2014
|
|
hau nehork nahi ez
|
zuen
baina: gaitzak eraman ziguna;
|
2015
|
|
Haititarrek konprenitua zuten diru hori itzuliko zela Haititarreri. Hollandek zor morala aipatzen
|
zuen
baina Haitira heltzean ikusi zituen kaleak idazki hauetaz beteak: " Hollande, dirua bai, morala ez".
|
|
Baionak eta Miarritzek, bakoitzak bere aldetik segituz, biek leherreginen dute!" Errugbia ez da joko bakarra joanden asteburuan joa izan dena Euskal Herrian, futbolean ere malkoak ixuri dira, Eibarren, hau ere lehen mailetik jautsirik. Jaz igana zen eta sasoin hastapen bikaina egina
|
zuen
bainan xapelgoko bigarren zatia kurutzearen bidea izan zaio...
|
|
Erosleek xotxetan ardiesten zuten beren etxaldea. Laborantzako etorkizuna iluntzen ari zela eta, Pedro Montoryk bere etxaldeen saltzea erabaki
|
zuen
bainan, erabakia hartu bezain laster, Maputxek okupatu zioten" Santa Elena"
|
2016
|
|
Segur, Pantxoak badu haatik mendian ibiltzeko usaia, mendi goretan ere ba, duela hamabost bat urte igo baitzen Mont Blanc Frantziako mendi gorenaren kasko kaskorat. Pirinio mendilerroaren zeiharkatzea ere, aurten egin duen hori, ja egina
|
zuen
bainan hiru zatitan, ez dena segidan burutik buru aldi huntan egin duen bezala! Yves bere lagunarekin ibili da aurten Gavarnie tik aitzina.
|
|
Batek zion ximistarekin egiten ahal zela baina lanjerosa da eta ez dakigu noiz arribatzen den. Beste batek eguzkia eta argi batekin egin nahi
|
zuen
baina bi argi iturri badira. Hirugarren taldeak pentsatu du esperientzia bi playmobilekin egitea baina lau itzal behar litezke, beraz ez zen hola egiten ahal.
|
|
Bilbaok finki jotzen
|
zuen
baina pilota ainitz erdirat, eta denek badakigu trinketeko jokoa ez dela ezker paretakoa. Ducassou k ere pilota bortizki erabili zuen, haatik, kintzeak eginez behar zen lekuan:
|
|
Jaz ainitz aipaldi ukan duena, bai Frantzian berean bai eta Frantziatik kanpo, klima aldaketari ihardokitzeko sailaren sustatzaile bezala eta ondorioz COP21 delakoaren buru eta kudeatzaile. Kargu hortan aitzina segitu nahiko
|
zuen
bainan denen buru utzi du ez baitzuen besterik egiten ahal...
|
|
Ekainean hasi zen eta irailaren 8 an bururatu, 69 egun iraunik. Frantses armadak larderia gaitza agertu
|
zuen
bainan Hondarribiak ez amor eman. Frantsesak baziren 27.000 gizon, 20.000 leihorraldean plantatuak, horien artean 2.000 zaldizko, Henri de Bourbon Condé denen aintzineko (Condé handia deitzen dutenaren
|
|
Ez da ere ahantzi behar beti izan dela Europa batuaren aldeko suharra. Europa azkar bat amesten
|
zuen
bainan kasik nahiago inglesak ez barne izaitea...
|
|
Denboran, noizbait, karkana ezartzen baitzen plaza hartan, auzitegi batean gaizki egile bezala zigortuak denen aitzinean atxikitzeko, orenak eta orenak berdin, taula batzuen artean kurutzefikatuak bezala. Beste hitz bat ere ikasi
|
zuen
bainan bere liburuan ez du deplauki sartu, etzaukalakotz hain pollita orobat, bainan nik salatzen ahal dautzuet haatik batere beldurrik gabe. Hauxe idatzi du Emilek:
|
2017
|
|
Echeverria, Makear gazteak eskua minbera zuela iduri
|
zuen
baina biziki ongi jokatu du final hunen irabazteko.
