|
2000
|
|
|
nahikoa sufritu, eta gainera heriotza baten karga ez zion, ba, zamatu? Alde batetik ulertzen
|
zuen
Maiteren jarrera, ze, nahiz eta berak kontrakoa esan, bere alaba hilda zegoenik ez zuen behar bezala onartu, eta noski, arrazoiak behar zituen hutsune hori justifikatzeko. Gero, hortik aurrerako pausoak errazak dira:
|
|
2001
|
|
|
‘Zergatik? ’ galdetu
|
zuen
Maitek ere errime.
|
|
|
‘Zatoz ba! ’ esan
|
zuen
Maitek, zutiturik.
|
|
|
‘Hor beheko hondartzara, ’ esan
|
zuen
Maitek.
|
|
2004
|
|
|
" Ez da hori," doinua pixka bat eztitu
|
zuen
Maitek;" hor malda behera hasten da eta, txakurrek hanka jasotzen dutenean, txizerreka dendaraino etorriko da."
|
|
2007
|
|
|
Salaketa horren harira Maite Aristegik adierazi zuen urte eta erdi pasatu dela azkeneko epaiketa egin zenetik eta epaitza badagoen arren, azken orraztuak eman eta behin betiko sententzia argitara eman arte beste hilabete bat pasa litekeela gainera zuen. " Sufrimendu nahikoa ez bada izan, horrek luzatzen du" adierazi
|
zuen
Maite Aristegik. Udalbiltzan parte hartzeagatik auziperatu dituzten 20 lagunen egoera ere aipa du lantaldeak.
|
|
2009
|
|
|
Auzitegiaren Gobernu Aretoak ez du ikerketa hasiko epailearen aurka. Velascok aske utzi
|
zuen
Maite Aranalde ETAko preso ohia, Frantziak espainiaratu eta gero.
|
|
|
Velascok aske utzi
|
zuen
Maite Aranalde ETAko preso ohia, fidantzapean, Frantziak espainiaratu eta gero.
|
|
|
Olaetako udaletxeko alondegian giltzapetu zituzten, eta Maite bisitan joan zitzaion. Teresa preso eramandakoentzako dirua eta zigarroak biltzen aritzen zen ezkutuan, eta kartzelan zeukan mutil lagun bati herritarren artean bildurikoa eramatera joan zenean ikusi omen
|
zuen
Maite. Ni ez nintzen joan.
|
|
|
Erakunde publikoen erreformarekin, Ipar Euskal Herria, berriz ere mapatik desagertzeko arriskuan? egon daitekeela azpimarratu
|
zuen
Maite Goienetxe Batasuneko kideak. –Parisen boterea gehiago zentralizatu nahi dute, eta horretarako makro eskualdeak sortuko dituzte?.
|
|
|
2008an egindako lanaren txostenaz gain, Genero berdintasuna hitzarmen kolektiboetan izeneko ezohiko txostena aurkeztu
|
zuen
Maite Errok atzo. Txosten hori egiteko 2007 bukaeran EAEn indarrean dauden sektorekako 135 hitzarmen kolektibo aztertu ditu.
|
|
2010
|
|
|
Alabaina, urriaren 12an Ameriketako herrialde askok Espainiako inperiotik askatu zireneko eguna ospatzen dute ere bai eta, arratsaldeko martxa berdeak beste ospakizun horri etengabeko aipamenak egin zizkion: Duela 200 urte hasitako askapen prozesu haiek ospatu nahi ditugu eurekin... eta guk independentzia nahi dugula eta luze baino lehen lortuko dugula aldarrikatu!, azaldu
|
zuen
Maite Aristegi sareko kideak.
