|
2020
|
|
|
Abertzaleen artean euskarari eman beharreko lekuari zegokionez, Txillardegik erantzun zion bera erresistentzian norbait izan zen artean, ahalegindu zela euskarari duen garrantzia aitortzen, baina, orduan, Belgikan zegoenez gero Frantziatik kanporatua izaki, ezin
|
zuela
ezer egin. Eta jarraian honako hitz esanguratsu hauek idatzi zizkion:
|
|
2021
|
|
|
" Hainbesterainoko indarra zuen, non une hartan arindu egin baitzizkidan nire gogoeta saminak. Eta bazirudien ez
|
zuela
ezer egin. Bere oinez baliatzeko jarreraz aldatzea salbu horretan denak harritu gintuen haren bizkortasunak, haren gelditasuna baizik ez dut gogoratzen.
|
|
2022
|
|
|
Orduak eman ditu, tarteka asko sufrituz. Jaun Garziak min aurpegia erakutsiz alabarengana joateko keinua egin zuen, baina alferrik ezin
|
zuela
ezer egin konturatuta berriro eseri zen eskuez aurpegia estaliz. Azenarik, gizonaren sufrimendua handitu zuela konturatuta, aldatu zuen bere adierazpena.
|
|
2023
|
|
|
Elizaren diziplinaz liburuxka bat idazteko eskatu zion Antonek Luterori eta Luterok esaten zion lan gehiegi zuela. Alde batetik, etengabe gutunak idazten ari zela; gainera, printze gazteei mozkorkeriari buruzko liburu bat agindu ziela; Sakramentarioen kontrako idatzi bat ere agindua zuela; beste batzuek Biblia osoari buruzko iruzkin bat eskatzen ziotela; bitartean, ez
|
zuela
ezer egiten. Bazter guztietatik presioa egiten ziotela kezkaz beteriko bizitza bat eramateko.
|
|
|
Mansfeld dik idatzi zion Luterok Katalinari otsailaren 1ean; esaten zion berrogeita hamar judu baino gehiago bizi zirela Eisleben en; arazo nagusiak konpontzean, juduak erbesteratzen ahalegindu behar zuela. Alberto kondea haien etsai zela, baina inork ez
|
zuela
ezer egiten eta hari lagundu nahi ziola, pulpitutik juduei buruz hitz eginez. Naumburg eko garagardoa edaten zuela eta horrek komunera sarritan joatera behartzen zuela.
|
|
|
Otsailaren 20an hiriko kontseiluak, Hautesleari baimenik eskatu gabe, premiazko eskaera bat bidali zion Luterori, Wittenberg era itzul zedin. 1522ko martxoaren 5ean, Luterok gutun bat idatzi zion Frederiko Saxoniako dukeari; esaten zion Wittenberg era zihoala, printzeak eman ziezaiokeen baino babes handiagoarekin; negozio horretan ezpatak ezin
|
zuela
ezer egin; Jainkoak bakarrik esku har zezakeela; ordura arte asko egin zuela Luterorengatik, baina aurrerantzean ezer ez egiteko; printze moduan Enperadoreari obeditu behar ziola. Wittenbergera bidean Kessler ekin topo egin zuen eta Kessler ek Lutero honela deskribatu zuen:
|
|
|
Gauguin Arlesera heldu zenerako haren gelan eguzki loreen koadro ugari jarriak zituen Vincentek, ongietorria egiteko. 1888ko urriaren 24an (557) Arlestik idatzitako gutunean Vincentek esaten zion Theori Gauguin osasun onarekin heldu zela; berak baino itxura hobea zuela; oso interesgarria zela gizaki bezala eta lan handia egingo zutela biek; Gauguin pozik zegoela Theok haren lan bat saldu zuelako; Vincentek ezin
|
zuela
ezer egin bere lanak saltzen ez baziren; egunen batean kostatu zirena baino gehiago balioko zutela koadro horiek. Agonikoa zela beretza bere koadroen eskaerarik ez egotea.
