|
2002
|
|
|
Lehendabizikoa, amak debekatzen zizkidan gauzena; bigarrena, amari gustatzen ez zitzaiz  kion nire gauzena. Zerrendei begiratzen zienak garbi ikusiko
|
zuen
dena debekatuta nuela, eta amari ez zitzaiola nire ezer gustatzen.
|
|
2003
|
|
|
Lotsagarri utziko zuen, bestela. Barruan gorde
|
zuen
dena kalera jaitsi ziren arte. Bazirudien egunak iraun behar zuela sututa, purrustada eta ondoko muturrak ez ziren-eta nolanahikoak izan.
|
|
2006
|
|
|
Ez zen ohikoa emakumea bolantean ikustea. Makina bat zeharkako begirada eta ahopeko kontu ikusi eta entzun
|
zuen
denak ohitu ziren arte. Eta orain arte konturatu gabe zegoen abilezia hura ere ez zuela egin bere gogoz.
|
|
|
Ezer ez zen geratu hemen. Urak eraman
|
zuen
dena, eta eraman ez zuena betiko hondatuta utzi. Eskerrak beti izan dugun nork lagundua.
|
|
2008
|
|
|
Bi gelako etxe bat alokatu zuen Kikek. Oso ondo antolatu
|
zuen
dena; hamar bat pertsonaren artean atera genituen kutxak leku batetik eta pilatu genituen hiriaren beste puntako etxe batean. Azken solairuan, bi gelako etxea zuria zen, argitsua eta Berlin gaineko ikuspegi zabalarekin.
|
|
2009
|
|
|
Nekez iristen naiz hilabete hondarrera. Eta gaixotasunak hankaz gora jarri
|
zuen
dena. Lehendabizi, ezin nuelako lan egin eta gero, lehen niri deitzen zidaten familia batzuek beste mediku batengana jo dutelako.
|
|
|
La Torrera itsasontzi batean etorri zen kontzentrazio esparrutik atera bezain laster. Atzean utzi nahi
|
zuen
dena. Mina, oroitzapenak, hildakoak...
|
|
|
Petrusek pausa txikia egin zuen, entzuleen arreta bereganatzen ote zuen egiaztatzeko. Irenek lehengo irrika berdina ikusi
|
zuen
denen begietan. Areagotua, esan badaiteke.
|
|
|
Eta jarraian, apurka apurka, isiltzen joan ziren baita inguruko turrunak ere. Ematen
|
zuen
denok entzun genuela albistea irratian eta mutututa geratu ginela bat batera. Mutututa eta geldi geldi.
|
|
|
" Eta ikusi
|
zuen
dena ongi atera zitzaiola!
|
|
2010
|
|
|
Jon Juaristik erantzun zion Iturralde salbuespen bat zela. Gainerakoek ipuinak irakurri ahala txaloak sortu zirenean, nire aldamenean eserita zegoen asturiar batek" Juaristi està ¡ cada vez mà ¡ s hundido" esan
|
zuen
denek entzuteko moduan. Arratsaldean, Sidra El Gaiteroren bodegetan gure gainerako ipuinak irakurri ondoren, oso triste nengoela konturatu zen Jon Juaristi, eta ea zer nuen galdetzera ere etorri zitzaidan momentu batean.
|
|
|
Ezagun zen ez zegoela gustura, jan bai ugari, denetatik eta bi ase gabe, gainera, baina zerbaitek ez zion bakerik ematen. Bertsoei ez zien graziarik aurkitzen, bekozkoa zimurtzen
|
zuen
dena gaizki irudituko balitzaio bezala eta musika iritsi zenean lehertu zen gizona.
|
|
|
La sociedad vasca no está madura para el cambio. Baina Oreja jaunak esan
|
zuen
denek lortu nahi zuten helburua lortzeko garatu beharreko estrategia berria islatzen zuen esaldi hotz eta motza: Tenemos que perfeccionar la alternativa.