|
|
'' Komisaldegitik deitu dizute agertu dela erranez''. Gai abstraktua iduri
|
zuen
bainan sei bertsulariek ongi landu dutena. Mikelek eta Beñatek berreskuratu dituzte batek bere mugikorra, besteak bere espos erraztuna; Aimarrek, Alaiak eta Xabik beren seme alaba galduak atxeman dituzte; Anderrek aldiz gorputz aurkitu du bere lagun bat.
|
|
Xapelketa hau Laurent Lambertek hasia
|
zuen
baina kolpatu da eta Palomesek jarraiki du Aguirrerekin. Alexis Inchauspek eta Antton Amulet ek, joan den urtean bezala, B mailako xapela atxiki dute.
|
|
Hoietako bat Esteban Lasarte, hogeita hamahiru urteko" peon de campo" zen eta inguru haietan gizon langile eta sinpatiko baten fama zaukan. Tata Dios nor zen ez zakiela baieztatu
|
zuen
bainan tokiko criolloekin ehortz zezaten eskatu zuen eta ez italiar etorkinekin. Zazpi gaucho kartzelara kondenatu zituzten eta hamabost libro utzi.
|
|
Euskal Herri guzian bai eta Amerikako euskaldunen artean ospetsu bilakaturik, astero bazituen bertsu saioak, Herriko Etxetako balkoietan, antzokietan edo ezkerparetetan, batzutan jatetxetan segituz. Gai librean kantatzea gogoko
|
zuen
bainan edozoin gairi atxemaiten zion aterabidea. Lehiaketetan ere maiz parte hartu ukan du, maiz azken haitadara helduz eta 1961ean Bizkaiako txapela irabaziz.
|
|
manamendua eta aitzinean joan da partida guzian: 10/ 5, 15/ 6, 20/ 12, 25/ 19 Halere Ziburutarrari gosta zaio azken kintzearen egitea zeren 39/ 29 irabazten
|
zuen
baina Peio Guichandut 34tara heldu da, 5 kintze eginez segidan, oraino irabazteko gogoarekin Antton Amulet en kontra egin zuen bezala. Bilbaok ez dio aukera hori utzi.
|
2018
|
|
François Hollanderen gobernuan sartua zen urte bat hartan, Mediapartek plazaratu zuelarik berria, ihes fiskalaren borroka zeraman ministerioko buruak berak bere kapital parte bat Frantziatik kanpo ezarria zuela. Lehenbizian ukatu
|
zuen
baina 2013ko apirilaren 2an ofizialki aitortu zuen Mediapartek errana egia zela. Frantses gobernu osoa trantsiturik gelditu zen, eta presidenteak erran zuen errepublika bera laidostatu zuela.
|
|
Lekukotasun batzuen arabera, islamixta atrebitu bilakatua duela urte pare bat edo hola, zonbait denbora preso egon zen batez. Geroztik, polizak begietan
|
zuen
bainan etzen ere beti haren gibeletik izaiten ahal, hala kondatu da segurik... Gertakari guziz peningarria gisa guziz eta oraino hastiagarriagoa Eguberri eta Urtats hor berean ditugun keinka huntan.
|
|
mehatxatu eta" objektu arriskutsu" batekin zauritu zituela. Pilotari ohiak ebazpenaren kontrako helegitea pausatu
|
zuen
baina Nafarroako Auzitegiak baztertu du helegite hori. Epailearen ebazpenak dio pertsona bati alokatua zion etxean marihuana bazuela Goñik, eta belar hori ebasteaz akusaturik, pilotariak eta bertze lagun batek etxean bizi zen pertsona eta haren hurbileko bat bahitu zituela.
|
2019
|
|
Joan den urri erditan abiaturik, mugimendu sozial horrek beti dirau. Eguberri garaian hatsantzen ari zela ematen
|
zuen
bainan hor dugu beti bizkor. Dolamen kaierak ari dira loratzen.
|
2021
|
|
Alienor ek lotura izigarri azkarra baitzuen bere osabarekin, ez zuen hori onartu eta disputa zinez gogorra hasi zen erregea eta erreginaren artean. Azkenean, erregeak bere emaztea bortxaz eraman
|
zuen
baina erabaki horrek bikotearen bukaera probokatuko zuen. Gibelerateko bidean, Italian, Aita Sainduak zeremonia bat antolatu zuen erregea eta erregina baketzeko.
