|
2000
|
|
|
Forma, itxura, planta, eta agerpena sakratuak dira hipokrisia akademikoan, eta horien aurka egindako egintzak larrutik ordaintzen dira eguneroko konbibentziaunibertsitarioan. Berak egin egin zuen, eta honela lortu
|
zuen
beste domina bat berecurriculum kontestatarioan.
|
|
|
Eta ulertzekoa da, estola eta liburua trukagarriak baitira askotan, biok tresna bikainak konjuruak egiteko eta edozein parte txarreko uxatzeko. Bestalde, Eulalik berak kontatu zuen liburu zabalduaren testa nola erabili
|
zuen
beste apez batek, bere ama sorgina zela jakiteko.
|
|
2001
|
|
|
K. o. IX XII mendeen tarteko kronologia eman
|
zuen
beste estrukturabatek, aurrekotik oso gertu: zulo natural bat aprobetxatuz, itxidura hormabat egin zitzaion, eta zorua nibelatu.
|
|
2002
|
|
|
Beraien nahiak aurrera ateratzeko, baliabide desberdinak erabiltzen zituzten: botere ekonomikoa, ospea, ofizioa, maila ezberdinetako beren arteko erlazioak edokontrolatzen zituzten baliabideak eta ondasunak. Horrela, patroiak lehia partikularra
|
zuen
beste patroiekin, bere boterea, bere eraginkortasuna eta klienteen fideltasuna mantentzeko; eta mota, giro eta botere instantzia desberdinak kontaktuan jarrieta mantendu zituen. Lotura horiek zenbat eta zabalagoak, sendoagoak etabereziagoak izan, lorturiko eragina hainbat eta nabarmenagoa izaten zen.
|
|
2003
|
|
|
Horietako bat unibertsitatea izan zen. Orduko fakultateetan arazo nazionalak ez
|
zuen
beste gai batzuen (antiinperialismoa, langileen arazoa eta abar) eragina, eta desoreka hori konpontzeko etorkizuneko Euskal Unibertsitate Herri koiaren aldeko kanpaina bat bultzatzea proposatzen zen, baina ez ziren zehazten unibertsitate horrek izan behar zituen ezaugarriak. Dena den, ez ziren falta kritika gogorrak euskara Euskal Herriaren osagai folkloriko gisa hartzen zutenentzat, horien artean sartu zituzten ikastola batzuk, sistema politiko espainolari mesede egiten ziotelakoan.
|
|
|
1977tik aurrera Deustuko Unibertsitateak berak antolatu zituen euskarazko klaseak. 1969 ikasturtean sortu zen Donostiako Goi Mailako Ingeniari Eskolako Euskal Kultura Taldea19 1972an bertako ikasle eta tituludun talde batek Elhuyar izenaz bataiatu zuen bere mintegia20 Horien lanak zerikusi txikia
|
zuen
beste EKTekin; larunbateroko mintegiez gain, Elhuyar aldizkaria kaleratu zuten (1974ko irailetik aurrera), teknika arloko testu-liburuak prestatu eta irakasleak gai teknikoetan euskaraz trebatzeko ikastaroak antolatu zituzten. Leioako Zientzia Fakultateko Euskal Kultur Taldea (Z EKT) dugu hirugarren taldea, 1974 ikasturtean sortua, nahiz eta urtebete lehenago Medikuntza Fakultatean dagoeneko alfabetzatze ikastaroa emana izan21 Z EKTren lehen lana euskara irakastea izan zen, eta 1976tik aurrera euskara ikasgai bilakatu zen fakultateko zuzendaritzapean (400 ikaslek aukeratu zuten ikasgai hori) 22 Baina ez ziren mugatu soilik euskararen irakaskuntzara, 1975/ 76 ikasturtean Zientzia Mintegia sortu zuten, euskara teknikoak zientzia gaietan erabiltzeko zituen eragozpenak eta bideak aztertzeko23 Bestalde, Z EKT izan zen UEUren bultzatzaileetako bat24.