|
|
|
Egun berean Gauguin-ek Arlestik bidalitako telegrama jaso zuen Theok, Vincent gaizki zegoela esanez; Theok berehala hartu zuen trena eta Arlesko Hotel Dieu ospitalera joan zen; han krisi sakonean aurkitu zuen Vincent eta harekin egon zen. Theok Johannari idatzi zion esanez tarteka ongi jartzen zela Vincent, baina berehala murgiltzen zela filosofiako eta teologiako buruhausteetan; une horietan inork ezin
|
zuela
ezer egin haren oinazea arintzeko. Rey doktoreak Vincenten egoera hobetzea lortu zuenean, berriro Parisera itzuli zen Theo.
|
|
|
Theo hasia zegoen pentsatzen Vincententzat egokia izango zela negua erietxean ematea eta udaberrian landara joatea. 1889ko irailaren 18an (T17) Paristik idatzitako gutunean Theok Vincenti esaten zion kezkatu egiten zela hain modu frenetikoan lanean ikusten zuenean, akitua gelditzen baitzen; ulertzen
|
zuela
ezer egin gabe egotea astuna zela beretzat, batez ere gustuko lagunik ez zuenean; baina, Parisera joanez gero, nerbioetatik nahastuko zuten lagunekin topo egin zezakeela; galdetzen zion ea erietxe batean egon nahi zuen negua pasatu arte eta orduan landara joan pintatzera; emateko erantzun kategorikoa galdera horri; Johanna ongi zegoela, haurraldiaren erdian.
|
|
|
Theori esaten zion ez zela besteak bezalakoa, baina zama guztia haren bizkarrera bota beharrak etsipenera eramaten zuela; aitortutakoa baino zor handiagoarekin amaitu zuela azken urtea; zor asko ordaindu zituela, baina gehiago zituela; Rappard i ordaindu ziola zor ziona, baina harekiko zor berria zuela; baldintza txarretan ari zela pintatzen, pinturarik lortu ezin zituelako, aurreko pinturak ordaindu gabe baitzituen. Sienez eta haurrez oso arduratua sentitzen zela, baina ezin
|
zuela
ezer egin; harengandik bereizi ordez, harekin ezkondu eta herri txiki batera joan behar zuela bizitzera; horrela hura salbatuko zuela eta bere herstura amaituko zela; ez zegoela seguru Sienen jarreraren atzean haren familia zegoen edo apaiza katoliko bat zegoen. Aitak idatzi ziola zerbaitetan lagun ziezaiokeen jakiteko, baina hark bere kezka propioak zituela.
|
|
|
1882ko uztailaren 23ean (219) Hagatik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion lanak umore onean jartzen zuela; marrazkiak egiten ikasteak, perspektibak eta proportzioek akuarelak hobeto egiten erakusten ziotela; kexatzen zen Tersteeg en ideia finkoaz: Vincentek ezin
|
zuela
ezer egin eta ezertan ez zela ona. Baina, Tersteeg ek esaten zuena gorabehera, Vincentek bere barnean zentzu artistikoa sentitzen zuen eta benetako artista sentitzen zen; hari ez ziola arretarik jarri behar esaten zuen.
|
|
|
Theoren eta Johannaren haurra osasun arazoekin zebilen eta gurasoak kezkaturik zeuden. 1890ko ekainaren 30ean (646) Auvers sur Oise-tik idatzitako gutunean Vincentek Theori eta Johannari esaten zien jaso zuela gutuna zeinetan esaten zioten haurra gaixo zegoela; asko gustatuko zitzaiokeela haiek ikustera joatea, baina berak
|
zuela
ezer egin herstura egoera horretan; ona izango zela Auvers era joan eta Gachet en etxean egotea, baina gauzez beteta zegoela etxe hori; landan ondoren onak zituela; bazeudela han Parisen jaiotako gazteak, gaixo etorri zirenak eta orain ongi zeudenak; aire freskoa ongi etorriko zitzaiola txikiari.
|