|
|
|
Plaza jendez lepo zegoela, Txileko, Argentinako, Uruguaiko eta Mexikoko euskal diasporako ordezkari zenbaitek igorritako mezua irakurri
|
zuen
Maite Aristegik. Bertan, diasporako ordezkariek aldarrikatu dute Euskal Herria denen artean eraikitzeko beharra dagoela:
|
|
|
Garaiko pertsonaiarik nabarmenenak elkarrizketatzea
|
zuen
Maitek gustuko; horrela, kamaren aurrean, denetarik pasatu ziren: Dongaitz, Durruti, Lemoine, Boudon... pilotariak, Kanblon kontrabandista, Jeanine Elizetxe pilotoa, Etxahun Iruri pastoralegilea, Mattin, Xanpun, Ezponda, Mixel Xalbador. bertsolariak.
|
|
|
Etxera kontu handiz sartu arren, mihiseen igurtzia entzun zuen Oliveirak. Begi bat irekita lo egiten
|
zuen
Maitek. " Mutil hau..." entzun zuen ohetik zetorren ahotsa," ume lotsagabe hau...".
|
|
|
Irratia piztuta zegoen artean, oso apal. Asteak ematen zituen piztuta, inori axola ez zitzaion kalakan; esatariak ere ez
|
zuen
Maiteren etxean inorentzako hitz egiteko eragozpenik. Pixka bat ozenago jarri zuen Oliveirak, benetan zerbait esaten ari ote ziren jakiteko irrikaz.
|
|
|
– Hau Pepelu da, lagun bat –esan
|
zuen
Maitek.
|
|
|
– Has zaitezte –agindu
|
zuen
Maitek.
|
|
|
Iturria ireki
|
zuen
Maitek.
|
|
|
Gurina ogitan zabaltzen ziharduen, auzo osoa elikatzeko tamainan, potoa ogi xerra bakarrean husteko beldurrik gabe. Aulkitik altxa eta hozkailua zabaldu
|
zuen
Maitek, beste poto bat hartzeko. Harrituta geratu zen Oliveira, ama bata batez jantzita ikusi zuenean.
|
|
|
– Raul! –oihu egin
|
zuen
Maitek.
|
|
|
Hanka sartze handia litzateke han esertzea. Goizean irtetean sustoa hartuko
|
zuen
Maitek, eta aste luzeko isilaldia sortuko litzateke, beti bezala: enkontrua, desenkontrua, isiltasuna, enkontrua berriz.
|
|
2011
|
|
|
Hatzarekin ukitu zuen tatuajez jositako azal urrekara hura. Antza zenez, silikonaz puztutako panpina hark ordezkatu
|
zuen
Maite gaixoa, Julenen azken garaietako neska laguna. Azken begirada bat bikini gorriari, argazkiak tiraderara itzuli eta bere logela zaharretik atera zen Mikel.
|
|
|
Ederra jokaldia! Julenek denbora behar
|
zuen
Maite aurkitu eta heroina berreskuratzeko. Mundu guztiak hiltzat joz gero, Julenek astia eta askatasuna izanen zuen titirik gabeko urdanga hori bilatzeko.
|
|
2012
|
|
|
Udal talde guztiek parte har dezakete organo honetan; ondorioz, egiten ez duenak horretan lanik ez egitea erabaki duelako da, bertzerik gabe». Halaxe adierazi
|
zuen
Maite Iturre NaBai 2011ko zinegotziak maiatzaren 15ean eskainitako prentsaurrekoan. Asun Fernandez de Garaialde parlamentaria izan zuen ondoan.
|
|
2013
|
|
|
Madrilgo Soto del Realen zegoelarik, goizeko ordubatean urak bota eta ziegako txirrina (garitarekin komunikatzeko interfonoa) jo
|
zuen
Maite Diaz de Herediak. Inork ez zion erantzun, ezta hurrengo lau orduetan ere, txirrina jo eta jo egon zen arren.
|
|
|
Lasterketa heltzeko minutu batzuk falta zirenean, «oso urduri» zeudela aitortu zuten. «Lekukoa eramatea oso berezia da euskaldun batentzat», esan
|
zuen
Maite Aragonek; «Hasiberriak bezala gabiltza, ia lorik egin gabe». «Erantzukizun handia da», gehitu zuen Gloria Ugartek.