|
|
Richard Ingalaterrara itzuli zen eta egiazko gerla zibila eraman zuen bere anaiaren kontra, poderea begiratzeko. Richard-ek, bere amaren sostenguarekin, irabazi
|
zuen
baina 1199an gerlan kolpatua izan zen eta hil zen. Alienor en azken semea, Jean" Lurralde Gabea", errege bilakatu zen.
|
|
1970eko legearekin Smig a Smic a bilakatu zen (Salaire minimum interprofessionnel de croissance). Lege horrek gutieneko soldataren izena kanbiatu
|
zuen
baina (eta sustut!) bere kalkulu moldea ere. Smic a inflazioaren arabera egokitua zen, Smig a bezala, baina
|
|
Horretako," Les outrances" deituak ziren, gerla hola nahi baitzuten eraman. Beste aldean, gobernuak ofizialki gerla segitu nahi
|
zuen
baina errealki ofentsibarik ez zuen eraman nahi eta gerlaren bukaera nahi zuen negoziatu. Gainera, errepublikano moderatuek zuten gobernua osatzen eta erradikalen beldurra prusiarren beldurra baino indartsuagoa zen.
|
|
Megy komandanteak indargarriak galdegin zituen baina ez zituen ukan. Orduan, gotorlekuaren ebakuazioa erabaki
|
zuen
baina bere gizonek ez zituzten armak utzi nahi eta borroka segitu zuten.
|
|
Maiatzaren 7an, Henrike IV.ak Pariseko blokeoa erabaki zuen. Uztailaren 27an, Pariseren kontra oldarra egin
|
zuen
baina gibelarazi zuten. Agorrilean, gosetea hedatu zen Pariseko karriketan (45.000 biztanle horrengatik hil ziren, orotarat 220.000 paristar baziren).
|
|
Aleman armadak gibelera egin behar ukan zuen, Moskutik 100 km arte, 650.000 gizon galdu zituen. 1942ko urtarrilaren 22an, sobietar armadak, Joukov en gidaritzapean, Moskuko bataila irabazi
|
zuen
baina nazi erregimenaren kontrako gerlaren hastapenak baizik ez ziren.
|
|
Iparraldeko armadak ez zuen Leningrad oldarrean atakatu. Hiria inguratzen
|
zuen
baina hornikuntza bide bat utziz (Ladoga lakutik). Hegoaldeko sobietar armadaren presiopean zen.
|
|
Urgentzia bat zen," emazteen lana gehien esplotatua" baitzen. Komunako gobernuak Emazteen Batasuna finantzatzea onartu
|
zuen
baina Elisabeth Dmitrieff ek ez zuen sekula lekurik galdeginen instituzioetan. Andre Leok, beste Komunako emazte buruzagi batek, ideia bereziak defendatu zituen La Sociale, La Commune eta Le Cri du peuple egunkarietan.
|
|
Noiztenka, Paule Mink eta Louise Michel-ek klubetan parte hartu zuten. Louise Michel-ek iraultzako klubean erregularki parte hartu
|
zuen
baina ere Montmartreko emazteen zaintza komitean. Gainera, Cri du peuple egunkarian idazten zuen eta, azkenean, Guardia nazionaleko 61 batailoian borrokatuko zen.
|
|
Gainera, Cri du peuple egunkarian idazten zuen eta, azkenean, Guardia nazionaleko 61 batailoian borrokatuko zen. Maiatzaren 1enean, Salbamen publikorako komiteak emazteeri borrokatzea debekatu
|
zuen
baina emazte anitzek ez zuten hori errespetatuko" aste odoltsuan" (Lissagarayk emazteen barrikada bat, Xuri plazan, aipatu zuen). Komunako emazteak engaiatu ziren azken memento arte, libroki eta, batzuetan, beren bizia emanez.
|
|
Ber mementoan, hegoaldeko liga bat sortu zen, 13 departamendurekin, Marseillaren gidaritzapean, baina gobernuak mugimendu hori indargabetu zuen. Tolosak ere xede bera
|
zuen
baina ez zen urrunago joan. Pariseko Komunak zuen mugimendu azkar bat hedatuko, partikularki hego ekialdean.
