|
2000
|
|
|
Okerrena zen horrela jarraituz gero zuela inora ere begiratu; berak ere, bere garaiko beste edozein maiteminduk egingo zuen bezala, gupidarik gabe eskaini baitzizkion zeruko izarrak, itsasoetako sakonerak eta begi bien aurrean agertzen zitzaion guztia. Dudarik gabe 68ko maiatzak bere eragina izan
|
zuen
belaunaldi hartako gazteengan, nahiz eta Txema, artean, gertatzen ari zenaz konturatu ere ez zen egiten. Iraultza txikiaren hamargarren urtemugan, UHFko erreportaia baten bidez jakin zuen Paris" Eska ezazu ezinezkoa" zioten muralez bete zutela.
|
|
2002
|
|
|
Rocka deskubritu
|
zuen
belaunaldiari begirada ironikoa, esperpentikoa esango genuke, bota dio Epaltzak eleberri honetan. Izenburuan ez ezik liburu guztian presente dagoen Lou Reed en Rock" n" Roll abestian esaten zaigun modura:
|
|
|
hau ere atzera begirakoa da, Gerra Zibileko haren ibilerak gogoratzen saiatzen baita. Gerrako gertakizunen kontaketak ideologia abertzalea uzten du agerian, baita gerra galdu
|
zuen
belaunaldiaren ilusioak ere. Aitaren diskurtsoa, hau ere bigarren pertsonan kontatua, ahozko euskarari dagozkion lagunarteko esaldiz josita dago, protagonista narratzailea den" etxeko seme estudiantearen" diskurtso jasoagoarekin kontrastea eginez.
|
|
|
Gauzak diren bezala onartu behar dira, baina honek, luzera begira, kostu handia izango du. Joera hau baldin bada,
|
zuen
belaunaldia nagusitzen denean, ez dakit gai izango zareten guk zuei transmititu nahi izan dizueguna zuek zuen ondokoei pasarazteko. Eta kezka hori desagertzen baldin bada, euskara bera arrisku handian dago.
|
|
|
Oraingoz badiozue
|
zuen
belaunaldian, hori pentsatu nahi dut behintzat, begikotasuna eta agian maitasuna ere, baina gehienentzat, oroz gain, etxean eta ikastetxeetan ikasteko esaten dizueten zerbait dateke, geletatik atera bezain laster erdarara jotzeko joera handia erakusten baituzue. Ez dut esango zuek guk gure garaian latina nola hartzen genuen, orduan bezalatsu hartzen duzuenik, orduan ez baikenuen, esaterako, telebista katerik latinez, eta goenkalekoen abenturak ikustea Zesarrek idatzirik utzi zizkigunak irakurtzea baino jostagarriago delako, baina ez dakit benetan oso urrun zaudeten, batzuk bederen.
|
|
2003
|
|
|
Debako Tene Mujika ipuin lehiaketaren azkenengo emaitza plazaratzen du liburu honek. Lehen saria irabazitako Xabier Artola Zubillagaren" Tximeletaren irria" k aldaketa sozialaren alde borrokatu
|
zuen
belaunaldi baten egungo egoeraz dihardu. Bigarren saria eraman zuen Josu Jimenez Maiaren" Sean MacSwiney ren balada" k, berriz, Ipar Irlandako giro errepublikanoan borrokan murgildurik dabilen ekintzaile batek aurre egin dion arazo latza aurkezten digu.
|
|
|
esku eskuinari! Ez ote
|
zuen
belaunaldi berriko bidegile batek, Rikardo Arregi zenak, idatzi behin, Zeruko Argian: Euskaltzaleen Jainkoa hil behar da!
|
|
|
Romain Gary irakurri ez
|
zuen
belaunaldi batekoa naiz. Katalogoetako idazlea zen guretzat, gaullista, diplomatiko ohia, arrakasta handiko nobelen egilea, Anatole Franceren parekoa, ahaztera kondenatutako idazlea.
|
|
|
Xahoren antisemitismoak eraman zuen, batik bat, Tubalen mitoari halako ordezkoa asmatzera; izan ere, tubalismoak euskaldunak Bibliako herri hebrearrarekin erlaziona  tzen zituen, eta Aitor delako hori, aldiz, euskal endaren  berezko eta bertako Aita da; era horretara, gainera, euskaldunek ez lukete gainerako espainiarrekin lotura genetikorik. Xahoren ondoren, literatura fuerista jorratu
|
zuen
belaunaldi erromantikoa etorri zen. Bertan, obra ezagunena, Navarro Villosladaren Amaya o los vascos en el siglo VIII (1877).
|
|
2005
|
|
|
Adelak oroimin handia utzi
|
zuen
belaunaldi askotako umeengan, eta eskolan bertan, hango usainak ere Adelaren gorputzarena ematen zuen eta. Berak eta Albertok uko egin zioten omenaldi orori, jende askok egin nahi zien baina.
|
|
2006
|
|
|
L.A. Kulparen kontzientzia, sufrimendua, malenkonia, tristura... Inoiz entzun izan dizugu esaten
|
zuen
belaunaldikoak tristeak izan zinetela gaztetan. Pertsona ezkorra al zara?
