zuen Gabinok –horregatik ere bai– bere burbuila, haurtzaroaren habiatzat ere har zitekeena, eta horregatik jakin nahi zituen bere gaitzaren xehetasunak:
|
|
|
" Baina armadan egon berria zara, eta ulertu zenuke", aitak esaldi harekin inflexio puntua markatu balu bezala, Domingori askotan etortzen baitzitzaion sarjentu putakumearen irudia –harena kasurik nabarmenena bazen ere, bide bertsutik zebiltzan ofizial eta subofizial gehienak–, eta aitak halako enplegatu leialak nahi baitzituen, antza –ez al zion aitari berari entzun gizon zital bat gizon are zitalago batek bakarrik zuzen zezakeela, lantegiarena bezalako giro gogorretan, Jainkoak zuzen idazten baitzuen, baina lerro okerretan? –, kargutxo baten ordainean langileen eta azpikoen mugimenduak kontrolatzen zituztenak, haiek guztiak menderatzeko asmotan; esan nahi baita Domingok horrelako ondorio batera iritsia behar zuela: " Aitak sarjentu putakume hura bezalakoa nahi nau neure egitekoetan, baina hori bai ezetz...!"; hitzak, beraz, ez
|
zuen
jada Domingo behartzen, baina, hitza jateko behar adina arrazoi izan arren, ez zuen hori askitzat jotzen, gauza bakoitzak baitu bere mementoa eta bere abagunea, eta bera –Domingo– berearen zain baitzegoen; mutila isilik zegoen, beraz, egunerokotasunaren errutinak ezinbestean aspertzen zuen arren –Domingok berak gerora aitortuko zuen, behin baino gehiagotan, zeinen itogarria gertatz... lan istripu baten kariaz izan zen, langileetako bati balbula bat lehertu eta lurrun beroak begiak erre zizkionean, goizeko lehen orduan, Nazario Orbe bulego buruarekin eta Domingorekin bilduta zegoèn une haietako batean, astean behin hirurak biltzen baitziren, aitak semearen jarraipena bertatik egiteko asmotan; are gehiago:
|
|
|
edo itsasontzi batean zeharkatuko zuen mundua, airez egin ezin izan zuena urez egin zezakeelakoan, etxeko beste ardi beltzak utzitako arrastoaren bidetik, edo Albertorengana joango zen, lurra zeru bihurtzeko esperantzan, iraultzaren bidez; eta, hala eta guztiz ere, mutilak bere aukera egina zuen ordurako, bertatik bertara jakin baitzuen, fabrikan lehentxeago bizi izandako esperientziaren ondotik, bera nekez izan zitekeela proletario bat: haien alde zegoen –hartan ez
|
zuen
jada zalantzarik–, haiekin bat egiteko moduan ere egon zitekeen une jakin batzuetan –halaxe erakutsi zuen, istripua izan zuèn langilearen alde lerratu zenean–, baina bazekien, halaber, ezin zitekeela haiek bezalako langile bat izan... langile haiek, oro har, fabrikaren errealitatea hartzen baitzuten abiapuntutzat –beharko, gehienak familia baten erantzukizunaren pean! –,... bera, izan ere, txori bat zen –txolarre bat–, zoritxarrak hegalgabetua, bai, baina txolarre bat, azken batean, karnaba edo kanarioa ez bezalakoa, kaiolara ezin molda zitekeena.