|
|
|
–Zer egin diozue hemengo lurrari hain berde egoteko? Gurean aspaldi gorritu
|
zuen
dena, hala ziotsan baserrian sorbalda makurtutako amonatxo batek.
|
|
2011
|
|
|
–Poliziak eramango
|
zuen
dena; ordenagailurik ere ez dago.
|
|
|
Geldi berriro. Annak berehala ulertu
|
zuen
dena; esku batekin Frani heldu, eta bestearekin atearen eskuinaldean zegoen ispilua seinalatu zuen: gelan mugitzen ziren irudi horiek euren gorputzen islak besterik ez ziren.
|
|
|
abitu beltza, martirien irudiak eta liburu erlijiosoak horren erakusgarri dira. . Janek gero eta garbiago ikusten
|
zuen
dena?. Baina Werfelek ez zuen inor hil; inguratuta zegoela ikusi zuenean, bere buruaz beste egitea erabaki zuen:
|
|
|
Ez nuen umeen berririk, baina ez zuen axolarik, bai bainekien han ongi zainduko zituztela. Egun batean, Joxe ilobaren eskutitz bat iritsi zitzaidan eta esaten
|
zuen
denak oso ongi zeudela eta alde batetik bestera zebiltzala lehengusu eta osaba izeba guztiekin. Hurrengo egunean, goiz joan nintzen lanera bazkalordurako bukatzeko asmotan, Axuni eskutitza ospitalera eramateko.
|
|
|
Morroiak ez zuen aurkitu, baina hotelean agertu omen zen gainean zeraman Donibaneko plano txiki bati esker. Dena dela, ia ia izorratu
|
zuen
dena. Izan ere, Lezo esnatu nahian leihora harri koxkorrak botatzen hasi zen, baina konturatu gabe Gestapokoen leihora botatzen zituen.
|
|
2012
|
|
|
Beti izan zen lotsatia eta betizua, eta aurpegia itsusten zion zauri harekin erabat galdu zuen bere buruan eduki zezakeen konfiantza guztia. Ez zuen inor ikusi nahi; uste izaten
|
zuen
denek burla egiten ziotela. Hilabete gutxian bihurtu zen gero bizitza guztian izango zen izaki estrainio hura:
|
|
2018
|
|
|
Begiak itxi, eta edonork esango luke, armada baten partez, metalezko ehunzango izugarri handi bat hurbiltzen ari zitzaiela. Beldur ziren erasoaren zain zeudenak, eta beldur ziren, era berean, erasotzaileak; baina, ematen
|
zuen
denak zeudela hiltzeko prest, eta inork ez zuen atzera egiten.
|
|
|
Bi kanoien orroa ikaragarria izan zen. Une batez, keak estali
|
zuen
dena, baina, barreiatu zenean, triskantza beldurgarria geratu zen ikusgai. Soldadu afrikar gehienak lurrean zeutzan nahaste borrastean, txikituta gorpuak, odoletan, arropetatik kea zeriela.
|
|
2019
|
|
|
Harro harro esaten zien auzokideei sekula ez zuela ipurzapirik aldatu sei seme alaba izan zituen arren. Zure aitonak sei bat negoziorekin egin zuen proba baina porrot egin
|
zuen
denekin ere. Horrek sekula gaindituko ez zuen depresio batera amildu zuen.
|
|
|
Bigarren zerbitzuarena, erdia baino ez; hirugarrenean ere ez zuen etekina osorik jasotzen. Laugarrenera itxoin behar
|
zuen
dena beretzat gordetzeko. Dirurik ez zuen ikusten, ordea.