|
|
|
Horietako asko, autismoa duten pertsonei bizimodua errazteko oso erabilgarriak. «Guztira, 52 eragile daude klusterrean, eta erabiltzaileen elkarteak daude tartean, guretzat oso garrantzitsua delako haien ikuspegia izatea», azaldu
|
zuen
Maite Aiestaran antolatzaileak. Altzariak, sukaldeko tresnak, ortopedia eta software aukera askotarikoak.
|
|
|
" Emakumeen sexualitatea tabua zen garai hartan, ez zen horretaz hitz egiten. Horren gaineko hitzaldiak eta egiten genituen, eta liburuak salgai jarri ere bai, gaiari buruzkoak", kontatu
|
zuen
Maite Lopetegik.
|
|
2014
|
|
|
Euskarazko blogosfera txikia baina aktiboa dela nabarmendu
|
zuen
Maite Goñik. " Hasieratik mundu horretan hasi ziren euskaldunek argi eduki zuten edukietan egin behar zela apustua; ez zegoen B aukerarik".
|
|
|
Re animator eko buru moztu berpiztuaren irudia akorduan, Maiteri berdin egiteko baimena eskatu zion. Algara bat egin
|
zuen
Maitek, eta bi bular txiki hazi berriak agerian utziz elastikoa altxatu zuen. Hil egingo zela uste zuen Xabik.
|
|
2015
|
|
|
–Lehenbailehen joan behar genuke laguntza bila?, esan
|
zuen
Maitek, idazkari prestuari dagokion legez.
|
|
|
–Nik bai, esan
|
zuen
Maitek?. Baina hemen ez dago koberturarik?.
|
|
|
–Nik uste ederra bota behar digula oraindik?, esan
|
zuen
Maitek, beti bezain baikor.
|
|
|
Planari, baina, zuloak agertu zitzaizkion berehala: . Ni ez naiz ausartzen mendi bide horietan gidatzen?, esan
|
zuen
Maitek.
|
|
|
Frankismoaren garai gogorrak ziren, haatik, kantagintzan ere zentsura izigarriarekin, eta politikoki egoera kaskarra, Burgoseko auziaren mementoetan bereziki. Mugaz alde huntara etorri behar izan
|
zuen
Maitek eta laster Pariseraino ere joan zen, han zuela senar bilakatuko zaion Jokin Apalategi ezagutu. Han ere grabatu hiru diska berri, baldintza hobeagotan, lauzpabost kantutakoak bakoitza, 1971n eta 1972an, Paulo Iztuetaren poemak, Bernat Etxeparerenak, eta Maitek berak sortuak, Burgoseko auzia eta Eustakio Mendizabal bereziki gogoan.
|
|
|
Bi partida borrokatuak ikusi dira. Lehenean, Marie Amestoy eta Mirentxu Hirigaray nagusitu zaizkie 40/ 38 Amaia Etcheleku eta Martta Hirigaray ri (Martta k ordaintzen
|
zuen
Maite Ruiz de Larramendi). Bigarrenean, Argia Olçomendy eta Marielle Carrerek irabazi diote 40/ 34 Bernadette Oxoby (hunek ordaintzen zuen Maider Mendizabal) eta Claire Dutaret i.
|
|
2016
|
|
|
2015 urtearen balorazio «positiboa» egin
|
zuen
Maite Iturbe EITBko zuzendari nagusiak atzo Donostian, nahiz eta ETBk 2015 urtean bere historiako ikusle datu txikienak izan dituen, eta nahiz eta Iturbek berak aitortu taldeak «ekonomia atzeraldi luzearen ondorioak» jasan dituela. 2015eko txostenean datu on bat topa daiteke, Tabakaleran egindako agerraldian oharkabean pasatu zena:
|
|
|
bere boto emaileendako?. Egun berean, beste prentsaurreko bat eman
|
zuen
Maite Esporrinek (PSN), eta hauxe nabarmendu zuen: –Eraginkortasunik gabekoa, etsigarria eta sektarioa izan da udalaren kudeaketa.
