|
2002
|
|
|
Baina gure garaian ahoaren berotzeko balio zuena, euskaraz mintzatzen ikasteko gai zenari harridura eta miresmenarekin behatzen geniolako. Egia esan, ez nizun honen berri eman beharrik, hau guztia zuretzat zaharra baita, zure bizia bezain zaharra, baina
|
zu
baino zaharrago garenondako hori guztia aski berria da. Eta horrexegatik jarri dut hemen, ez atzentzeko.
|
|
|
Ez da sobera, egia aitortzen badut. Zein urrun dauden kezka hauek zure burua berotzen dituztenetatik, eta zein hurbil sentitzen ditugun guk, Dato kalean gabiltzalarik adineko senar emazte batzuk euskaraz entzun eta bihotzak salto egiten digunean. Ordea, handik metro batzuetara ikastolako liburuak besapean dituztela
|
zu
baino pixka bat gazteago diren mutiko neskatiko batzuk erdaraz entzuten ditugunean bihotza berriz ere bere toki naturalera itzultzen da.
|
|
2007
|
|
|
Ez zaizu nire aurpegia gustatzen, politt hori? Ba ni
|
zu
baino ederragoa nintzen, ez izan dudarik, faxista horiek begia lehertu baino lehen. Baina ez naiz kexatzen hasiko, ez horixe.
|
|
2009
|
|
|
–Nahi duzu esatea zer izan zaren niretzat? Inoiz ez dut inor
|
zu
baino maiteago izan, esan zuen Dariok, egia esaten ari zela sentituz, baina ez egia osoa, ezta zatirik handiena ere; bai, ordea, egia erabateko eta komunikaezin horren muinaren zatirik baliotsuena.
|
|
|
Zuri gaztetxotan asko gustatzen zitzaizun idaztea, eta ni poztu egiten nintzen logelan aurkitzen zintudanean zure koaderno haietariko batean zeure gauzatxoak idazten, edo egongelara etorri, eseri, oinak sofa gainean batu, eta belaunen gainean eusten zenuen koadernoan idazten paratzen zinenean, telebistakoa jarraituz, familiakoon arteko elkarrizketa eta eztabaidetan parte hartuz, edo, inori ere kasurik egin gabe, zeurean bete betean murgilduz. Inbidia nizula nindoan esatera,
|
zu
baino txikiagoa edo zu baino gutxiago sentitzen nintzelako; baina ez zen inbidia zureganako sentitzen nuena, harrotasuna baino; harrotasuna nire alaba gauza zelako nik ez nekiena egiteko, idazteko, eta, gainera, gustatu egiten zitzaiolako. Idatzi beharrekoa idatzita, kutxatxoan gordetzen zenuen koadernoa.
|
|
|
Zuri gaztetxotan asko gustatzen zitzaizun idaztea, eta ni poztu egiten nintzen logelan aurkitzen zintudanean zure koaderno haietariko batean zeure gauzatxoak idazten, edo egongelara etorri, eseri, oinak sofa gainean batu, eta belaunen gainean eusten zenuen koadernoan idazten paratzen zinenean, telebistakoa jarraituz, familiakoon arteko elkarrizketa eta eztabaidetan parte hartuz, edo, inori ere kasurik egin gabe, zeurean bete betean murgilduz. Inbidia nizula nindoan esatera, zu baino txikiagoa edo
|
zu
baino gutxiago sentitzen nintzelako; baina ez zen inbidia zureganako sentitzen nuena, harrotasuna baino; harrotasuna nire alaba gauza zelako nik ez nekiena egiteko, idazteko, eta, gainera, gustatu egiten zitzaiolako. Idatzi beharrekoa idatzita, kutxatxoan gordetzen zenuen koadernoa.
|
|
2010
|
|
|
–Dakidalako dakit. Ez naiz alferrik
|
zu
baino zaharrago eta antzinakoagoa.
|
|
|
–Eta nor, hortaz,
|
zu
baino hobe zeure balentriak kontatzeko?