|
|
2006
|
|
|
Hau da, kofradiako lurrak, hiribildu gabekoak. Agurain, Gasteiz eta Trebiñu salbu?, Soportillako forua izango zuen, nobleen eskubideen defentsarekin erlazionatuta zegoena; eta, Vitoriako forua hiribilduetan, burgesiaren interesak defendatzen zituen testua zelako. Horrela, jada sortua zegoen egoera, kofradiako lurraldean hiribilduak agertzea, alegia, kofradiak onartu
|
zuen
beste hiribildu berrien eratzea galarazi nahian. Orellak ondorioztatzen du, kofradiaren etsaia ez dela botere monarkikoa, baizik eta hiribilduetako burgesia (Orella, 1984:
|
|
|
Horre la, arkeologia eta dokumentu idatziak erabilita berreraiki ahal izan dena (kontuan izanda, leku honetako idatziak aberats samarrak direla, salbuespena da, baina beste antzeko eraikinekin egin beharreko ikerketak eta lortuko diren ondorioen irakurketa egiten lagunduko du, horrexegatik preseski). Ondoren, hazten jarraitu zuen fase erromanikoan, Europan ohikoa den garapena ikusten den moduan nekazari munduko elizetan (altueran batez ere, zabaleran baino), eta ondoren krisia jasan
|
zuen
besteekin batera (sarri nekazari munduko populazioguneek Behe Erdi Aro aurretik izan zuten populazio gailurra historian).
|
|
2007
|
|
|
Mead ek proposatu
|
zuen
Beste Orokorra bi arotan garatzen zela, eta horiei, jolasa, eta, partida?
|
|
2008
|
|
|
Bere senarraren errugabetasunaz gain, bazegoen Josefa Antonia Lezetak argitu nahi
|
zuen
beste kontu bat. Nor edo nortzuk izan ziren heriotzara eraman zuen amarruaren arduradunak?
|
|
|
bukatuta zegoen XVIII. mendearen erdialdean, eta bazterreko lurren errendimenduak urriagoak izaten hasi ziren. Eibarko udalerria bihitan defizitarioa zen; ez zuen ekoizten kontsumitzen
|
zuen
beste: «Esta dicha villa en que son muy limitadas y a costa de mucha Fatiga las Cosechas de trigo y maiz de castaña manzana nuez abichuela se surte comunmente todos los años de dicho trigo y maiz en la mitad del año de los mercados de las Plazas de Vitoria y Vergara y de los inmediatos Pueblos del Señorio de Viscaya».
|
|
|
frantziarren eskuetara pasatu zirenean. Bi hilabeteren buruan Napoleonek armada aliatua sakabanatu zuen eta ingelesen atzetik zihoan, Galizia alderantz; testuinguru hartan konstituzioaren edo tiraniaren artean aukeratzera eman zion espainiar herriari385 Urtarrilean bere anaia Madrileko tronoan berrezarri zuen, baina Frantziara itzuli behar izan
|
zuen
beste kontu batzuez arduratzeko. Napoleonen estrategia militarrak ordura arte jarraituriko eskemak apurtu zituen386, baina horretarako milaka soldadu behar zituen, eta horietatik gehienak Gipuzkoatik igaro behar ziren.
|
|
2009
|
|
|
Bai, hor gelditu zen. Berak ez
|
zuen
beste gizonik izan. Zirkulu horretan gelditu zen: bere hiru seme alabak, bera eta puntualki bere senideak:
|
|
|
Amezaga, Arana eta Azpillagak ere hizpide dute, zeharka, euskararen presentzia irrati horretan, eta, horrez gain, atzerritik eta euskaraz jardun
|
zuen
beste emanaldi baten berri damaigute (2010: ork. gabe):
|
|
|
Ekainaren 29an Jaurlaritzaren proiektuaren nondik norakoak azaldu zituen Joseba Arregi Jaurlaritzako Kultura sailburuak Gasteizko Legebiltzarrean. Hau esan
|
zuen
besteak beste hitzaldiaren une zehatz batean (Zalakain, 1993: 215):
|
|
|
Egoskorra izan gizona, baina, eta ez
|
zuen
beste barik etsi. Tomas Epalzaren arrimura hurreratuta, diru bilketari ekin zion berriro.
|
|
|
Alderdi horiek nazionalizazioen aldeko politikak baztertu zituzten, Europako ia ia herrialde guztietan. Aldaketa hori behin betikoa bihurtu zen Ekialdeko herrialde komunisten ekonomiaren porrotaren ondorioz alde batetik eta, bestetik, Frantziako «ezkerraren egitarau bateratuak» Mitterrand-en gobernuarekin izan
|
zuen
beste porrotagatik ere.
