|
2001
|
|
|
Ez
|
zuen
inoiz proiektua bukatzerik erdiesten.
|
|
|
Baina ez
|
zuen
inoiz lortzen.
|
|
2002
|
|
|
Gimnasio gehienak baizen argitsuagoa, klaraboia erraldoi batek adierazten
|
zuen
inoiz ontzitegi izandako pabilioiko sabaiaren erdigunea. Bilboko boxing bat kenduta hura zen Bizkaia osoan ring parea zuen bakarra, eta une hartan animazio handia zegoen borrokarako laukietako nagusian, klubeko izarra zen Manu Kid Sanchez, pisu astunetako txapelduna, berton ari baitzen erakustaldi bizian.
|
|
|
Antoniak ez
|
zuen
inoiz" senar" hitza erabiltzen Mentxuri Santosen berri aipatzean. Aspaldiko ohitura zuen, nahiz eta osterantzeko guztiei" nire senarra" azpimarratu ohi zien ahal zuen guztietan, seguru aski etxe berean emakume bi eta gizon bakarra herrian sor zitzakeen esamesen itotzeko.
|
|
|
Bazitekeen Mola bera eta buruzagi karlistak ere ezagutu izana, Baleztena, Lizartza, Arraiza... Arriba España-n ere idatzi omen
|
zuen
inoiz, baina hogeita hamazazpiko apirilean lehenaren berriemaile ofizial jardun zuen Iparraldeko Frontean.
|
|
2003
|
|
|
–Baina Mallonak ez
|
zuen
inoiz kargu hori izan! Lehengoan, dimititu egin zuela esan zenidan
|
|
2005
|
|
|
Etxean isilka misilka aterpetu ziren, eta Maddik orduan jasotako besarkadak ez zuen parerik: anaiak mendea irudi zuen luzeki tinkatu zuen arreba, beso arteko berotasunaz ito; ama gazteak ez
|
zuen
inoiz horrelako amodio eta samurtasun oparirik erdietsi.
|
|
|
Hain azkar mudatzen dira izenez eta urtaroz, zirkuak. Komisarioak ez
|
zuen
inoiz arantza hura bere espediente izpiritualetik aterako, eta igande arrastiriak lanbrotzen zizkion gomuta pisu harekin bere kulunkaulkian zahartu beste erremediorik ez zuen izan: hirira etorri ziren zirkuek ez zuten geroztik sekula zimino labana jaurtitzailerik ekarri.
|
|
|
Ez zen hilabeterik joanen udaltzainek atxilotu gabe, hainbat gau emana zen txakurtegian eta horrek miresmena sortzen zigun. Inork ez
|
zuen
inoiz ikusi bera baino gazteagorik edo ahulagorik zanpatzen, bera ezin eta gu hankapean hartu nahi izaten gintuzten kukumarru haiekikoak ziren beti Oteizaren lanak, horrexegatik laketzen zen guri mehatxu egiten putzura bultzatzen erlak kentzen eskopetaz begi ematen, beldurraren jabe zelako baino lagun nahi gintuelako bere adinekoek ezarria zioten destainaren aurka.
|
|
2006
|
|
|
Kolpe larregi jaso zituen, jasan ahal zituenak baino gehiago, eta haietako batzuek erdi tontotuta utzi zuten, beste askori gertatu bezala. Bombak ez
|
zuen
inoiz osperik ezagutu, ezta begirunerik ere. Kolpe zakua, horixe bihurtu zuten.