|
|
|
–Hasieran ezin izan nauzu harrapatu, ni
|
zu
baino arinagoa bainaiz, denek ikusi dute, esan du harro erbiak?. Gero nire nekeaz baliatu zara.
|
|
2011
|
|
|
Jakina da gutxiagotasun konplexuak aurpegi asko dituela. Bat da itsukeria,
|
zu
baino gehiagokotzat daukazun baten aurrean. Ahula sentitzen zara, ezgauza, eta zeure burua abandonatzen duzu.
|
|
|
Ez zuri kontra egite hutsagatik. Ezta ni berezia naizelako ere, edo
|
zu
baino osoagoa. Beste bat da auzia.
|
|
|
–Eztok eta bai dok egiteak ez dakar begirunea galtzea. Gainera, Martin, ni ez naiz
|
zu
baino gehiago: zeu zara zaharragoa eta zeuk dakizu hemengo berri nik baino hobeto.
|
|
|
Eta jendeak gainera hori ez du bizitzen diskurtso intelektual bat bezala, baizik bizitzen du barne barnetik, etsipen bat bezala, desesperantza bat bezala eta nik hori jende askorengan ezagutu dut. ...e zalantza asko edukiz eta izanaz ba jende hori nolabait kontsolatu behar izatea eta jendeari esan behar izatea, ba begira, bizitzaren ordenamenduan heriotza ere hor dago, denak jaio gara hiltzeko, Jainkoarekiko sinesmenak ez digu garantizatzen mundu honetan behintzat hilezkortasuna, ezta sufrimendurik ez izatea ere, gauza horiek pixka bat bereizi egin behar dira, eta ez duzu sinesten eta ez diozu
|
zu
baino gorago dagoen horri otoitz egiten espero duzulako horrek zure arazoak konponduko dituela, baizik zerbaitek eramaten zaituelako atxikimendu horretara eta akatamendu horretara.
|
|
2018
|
|
|
Ezagutu egiten dituzu haien joerak, haien usadioak... Ba al da
|
zu
baino hoberik ikerketa honetarako?
|
|
|
Hala ere, Mugarre
|
zu
baino bizkorragoa zela esan badizut, zalantzaren ozpina barreiatzen zekielako da, matxinada suntsitu aurretik ere jenderik otzanenaren duda mudak hasi ziren-eta nagusitzen:
|
|
|
halako galderak eragiten dituzuelako hasten da lerdentzen eta puzten matxino hazia gure bihotzetan. Mugarre
|
zu
baino bizkorragoa izan zen, ordea. Urte batzuk lehenago, musde Dexes atxilotu eta leotzetara sartu zuenean, ordu arte inor gutxik ezagutzen zuen matxinoaren fama Erret hiriko etxe kantoi eta kale zulo guztietara barreiatzen hasi zen.
|
|
2019
|
|
|
–E, Tätowierer, bestelako bizitza batean guk ere ez genuke zurekin zerikusirik izango. Kalea gurutzatuko genuke,
|
zu
baino lehenago.
|
|
|
Nire haragiaren haragi, gure odolaren odol, baina zuk bizitza beste emakume batengan ereitea erabaki zenuenez, Otto izango da nire baitan ereiten duena, zure anaia,
|
zu
baino askoz hobea delako, beti hala izan delako. Bion artean familia berri bat sortuko dugu, bizien familia, ez mamuena.
|
|
|
Moriantur ante te: hil bitez
|
zu
baino lehen. Vitia, ordea, erdi sinonimoen metaketa baten bidez emana dago:
|
|
|
" Moriantur ante te vitia: hil bitez
|
zu
baino lehen zure faltak eta bekatuak".
|
|
2020
|
|
|
" Nire bihotza isilarazi behar dudala? Zeruak zer eskaintzen dit
|
zu
baino hoberik?", erantzun diot zerura begira, desafioka nire etsaiari, Juana nire bihotzetik erausi nahi duen goi goikoari.
|
|
2021
|
|
|
–Egunen batean joan egingo da, gizon adin handikoa izango da, bizitzaren legea da
|
zu
baino lehen joatea bera.
