|
2000
|
|
|
XX. mende honek, aldaketa politiko erraldoia eta aurretigabea ikusi izan du. Hain zuzen ere demokraziarekin lehiatzen ziren beste sistema politikoen desagerpena edo iluntzea, alegia, monarkiak, aristokrazia, kolonialismoa, nazismoa, frankismoa, herri demokraziak etab. Mende honen hasieran, munduan ziren 55 estatuetatik 25ek zuten hauteskunde prozesurik, eta horietatik inork ez
|
zuen
boto eskubide unibertsalik (genero, arraza, erlijio, etab). Gainera, munduan egun diren 192 estatuetatik, mende hasieran, 33 beste estatuetako parte ziren eta 112 estatu kolonialen pean.
|
|
2016
|
|
|
Douglassen arabera, larrialdi neurri bat zen boto eskubidea; horixe zen beltzen sufragioaren aldeko bere argudioaren muina. Xaloki sinesten
|
zuen
boto eskubideak botere itzela izan zezakeela alderdi errepublikanoaren lurraldeetan; hala ere, sufragio beltzaren kontua ez zitzaion joko politikoa iruditzen. Douglassentzat, boto eskubidea ez zen baliabide bat alderdi errepublikanoak hegoaldea gobernatuko zuela ziurtatzeko.
|
|
|
Lege bihurtzeko zorian zen Hamabosgarren Zuzenketa ere? debekatu egiten
|
zuen
boto eskubidea kentzea arrazagatik, koloreagatik edo aurrez esklabo izateagatik (baina ez sexuagatik!)?. Eskubide Berdintasunaren Elkarteko biltzarrean erabaki behar zuten Hamabosgarren Zuzenketarekin bat egin ala ez.
|
|
|
Emakumeen eskubideen aldeko borroka gidatzen hasi eta gutxira, Susan B. Anthonyk ondorioztatu
|
zuen
boto eskubidean zetzala emakumeen burujabetzarako egiazko giltzarria, eta sexismoa bera zapaltzailegoa zela klase ezberdintasuna eta arrazakeria baino. Anthonyren arabera, gizonek emakumeen gainetik agintzea zen, mundu osoan sekula ezarritako oligarkiarik gorrotagarriena?.
|
|
|
Edward Merrickek, Louisianako Auzitegi Nagusiko presidentearen semeak, hizpidean hartu zuen, gizon negro ezjakinen saldo bati? boto eskubidea ematearen krimena?, eta, New Hampshireko ordezkari Mary Chasek, berriz, aldarrikatu
|
zuen
boto eskubidea eman litzaiekeela emakumeei,, etxearen zaindari eta babesle naturalak baitira?.
|
|
2018
|
|
|
Argi izan behar dugu, aldi berean, Diputazioaren eta Gobernadore Zibilaren artean izandako tirabirak (horien ondorioz, adibidez, Luis Valero Bermejo gobernadorea kargutik kendu zuten), edo Nafarroa Garaiak zituen ñabardurak (gobernadoreak ez
|
zuen
boto eskubiderik, esaterako), ez zirela inoiz Madrilek diseinatzen zuen proiektu politikoa ezartzeko oztoporik izan.
|
|
2022
|
|
|
Hara non Alpeetako gure paradisu garbia infernu zikina izan zen emakumeentzat denbora luzean. Heidik ez
|
zuen
boto eskubiderik. Agian, hain barneratuta zuen emakume rola, ezen ez zen horretaz jabetu ere egiten.
|