|
|
|
Berak ez zuen, esaterako, sekula soldata bat irabazi behar izan bizirauteko; aberatsa baitzen jaiotzez, ez zuen kezka ekonomikorik sekula eduki. Ez
|
zuen
inoiz eduki tratu handirik beste gizon edo emakumeekin; gazteagotan saiatu zen, bai, zenbait harreman lantzen, jende arruntak kausa deitzen duen horietakoren batean, hutsez, engaiatzen, baina horrek ez zuen luze iraun. Nekagarri zitzaion besteekiko tratua; ez ulertzen ez zituelako gizakia mugiarazten duten motibazioak, ez; nekagarri zitzaion, besterik gabe, emozioa, sentipena, umorea, forma jakin batean bildu behar izatea, egoera zehatz bati erantzun bat eman behar izatea, erantzun horrek beti eskatzen zuelako, ezinbestez, gorputz jarrera bat, esku baten keinua, aurpegiko giharren konposizio bat; eta B, nagi izateaz aparte, ez zen inoiz seguru egoten ematen zuen erantzunaren egokiaz.
|
|
2007
|
|
|
" Kasu gehiago egin zaio, bai". Noraren amak ez
|
zuen
inoiz hasperenerako tarterik hartzen, malkorako ere ez, eta irribarreak esaldiak biltzeko parentesiak ziren harentzat.
|
|
|
Eve nire ohe azpia arakatzen ari zela kontatu nion, errapeen zanbuluari begira kontatu nion, eta berak, bederen, heroi izatea zer zen sentitu ahal izan nuela esan zidan. Gero muxu behartu bat eman zidan, ateratzerakoan ez
|
zuen
inoiz sartutako bera ematen.
|
|
2010
|
|
|
Aita Donostia kaletik Beraungo futbol zelaira jo zuen, etxera oinez joateko asmoz, euritik babestearren balkoipeetan ostatu hartuz. Zergatik ez
|
zuen
inoiz ere aterkirik eramaten?, horra zer zerabilen kaskoan bueltaka. Pontikatik gertu egonagatik, lotsagarri eta garestia zitzaion autobusa hartzea, baina eguraldi zakurra zegoen.
|
|
|
Ez
|
zuen
inoiz interes berezirik agertu, baina sarritan gelditzen zen koadroen aurrean geldirik, arreta xalo batez. Lucian Freud, Edward Hopper eta Francis Bacon ezagutzen zituen, ohiko izenak.
|
|
|
Horrek eztabaida bat baino gehiago ekartzen zion, hilaren amaieran lazeriak pasatzen baitzituzten bezeroen patrikek. Joxemarik, gangster itxura bitxi horrekin, ez
|
zuen
inoiz barkatzen:
|
|
|
Eskuak garbitu eta botak balkoian utzi zituen, etxea lokatzez ez zikintzearren. Sofan eseri zen, dardara batean hasi zen berehala eta ez
|
zuen
inoiz gehiago hitzik egin. Medikuek Gabrielari azaldu ziotenez, garunaren ezker aldea hilda zeukan, zuen mintzoa sekula berritu.
|
|
|
Gainera lehengusua metro eta laurogeita hamar ingurukoa zen. Begietara begiratu ezinik, begirada lehengusuaren lepoan finkatu zuen, zeinetan zaina edo arteria zatekeena (ez
|
zuen
inoiz ikasi biak bereizten) lehertzeraino hanpatua ikusten baitzuen, urdin more.
|
|
|
Ezin izan
|
zuen
inoiz amaitu azken kapitulua. Nazkaz begiratzen zion bere bulegoko mahaian badaezpada irekita zatxikan koadernoari.
|
|
|
Hiru astetik behin nire jipoiaren zain egoten nintzen. Eta ez
|
zuen
inoiz huts egin nire borreroak. Azkenerako ulertu nuen Katxalyni berdin zitzaiola erabat nor nintzen benetan.
|
|
2011
|
|
|
Ez
|
zuen
inoiz inor hil aurretiko obituariorik prestatu egunkarietarako. Hil baino lehen atondutako heriotza oharrari fianbrera esaten zioten argotean.
|
|
|
Sinaturikoa erakutsi nionean “Esaten nizun nik, hobe zenuela ingelesa ikastea, ez motorista, aitak nahi zuen bezala! ”. Baina aitak ez
|
zuen
inoiz ulertuko emaztea ni bere semea ere banintzela ari zitzaiola esaten, aldarri egiten zuela, sinatu nuen kontratuaren zati bat berea zela, berak ere bazuela meriturik, berak: etxekoandre bat gizontasunaz ari sukalde zokotik.