|
|
|
Alabaina, jauregikoek ezin izan zituzten printzearen hitzak onartu eta, badaezpada ere, hura itzuli arte itxarotea erabaki zuten, haurrek oinez ikasi arte bederen. Baina emaztea jabetu zen zerbait gertatzen ari zela, ingurukoek ohi baino kezkatuago ziruditela, eta atsekabea hartu
|
zuen
dena argitu ziotenean. Guztiarekin, printzea itzultzen ez, eta, seme alabek oinez ikastearekin batera, emakumeak are atsekabetuago partitu behar izan zuen, joan, joan, beti joan.
|
|
|
–Zazpi euskaldun hiltzera kondenatu berri ditik Francok, Burgoseko auziaren karietara. Petralandako telebistan ikusi ditiat irudiak, azaldu
|
zuen
denetan ibiltzen zen Jean Mariek.
|
|
|
Zer ziren hitz horiek? Ez
|
zuen
dena ulertzen, baina lotsa eta menperatzen ahal ez zuen kexua burbuilaz han  tzen zihoakion sabelaren sakonean. Hiltzera kondenatuak.
|
|
|
Renoldik agudo ulertu
|
zuen
dena. Makalik hurbildu eta motelik esan zuen:
|
|
2020
|
|
|
Zurrumurruak zebiltzan liberalak hurbil zeudela. Hala bazen, zuritik beltzera egingo
|
zuen
denak, baina dena lehenean uzteko. Berarentzat, ordea, ez zen dena lehenean geldituko.
|
|
|
Pieza guztiek bat egin zuten Mikelaren baitan: garbi ikusi
|
zuen
dena bat batean, ordura arte itsututa egon zela konturatuta. Hautsari alergia zion Rosariok, altzariak garbitzen ibili ziren batean aipatu zuenez.
|
|
|
Amak gau hartan erabaki
|
zuen
denok behean lo egingo genuela kanpin oheetan. Etzan bai, hitz egin ez:
|
|
|
Presidente izan aurretik, Zuzendaritzan zegoela, Roberto Rios eta Urzaizen fitxaketetan buru belarri sartuta ibili zen arren, Uriak harrobian konfiantza handia zuen, beharbada, hitz jokoa eginez, bere enpresa guztien hasiera eta oinarria harrobi bat izan zelako. Berak abiatu
|
zuen
Dena izeneko plana, jokalari gazteen heziketa euren eskualdeetan egitea helburutzat hartuta.
|
|
2021
|
|
|
Lanetik etxera itzultzean besterik ote zen susmoa hartzen hasia nintzen, ordea, aitari entzuna bainion Auxtin Ttikik garrafoia maiz betearazten ziola kupeletik, behar baino maizago. Hiri zer inporta zaik etortzen zitzaidan burura halakoetan, baina mingainari txuloan eusten zion, zeren gure aita, zure aitona maitagarri hori, errebeskada bat emateko gauza baitzen lotsagabekeria bat eginez gero, behin edo behin probatua nuen bezala; zintzoarena egiten
|
zuen
denen aurrean, baina esku arina zeukan. Ikusia nuen nola zerraldo bota zuen behin Sorabillako lotsagaldu bat tabernan, Ama Birjinaz putaka hasi zelako.
|
|
|
Polizia zen, frogak jarri zituen, ezagutzen zituen txostenak, manipulatu egin zituen"? Egin zezakeen, Ignaziok eskura
|
zuen
dena. Dena, zu errudun ager zintezen.
|
|
|
Eman dezagun Ignaziok neska lagun ohia hil nahi zuela anaiarekin oheratu zelako. Hasieratik pentsatu
|
zuen
dena: beste zazpi haur hiltzea hilketa historiko horiek antzeztuz, neska lagun ohia Tasiorekin oheratzen uztea, autopsiak Tasioren semena zuela esatea...
|
|
|
Gero, jarri egin zen, eta egonarriz eta haztamuka sagar laurdenak bata besteari lotzen hasi zen, harik eta berriz ere sagar oso egin zituen arte. Azkenean, nire hilobiaren zulora sartu, eta lurrez estali
|
zuen
dena.