|
|
|
Horrexegatik ere hartu zuen kafea arestian, halakorik ez gertatzeko. Orduantxe ikusi
|
zuen
Maite Odriozola beragana hurbiltzen, haserre bizia begitartean. Joxemari Lazkanoren esaldi berberak errepikatu zizkion gutxi gorabehera, plagiatu balizkio bezala.
|
|
|
Egia erran, elkar ezin ja handi baten lantzen, Donostian, Bilbon, Gasteizen eta Iruñeannan ere irekitzeko asmoz. Ontsalaz, Baionan Pannecau karri ideki (ireki) zituzten megadenda handien gisarako bat Baiosaneraino helduak izanik, Antton Pocheluk eta biok, Zabalentegi bere senarraren ordezkatzeko, beronek, Donostiako fakul dendan gurekin lan egiten
|
zuen
Maite Idirin ez genuen langile bezala gurekin hartu nahi denda berrian. Artetik errateko, Maite Idirin liburu dendan langile gisa sartua zen Jokin Apalatatean, soziologia irakasle postu bat eskuratu zuelarik.
|
|
2017
|
|
|
Burges familiako alaba izateko edo agian horrexegatik erreparo gutxi eduki ohi
|
zuen
Maitek larru kontuetan. Seme alabarik egiteko gogorik, bestalde, inoiz ez zuen sentitu; inoiz ez, egun hartara arte.
|
|
|
Hurrengo zortzi hilabeteetan asko eta asko zenbatu
|
zuen
Maitek, bizitza osoan zenbatu ez zuena zortzi hilabete eta bost egun luze eta amaiezin haietan egin zuen. Esperoan egotea eta desesperoan jaustearen muga zorrotzean, hamabost aldiz egin zuen ernaltze froga botiketan, hamahiru kilo eta erdi galdu zituen, hogeita bat bider lantokian huts egin zuen aitzakia merkez, eta inoiz baino gehiagotan joan zen mutilarekin zinemara, zehazki hirutan.
|
|
|
Baina istorioa ez
|
zuen
Maitek hor amaitu nahi izan. Eta kontatu zuen nola momentuko egunak zenbatzetik iragandakoak zenbatzera pasatu zen.
|
|
2018
|
|
|
Gaizka lasaiago sartu zen etxera, ate nagusitik. Anbulantzian irtengo
|
zuen
Maiteren etxetik, handik ordubete eskasera.
|
|
2019
|
|
|
Abesbatza antolatuta zeukaten ordurako, eta kanta hura ere sartu zuten zerrendan. Erraz ikasi
|
zuen
Maitek doinua, eta paper mutur batean jaso zituen hitzak. Aldameneko kartzelariak ez zekien zer egin:
|
|
2020
|
|
|
Errondaren muturretako batean Muñoz Maria kalea dago, eta, bertan, Soiz 3 taberna. Han ere pertsiana beheraino jaitsi
|
zuen
Maite Casanuevak. Ia berrogei urte daramatza ostalaritzan, eta azken seiak egungo negozioa gobernatzen.
|
|
|
Ni saiatu nintzen biak zoriontsu egiten, baina gure aitak... orain ere oinutsik utzi nau, galtzerdiak bistan. Ez dizut esango non amaitu
|
zuen
Maiteren portatilak. Zu gabe, Maite gabe, eta gure aitari bost.
|
|
|
Nagusiak esan dit ez baditut zerrenda guztiak biharko ordenatzen, hartzeko oporrak denboraldi baterako! Gogoan al daukazu zer esan
|
zuen
Maitek ere joan aurretik. Oporraldia behar zuela.