|
|
Trobadoreak gortean instalatu zituen, usaia berriak sarrarazi zituen, jateko (konfiturak), beztitzeko (kolore biziak, lepo zabaldurak...) edo joko sailetan (torneoak kudeatzen zituen). Frantziako gorteko giroa oso aldatu
|
zuen
baina ez zen denen gustukoa izan. Gorteko noble batzuek erreginaren" bizimolde arinak" kritikatzen zituzten.
|
|
Horrez gain nahi zuen bere kondu hasi eta ohartu zen saltzaile guti zirela zuzenean ontzietara ekoizpenak saltzen zituztenak. Hori ikusirik erabaki zuen enpresaren sortzea, martxoan proiektu berria abiatzekotan
|
zuen
baina hetsialdia izanez agorrilean hasi da.
|
|
Baina, ez zuen bere kusiaren, Condeko printzea, kartsutasuna erlisio mailan. 1577an, Condeko printzeak erlisione gerlak berpiztu zituelarik, Nafarroako Henrikek sustengatu
|
zuen
baina neurriz. Ez zituen Frantziako erregearekin harremanak osoki moztu nahi.
|
|
alokairuen luzamena, konskripzioaren ezeztapena, Elizen eta Estatuaren bereiztea, eskola laikoa eta kitorik dena, ogi egileen gaueko lanaren debekatzea, soldaten atxikitzeak debekatzea administrazio eta lanteg i etan," illegitimes" (ezkontzaz kanpoko haurrak) saila kentzea eta bizikidetza libroak onartzea. Komunak denbora guti ukan
|
zuen
baina neurri batzuk halere aplikatuak izan ziren. Partikularki, edukazio mailan.
|
|
Nafarroako Henrike premu bezala izendatzea onartu
|
zuen
baina baldintza batekin, katolizismoari konbertitu behar zen. Henrikek onartu zuen, bere kontseilari bati" Parisek meza bat balio du (ela)" erranez (leienda sinesten badugu!).
|
2022
|
|
Aipatu dugun inkestan, Michel Rocard Mitterrand baino posizio oso hobean zen, Giscard presidentea berdintzen baitzuen edo kasik. Horretako, urriaren 19an, bere kandidatura adierazi
|
zuen
baina Mitterrand deklaratu zelarik, azaroaren 5ean, bere lekua utzi zuen. Mitterrand sozialisten hautagaia zen baina borroka gogorra eraman behar izan zuen ezkerra nagusitzeko eta komunisten aitzinean izateko.
|
|
Baina 2007ko urtarrilaren 25ean, Le Canard Enchaine astekariak errebelazio zalapartatsuak egin zituen Filloni buruz, bereziki bere emaztearen fikziozko lanpostuez. Iraganean jada astekari horrek hautagai batzuen galtzean (Chaban Delmas 1974an edo Balladur 1995ean) eragina ukan
|
zuen
baina ez maila berean. Errebelazioak bat bestearen ondotik gertatuko ziren eta Fillonen kandidatura gero eta gehiago ahulduko zen.
|
|
Baina, bake akordioaren kontra zirenek, De Valeraren aldekoek, armak hartu zituzten, IRAko parte baten sostenguarekin, eta Dublingo justiziako palazioa hartu zuten. Collinsek negoziaketak idekitzea proposatu
|
zuen
baina De Valerak ez zuen proposamena onartu. 1922ko ekainaren 16ko hauteskundeetan, irlandarrek gehiengo zabala eman zuten bake akordioaren aldekoeri (92 diputatu lortu zituzten).
|
|
Ekainaren 10eko gauean, Koenigen soldaduak beren posizioetatik jalgi ziren, alemaniar eta italiar soldaduak atakatuz, britainiar indarreri juntatzeko. Sorpresa efektuari esker, planak funtzionatu
|
zuen
baina bilana latza izan zen. Frantzia Libreko lehen brigadako gizonen laurdena baino gehiago hil zen, kolpatuak edo preso eginak ere izan ziren.
|
|
Komunistek, Robert Hue-rekin, 1988ko emaitza hobetu zuten, %8, 6rekin. Jospin bozkatzea eskatu
|
zuen
baina eskuinak zuen abantaila. Jospin ek xantza guti bazuen baina esperantza atxiki zuen halere.