|
|
|
“Ez diogu aurre egin behar arazo zientifiko edo mediko bati, munduko osasun sistema guztiak gaindituko dituen arazo ekonomiko handi bati baizik”, ohartarazi zuen Philip James irakasleak, obesitatearen arazoei aurre egiteko munduko elkarte bateko lehendakariak. Kate Steinbeck irakasleak, Sydneyko Royal Prince Alfred ospitaleko haur osasunean adituak, esan
|
zuen
belaunaldi horretako haurrak izan daitezkeela gurasoak baino lehen hiltzen diren lehen haurrak, pisuarekin zerikusia duten osasun arazoengatik. Osasunaren Mundu Erakundearen kalkuluen arabera, 1.000 milioi helduk baino gehiagok pisu gehiegi dute mundu osoan, eta 300 milioi pertsona gizenak dira.
|
|
|
" Papers" en aldeko borroka, haren emaitza alde batera utziz, oso borroka berezia izan da —eta da— Katalunian. Hasierako frankismoak egindako dokumentu espoliazioa ezagutu eta sufritu
|
zuen
belaunaldia batu du beste belaunaldi gazteago batekin, hain zuzen ere XXI. mende bete betean demokrata espainolek zor hori kitatu nahi ez izateak adierazten duen sekulako zartakoaz kontziente den belaunaldiarekin. Bestalde, harrapaketen oinordekoak ere batu ditu ezer galdu ez arren Salamancako hiriarekin zerikusirik ez zuen ondarea berreskuratzeko berebiziko premia ikusten zutenekin.
|
|
2008
|
|
|
Orain, ikus entzunezko lege egitasmo berriak Hala Bedi irratiaren biziraupena kolokan jar dezake.1980ko hamarkada hasierako Gasteiz hura apaiz eta militarren hiri grisa zelako topikoa azkenekoz Iñako Ziarsolo Hala Bediko kideari entzun diogu. Haatik, giro ilun horrek sortu zuen sutegiak beratu
|
zuen
belaunaldi berri baten distira, Txema Ramirez de la Piscina Kazetaritzan doktore eta Euskal Herriko Unibertsitateko irakaslearen aburuz: " Egia da Gasteiz beti izan dela hiri kontserbadorea; baina, aldi berean, hainbat mikroklima desberdin sortzeko eta garatzeko gai den eremu urbano interesgarria da.
|
|
|
aipatu zuen eta nouveau roman ere bai besteren batek. Ez dut uste balio literariorik zegoenik txosten horietan, baina bai, nolabait esateko, trukean ezer jaso gabe dena eman
|
zuen
belaunaldi baten kronika moduko bat.
|
|
|
Joan San Martinetzat, lehen esan denez, Euskaldunak poemak ez zion erantzuten 1960ko hamarkadako euskal gizarteari eta, zentzu honetan, ez zen errealista. Joan San Martini arrotz egiten bazitzaion, konprenitzekoa da arrotzago egitea gerratea ezagutu ez
|
zuen
belaunaldiari. Joxeri (Azurmendiri) Altsasutik Nafarroarekin mugan bizi izanda, arrotz egiten zaio Orixeren nekazal mundu hori.
|
|
|
“Egun ez da herrigintza egiteko horrelako kastarik ikusten, gero eta gutxiago gainera. Politika egiteko oso modu noblea, altruista eta agian idealista
|
zuen
belaunaldia ordezkatzen du. Jendea mugitzen zekien, ez zeukan batere lotsarik.
|
|
2009
|
|
|
" Suomiera beren mintzabide eginez (eta ez lakuetako baserritarren hizkera urrun eta ezezagun bat), kultura hizkuntza egin behar zela sinisturik, lan gaitz bat egin
|
zuen
belaunaldi horrek Suomiko hizkera bilduz, aberastuz eta finkatuz. Perrot en hitzez esateko:
|
|
|
Esan behar da gainera, partzialkeria hau ez zela gurean bakarrik azaldutakojoera. Bigarren Mundu Gerra baino lehen hasi eta Gerra Hotzaren hasierako beroaldia amaitu aurretik, hau da Espainiako gerran, baita mundu gerran ere, partehartze zuzena izan ez
|
zuen
belaunaldi berri bat sortu eta nagusi izatera heldu arte, gerraren zergatiak aztertzen jardungo zuten idazleek bakoitzaren arrazoiak etajustifikazioak emateari ekin zioten. Idazten zutena idazten zutela, Espainiakoborrokari buruz, mundu gerrari buruz edo Mendebaldeko erregimen demoliberaleneta Sobiet Batasunaren eta bere aliatuen arteko gatazkez aritu, ideologiak pisuhandia hartzen zuen historialarion eta publiziston lanetan.
|
|
|
Kopenhagek gure gizarteak etorkizunerantz aurrera egiteko duen erreakzio gaitasuna probatuko du. Adin jakin bat dugunok badakigu aukera gutxi geratzen zaizkigula historiara ez pasatzeko, etorkizuna hondatu
|
zuen
belaunaldia bezala. Itxaron egingo dugu, baina nik baikortasunean jartzea erabaki dut.
|
|
|
Egungo gizartearen ongizatea ahalbidetu
|
zuen
belaunaldi hari eginiko lan eskergaren aitortza egin behar zaiola uste du Penadesek: Gerra osteko miseria bizi eta eskolara joaterik izan ez zuen belaunaldi hari ez baitiogu behar adina eskertu bere ekarpena.
|
|
|
Egungo gizartearen ongizatea ahalbidetu zuen belaunaldi hari eginiko lan eskergaren aitortza egin behar zaiola uste du Penadesek: Gerra osteko miseria bizi eta eskolara joaterik izan ez
|
zuen
belaunaldi hari ez baitiogu behar adina eskertu bere ekarpena. Baina oparotasunak dakarren asperdurak eraginda edo, baserri giroko guraso haien seme alabek uko egin diote maiz ongizate horri.