|
|
|
Paralizatuta zegoen Gloria, nahikoa modu ulergaitzean. Aita frankista zuen, ez
|
zuen
inoiz ezkutatu izan, normala begitantzen zitzaion Lazkanori bere fetitxismo makurra nazien aldera lerratua egotea, halako pitxietara bideratzea bere diruak, elkarrizketa ere halaxe lerratzen zitzaion, nazien alde. Zergatik harritzen zen?
|
|
|
Soto izan balitz harrapatu zutena eta ez bera, salatuko ote zituen Zeberio eta Lazkano? Hori ez
|
zuen
inoiz jakingo.
|
|
2013
|
|
|
Kezkatuta zegoen gizon haren eroapenaz. Xorroxinera ez zen inor azaldu eurak zeudela, argi zegoen hala izan zedin ordena eman zuela; hala ere, ez
|
zuen
inoiz bortxaz hartzeko keinurik egin, ukitu lizunik ere ez, haren desioa nabaria zen arren; gaua ailegatzen zenean gabon anderea, atseden har dezazula esan, eta joan egiten zen.
|
|
2014
|
|
|
Ahopeka hitz egiten zuen, eta ia gehienetan etxean egoten zen, irakurtzen edo musika entzuten. Begi gris tristeak zituen eta ez
|
zuen
inoiz bisita jasotzen. Baina emakumeak bere aldarteari egokitzen ez zitzaion etxea zeukan:
|
|
|
Ordu bata zela esan zion.
|
zuen
inoiz bazkaltzeko orduan etxera iritsi. Horixe zen maitasuna.
|
|
|
Pentsatu zuen, halako batean, mutil biren komuna zela hura, anaia zeukan Imanolek. Irakurri izan
|
zuen
inoiz mutilek komunean egiten dutela askotan, komun zulora zuzen. Komun hartan ere egingo zutela ulertu zuen Irenek, askotan, egunero, gaur bertan beharbada.
|
|
2015
|
|
|
Alferrik. Berak ez
|
zuen
inoiz iradoki koadroren bat ekartzea, pitxarren bat, ezta apalategian zeuden argazkietako markoren bat. Akaso libururen bat.
|
|
|
Anton Subizak ez
|
zuen
inoiz jakin ahal izan zer pentsatzen zuen bere emazteak pijama janzten zuten gizonezkoez. Eta egia esatera, berak ez zuen inoiz pijamarik jantzi, ez oherako, ez etxerako, ez ezkondu aitzin, ez ezkondurik, ez banandu osteko.
|
|
|
Anton Subizak ez zuen inoiz jakin ahal izan zer pentsatzen zuen bere emazteak pijama janzten zuten gizonezkoez. Eta egia esatera, berak ez
|
zuen
inoiz pijamarik jantzi, ez oherako, ez etxerako, ez ezkondu aitzin, ez ezkondurik, ez banandu osteko.
|
|
2016
|
|
|
baloia pirrilaka ikusi eta haren atzetik ekiten zion, ez zekien aiduru ernean egoten esferoideak zer egin zezakeen ikusteko, ez zen gauza aurkariaren jokoa aurretiaz asmatzeko edo zenbat aukera zeuzkan kalkulatzeko baloiaren jabe jarraitzearren. Arazoa oinetan zeukala hasten zen pentsatzen zer egin, atunburu alaena, ez
|
zuen
inoiz jokoa ikasi, entrenatzaileek ez zuten arbelik, gimnasia zeukaten, huraxe zekiten, eta edozein lasterraldi txalotzen. Pirrilaka doaneraino iristeko gibeletik korrika joatea beste biderik ez zegoela uste zuen.