|
|
8: 09etan, japoniar ur hegazkin batek amerikar itsas-ontzi batzuren presentzia seinalatu
|
zuen
baina hegazkin ontzi baten presentzia bakarrik 8ak eta erditan ikusi zuen. Berantegi, Nagumo amiralarentzat.
|
|
Baina Hornet eta Enterprise amerikar hegazkin ontzietako hegazkinek Hiryu ren kontra eraso izigarri gogorra eraman zuten eta hondatu zuten. Yamamotok bataila segitzea pentsatu
|
zuen
baina sobera urrun zen eta berantegi helduko zen. Hiryuren galtzea jakin zuelarik, gibelera egiteko manua eman zuen.
|
|
zela eta deitu
|
zuen
bainan xoriak ez zuen deus entzuten eta mendiaren gainean pausatu zen.
|
|
Auziaren aktak Marie Claireren bide mingarria xehetasunetan kondatu zuten. Haurdunaldiaren diagnostikoa egin eta, ginekologoak abortua egitea onartu
|
zuen
baina 4.500 franko eskatuz, neurriz kanpoko dirutza Marie Claireren amarentzat, 2.300 franko irabazten baitzituen hilabetean (familia laguntzak kondutan hartuz). Orduan, amak, harreman batzueri esker, abortuak egiten zituen emazte bat atzeman zuen.
|
|
Coligny ren kontrako atentatua 1000 protestante bederen zeremoniarentzat etorri ziren, batzuk beren emazte eta haurrekin jinak. Nafarroako Henrik Valois-ko Marguerite, bere emaztea bilakatuko zena, katedralaren korua arte ekarri
|
zuen
baina elizatik jalgi zen meza ez segitzeko. Pariseko elizetan, apez anitzek ezkontza hori salatu zuten hitz izigarri gogorrekin.
|
|
Kennedyk ez zuen eraso militarraren hautua egin baina bortizkeriaren erabiltzea ez zuen batere baztertu (hor ere, grabaketek Kennedyk eraso militar bati berriz pentsatzen zuela egun zonbait berantago erakusten dute). Kennedyk posizio indartsu batean zela pentsatzen
|
zuen
baina ez zen hain egia, ez baitzituen informazio onak. Kuban 10.000 sobietar soldadu bakarrik bazirela pentsatzen zuen, egiazki 40.000 baziren.
|
|
Haurtzaroan eritasun grabeak (polio, tuberkulosia) ukan zituen baina bizirik atera zen. Mediku izan nahi
|
zuen
baina bere burasoek ez zituzten ikasketak pagatzen ahal. Orduan, aita bezala, irakasle bilakatu zen.
|
|
Hautagai nagusiak ez baitziren sekula presidente edo lehen ministro izan. Presidente zena, Jacques Chirac, presentatzen ahal zen (Konstituzioak ez zuen oraino debekatzen) eta luzaz suspentsea begiratu
|
zuen
baina, azkenean, martxoaren 11n, ez zela hautagai izanen deklaratu zuen. Egia erraiteko, ez zuen hautu handirik, eskuina beste lider baten inguruan jada bildua baitzen, Nicolas Sarkozyrenean.
|
|
Halere, Royal bigarren itzuliarentzat kalifikatu zen, lehen itzuliko bigarren izanez %25, 9rekin. Bi itzulien artean, François Bayrou-rekin, kanpaina ederra egin zuenak hauteskundeen hirugarren gizona izanez (%18, 6rekin), hurbiltze bat entseatu
|
zuen
baina zentroko liderra neutral egon zen. Bigarren itzuliko eztabaidan, Royal-en" haserre sanoen" kontra (ahalmen urriko haurren eskolatzeari buruz), Sarkozy estatu gizon" kalme" bat bezala presentatu zen.
|
|
François Mitterrand" ezkerraren hautagai bakarra" zen (komunistek ez zuten MendesFrance nahi). " Gaullismoa" azkarki kritikatzen
|
zuen
baina ere De Gaulleren" podere
|
|
De Gaullek jazarraldi hori gogorki erreprimitu zuen (jeneralak preso eginak izan ziren). Ordrea berriz ezarri
|
zuen
baina bazakien Aljeriako frantsesen sostengua galdua zuela. Ondorioz, sostengu hori gabe eginen zuen.