|
|
|
1965ean, L', cume des jours berregitaratu zutelarik, orduan bai, segituan bere egin zuen 1968ko belaunaldi gazteak. Gerlarik ezagutu ez
|
zuen
belaunaldiak II. Mundu Gerra urrundik ezagutu zuen artistaren munduan erabat aurkitu zuen bere burua. Erreboltari etengabea, askatasun gosea eta hedonismoa.
|
|
2010
|
|
|
Aurrena, droga menpekotasuna eta gero bere ondorioak, kartzela, marginalitadea, gaixotasuna eta batez ere HIESak aurrean eraman
|
zuen
belaunaldi oso bat.
|
|
|
Bada, ordea, bere horretan dirauen zerbait; ni txikia nintzela, gure amak maiz aipatzen
|
zuen
belaunaldi aldaketak lehen baino bizkorrago zetozela orduan ere.
|
|
|
Erabakitzeko eskubideak esan nahi du baduzula gaitasuna zeure bidea aukeratzeko. Estatu Batuetako bigarren presidenteak, Thomas Jeffersonek, esaten
|
zuen
belaunaldi bakoitzak izan behar lukeela bere konstituzioa egiteko eskubidea. Guk belaunaldi oso batentzako proiektua planteatzen dugu.
|
|
|
Horrela, bizi bizirik zegoen sistema honek herritarren behar literarioak asetzen zituen: zernahi motatako istorioak kontatzen, gertaerak deskribatzen, ipuinak eta kondairak asmatzen, mitologia transmititzen, baloreak erakusten. garaian garaiko mundu ikuskera oso bat etengabe aldatzen eta garatzen ari baitzentransmititzen
|
zuen
belaunaldiz belaunaldi.
|
|
|
Baina ortografiarik ere ez genuen. Ortografia batu
|
zuen
belaunaldia izan ginen, horregatik ez dakigu oraindik okerrik gabe idazten.
|
|
2011
|
|
|
Une bereziki zailean gaude, baina, sarrera hitzaldian esan nuen bezala, daukagun onena gu geu gara, eta saiatuko gara aurrera irteten.Prestige ren auziaren ondotik, 2002an, Galiziako kultura pazientziatik kontzientziara pasatu zela esan zenuen.Galizierazko kulturan bazegoen konpromiso sozialeko tradizio errebindikatibo bat, baina tradizio hori etenda zegoen Prestige ren isurketaren auzia gertatu zenean. Auziak mobilizaziora eraman zuen konpromiso sozialaren garaia ezagutu ez
|
zuen
belaunaldia. Ni asko poztu ninduen gu baino gazteagoak ziren artistak auzi hartan benetan inplikatuta ikusteak.
|
|
|
Esango nuke faktore ugarik ekarri gaituztela egoera honetara eta horien artean ez dela txikiena 1990eko hamarkadan ezker abertzalearen inguruan egituratu zen kontrakultura musikalak behera egin izana. Negu Gorriak buru
|
zuen
belaunaldiak asmatu zuen jatorri aniztasuna eta euskaltasuna elkartzen, militantzia uztarri. Mundu osoko musika estiloak nahastuz eta euskaraz kantatuz hainbat taldek lortu zuten, 1980ko urteetatik zetorren" punk vs. gizartea" eta" euskal herritar vs. espainiar" dikotomiei eustea; baina baita, Jacqueline Urla antropologoak dioen moduan (We are all Malcolm X!
|
|
|
Bigarrenaren arabera, ordea, eskolak eta barnetegiak sortu ziren, eta ikastetxe hauetan kolonizatzailearen hizkuntza inposatu zitzaien jatorrizkoa ezarian ezarian galdu arte. Azken politika horren ondorioz, egoerak itxura hau hartu
|
zuen
belaunaldien arteko hartu emanetan: gurasoak herri mintzairan mintzo ziren bitartean, seme alabak kolonizatzailearenean ari ziren, eta tarteko hizkuntza bat behar izaten zuten elkarri ulertuko bazioten?.
|
|
|
Beraz, kasu honetan gazteak, belaunaldi berriak, eta hizkuntzaren gaineko proposamen berriak bat egiten zutela ikusten da. Izan ere, hizkuntzak erabateko zentralitatea
|
zuen
belaunaldi literario berriaren jarrera literarioan. Hau da, belaunaldi berriak hizkuntza planteamendu berriak zekartzan, bai ikuspegi linguistikotik, bai soziolinguistikatik ere.
|
|
|
Jaun Zuria jauntzat hartu zutenean, bizkaitarrek foru zaharra bere esku utzi zuten eta hala jarraituko
|
zuen
belaunaldiz belaunaldi Bizkaiko Jaunak foruen defendatzaile. Jaun Zuriak landu gabeko lurren erdia jaso zuen eta berak aitoren semeen artean banatu zituen.
|
|
2013
|
|
|
Hirurogeita hamarreko hamarkadako zailtasunei buruzko Atxagaren hitzetan, badago gazte eta gudaren esperientziarik ez
|
zuen
belaunaldiaren aisetasuna. Aldakuntzen haizea usaintzeko gai sentitzen ziren, nahiz eta Euskal Herriko eta orokorrean estatu osoko kultur esparru meharrak urtetako atzerapena jasaten ari den.
|
|
|
Zehazki, Xabier Mendigurenek? 63ko belaunaldia? izendatu
|
zuen
belaunaldiaz ari gara, partaide ziren idazle batzuek (F. Juaristi, K. Linazasoro), belaunaldi galdua?