|
|
|
Gehienetan, akusatuek, izututa, Ofizio Santu hartan laguntzeko erantzun behar zela uste zutena erantzuten zuten. xvii. mendeko gizakiaren fantasiak eta irudimena islatu ziren han, ez errealitatea. Baina Hierbasek hitzez hitz hartzen
|
zuen
dena. Hortaz, binaka erantzi ginen, elkarri eskua eman genion, berak eguzki loreak lurrean jarri zituen eta edabe bat eman zigun.
|
|
|
" Horrekin batera, esan zigun ez dela halabeharra hilketak Katedral Zaharrean berriz hastea, hiriarentzat duen sinbolismoagatik, ez bakarrik erlijiozkoa, baita Vitoriaren haziaren hondakinak, jatorrizko Gasteiz herrixkarenak, bere baitan gordetzen dituelako ere. Berak dio abisu bat dela Gasteizko biztanle guztientzat, gorpuak interpretatu beharreko sinboloz inguratuta daudela, esan
|
zuen
dena batera, arnasa hartuz airea hartzeko?. Zein sinboloz ari da, Unai?
|
|
|
Cristinak oso serio begiratu zion. Eta esan zuenak errotik aldatu
|
zuen
dena.
|
|
|
Orduan Litok hanka luzatu eta zangotrabatu egin zuen. Estropezuka, lurrera ez erortzeko eta orekari eusteko ahaleginean, airean bota
|
zuen
dena, eta azkenean lurrean bukatu zuten opilek eta kafeek. Baina alkatearen arroparen gainean ere erori ziren.
|
|
2022
|
|
|
Elbarria zuen hanka bat eta Holohan Putin esaten zioten lagunek. Gelditu gabe ibili zen batera eta bestera; orduak eman zituen kale bazterretan gaia eztabaidatzen eta oharrak hartzen; baina, azkenean, Kearney andreak antolatu
|
zuen
dena.
|
|
|
Apalarazirik eta mindurik sentitzen zen; ez zen mozkortuta ere sentitzen; eta bi penikekoa besterik ez sakelan. Madarikatu
|
zuen
dena. Bulegoan bere burua saldu, erlojua bahituran utzi, diru guztia gastatu, eta ez zen mozkortu ere egin.
|
|
|
Duffy jaunak liburuak uzten zizkion, ideiak ematen zizkion, bere bizitza intelektuala berarekin partekatzen zuen. Sinico andreak adi entzuten
|
zuen
dena.
|
|
|
Emakume zaharrak buruz berraztertu
|
zuen
dena: egongela nagusiko altzariak, ezkutatuak; errezelak, kenduta; janari hornizioak, baratzezainak bere lanabesak gordetzen zituen estalpean, a, urdaiazpiko izugarri handi haiek, keztatuak eta errautsez estaliak, pitxer haiek guztiak gurin urtuz, gurin gazituz, txerri gantzaz beteak, saltxitxoi lodi eta giharrak!?, zeuzkaten ondasun guztiak, altxor guztiak...
|
|
|
Espero
|
zuen
denek inguratuko zutela; galdekatu, zoriondu, kontsolatu, baina isilik begiratu zioten; emakume batek esan zuen:
|
|
2023
|
|
|
Esloveniar ezteia izan zen, esloveniar kantak kantatu zituzten, gero eta doinu tristeagoekin, gauak aurrera egin ahala. Tere ere zutitu zen; esloveniar jende ameslari triste haien artean bakarrik zegoen dalmaziar ileurdina, soineko beltzez jantzia, urrezko bitxi joriz apaindua; eskua jaso
|
zuen
denak isildu eta berari begiratzeko. Emakumeak ez ziren hala nabarmentzen, nahiago izaten zuten senarren alboan lasai eserita egon, lan gogorraz nekaturik, haur egiteaz nekaturik, ardurez nekaturik, beren aberri zaharrera itzultzeko amets antzuak gordez bihotzetan.
|