|
|
1960 hamarkada osoan familia plangintzaren aldeko mugimendu frantsesa borrokatu zen kontrazepzio librearen alde eta azkenean emaitzak lortu zituen. 1967an, Neuwirth legeak antisorgailuen saltzea legeztatu
|
zuen
baina baldintza murrizgarriekin. Adingabeek bakarrik beren burasoen baimenarekin erosten ahal zituzten antisorgailuak eta gizarte segurantzak ez zituen ordaintzen.
|
|
Aljeriar anitzen (lauetatik bat) desplazamendu bortxatua kanpamendu batzutara, zeinetan" frantses presentziaren ongiak" esplikatuak ziren (lurrak kenduak izan zitzaizkien aljeriar batzuri ere!), esplika zezakeen itxurazko giro lasai hori. Kanpamendu horietako bizi baldintza txarrak ezagutuak ziren Frantzian 1959tik goiti eta eskandalua probokatu
|
zuen
baina 1960an gero eta aljeriar gehiago igorriak ziren leku horietara. Frantses armadak mugak kontrolatzen zituen, patruila anitzekin, baina, Marokon eta Tunisian, aljeriar armada bat berriz eraiki zen, borrokatzeko prest mementoa presentatuko zelarik.
|
|
Uztailaren 2an, Aljeria independente bilakatu zen. Aljeriak bere libertate berria ospatu
|
zuen
baina gerlak 400.000 baino gehiago hil egin zituen (gehienak, eta ausarkian, aljerriarrak baina ere 24.614 frantses soldadu, gainera milioi bat frantses Aljeriatik joan ziren eta dena galdu zuten). Aljeriak bere independentzia lortu zuen odoletan eta nigarretan.
|
|
Halimik" emazte guzien izenean", auzitegiari" kuraia hautatzea" eta akusatuak hobengabe ekartzea eskatu
|
zuen
baina ez zuen emaitza hori osoki lortu. Urriko auzian, Marie Claire hobengabe ekarria izan zen baina motiboa ez zen batere Halimik aitzinatu zuena, jujeak 16 urteko neskak" ez (zuela) libreki eta borondatez" abortua hautatu deklaratu baitzuen.
|
|
Jujearen arabera, Marie Claire" morala, familia eta sozial hertsaduren" pean izan zen eta, influentzia horien aitzinean," ez (zuen) buru egin ahal izan". Marie Clairek aldi anitzez libreki hautu hori egin zuela deklaratu
|
zuen
baina jujeak ez zuen neska gaztearen hitza kontuan hartu. Mentalitateak kanbiatzeko, bazen oraino bide egiteko!
|
2023
|
|
Jada biharamunean, irailaren 12an, bere administrazioari" Saddamek hori egin" zuenez edo horretan" parte hartu" zuenez galdegin zuen. Condoleeza Ricek, memento horretan segurtasunezko galdeentzat kontseilaria zena, ez zela loturarik pentsatzen
|
zuen
baina James Woolsey k, CIAko buruzagiak," ezkontza fruitutsu bat bazela Sadam Hussein eta Ben Laden en artean" erran zuen. Azkenean, ez zen lotura argirik atzeman, baina elkarretaratze
|
|
Gisa hortan, Chartres-etik zuen bigarren mundu gerlaren hastapena bizi izan eta, 1939ko irailetik goiti, mobilizazio orokorra antolatu. Moulin ek, 40 urte justu ospatu zituenak, mobilizatua izatea hiru aldiz eskatu
|
zuen
baina hiru aldiz errefusatua izan zitzaion. Orduan, bere prefekturatik zuen, 1940ko ekainean, Frantziaren hondamena bizi izan.
|
|
CIAren 2002ko urriaren txosten sekretu batek, amerikar presidentearen arabera, mehatxu hori erakusten zuen. Tony Blair-ek, Erresuma Batuarentzat, amerikar bertsio hori berehala sostengatu
|
zuen
baina Nazio Batuetako Segurtasun Kontseiluko beste hiru herriek (Frantzia, Txina, Errusia) ez zuten batere ber ikusmoldea. Froga argiak nahi zituzten ukan eta ez amerikar txosten sekretu baten konklusio zenbait.