|
|
|
Antzinako ipuinak izaten ziren, baina Caracasen zuten bizimoduari buruzko pasadizoak ere bai. Zintak entzutean, umeek izeba Anita zuten gustukoen, bere ahotsez sukaldeko errezetak kontatzen, nola egin hau eta nola bestea; telebistaz ikasi zuen teknika, izan ere Venezuelako katean bazen sukalde saio bat, eta Anitak ez
|
zuen
inoiz ere galtzen. Onena zen kaneloiak egiten.
|
|
2017
|
|
|
“Nire nobelak txarrak ditun, ikaragarri txarrak”. Horregatik ez omen
|
zuen
inoiz haiek argitaratzeko ahaleginik txikiena ere egin, eta horregatik ez omen zuen nahi inork haietako bakar bat irakur zezan.
|
|
|
Iñaki zein neurritaraino zen giza-ezkutu susmatu ote
|
zuen
inoiz galdetu zion bere buruari Ixabelek, zein neurritaraino maite zuten horregatik.
|
|
|
“Koldarra behar du emaztea sei umerekin utzi eta desagertzen den gizonak”. Erantsi
|
zuen
inoiz ez ziola amonari nahikoa eskertuko halako familia ugaria bakarrik hazteko egindako ahalegina. Inork ez zidan argibide zentzuzkorik eman.
|
|
2018
|
|
|
Halako emozio bortitz eta indartsu bat sentitu du Sarak. Bere liburuarengatik historia ikastea hautatu duen jendea bazenik ez
|
zuen
inoiz esperoko. Fionak klase horretan egoteko bere motiboak azaldu ostean, gainerako ikasleei galdetu die ea liburua irakurri duten.
|
|
|
Serge Cabot hau Sorbonako irakaslea zen, literaturakoa, eta alderdi sozialistaren korronterik ezkertiarrenean kokatzen zen. Halere, ez
|
zuen
inoiz kargu publiko batean aritzeko pausoa eman. Irakasle izanda gustura egongo zen seguruenik, eta nire iritziz, eragiteko gaitasun eta aukera handiagoa zuen irakasle gisa.
|
|
|
– Giuliak puzzle bat zinela esan zizun, baina inoiz ez zuen jakin buruhaustea konpontzen. Ez
|
zuen
inoiz konpontzeko aukerarik izan, ez zeniolako eman, ez zenuelako nahi. Barne barnean bakarrik egotea desiratzen duzu, ez duzu afekturik txikiena ere onartzen.
|
|
2019
|
|
|
Bietako batek ere ez
|
zuen
inoiz ohea utzi, meritu handia hori amaren partetik, aitaren zurrungek ezartzen zizkioten gaubeilak aintzat hartuz gero. Olgetari jaikitzen ziren sarritan.
|
|
2020
|
|
|
Izugarrizko grazia egiten zidan jangela dotore ukiezin hark, bere gerezizko mahai, margoihal eta zeramikekin: ez
|
zuen
inoiz erabili. Baxera bitrinan, estreinatu gabe.
|
|
|
Elgoibarrek zineklub ezin hobea izan du Iñakiri esker. Ez
|
zuen
inoiz ofiziorik izan, baina oso pelikula onak ikusi genituen haren eskutik. Zineklubean ikusi genituen La balada de Narayama eta beste pelikula gorri hura, japoniarra, denbora guztian larrua jotzen ari zirena eta amaieran zakila mozten ziona… El imperio de los sentidos.
|
|
|
Ondo ote dabilen ikusteagatik! Izan ere, aitarenetik ez
|
zuen
inoiz pum egingo! (Jolastuz) Pum Pum!!!
|
|
|
Batzuetan kriterioak argi izaten zituen, esaterako, ez
|
zuen
inoiz “Je suis Charlie” zioen argazki hipokrita eta horterarik jarriko bere sare sozialetako profiletan, edo artikulu ustez mamitsuak irakurriko zituen Europari muturren aurrean lehertu berri zitzaiona urteetako islamofobia eta arrazakeriaren ondorio zela ziotenak. Baina muga ditxosozkoa gurutzatzeaz bat, etxeko ordenagailuan teoria eta irakurketa zirenek gorputza hartzen zuten.