|
|
|
mende erdia. Duela bost hamarraldi poliki poliki hasi zen eztanda hura sortu
|
zuen
belaunaldiak humus bat bazuen. Humus horri lotuta faktore asko daude.
|
|
|
Begiratzen dut nire inguruan hizkuntzaren deman jardun duten lagunengana, eta halako zerbait ikusten dut. Frankismo ostean euskararen loraldia erein
|
zuen
belaunaldian ere antzerako zerbait interpreta liteke. Pertsona horientzat, lausoki, bestelako mundu baten ametsa zeraman hizkuntzak bere muineko kutxan.
|
|
|
Isildu egin behar pixka bat, asko ibili, igurtzi eta protagonista askori entzun. Gaurkoei entzutean sumatzen dugun gauza bertsua suma dezakegu euskararen loraldia sortu
|
zuen
belaunaldi harengan ere. Haietako batzuentzat euskara ez zen ezagutzen zuten gizartea erreproduzitzeko funtzioak betetzeko behar zuten hizkuntza, horretarako erdaraz instruitu zituzten.
|
|
2014
|
|
|
Eskuratuko zuten Madrilen eskaintzaren bat, kontzertu ekonomikoaren antzeko zerbait, adibidez. Eta horrek prozesua etengo
|
zuen
belaunaldi baterako".
|
|
|
Alemanen aurka borrokan aritu ziren aliatuen esku hartzea Espainian bilatzen zuen jeltzaleen estrategiak, baina Gerra Hotzak kontrako politika bultzatu zuen eta Estatu Batuek eta Frankok lankidetza hitzarmenak sinatu zituzten 1953an. Errepublika, gerra eta gerraostea bizi izan
|
zuen
belaunaldiko kide askok, etsita, alde batera utzi zuen borroka politikoa hamarkada horretan. Etsipenari aurre egin nahian, ikasle gazte talde batek erakunde berria sortu zuen 1959 urtean, Euzkadi ta Askatasuna (ETA).
|
|
|
Kartelak kalean jarri ditugu eta bertan dago informazio guztia. Oraindik ez dakigu zenbat jende joango den, ez dut begiratu ere egin; izan ere, badakigu jende asko azkeneko momentuan apuntatuko dela.Zein mezu zabaldu nahiko zenieke
|
zuen
belaunaldikoei. N.L: Animatzeko esan nahiko nieke.
|
|
2015
|
|
|
Labur labur, hizkuntzen egoera ulertzeko zortzi estadio finkatu zituen. Lehenengo lauretan diglosia egoerak gainditzea zen helburua, eta azken lauretan, berriz, berak hainbeste goraipatzen
|
zuen
belaunaldien arteko transmisioa. Hauek dira aipatu estadioak/ helburuak:
|
|
|
Ikusi dugunez, Oh! Euzkadik, eta oro har Pottekin batera gorpuzten
|
zuen
belaunaldi berriak, esperimentaziorako eta abangoardiarako joera nabaria erakusten zuen, aldizkariotako hainbat testutan beraietan ikus zitekeen moduan. Azurmendik joera berri horien" erlijio sexo mania obsesiboa" kritikatzen zuen halaber, zeina agerikoa den aipatutako belaunaldiko idazleen testuetan.
|
|
|
Aurrezkiaren pedagogia egiten
|
zuen
belaunaldi berrientzako kanpainetan, haien etorkizuna bermatze aldera. Eta aitaren segida hartu zuen bi betebeharretan:
|
|
|
Ez da erabat hala izango segurutik, baina sentipen bat darabilt aspaldion:
|
zuen
belaunaldikook isiltasunaren oinordekoak izan zineten legez, ez otegaren gu zuon etsipena heredatzen ari. Zuek izan zineten gerraosteko seme alabak; diktadurak birrindutako etxea auzolanean berreraiki zenutenak, hizkuntza berrasmatu zenutenak; Euskal Kultura Ofiziala finkatu; kuarteletako sotoak eta erbesteko loreak usaindu zenituztenak; idealetan, proiektuetan, helburuetan (esan gura duzuen moduan) sinetsi zenutenak.
|
|
2017
|
|
|
Ze poz hartuko luketen ikurrina legeztatu aurretik euskaldunak bere gorpuaren gainetik pasatuko ginela esan zuen gizona hil dela jakitean. Francoren diktadura garaian Turismo eta Informazio ministro izandakoa hil da, eta pena ematen dit, hainbeste zapaldu
|
zuen
belaunaldiko askok eta askok egun hau ikusteko aukerarik ez izateak. Amorruz ikusi zuten, ostera, nola Manuel Fraga Iribarne demokrata bihurtu zen, eta nola Galiziako Xuntako presidente izendatu zuten.
|
|
|
Joan den mendeko 60 urteetan nazioaren kontzeptu bat landu da. Ez dakit beste bat, baina dudarik gabe beste modu batera, landu du
|
zuen
belaunaldiak.
|
|
|
Antzerkilari, kantari, letragile, poeta... eta autodidakta. Gure kultura modernitatean sartuko
|
zuen
belaunaldiko ikur osatuena 1960. Herri maitea.
|
|
2018
|
|
|
Gazte Asanblada sortu
|
zuen
belaunalditik gelditzen ziren hirurek utzi dute. Zailtasun nagusia izan da haiek bazutela esperientzia handia, izan teknikoki, izan antolakuntzan; beraz, haiekin lotura egin eta transmisioa bermatzea izan da lehen gauza.