|
|
2010
|
|
|
Kontzentrazio zelai bilakaturiko hondartzetan gauzatu zen egundoko jendezgainezkatze horrek behartu
|
zuen
beste zelai batzuk irekitzea. Horrela, militar franziarrek aginduta, Bram, Gurs, Septfonds, Le Vernet d. Ariege, Age, Rivesaltes, Rieucros martxan jarri zituzten, Roussilongo zelaiak, neurri batean, husteko etabarneratuta zeuden masa horiek errazago menderatzeko.
|
|
|
Jakina, gerraosteko erbesteaknabarmen indartu zuen bigarren jarrera hori. Izan ere, Kataluniakoen samaldarenostean euskaldunena handiena izan zen Mexikora erbesteratu zirenen artean.Herrialde horretan ere Eusko Jaurlaritzak indarrean jarri
|
zuen
beste ordezkaritzabat: Julio Jauregik gidatutakoa hain zuzen ere.
|
|
|
4 Nazioen arteko desadostasunak gudak saihestuz bideratuko zituen etaNazioen Elkartea ordeztuko
|
zuen
beste nazioarteko erakunde bateneraketaren alde agertu zen Galeuzca: «una politica de colaboracion ybuena voluntad, fomentando las relaciones internacionales de todo orden ypropugnando por la creacion de organismos super estatales que, considerando la paz indisoluble, dispongan de la autoridad y los elementosnecesarios para preservarla, sancionar al infractor y asegurar la vidalibre de las instituciones y de los pueblos»50.
|
|
|
Liburuxkak oso inpresioa txarra egin zidan. Oro har, ohorezko tribunal batenitxura hartzen zuen, eta egileak lagunei emandako informazio orientatuarengainean, adiskidetasunarengatik justifikazio obligatua ematen zien aukera bakarra.Ez nuen batere maite izan Goienetxeri emandako tribuna, niretzat bere jarrerak ezbaitzuen duda izpirik batere; ez eta ere Goinetxek deus lotsagarria ez zuela eginbaieztatzen
|
zuen
beste testigantza. Beste batzuetan erraten zen nik neuk ez nuelaaipatzen jelkideen erresistentzia edota nik neuk Txomin Epaltza hitleriarra zelanioela eta hori guzti hori faltsua zen:
|
|
|
Frantziako Iraultzaz gain, XIX. mendean sukaldaritzan eragin handia izan
|
zuen
beste gertaera Industria Iraultza izan zen. Aldaketa teknologiko, sozioekonomiko eta kultural hau XVIII. mendearen bukaeran Britainia Handian sortu zen.
|
|
2011
|
|
|
Zientzia Fakultatean Sailetako Zuzendarien Batzarrak onartu zuen 1979ko urrian euskara irakasgaia sortzea aukerazko gehigarri gisa. Hau da, euskara ikasteak ez
|
zuen
beste hautazko bat ordezten, gehigarria zen. Irakasle euskaltzaleek ez zuten onartu eta gaia Fakultateko Juntara eraman zuten.
|
|
|
Komunitate Zientifiko Euskaldunean izandako eraginarengatik, guri hemen bigarren hauek interesatzen zaizkigu, euskaldun adituen bilgune izan zirelako. Hala ere, aipatu behar da, aditu euskaldunek, asko euskaltzaleak izanik, euskararen aldeko taldeetan ere parte hartu zutela, eta batean egoteak ez
|
zuen
bestea eskluditzen. Are gehiago, normalean alderantziz zen.
|
|
|
Ikusten denez, Euskaltzaindiak lehentasunezkoa jo zuen unibertsitateak irakasle euskaldunak formatzea, eta ez
|
zuen
beste ezer aipatu, unibertsitateko beste iraskaskuntzen euskarazko eskaintzaren gainean.
|
|
|
Anaitasuna irakurtzen
|
zuen
beste euskaldun sektoreak bestelako zinema baten alde egiten zuen:
|
|
|
UEUk hizkuntzaren esparruan egin
|
zuen
beste ekarpen garrantzitsua, euskaraz landu zitezkeen gaiei buruzkoa izan zen:
|
|
|
Elhuyar aldizkaria zientzia eta teknika arloko euskarazko goi mailako lehen aldizkaria espezializatua izan zen. Hain zuzen ere, espezializazio horrek eraginda, proiektu horrek bazterra jo eta formula dibulgatiboa
|
zuen
beste aldizkari bati tokia utzi zion 1996 urtetik aurrera. Horretaz guztiaz gain, aldizkaria Elhuyar taldearen nolabaiteko organoa ere izan zen, bertan taldearen asmoak, proiektuak edo gogoetak argitaratu zirelako406.