|
|
|
esan nahi baita tentsioa metatuz eta metatuz joan zitzaiola Domingori –haren aurpegierak ez zuen zalantzarako tarterik uzten–, giharrak eta zelula guztiak elektrizatuz, gorputzaren berezko erresistentzia gutxiagotuz... abioia, bat batean, abian jarri zenean, gero eta azkarrago, gero eta azkarrago –lehertzera ere bazihoala iruditu zitzaion Domingori, une batez–, harik eta, hiruzpalau jauziren ondotik, hegan egin zuen arte; bazihoazen, halatan, hotsak eta harrabotsak, eta, joan zihoazen neurrian, Domingok espazio bat aurkitu zuen, non arnasa hartu baitzuen, gero eta arnasaldi beteagoetan: ...tzetik abiatzen zen bitartean, giharretan pilatutako tentsioari ere ihesbidea emanez, harik eta, azken pausoa eman zuenean, ukabila jaso zuen arte, garaipen sinbolo gisa; gero, bat batean, Domingok bere bihotza aurkitu zuen, oharkabean aurkitu ere, pozezko taupadak bular kaiolan taup eta taup, airea bezain aske sentitzen zelarik, tiro hotsetatik ihes egitea lortu duen erbiaren antzera; Domingok ez
|
zuen
jada dudarik: aita espiritualak iragarri bezala, pilotua izango zen noizbait, izango ez zen, bada...!; gero, pilotuak airean bizpahiru bira egin ondoren –orbetarrek behetik agurtzen zuten eskuz, mila garrasiren artean–, pista berean lur hartu zuen; Domingok bazekien, bai, lur hartzea aireratzea baino arriskutsuago zela, pilotuak ere ederki baieztatu zion hura ordu laurden bat lehenago, baina lur hartzerakoan ez zuen antzeko emoziorik sentitu, aireratzerakoan emozio guztiak sentitu zituelako, beharbada; azkenik, monoplaza gelditu eta pilotua aparatutik irten zenean, orbetar guztiak inguratu zitzaizkion txaloka eta bibaka, pilotuak eskua jaso eta buruarekin esker oneko keinuak egiten zituen bitartean; gero, abioiari begiratu eta guztiek entzuteko moduan esan zuen:
|
|
2010
|
|
|
Lehen ziabogan denbora onena egin zuen, baina gainean, bi segundora, zeuzkan Orio eta San Juan. Bigarrenean, berriz, Mirotza parean
|
zuen
jada. Baina brankaz egin beharreko bigarren eta azken luzean, bederatzi segundo sartu zizkion garaileak etxeko traineruari.
|
|
|
–Ama Birjinari egunero eskatzen diot Domingo etxera itzuli, aitaren aurrean belaunikatu eta barkamena eska diezaion. Eta inoiz agertzen bazait, hori bera eskatuko diot lehenengo gauza?; Benjamin Mariak bere buruhausteak ekarri zizkion amari, baina hark ez
|
zuen
jada erremediorik: Domingorenak bai, ordea, Ama Birjinak etxera baitzezakeen politika giroak eta inguru sozial nahasiak galdutakoa.
|
|
|
Amaiak, Carlos Agirre, McKenzie irakaslea, bi sasi kazetari ilehoriak eta ahots misteriotsua buruan izan arren, sakon sakonean bere ama hartzen zuen gogoan etengabe. Ezin zuen jakin ze ordu zen baina, eguzkiaren egoeragatik, amak altxatuta behar
|
zuen
jada. Beraz, aurreko gauean bere ihesaldiaz konturatu izan ez balitz ere, jakinaren gainean egongo zen orain.
|
|
|
Norak ez
|
zuen
jada eraso seinalerik egiten. Neskak jarraitu egin zuen hasitakoa.
|
|
|
European Union of Nations proiektupolitikoaren alde agertu zen Jaurlaritza behin eta berriro. Irujoren hitzetan, frantziar errepublikari eta Britainia Handiari begira, Bigarren Mundu Gerrak bermatua
|
zuen
jada Europar Batasuna. Izan ere, hirugarrenmundu guda saihesteko bide bakarra zen, bai eta ekonomikoki zeinpolitikoki Europako irtenbide posible bakarra.
|
|
|
" Ama Birjinari egunero eskatzen diot Domingo etxera itzuli, aitaren aurrean belaunikatu eta barkamena eska diezaion. Eta inoiz agertzen bazait, hori bera eskatuko diot lehenengo gauza"; Benjamin Mariak bere buruhausteak ekarri zizkion amari, baina hark ez
|
zuen
jada erremediorik: Domingorenak bai, ordea, Ama Birjinak etxera baitzezakeen politika giroak eta inguru sozial nahasiak galdutakoa.