|
|
|
Aizpururengana itzuliko naiz berriro: haren idatzietan jasoa da nola 50.ekoen amaieran Bigarren Euskal Pizkundea ekarri
|
zuen
belaunaldi hark askotan adierazi duen gazte gaztetatik izan zuela debekatua, zapaldua, galtzear zen kultura eta herri baten kide zirenaren sentipena. Gerra aurreko belaunaldiak ere bazuen galtzearen sentipen hori.
|
|
|
Beste bi nobela idatzi zituen Utto Rodolph goitizena erabilita, baina ordutik ez du ezer argitaratu]. Seydu Badian Kuyate k ere (Bamako, 1928) frantsesera jo
|
zuen
belaunaldi arteko gatazkak aztergai dituen Sous l' orage (1963) osatzeko, eta frantsesez idatzi ditu haren osteko lanak ere. Bere azken nobela, La saison des pièges (2007), gaur egungo Afrikako gizartearen erretratua egiten du, boterearen kritika zorrotz batekin.
|
|
|
Besteko, teatro berriaren aldeko jarreradunak Gaztedi Berria mugimenduaren baitako gazteak izan ziren, askatasuna aldarrikatu
|
zuen
belaunaldi aktibo, ez konformista eta iraultzaileko partaideak. Xabier Lete izan zen haietako gazte antzerkilari bat, eta teatro zaharra eskasa, arlotea eta gezurrezkoa bezala deskribatu zuen.
|
|
|
Ia iseka egiten diote
|
zuen
belaunaldiari.
|
|
2019
|
|
|
Bigarren atala 1960tik Franco hil artekoa da. Gerra bizi ez
|
zuen
belaunaldi berri batek erresistentzia antifrankista, oposizioa berpiztu zuen. Azpeitia frankismoaren aurkako epizentroetako bat bihurtu zen bailaran, eta azpeitiarrak euskal kultura, euskara eta askatasuna berreskuratzeko lerroan egon ziren.
|
|
|
1970eko hamarkadako azken urteetan krisi ekonomikoa lehertu zen mendebaldeko gizartean, eta atzeralditik irteteko erantzun neoliberalak ezarri ziren. ...ori, baina kontrara, kulturalki emankorrak izan ziren" (ibid, 45). punk mugimendua sortu zen erresuma Batuan, eta handik mundu osora hedatu zen. euskal herrian" modu harrigarrian" zabaldu zen gazteen artean, eta krisi ekonomiko, politiko eta sozialeko testuinguruan," aurreko belaunaldiekin apurtu zuten" (ibid, 50). hau da, ez dok Amairuk ordezkatzen zuen guztiarekin hautsi
|
zuen
belaunaldi berriak. etena hizkuntza hauturaino ere iritsi zen, 1980eko hamarkada hasierako musikariek apenas kantatzen baitzuten euskaraz. Josu Amezaga soziologoak azaldu du zenbaterainokoa izan zen etena:
|
|
|
–galdetu du aitak, semea seinalatuz?. Tira, ez da
|
zuen
belaunaldikoa. Klakeko dantzari handi bat zen, Sinatrarekin ibiltzen zena.
|
|
|
Koherentzia handia dago gure azterketan jaso dugunaren eta garai hartan bizi zutenaren artean. Da adizkia indarrean jarri
|
zuen
belaunaldiak gurasoengandik jaso zuenarekin guti gehiago egiten ahal zuen: familia giroan, adibidez:
|
|
|
Nork daki! Hala ere, galdera honekin azpimarratu nahi duguna da du adizkia indarrean jarri
|
zuen
belaunaldiak Lehenengo eta Bigarren Burguetatik jasotakoa erabili zuela, ez ordea Hirugarren Burguarena ez baitzegoen ezer honetan. Eta kontu hau hala dela frogatzeko beharrezkoa da hona ekartzea aurreko kapituluan ikusi duguna, adizkiak lortzeko erabili zituzten prozedurak oso adierazgarriak izan baitira.
|
|
|
Gure lanean zehar, behin eta berriz, topo egiten ari gara antzinako belaunaldiekin eta inolako kezkarik gabe kota baten azpian bizi ziren belaunaldiei" gure arbasoak" edo deitzen diegu. Bada, kota berria finkaturik, guretzat garrantzia handia dauka aurrerapausoa egin
|
zuen
belaunaldia gure lanera ekartzea; horregatik, eta Axularren baldintzazko esaldiak buruan ditugulako, belaunaldi hori ikur honen bidez irudikatuko dugu: " uzten baduzu" belaunaldia.
|
|
|
Dilema hori galdera honekin laburbiltzen ahal da: zer konjugazioa erabili zuten lehenbiziko esaldi menderatua erabili
|
zuen
belaunaldiaren gurasoek?
|
|
|
Eta kotara heldurik, ezin dugu aukera hau galdu bertze belaunaldi bat bereizteko: " esnea da" ikurra aukeratu dugu gure lanera ekartzeko da adizkia lehenengo aldiz erabili
|
zuen
belaunaldia aipatzeko.
|
|
|
• Esaldi mota batzuk bertze batzuk baino zaharragoak dira; izan ere, baldintza esaldi hauetan kronologia agerian da: utziko bazenu baldintza esaldiaren aditza asmatu
|
zuen
belaunaldiak indarrean zituen indikatiboko iraganeko aditzak; eta utz bazeneza aditza asmatu zuenak, subjuntiboko iraganekoak.
|
|
|
Ez dakit zer gertatzen zaizuen zuei,
|
zuen
belaunaldikoei.