|
|
|
Har ditzala botikak, eta paseatzera ateratzea lortzen baduzu, azken hilabetean erdietsi ez duguna lortuko duzu, lagun”. Haiek oso normalizatuta zeukaten zaintza eta errutina iruditu zitzaizkion, berak ordea ez
|
zuen
inoiz halakorik egin.
|
|
|
Bisitaren ondoren, asko pentsatu zuen horretan, ea zenbat gizonekin izan ote zuen halako harremanik. Arraroena ordea ez zen hori, baizik eta ez zuela inoiz halako irakurketarik egin behar izan, ez
|
zuen
inoiz Agustin gizontzat hartu, bizar eta tatuaje haien guztien gainetik, ahizpatzat izan zuen hasieratik, eta halaxe ziren. Ez zuten genero mugez asko hitz egin inoiz, horren guztiaren gainetik ezagutu balira bezala.
|
|
|
Ez
|
zuen
inoiz bere burua oso mitomanotzat eduki, are gutxiago hildakoak goratzeari zegokionez, eta hala ere, nola ez dakien arren, Edith Piafen hilobiaren magaletan eserita topatu zuen bere burua. Hilobiko hizkiei begira zegoela, bat batean etorri zitzaizkion azken urteetan bizitako guztiak.
|
|
2021
|
|
|
Bertan, Maraten bizitzaren momenturik esanguratsuenak islatuko dira bere pentsamendu iraultzaileak aztertuz. Egia esan, Sadek bazeukan antzezlanak taularatzeko horrelako ohitura, baina aipatutako obra berak ez
|
zuen
inoiz idatzi, Peter Weiss ek baizik, 1963 urteetan. Marat Sade antzezlana laster izan zen ezaguna Europan zehar bere indar dramatiko, originaltasun estetiko eta planteamendu polemikoengatik.
|
|
|
Hil egingo zutela pentsatu zuen, baina ez, kolpeka bulkatu zuten bere gelara. Ateko zerrailuan giltza itzulikatzen hauteman zuen eta, hortik hara, ez
|
zuen
inoiz gehiago eguzkiaren eta egunaren argitasunik behatu.
|
|
|
Baliteke... baina gehiagorik ez, hori segur! Ez
|
zuen
inoiz lotura egin. Maddi ezkontzerako urratsetan sartu zenean, adiskideak mutu gelditu ziren, destinoa konplitzera utzi zuten, aldi berean axolagabe eta ezjakin.
|
|
|
Mexikora alde egin behar izan zuten biek. Haien bien alaba Mexikotik itzuli zen handik urte askotara, baina aitonak ez
|
zuen
inoiz keinurik adierazi erbestera joandako arreba txikienaren alde.
|
|
|
Ez
|
zuen
inoiz, karrera etxetik urrun egiten ari zela, gurasoek ikusi luketen ezer egin. Harreman sexual heterosexualak baino ez, beti ezagutzen zuen norbaitekin, beti preserbatiboa erabilita, beti sentimenduren bat tarteko, beti osasungarri, beti alai, edo pixka bat malenkoniatsu, baina pixka pixka bat.
|
|
|
Nik magnolia grandiflora bat nahi nuen, amak eta Arratek haritz bat; niretzat loreak behar zituen, haientzat indarra. Landareak maite zituen baina mendi eta basoekiko ez
|
zuen
inoiz interesik agertu. Nik erosi nuen arbola.
|
|
|
Proiektu itzela zen, milaka orrialde hartzen zituena. Ez
|
zuen
inoiz bukatutzat ematen. Ez zuen egundo asebetetzen.
|
|
|
Editoreekin hitz egin zuen, kontratuak sinatu zituen, baina ez
|
zuen
inoiz originala entregatzen. Behin eta berriz atzeratzen zen.