|
|
2012
|
|
|
Zentralizazioa, azken aldaketa baino lehen, sektoreko edozein hitzarmenkolektibo (tradizio luzea duten probintziakoak, batik bat) gailendu egiten zitzaiolakolurralde esparru zabalagoa
|
zuen
beste hitzarmen bati (Estatukoa, adibidez). Orain, aldiz, Estatuko hitzarmen bati gailentzeko, aukera bakarra Autonomia Erkidegokoesparrua duen hitzarmena da.
|
|
|
Txillardegik Euskal Herria Helburu liburuan kontatzen du bera existentzialismora Unamunoren eskutik iritsi zela, eta Leturia idatzi zuen garaian bere buruakristautzat zuela (garaiak ere ez
|
zuen
beste aukera handirik uzten), baina laisterpasatu zela agnostikoa izatera.
|
|
|
Txillardegik Euskal Herria Helburu liburuan kontatzen du bera existentzialismora Unamunoren eskutik iritsi zela, eta Leturia idatzi zuen garaian bere buruakristautzat zuela (garaiak ere ez
|
zuen
beste aukera handirik uzten), baina laisterpasatu zela agnostikoa izatera.
|
|
|
Konkista posible egin
|
zuen
beste faktore bat ekintza militarrari aplikaturiko aurrerakuntza teknologikoa dugu. Orduko europar potentziak botere lehiaketan jaioak ziren eta izan bazuten euren nagusitasuna segurtatzen zuen teknologia, bai eta antolamendu eta produkzio sistema hobeago bat (Martinez, 1999).
|
|
|
Talde honek 1977tik 1980ra egindako saioetan indigena askok jasaten zituzten gehiegizko lan baldintzak aztertu zituen eta baieztatu egin zuen horrelako asko sarritan nozitzen zituztela. Mendebaldeko kontzientzia ikaratu
|
zuen
beste kasu bat Txilen gertatu zen. Pinocheten diktadurak maputxeak bereziki kolpatu zituen eta haien lurrak pribatizatu.
|
|
2013
|
|
|
Generalísimo Francisco Franco, José Antonio Primo de Rivera, 18 de Julio (gerra hasi zen eguna), de los Mártires, de la Victoria, edo Nueva España moduko izenak Eibarren, garaiko hainbat udalerritan bezala, ohikoak bihurtu ziren. Horrekin batera, estatuan lehen aldiz jarri zen aurreko gobernu demokratikoaren banderaren ordez armarri inperiala
|
zuen
beste bat jaso zen leku orotan, Falangeren sinboloak lagun.
|
|
|
Jarraian, 1938ko ekainaren 11n, martxoko dekretua osatzen
|
zuen
beste bat promulgatu zen. Horren arabera tokian tokiko berreraikuntza komisioak osatu beharra zegoen, berreraikuntzarekin erlazio zuen oro tramitatzeko, nagusiki martxoan sortu berri zen ICRNren diru laguntzak84 Gipuzkoako Berreraikuntza Komisioa ez zen 1939ko apirilaren 25 arte osatu85, eta gordetzen den dokumentazioaren arabera, 1939ko abenduan eta 1942ko iraila bitartean kaltetu partikularren laguntza eskaerak jaso zituen86 Baina aurretik 1938ko abuztuaren bukaeran Regiones Devastadasek bere lana eremu ezberdinetan antolatu zuen, hasiera batean Hego Euskal Herria Bilbon egoitza zuen eremuan sartu zuelarik87.
|
|
|
Kendutako hondakinak urbanizazio plan berriko kaleak egiteko erabili ziren kasu batzuetan, eta besteetan Ipuruan, zezen plaza ondoan, lurren desjabetzeaz gain Regiones Devastadas ek egin
|
zuen
beste hondakindegian bota ziren105 1944ko otsailerako hiriguneko hondakinen kentzea bukatzear zegoen eta, jarraian, 1945eko otsailean, hondakindegirako urbanizazio proiektua egin zuten Félix Calderónek, José Antonio Pontek eta Miguel Apraizek106.