|
|
|
Eta Adrianen aitak bere makinaren aurrean jarraitzen zuen. Eta ibaiaren urak hotsa egiten zuen, zurrumurru moduko bat, baina ez
|
zuen
jada izen hura ebakitzen: " Isidro, Isidro".
|
|
2011
|
|
|
Han erantziko ote ziren? Amamak kendua
|
zuen
jada txanoa, sokak bildu, eta bakoitza orratz batez lotu ondoren, eseki zuen txanoa. Zetak bezala distiratzen zion ile zuriak; sare beltz batek estaltzen zion atzeko motots txikia.
|
|
|
Ihes egingo
|
zuen
jada, beharbada.
|
|
|
Lehen nahikoa izan zitekeen sartzea lau pentsonaia, jendearentzat identifikagarriak ziren lau gauza, bere kulturarekin identifikatzen zituenak, nahikoa zen. Baina urte batzuk geroago, horrek ez
|
zuen
jada balio28 (Duque, komunikazio pertsonala,).
|
|
|
Ohartu zenerako erdiraino hustua
|
zuen
jada. Gloriarekin hitz egiteko premia erne zitzaion.
|
|
|
Fidantza pagatua
|
zuen
jada aitak, baina bankuko transferraren ordezkagiriarekin burofax bat bidali eta hainbat paper kontu egitea falta zen oraindik. Eixampleko komisaldegian zeukaten.
|
|
2012
|
|
|
Nola egin, hori da auzia: aldundiak erabaki
|
zuen
jada lanean ari ziren enpresei ematea lan berriak, ez beste lehiaketa bat egitea. Olano:
|
|
|
Sartu zirenean PowerPoint baten lehenengo orrialdea ikusi zuen ordenagailuko pantailan. Andreas harrituta gelditu zen, aurkezpen oso bat egina
|
zuen
jada. 10 minutuz Johannesen azalpenak entzuten eta PowerPointeko orrialdeei so egon zen, isilik.
|
|
|
Ahaztuta
|
zuen
jada. Baina Johannesek ez, antza.
|
|
|
Orduz geroztik ez ginen elkarrekin itzuli izozki dendara afaltzera geratzen ginenean, nahiz eta neskak udako kanpainaren amaieratik ez
|
zuen
jada lan egiten bertan. Hurrengo enkontruetan, bokadiloaren osteko kafearen orduan, bere abenturaren detaile gehiago eman zizkidan, batzuetan luze, gehienetan labur, baina, egia esan, interes berezirik gabekoak:
|
|
|
Bere haurraren arnasa arina entzun uste izaten zuen. Orain hazten joango zen; urtaro bakoitzak, laster, aurrerapen bat ekarriko zuen, ikusten
|
zuen
jada arrastirian eskolatik itzultzen, irribarretsu, soinekotxoa tintaz orbandurik, eta besoan bere otarretxoa zeramala; gero barnetegian sartu zuten, hori asko kostako zen; nola moldatu. Orduan gogoetan aritzen zen.
|
|
|
Rodolphek ez
|
zuen
jada hitz egiten. Elkarri begira ari ziren.
|
|
|
Bere gaixoaldiaren gogorrenean, hilzorian zegoela uste izan zuen egun batean, jaunartzea eskatu zuen; eta, bere gelan sakramenturako prestakuntzak egiten ari ziren eran, jarabez jositako komoda aldare gisa antolatzen zuten bitartean eta Felicite dalia lorez lurra ihaurtzen ari zen heinean, zerbait indartsua sentitzen zuen Emmak bere gainean pasatzen, zeinak baitzuen libratzen bere oinazeetatik, hautemate orotatik, sentimendu orotatik. Bere haragi arinduak ez
|
zuen
jada pisatzen, beste bizitza bat hasten zen; iruditu zitzaion ezen bere izatea, Jainkoarengana igoaz, maitasun hartan deuseztatzera zihoala, lurrunetan suntsitzen den intsentsu piztua bezala. Ur bedeinkatuz ihinztatu zituzten oheko maindireak; apaizak erretiratu zuen kopoi santutik hostia zuria; eta bozkario zerutiar batez aurreratu zituen bere ezpainak aurkezten zitzaion Salbatzailearen gorputza onartzeko.