|
|
|
Atxilo dauden errepublikazaleei lagundu izana bihurtzen da Teresaren ideologiaren erakusgarri: " Teresa preso eramandakoentzako dirua eta zigarroak biltzen aritzen zen ezkutuan, eta kartzelan zeukan mutil lagun bati herritarren artean bildurikoa eramatera joan zenean ikusi omen
|
zuen
Maite" (83). Azkenik, plaza erdian makurrarazten dutenean argitzen da bilera klandestinoetan parte hartzen zuela, antolatua zela:
|
|
2021
|
|
|
Anitz gorabehera eta sufrikario Piarres-ek jasan ditu, horier ihardukitzeko gain gainetik lagundu du beti ondoan
|
zuen
Maite espos lagunak, artatu, bere aitzinean eman dion azken hatseraino, semeak eta alabak beren ahal guzia ekartzen ziotela. Bizitzak ez du Piarre bere gaztetasunean gastatu, lehenik aita galdurik 14 urte zituelarik, gelditu zen ama eta 7 haurride gazteago zirenekin, etxaldeko lanak hor zirela jarraitzeko.
|
|
|
Hizkera arruntean posible da ponte izenarekin posesiboa erabiltzea ere: Peru gurea Londresen; Non dabil zuen Andoni?; Bai alferra
|
zuen
Maite! Edo erakuslea:
|
|
|
Bestalde, bi ustezko informatzaileak izan ziren 2012 kondenatuak eta 2018an askatuak. Andoainen ‘Kalera kalera’ elkarteak egin zien ongi etorria salatu
|
zuen
Maite Pagazaurtunduak, eta Fiskaltzak ikertu zuen.
|
|
2022
|
|
|
" Zerbait berria ezagutzeko gogoak" eraman
|
zuen
Maite Zalduegi munduan barrena bidaiatzera. Granadan itzulpengintza ikasketak burutu ondoren egin zuen bidaietako batean brasildar batzuk ezagutu zituen, eta haien herrialdea ezagutzera abiatu zen; zazpi hilabeteko bidaia izan behar zuena luzatu, eta bertan errotu da 44 urteko debarra.
|
|
|
Xabier Irujo Renoko Unibertsitateko Euskal Ikasketen Zentroko zuzendariak bidalitako mezuak kokatu zuen, berriz, eguneko aldarrikapena bere «testuinguru kronologiko eta historikoan», Frantziako iraultzatik hasi eta joan den mendera arteko bidea eginez. «Ezin dugu aurrera egin iraganera begiratu gabe, eta ezin dugu gure herri honen geroa eraiki ez bada euskal errepublika bat osatuz», adierazi
|
zuen
Maite Garmendiak, Irujoren hitzak bere eginez.
|
|
|
Azken urteko balantzea aurkeztu zuen Paris 365 jangela solidarioak Iruñean, atzo. Egiten duten lana beharrezkoa den aztertzeko tresna bat dela azaldu
|
zuen
Maite del Campok, Gizakia Herritar fundazioko presidenteak: «Desagertzeko sortu ginen, baina, zoritxarrez, oraindik ez gara desagertuko».
|
|
|
Duela hiru urte eta erdi «Agur, Asiron, agur» abestu
|
zuen
Maite Esporrini adio esateko ordua iritsi da. Berez, 2019an haren ibilbidea amaitutzat ematen zuten askok, baina boz haietan uste baino emaitza hobea lortu izanak lau urtez luzatu diote bizitza politikoa.
|
|
|
Bozketaren aurretik Enrique Maia alkateak hartu zuen hitza, eta 18.34aren bueltan iritzi zen lema bira. PSNko udal bozeramaileak berriro eskatu zuen hitza. Haserre hitz egin
|
zuen
Maite Esporrinek eta UPN zein Navarra Sumaren aurka egin zuen, eta EH Bildu eta Geroa Bairekin bat egingo zuela iragarri zuen alkatearen jarrera arbuiatzerakoan.
|
|
|
Denborarekin jendea ohitzen zen hartara ere, baina ez zen goxoa. Eta karamelu fabrikako gozotik tabakoaren mikatzerat joan zenean negar aunitz egin
|
zuen
Maitek. " Lehen eguna negarrez gogoratzen dut.
|
|
|
Matiasek kristalezko atetik ikusi zuen emakumea estutu egiten zela. Gorputzaren goiko erdia makurtu
|
zuen
Maitek telefonoa belarrian eusten ari zela. Matias zutitu egin zen zetorkionari aurre egiteko prestatuz.