|
|
|
1939an Raimundo Alberdik tailerra eta etxeak eraiki zizkion Agustin Gabilondori Barrena kalean, Ego ibaiaren gainean, gehiagotan errepikatu zen eredu bat planteatuz389 Tailerra altuera gutxiko eta teilatu laua zuen errektangulu formako luzerako gorputz batean kokatu zuen; bulegoak eta etxeak, alakatuta zegoen mutur batean, altuera handiagoa
|
zuen
beste gorputzean. Bietan ere arrazionalismoari jarraitu bazion ere, industrialdea tamaina handiko leiho metalikoek ezberdintzen zuten, etxea/ bulegoan, berriz, txikiagoak ziren eta arkitektura arrazionalista domestikoan ohikoak ziren elementuak zeudelarik (alaka, balkoi jarraitu, etab.)
|
|
2014
|
|
|
«Hablamoscon tres chicas timidas tardoadolescentes ellas, que se empeñan en algo tan difusocomo el pop rock en pañales»41 Gainerako taldeen izenak eta estiloak ematenzituen. Gutaz ez
|
zuen
beste ezer ere esan erreportaje hartan. Baina, hara, botabehar izan zuen lerro hori, gu umetu ez ezik, gure musika ere umetuz, entzun ereegin ez zenuena ordura arte, eta hasi berri ginela.
|
|
2015
|
|
|
Txilen, Allenderen garaian gertatu bezala, bertako elite ekonomikoak, inperialismoaren laguntzaz, aldaketa prozesua deuseztatzeko erasoak erabili zituen (Harnecker, 2003). XXI. mendean XX. mendeko estatu kolpeak ez zirela errepikatuko uste zuten batzuek, baina errealitateak erakutsi
|
zuen
beste egoera bat. Carlos Fernández Liriak (2006) esaten duen bezala, burgesiari demokrazia gustatzen zaio agintzen duen bitartean, baina boterearen zati bat galtzen duenean, bat batean kolpista bihurtzen da eta demokrazia suntsitzeko edozein arma erabili ohi du, historian egiaztatu den bezalaxe.
|
|
2019
|
|
|
Aurkitutako hiribilduaren lehen planoakazken guda karlistatik datozkigu (1872), eta agerian uzten dute bai Portalondoko fatxada, baiparrokia elizakoa, kanoi karlisten suteetatik babestuak izan zirela, baina udaletxea ezin izan zutenbabestu, eta eraitsi egin zuten, baita hiribilduaren dokumentazio historikoaren zati handi bat ere.Planoan ikus daitekeenez, dorretxeak alboko eraikinari atxiki arte handitu egin zuela eraikina, etafatxada nagusia kaleko gainerako eraikinekin lerrokatuta geratu zen. Udalak 1911n zabaldu etaberrikusi
|
zuen
beste plano batek erakusten du Portalondok oin plano berri hori mantentzen duela.Hirugarren plano batean, 1942an datatua, Zabalguneko proiektua eta Hernanin eta Lasartenbarnealdea berritzeko proiektua izenekoan barne, ikus daiteke eraikina luzetara handitu dela, atzekofatxada ondoko etxeen ilarara lerrokatuz.
|
|
|
Aurkitutako hiribilduaren lehen planoakazken guda karlistatik datozkigu (1872), eta agerian uzten dute bai Portalondoko fatxada, baiparrokia elizakoa, kanoi karlisten suteetatik babestuak izan zirela, baina udaletxea ezin izan zutenbabestu, eta eraitsi egin zuten, baita hiribilduaren dokumentazio historikoaren zati handi bat ere.Planoan ikus daitekeenez, dorretxeak alboko eraikinari atxiki arte handitu egin zuela eraikina, etafatxada nagusia kaleko gainerako eraikinekin lerrokatuta geratu zen. Udalak 1911n zabaldu etaberrikusi
|
zuen
beste plano batek erakusten du Portalondok oin plano berri hori mantentzen duela.Hirugarren plano batean, 1942an datatua, Zabalguneko proiektua eta Hernanin eta Lasartenbarnealdea berritzeko proiektua izenekoan barne, ikus daiteke eraikina luzetara handitu dela, atzekofatxada ondoko etxeen ilarara lerrokatuz.
|
|
|
Soinuen mekanismoak askatzeko, minutuen gurpilaren ardatzean pibotedun gurpil bat dago.Gurpil orrek Y itxurako eragingailu bat bultzatuko du (ikus 3 irudia), eta eragingailu horrek, aldi berean, ordu laurdenen engranaje trena blokeatzen
|
zuen
beste eragingailu bat. Engranajetrena aske geratzen denean, beste eragingailu batzuk mugiaraziko ditu, ordu laurdenen atalarenlehenengo gurpilak dituen pibote batzuei esker, eta eragingailu horiek kanpaien soinua sortukodute poleen bitartez.
|