|
|
|
Zurekin joango naiz Otsateraino, azeri zital hori aurkitzen lagundu, eta Imirurira itzuliko naiz partzela bidetik. Badakizu mendian
|
zu
baino aztarnari trebeagoa naizela.
|
|
|
–Ongi da, inguruan zaudela esan diezunez, jaitsi zaitez zu lehenengo, eta joan hilketa tokira eskaileretatik. Bebarrutik
|
zu
baino bi minutu geroago irtengo naiz. Arkupe azpiko tuneletik igoko naiz, Toloño ondokotik eta eskuinetik helduko naiz.
|
|
|
–Esadazu Ignazio, Jainkoarren,
|
zu
baino bizpahiru urte zaharrago izango naiz, hor nonbait.
|
|
2022
|
|
|
–Zure bilobak
|
zu
baino azkarragoak dira, Amona.
|
|
|
Ez
|
zu
baino bakarrago, Malika.
|
|
|
Ongitxo dakit mesede handia eskatzen ari natzaizula. Baina han, Ahmedentzako lur arrotzean,
|
zu
baino ez zaitut. Niretzat lur ezezagun bezain intimoa.
|
|
|
Jende gutxik ezagutzen du paraje hau. Egunen batean,
|
zu
baino lehenago hiltzen baldin banaiz, etorri hona eta egizu otoitz nire alde. Bidaiatu honaino, bakarrik, eta egizu otoitz nire alde.
|
|
|
Ez nau ikusi nahi. Haren esanetan, ni ikustean
|
zu
baino ez zaitu ikusten.
|
|
|
Ozpindutako ama horien iruzkinak zuzenean errefusaren zaborrontzira botatzea komeni da, ez birziklatu, mesedez, ez erabili zuk horrelako hitzaldiak
|
zu
baino berriagoak diren amekin, emozioen egonkortasuna kaltetzea besterik ez baita lortzen modu anker horrekin.
|
|
|
Begirada horien atzean, sarritan, errukia ezkutatzen da, batez ere lehendabiziko aldiz amatzen zarenean. Ama paperean
|
zu
baino aurreratuago daudenek antzezle berriak pairatuko dituen gorabeherak ezagutzearen abantaila dute, eta hori jakitearekin, gainera, gozatu egiten dute. Batzuetan abantailaz jokatzen duen ama horrek zugandik espero duenari buruzko aurreiritziak beretzat gordeko baditu ere, besteetan, tamalez, pentsatzen duena jakinarazteko premiak bultzaturik edo lotsa aspaldi galdu zuelako, irribarre maltzur batez mozorroturik bere ustez gaizki zer egin duzun adieraziko dizu, beharbada, berak egindako akatsen frustrazioa besteei aurpegiratuz baretuko delakoan.
|
|
|
Identitateari identitatea kontrajarri behar zaio? Tolerantzia da aldarria, nahiz jakin zure nortasuna izan litekeela jardun tolerante horren petxa, batez ere
|
zu
baino botere  tsuagoa zurekin ez denean batere tolerante?
|
|
2023
|
|
|
Ikas dezagun egoera horietarako hiztegi eraginkorra: esan beharrean lasaitu, esan hemen nago behar banauzu, lasaitu hitzak normalean ez baitu inor lasaitzen, aurkakoa baizik, horixe baita, hain justu, ezin egin duena, lasaitu, eta horrek beldurtzen du, ezin kontrolatzearen sentipena; gainditu ezazu, ez da horrenbesterako esan beharrean, ulertzen dut horrela sentitzea; makina bat daude
|
zu
baino okerrago â Asko sentitzen dut zuk hau pasatzea; irten, burua lasaituko duzu horrela â Hartu behar duzun denbora; gauza guztiekin kexatzen zara â Esadazu, nola sentitzen zara?; lasaitu zaitez â Nola lagundu zaitzaket? â Indartsuagoa izan behar duzu â Besarkada bat behar duzu?; Lasaiago hartu zenituzke â Beti egongo naiz hemen behar banauzu; Ez horrenbeste pen  tsatu horretan, pasako da â Goazen paseotxo bat egitera, hitz egin eta arnasa hartzera...
|