|
|
2020
|
|
|
Teo, lasai, nahasten zara eta nahasten dituzu Iagok hobeto ezagutzen
|
zuen
belaunaldi hura eskola garaitik, eta haien ulermen maila noraino iris zitekeen bazekien. Esan nahi dizueguna bere ikasle ohiei zuei ordaintzen jarraitzeko moldatu gaitezkeela gu.
|
|
|
Leirek bere mojitoari tragoxka bat eman eta Abrara itzultzeak mesede egiten zidala esan zidan, inspiratu egiten ninduela. . Nik uste dut
|
zuen
belaunaldia politikak markatuta gelditu zela?, esan zuen. –Hor xahutu zenuten kemen guztia, eta beste ezertarako indarrik gabe gelditu zineten?.
|
|
|
" Komenigarria izanen zen bera bezalakoak –hau da, aldaketa sakonen utopiaren aldeko lehian ibili ziren borrokalari multzoa– ahanzturaren zulotik ateratzea(...) utopiazko iturrietatik edan
|
zuen
belaunaldi gazte bezain eskuzabal hori erbesteak, heriotzek, desagerpenek, gure ohiko komunikabideek... iritzi publikotik eta biktimen esparruetatik ezabatua diguten arren, bada garaia gogoan hartzeko".
|
|
|
dagokienez. Ekoizpen horren kantitatea eta itzal sozial erraldoia aintzat hartuta, Koldo Izagirrek adierazi du Xabier Lete izan zela" gure kultura modernitatean sartuko
|
zuen
belaunaldiko ikur osatuena 1960".
|
|
|
Izan ere, altxamendu frankistaren oldarraren aurrean gerra galdu
|
zuen
belaunaldiak oso ongi jakin zuen iragartzen zein gerra zen galdu ezin zuena: kulturaren gerra.
|
|
|
Garai hartan ehizaren kontrako jendea egon zitekeenik ere ez zitzaion burutik pasatu Hiberri. Ehiza bizitzaren parte bat zen eta kito, animalien heriotza maitasunez, errespetuz eta erritual kutsu nabarmenez egiten
|
zuen
belaunaldi horretakoa zen. Alaba bakarra bera, aitak zekien guztia transmititu zion.
|
|
|
629). Bereizten hasiak ziren fede katolikoan oinarritutako mundu ikuskera
|
zuen
belaunaldia eta filosofian eta iraultzan mundu berri bat aurkitu uste zuen belaunaldi gaztea, eta arrakala horren ikurtzat har daiteke Leturiaren egunkari ezkutua, landa eremuaren eta hiriaren arteko espaziotzat har dezakegun Zerubide parkean kokatua. Txillardegiren lanean hiria ageri bada ere, ezin esan daiteke espazioak protagonismo bereizgarririk duenik oraindik, ez da ageriko egiten, eleberri existentzialistan protagonistaren mundu intimoak eta hausnarketa pertsonal zein filosofikoek gidatzen baitute istorioa, zinez.
|
|
|
629). Bereizten hasiak ziren fede katolikoan oinarritutako mundu ikuskera zuen belaunaldia eta filosofian eta iraultzan mundu berri bat aurkitu uste
|
zuen
belaunaldi gaztea, eta arrakala horren ikurtzat har daiteke Leturiaren egunkari ezkutua, landa eremuaren eta hiriaren arteko espaziotzat har dezakegun Zerubide parkean kokatua. Txillardegiren lanean hiria ageri bada ere, ezin esan daiteke espazioak protagonismo bereizgarririk duenik oraindik, ez da ageriko egiten, eleberri existentzialistan protagonistaren mundu intimoak eta hausnarketa pertsonal zein filosofikoek gidatzen baitute istorioa, zinez.
|
|
|
Gerra irabazi
|
zuen
belaunaldiaz.
|
|
2021
|
|
|
Bestalde, Campionek, euskaroek eta oro har Lehen Pizkundeko lehen olatua harrotu
|
zuen
belaunaldi osoak literatura erromantikoaren tradizioari jarraituz historia eta mitoa nahasten zituen lanketa garrantzitsua egin zuten (Larrinaga, 2007b: 133).
|
|
|
Aldizkariaren lan hauetan kazetaritza ikuspegitik gauza berriak egiteko gogoari bertsolarien jolas hauetarako joera batu zitzaiola ikus daiteke. Baita, aipatu den legez, hedabideratzeko grina berezi bat
|
zuen
belaunaldi baten jarrera irekia ere: " Uste dut bertsolari belaunaldi berezi samarra egokitu zitzaigula parean, irekia, esperientzia berriak probatu zalea, eta ez zutela asko xaxatu beharrik izaten aldizkariko azalean edozein egoeratan agertzeko" (J.
|
|
|
Hamasei urtean jarraian txapeldun eta hogeita hiru urtean jarraian finalista izanda, nekez gaindituko den marka ezarri du, eta ziklo honen gailurra markatu du erabat. Bestalde, txapeldunari dagokion gisan, Elkartea martxan jarri
|
zuen
belaunaldiaren proiektuaren aurpegirik ezagunenetako bat eta eragile garrantzitsua izatea tokatu zaio, eta gazterik txapeldundu zenez, hurrengo belaunaldiak ere bere eskutik zaildu dira oholtza gainean.