|
|
|
Sarrionandiaren obran behin eta berriz entzun daitekeen oihartzun nabarmenetako bat T. S. Eliotena da. 1981erako argitaratua
|
zuen
jada Oh! Euzkadi aldizkarian The Waste Land poemaren zati baten euskal itzulpena(. Hilen ehorzketa?).
|
|
|
Foru Konstituzioa zati handi batean aldatuta zegoen: Justizia, Espainiar konstituzioaren araberakoa zen eta aduanak kostaldean izanik, Espainiar nazio merkatuan sarturik zen baina, bereziki, pase foralak ez
|
zuen
jada indarrik.
|
|
2013
|
|
|
Eta Estatuak tentsio birzentralizatzaileari ekin zion. Erdiguneak ez
|
zuen
jada periferiaren beharrik. Negoziazioa amaitu zen eta berarekin trukearen estrategia.
|
|
|
Docteur d' Alembertek begiak gorri gorri zeuzkan. Amaitua
|
zuen
jada bigarren cognac kopa. Hizketan jarraitzen zuen, Esteban zutik zegoen lekurantz begira, baina bazirudien begirada ez zitzaiola haraino iristen, nonbait salaren erdian galduta geratzen zela.
|
|
|
Hamzak, beraz, leherketa hura
|
zuen
jada buruan: izango ez zuen, bada, puntuari begira zegoela musika hura etorri bazitzaion, bamm bamm bamm?
|
|
|
Hamzak, beraz, leherketa hura
|
zuen
jada buruan: izango ez zuen, bada, puntuari begira zegoela, puntua eguzki bihurtu eta eguzki haren orbitan ibiliko ote ziren anaia bikiak, batean, sekulorun sekulatan??, musika hura etorri bazitzaion, bamm bamm bamm?
|
|
|
berehala etorri zitzaion erromeroarena; jarraian, berriz, musikarien musikaren usaina bereganatu nahi izan zuen, baita helburua erdietsi ere, begiak itxi eta bertze hogei urrats egin ahala; ondoren, hamar urrats egin ez bertze atzeman zuen amaren dantzaren usaina; ilargiaren usaina bakarrik falta zitzaion? eta orduan, begiak ireki, olibondo saila gibelean utzia
|
zuen
jada?, zeruraino zabaldu eta betean hartu zuen arnasa, eskuak eta besoak ere zerura zabalik?, bertze urrats geldo bat egin eta zeruko atea irekitzear zuela nabaritu zuèn une berean?
|
|
|
Eguraldi ona egin zuen egun hartan, baita hotza ere: horregatik zihoazen biok berokia jantzita; eguzkiak ostertzeko amildegian behera egina
|
zuen
jada, eta han, zeruko urrunik urrunenean, zerrenda urrekara bat zen nagusi, gero eta gorriago egin zena, baita gero eta ubelago eta grisago ere, erabat amatatu baino lehen.
|
|
|
Mundu islamiar erradikalago hark menderatzen zuen heinean, argi ikusten
|
zuen
jada indarrari aurre egiteko modu bakarra indarra zela, zenbat eta handiagoa, orduan eta hobeki?, isilago bihurtu zen Hamza etxean, itxiago; amak argi eta garbi adierazi zion sentimendua, itxura handirik egin gabe:
|
|
|
Hamzak, beraz, leherketa hura
|
zuen
jada buruan: izango ez zuen, bada, puntuari begira zegoela –puntua eguzki bihurtu eta eguzki haren orbitan ibiliko ote ziren anaia bikiak, batean, sekulorun sekulatan? –, musika hura etorri bazitzaion, bamm bamm bamm... musika hartan baitzegoen sartua jada, musika hark hartua:
|