|
|
2022
|
|
|
ez
|
zuen
inoiz hutsik egiten.
|
|
2023
|
|
|
Ez nion aurpegi onik ikusi, minbizia duela esan zidan eta Marisa izateko gogoa galdu nuen. Marinieves berandu banandu zen, ez
|
zuen
inoiz Amado maitatu, ez daukagu harreman handirik, ile apaindegian entzuten dudana baino ez dakit. Ni liluratu ninduen gizonarekin ezkondu nintzen, hori ongi ezkontzea da.
|
|
|
Gero, lanean hasi zelarik, ez
|
zuen
inoiz hutsik egin. Ez zituen idazle guztiak gustura uzten, jakina, ezinezkoa baita hori bere lana gutxieneko profesionaltasunez egiten duen editore batentzat, baina bai benetan interesgarriak zirenak, idazten zutenaren kalitatearengatik eta interesarengatik argitaletxetik gertu nahi eta behar genituenak.
|
|
|
Eduki
|
zuen
inoiz euskaldunen borroka armatuak zilegitasunik. Lehen planoko kontraesanari erasotzeko baino ez, Renok orain orain iradokitzen zuenez.
|
|
|
Bere bidez jakin zuen, hortaz. Urteetan handik eta hemendik lortutako informazio txikiei esker deskuiduak, kronika arrosari lapurtutako zertzelada berdeak, diru goseak eragindako hutsak, anbizioak sorrarazitako akatsak, eta, orokorrean, giza arimaren ahulezia nabarmenak aintzat hartzen dituzten beste zenbait, osatu zuen botere gehiegikerietatik babesten ahal zuen koraza bat; eta ez
|
zuen
inoiz alferrik galtzen oskol horri beste burdin plaka bat gehiago jartzeko aukera. Inoiz batean, politikaren jokaldi maltzur batengatik, norbaitek erabakitzen bazuen Fernando Loitegiri min egitea, edo sobran zegoela, eta etxera joan behar zuela, informazio txikiez josiriko koraza horrek babestuko zuen erasoetatik, edo langabeziaren aurkako baimen orri bihurtuko zen.
|
|
|
Azkenik, Leiho bat zabalik mundura jaialdia iragarri zenean beren interesak kaltetuta ikusi zituztenak ere kulturaren industrian ekimen pribatu gisa jarduten zuten argitaletxeak, sortzaileak, eta abar isildu egin ziren, ez zedin gerta komentario desegoki batek, edo okerrago, aurkako jarrera nabarmen batek, gobernuaren dirulaguntzarik gabe uztea. Gauzak horrela, balizko eskandalua ematzen joan zen poliki poliki, eta handik denbora gutxira hura guztia eskandalagarria izan zela uste zutenen jardunak hormatzar baten kontra talka egin zuen, eta ez
|
zuen
inoiz zeharkatu betiko lau erresuminduren txoko gastronomikoko isil bileren komentarioen, inork aintzat hartzen ez zuen txoribururen baten dimisio eskaeren eta filoterrorismoaren susmopean sinesgarritasuna oso ukitua zuten bazterreko argitalpen baten edo besteren oharren muga. Hau da, ez zen ezer gertatu, eta inozoren bati ezer galdetzeko gogoa geratu bazitzaion, laster tapatu zioten ahoa Svetlana Aleksievitxek emango zuen hitzaldiaren garrantzia astinduz, edo Guggenheimi esker laster ikusten zen Pollocken erakusketa harira ekarriz.
|
|
|
Txerriaren txilioak, eta gainera, eszenografiak odolarentzako kanalak izango zituen, nire herriko alde zaharreko Okerra kalean zegoen hiltegian egoten ziren bezala. Publikoak ez
|
zuen
inoiz ahaztuko performance hura, txarriboda eta guzti! Baina, azkenean, zerbait apalagoa egitea deliberatu genuen.
|