|
|
|
Gutxiago aipatu ohi den arren bertsolaritzaren beste alor guztietan ere, beste hainbeste gertatu ohi da, ordea. Ikusi den gisan, Elkartea bera 1986ko antolaketaren inguruan Euskaltzaindiak eta bertsolariek izandako desadostasunetik sortu zen, ETBrekin izandako etena 1997ko txapelketaren emanaldia bideratu beharretik eman zen amaitutzat, 2005eko txapelketaren antolakuntzan gertatutako krisiak ekarri
|
zuen
belaunaldi aldaketa Elkartearen gidaritzan... edo Elkarteak Interneten daukan eskaintzaren berrikuntzak txapel407 Ez da, noski, Bertsozale Elkartea bide horri ekin dion eragile bakarra: " Guzti horrek beheraka handi bat izan du[...].
|
|
|
Sarerako jauzia Elkartearen eta Elkartea sortu
|
zuen
belaunaldiaren eskutik eman zen, bada, 358 baina formatu berria belaunaldi gazteen baitan loratuko zen nagusiki. Blog gehienen atzean bertsolari gazteak359 edo bertso eskolak360 zeuden.
|
|
|
Datu hauen argitara, eta finalak lortutako oihartzun mediatikoari buruz esandakoak ere kontuan hartuta (ik. 24 grafikoa), Elkartea martxan jarri
|
zuen
belaunaldiak 2005ean aparraldia kasik 1990eko hamarraldiaren hasieran bizi izandako mailara igotzen asmatu zuela esan daiteke, zikloaren gailurrari azken ginga bat jarri ziola. Eta bertsolaritzak masa kulturaren eremuan funtzionatzeko zuen gaitasuna agerian utzi zuela beste behin:
|
|
|
Abiatutako nazioarteko harremanen eta ikerketaren bideak, Elkartea sortu
|
zuen
belaunaldiak egindako tarteari dagokionez behintzat, 2007an Oral Tradition aldizkarian argitaratutako bertsolaritzari buruzko monografikoan izan zuen bere ginga. Aldizkari hori Missouriko unibertsitateak sortu zuen 1986an, John Miles Foley ikertzailearen zuzendaritzapean, eta ahozko tradizioaren ikerketaren alorrean erreferentzia da mundu mailan.
|
|
|
1940ko eta 1950eko hamarraldietan gerra galdu
|
zuen
belaunaldiak, belaunaldi kolpatu eta hautsi hark, eutsi behar izan zion ahal izan zuen moduan euskalgintzaren eta euskal nortasunaren lekukoari. 1960ko hamarralditik aurrera, ordea, belaunaldi berriaren ahotsa sumatzen da, eta haize berriak dakartza:
|
|
|
1960ko hamarraldiko txapelketak gerraostean bertsolaritza berrabiarazi
|
zuen
belaunaldiaren gailurra izan ziren. Eragiletzan Euskaltzaindiaren bueltan osatu zen taldea, eta bertsogintzan Basarri eta Uztapide izan ziren txapelketa horien protagonista nagusiak.
|
|
|
Hala ere, prozesu horiek guztiak, aberatsak izanik ere, izan dute gabezia nagusi bat: zuri beltzetik koloretara pasatzeko beharra; analogikotik digitalera pasatzekoa; trantsizioa bizi izan
|
zuen
belaunaldiaren protagonismotik pandemia ondorena pairatzen ari den gazte belaunaldiaren protagonismora igarotzekoa. Horixe baita, nire ustez, hurrengo hamarkadan elkarbizitza prozesuek duten erronka:
|
|
|
" Mundua astindu
|
zuen
belaunaldi baten onenaren adierazle argia da Jesus Fernandez Naves"
|
|
|
Urteak behar izan ziren hezkuntza sistema horretara iristeko. Hasieran ez zen erraza izan, ezabatze nagusia bizi izan
|
zuen
belaunaldiak errotuta zeukalako aurreko munduko hainbat aje, haietako bat euren seme alabekiko atxikimendua. Horri lotuta, seme alaba haien hezkuntzari buruz erabakitzeko eskumena, apeta indibidualista.
|
|
|
Euskara librea bada, goazen euskaran libreak izatera, eleaniztasun libertariotik sortuko dugu libertinoen euskara. Mende erdi joan zaigu jada, Hego Ameriketan literatura magikoa egin
|
zuen
belaunaldi magiko batek gaztelania birjabetu, desarautu, deskolonizatu eta mundua liluratu zuenetik; kolonialismo linguistikoaren amaiera literario horrek geu ere askatu egin gintuen. Orain, erdaldunen elkarrizketa ozeanikoetan jarrai dezakegu, inperioaren hizkuntza hitz egin gabe eta lingua americana bat irabazi dugu, Antartikatik Hego Poloraino doan kontinente amaiezin batean anaitasunezko etxeak agertu zaizkigu, territorio poetikoan Julio Cortazarren aberkide bilakatu gara, ahaide urruna arbasoen artean daukagu.
|
|
|
Bazekien ezin ziela adierazi berak munduaz zuen ezagutza, ez baitzuten ulertuko. Bekatuaren edo heroitasunaren ezagutzarik ez
|
zuen
belaunaldi batekoak ziren. Bizitza zientziari eskaintzeko bere asmo tinkoa, posibilitate emozional guztiez gabetu eta gero, ez zuten bere gurasoek gogo onez hartuko.
|
|
|
Urrundik ikusita harrigarria gertatzen bada ere, 1992an Ezker Abertzalearen norabidea bere gain hartu
|
zuen
belaunaldiak konfiantza oso handia zeukan bere gaitasunetan. Hasteko, ETAren etorkizunean, hau da, egitura militar bezala irauteko eta jotzeko gaitasunean.