|
|
Orduan ustekabeko kolpe bat egin zuen, Kasparovek ez zuena batere ulertu. Akats sinple bat egin
|
zuen
baina munduko txapeldunarentzat ez zen akatsik, ez ere ustekaberik eta makinaren hautuan zentzu gorde bat bazela segur zen. Biharamunean Kasparov nahasarazi zuen eta hunek 45 kolpean abandonatzea erabaki zuen, pentsatuz ez zela beste hauturik.
|
|
El Alameineko batailak (aipatua nuena joan den urtean), aliatuen garaipenarekin, durunda (oihartzun) handia ukan
|
zuen
baina 2 mundu gerlako destinoa ez zen Ipar Afrikan jokatuko baina bai Ekialdeko frontean. 1941eko ekainean, Alemaniak Sobietar Batasuneko inbasioa abiarazi zuen (Barbarossa operazioa, aipatu nuena 2021eko ekainean).
|
|
Stalinek etsaia 1942 urtean garaitzen ahal zitekeela pentsatzen
|
zuen
baina bere anbizioa sobera handia zen. Etsaia ez zen hola garaituko baina halere, 1942ko martxoan eta apirilean," Armada gorria" aitzinatu zen 100 kilometroz zentroan eta 300 kilometroz hegoaldean.
|
|
Ber arrazoientzat, 1978ko abenduaren 6ko erreferendumean, abstentzioari dei egin zuen eta euskaldun herritar gehienak (%55) abstenitu ziren. Estatu osoan, bozkatzaileen %88k baietz bozkatu
|
zuen
baina abstentzioa aski azkarra izan zen (%33). Errepublikanoek eta independentistek ezetz bozkatu zuten edo abstenitu ziren baina ere, arrazoi kontrakoekin, eskuin muturreko militanteek edo elizgizon inportant zenbaitek (eta lehenik Espainiako kardinal primatuak).
|
|
1940ko ekainaren 17an, alemaniarrak Chartres-era sartu ziren. Jean Moulin prefetak preso hartua izaitea pentsatzen
|
zuen
baina alemaniarrek beste plan bat bazuten, prefeta erabiltzea ordena publikoa begiratzeko. Moulin lan horren egitera engaiatu zen baina ez bere baloreen kontra joanez.
|
|
1962an, munduko kopa berriz irabazi
|
zuen
baina bigarren partidan kolpatu zen eta ez zuen beste partidarik jokatu. Garrincha izan zen 1962ko sakratzearen gizon handia.
|
|
Allendek etsai anitz bazituen armadan eta partikulazki aitzindaritza goreneko ofizierretan. 1973ko ekainaren 29an, erregimen blindatu batek jada Monedako palazioa atakatu
|
zuen
baina Prats jeneralak, armadako komandante burua, Allenderi leial zena, altxamendua erreprimitu zuen. Uztailean, kamioilariek herria berriz blokatu zuten.
|
|
Salvador Allende 1945ean senatuan sartu zen. Erran bezala, kargu hori 25 urtez begiratu
|
zuen
baina bozka eremuz hiru aldiz kanbiatu zen. Ez zen bere hautua izan baina bere alderdiaren baitan zituen kontrakoena.
|
|
1943ko uztailaren 24an, Mussolini arrastatua izan zen eta, biharamunean, VictorEmmanuel III erregeak Badoglio marexala izendatu zuen gobernuko presidente gisa. Badogliok gerlaren bukaera nahi
|
zuen
baina bazekien ez zuela publikoki erraten ahal, Hitlerren haserrea ez probokatzeko, alemaniar soldadu anitz baitzen oraindik Italian. Orduan, Hitlerri" gerla segitzen" zela erran zion eta, ber mementoan, aliatuekin negoziaketa sekretuak eraman zituen.
|
|
Momentu batez, ateratzea erabaki zuen, ibili zen eta bat batean suziri biziki erraldoi bat atzeman zuen. Oraino ere barnean sartu nahi
|
zuen
baina jakinez goizago zer gertatu zitzaion, beldurtua zen. Aitzinatu zen ikusteko nor izaiten ahal zen.
|