|
2002
|
|
|
Hala eta guztiz ere, Asturias-ko Urriako Iraultzak eragin handia izan
|
zuen
Hego Euskal Herrian, eta horren berri eman zuten bertako irratiek. Carmelo Garitaonaindia historialariak dioenez, garai horretan Bizkaiko gobernadore zibila zen Velarde jaunak Radio Emisora Bilbaína izenekotik hitz egin zien herritarrei.
|
|
2009
|
|
|
Kontuak kontu, kazetaritza berriemailerako benetako jauzia 1960ko hamarraldian eman
|
zuen
Hego Euskal Herriko euskarazko prentsak, Espainiako legeak apur bat malgutu zirela baliatuta. Hara bestela zer zioen Zeruko Argiako kide ohi Mikel Atxagak 1987ko Euskal Kulturaren Urtekarian, Espainiako gerraosteaz mintzo zela (Argia, 1988:
|
|
|
Azaldu dugu dagoeneko nola euskarazko aldizkariak 1950eko hamarraldian hasi ziren berriz loratzen Hego Euskal Herrian, ordena erlijiosoen magalean ia ia beti. Kazetaritza berriemailerako benetako jauzia, dena dela, 1960ko hamarraldian eman
|
zuen
Hego Euskal Herriko euskarazko prentsak, Espainiako legeak apur bat malgutu zirela baliatuta: Goiz Argik erlijioaz gain bestelako gaiak jorratzeari ekin zion 1960an; Zeruko Argiak ere, 1963an astekari bihurtuta, erlijio gaien pisua arindu eta garaiko eztabaidei heldu zien, belaunaldi berriei leku egitearekin batera («Gazte naiz» sailean, berbarako, gerora zeresan ugari emango zuten luma berriak hasi ziren plazaratzen:
|
|
|
Francoren diktaduraren amaierak aro berria zabaldu
|
zuen
Hego Euskal Herrian. Aro berri horren eraginez, eta erakundetze prozesu berria zela tarteko, hazkunde handia izan zen euskarazko liburugintzan.
|
|
|
Karlistaldien biharamunak, gauza jakina da, eragin latza izan
|
zuen
Hego Euskal Herrian: aduanak Ebrotik kentzea, derrigorrezko soldadutza, foruen galera, derrigorrezko eskolatzea (gaztelaniaz, bistan denez)...
|
|
2012
|
|
|
Ondokoa azaltzea ereinteresgarria da: Nafarroa Garaian, XX. mendeko Espainiatiko immigrazioa gutxienbizi izan
|
zuen
Hego Euskal Herriko herrialdean, immigrazio berriaren portzentajeesanguratsuenak gertatzen dira. Horrekin batera, nabarmentzekoa da immigrazioportzentaje altuenetako eskualdeak Nafarroako hegoaldekoak (Tuteraldea buru) etaArabako Errioxa direla; hots, nekazaritza funtsezkoa den eta euskara oso gutxiturikduten eskualdeak.
|
|
2019
|
|
|
Espainiako ezker iraultzailea behar den bezala ikertu nahi duenak Hego Euskal Herriko ezkeriraultzaileari atentzio berezia jarri lioke. Izan ere, sektore politiko honek berebizikogarrantzia izan
|
zuen
Hego Euskal Herrian, Espainiaren baitan lurralde horietan izan baitzuenezker erradikalak errotze sakonena zein mobilizazioak eragiteko ahalmen handiena. HegoEuskal Herriko probintzietan oposizio antifrankistaren eta langile mugimenduaren jaun eta jabeizan ziren PCEren aurretik, beste toki batzuetan gertatu ez zen bezala.
|