|
|
2022
|
|
|
Handik goiti, orri berri bat ideki zuen entrenatzaile gisa. Bere gain hartu
|
zuen
belaunaldi gaztea, gailur altuera ekarri zuena.
|
|
|
Ez da interes kontua, izan ere, jendeari kontatzen diozunean izugarri interesatzen zaio, baina istorioak ez
|
zuen
belaunaldien artean behar bezala bidaiatu eta horregatik erabaki nuen idaztea. Testigantza kolektibo bat egin nahi nuen, protagonisten begiekin ikusita.
|
|
|
Juan Jose Pujanak herri honetan sinistu zuen, maite izan zuen eta beragatik lan egin zuen, bere berreraikuntzagatik eta askatasunagatik; konfiantza eta maitasun hori bide eta belaunaldi bikain horretako gizon emakume askoren ahalegin horri esker, gaur egun garenak gara. Pujana belaunaldi errepikaezin baten adierazle garbi eta zintzoa izan da, Euskadiren eta askatasunaren alde lan egin
|
zuen
belaunaldi batena.
|
|
|
Izan ere, lehendakariak nabarmendu du gerraren erantzukizuna ez dela «beti partekatua», eta bereizi egin ditu «norbere defentsa legitimoa» eta «eraso militarra». «Eragin ez zuen gerra bat bizi izan
|
zuen
belaunaldi hark. Irakatsi ziguten eraso faxistaren aurrean frontean askatasuna defendatzea bat zetorrela ikuspegi humanista eta demokratikoarekin».
|
|
|
Intza Alkain Formoleko kidea ere berehala igo da oholtza gainera, eta, aurkezpenak egin ondoren, playlist bat osatzea izan da egin beharreko lehenengo jarduera. «Proposatu gustatzen zaizkizuen abestiak,
|
zuen
belaunaldia definitzen dutenak», eskatu die Alkainek. Talde txikitan jarrita, zeta belaunaldia izan dute mintzagai tailerrean, eta, ordu eta erdiz, beren belaunaldiaren inguruan hausnartzeko aukera izan dute nerabeek.
|
|
|
Blancok nabarmendu
|
zuen
belaunaldi berrien eskutik etorri dela gizarte mugimendu batzuk profesionalizaziorantz jotzea, eta baztertu egin zuen bide hori herri mugimenduen izpirituarekin uztartu daitekeenik. Azaldu zuen gizarte mugimendua definizioz «horizontala» dela, «ekintza ez konbentzionalen» alde egiten duela eta bere baliabide nagusia «militante konprometituak» direla.
|
|
|
amaren gustua, haren erreportxuak, behar bezain emakume ez agertzegatik; honela esaten dio, hasperen eginez: "
|
zuen
belaunaldi guztiak bezala".
|
|
|
Egunak pasa ahala ikusi dudana da, gainera, begirunea diotela. Irratian bera da tiratzaile; Indignacion ekoekin izan ginenean Cristinak begirunez aipatu
|
zuen
belaunaldi berri baten adierazgarri moduan; SEDECULTAn agintariek ezagutzen dute eta haren hitza aintzat hartzen duten inpresioa egin dit. Pare bat kasutan kargudunek proposamen zehatzak egin dizkiote berari.
|
|
|
millennial deituriko belaunaldiaren zeinuak hartu, erabili, ironizatu, autoironizatu eta gorputz eszeniko bilakatu dituen proiektua da honakoa, adin aurreteknologikoetan hanka bat daukatenen, daukagunon, belaunaldientzat ulertzen zaila den estetika. Hamar, hogei, hogeita hamar urte zaharragoak diren ikusleen alboan publiko gaztea izan du sarri Albumek, oholtza gainean gertatzen ari zena bete betean ulertzen eta jasotzen
|
zuen
belaunaldia, publikoaren eserlekuetatik eskertuta. Formolek teatroari dagozkion pailazotasun eta bufoitasun betean sortu du lana.
|
|
2023
|
|
|
Intelektualak eta artistak erasotuak izan ziren, adierazpen artistikoak debekatu zituzten, artearen eta arbasoen tradizioen aztarna guziak suntsituak izan zirela. Diktaduratik bizirik iraun
|
zuen
belaunaldiaren eta ezagutu gabe hazi zirenen artean, hutsune artistikoa bada. Cambodi' Artek, nazioartea sentsibilizatzea du xedea, tokiko talentuak arrapiztuz eta arteak haurren hezkuntzan duen eragin positiboa agerraraziz.
|
|
|
Bestalde, Kanpionek eta, oro har, Lehen Pizkundeko lehen olatua harrotu
|
zuen
belaunaldi osoak, literatura erromantikoaren tradizioari jarraituz historia eta mitoa nahasten zituen lanketa garrantzitsua egin zuten (Larrinaga, 2007: 133).
|
|
|
Zentsuraren neurririk eraginkorrena, Elizalderen ustez, euskarazko hezkuntza debekatzea izan zen: «Horrek sortu
|
zuen
belaunaldi oso bat, euskaraz alfabetatu gabea. Ideologizazioa ere bazegoen, eta kodea ezabatu zuten:
|
|
|
«Baserri sendoak eraikuntzaren erreferenteak izan dira Euskal Herrian, mendeetan; gaur egun, zoritxarrez, baserria hilzorian dago». Baserriko bizimodua ezagutu
|
zuen
belaunaldia «desagertzen» ari dela uste du, eta horrek artega jartzen du. Gogoeta horien guztien ondorio da Bizitza (h) uz (s) ten poema liburua, zeinarekin Ernestina Champourcin lehiaketa irabazi zuen.
|