|
|
|
Orduan erreparatu
|
zuen
Maite eta Xabierrengan. Berehala ezagutu zituen Ilargik erakusten zizkion argazkietatik.
|
|
|
Matiasen lehenengo intentzioa eskua estutzea izan bazen ere, ez zuen horrelakorik egin. Negar batean hasi zen, aho irekia asko okertuz eta bere eskutik helduta eserita jarraitzen
|
zuen
Maiterengana makurtuz. Gertatzen ari zena ikustean Xabierrek urratsa eman zuen bere aitarengana, baina gero atzera egin eta, burua makurtu ostean, zertxobait urrutiratu zen, korridoretik irten gabe.
|
|
|
Erizainen bat agertu eta biak zeuden erne, zer keinu, zer arrasto antzeman alaba hobera edo okerrera egiten ari zen jakiteko. Erizaina gela barruan ibili ostean berriro kanpora irten zen lehenengo aldian, Matias zutik jarri eta erizainari galdetzera zihoala, eserita jarraitzen
|
zuen
Maitek buruarekin ezetz egiten zuela ikusi zuen, indar handirik gabe. " Hobera egiten ari dela uste duzu?" galdetu zion hala ere.
|
|
|
Urratsa atzera eman
|
zuen
Maitek, iraindu balu bezala. Matias korridore hartako komunean ezkutatu eta, handik atera zenean, ezer gertatu ez balitz bezala hurbildu zitzaion Maite.
|
|
|
Txalo bakarra jo
|
zuen
Maite irribarretsu batek, eta Matias ere irribarre egiten ahalegindu zen. Matiasi, begirada albo batera desbideratzean, Xabier buruarekin astiro baietz egiten agertu zitzaion begien aurrean.
|
|
|
Mo". Matiasek zigarro bat erretzera jaikiko zela iragarri zion begiratu besterik egin ez
|
zuen
Maiteri.
|
|
2023
|
|
|
Orain dela gutxi, genealogia feministak artean duen garrantzia azpimarratzen zuen tesi baten aurkezpenean egon nintzen. 90eko hamarkadako Euskal Herrian gorputzaren inguruan egindako artearen azterketa sakonean, aurreko emakumeen esperientzia eredu moduan erabiltzea zein garrantzitsua den azaltzen
|
zuen
Maite Luengoren tesiak. Orain, Xare Alvarezek Bilboko La Tallerren jarri duen erakusketa ikusten ari naizela, argi eta garbi ikusten ditut emakume horiek ehundutako sarearen eraginak.
|
|
|
Emakunderen berdintasun saria eskuratu zuen iaz, esaterako. Hala adierazi
|
zuen
Maite Asensio kazetariak: «Lortu dugu feminismoa euskaraz jorratzea, lortu dugu hainbat eztabaida eta hausnarketa mahai gainean jartzea, eta, zergatik ez, lortu dugu gure inguruko iruditeria sozial eta politiko batzuk ere eraldatzen hastea.
|
|
|
Hain zuzen ere, Sundancen Epaimahaiaren Sari Nagusia jaso
|
zuen
Maite Alberdiren La memoria infinita/ The Eternal Memory lanak, World Cinema saileko dokumentalen kategorian. Alzheimerraren aurka borrokan dabilen bikote bati buruzko ez fikziozko lan bat da.
|
|
|
Bestalde, alkateak eskertu egin
|
zuen
Maite Quintanillak emandako pausoa, hezkuntzan duen irakasle postua aldi baterako lagako duelako, zinegotzi moduan lan egiteko.
|
|
|
" La politique en basque nest pas la mme chose qu’en français" (Politika ez da gauza bera euskaraz eta frantsesez), erraten zuten. Garaiko polizia komisario bat barrandan
|
zuen
Maitek, ea zer aipatzen zuen aferaz, bai baitzekien Barnetxek aipatu nahi zuela Burgoseko auzi hori, zelatari bat zuelako Maiteren ekipoan. Pentsa nola ziren aferak.
|