|
2010
|
|
|
Egun batean, anaia eta biok azokara joan ginen" bildotsaren festa" rako behar genuen aberea erostera. Egun goibela zen, hodei aldakorrek euri erauntsiak eragiten
|
zituzten
han hemenka, eta azokan ez zegoen jende anitz. Olibak eta olioa, espezieak eta jantzi oinetakoak salgai zeudeneko gunetik haratago, harategietan eskegirik zeuden axuri, bildots eta antxume larrutuak.
|
|
2013
|
|
|
1810 urtearen inguruan, misioko 1.200 biztanleetatik 300 edo 400 sifiliak jota zeuden, eta, kutsua ez zabaltzeko, ospitalea eraiki zen misiotik distantzia batera. Ospitaletik, jakina, izena baino ez zuen, eta San Gabrielgo arduradunek, Zalvideak eta beste herritar batek, Jose de Miguelek, medikuntzaren inolako laguntzarik gabe zaindu behar
|
zituzten
han pilatutako gaixoak. Etsigarria izan behar zuen bi fraideentzat, misioaren gorputz sasoitsuan, tumore gaizto hura hazten ikustea.
|
|
|
Cabrillok, Aniango itsasartearen bila egindako espedizioan(), geldialdi asko egin zituen eta kontaktua izan zuen kostaldeko biztanleekin, eta badakigu bidaiaren bukaerarako gizon asko gaitzak ahulduta zeudela. Hamarkada batzuk geroago, 1579an, Sir Francis Drakeren gizonak San Franciscoko badiaren iparraldean lehorreratu zirenean, bost aste inguru eman
|
zituzten
han, bertakoekin harreman estuan. Pedro de Unamunoren gizonek ere astebete eman zuten Monterrey eta Santa Barbara arteko punturen batean.
|
|
|
Batez ere emakume indioek beren arrosarioak eta dominak eta balioko gauza guztiak eskaini zizkioten. Gizonezkoek behiak eta abere txikiagoak sakrifikatu
|
zituzten
han zeudenen artean banatzeko, eta profetari emateko, idoloak ere jan egiten zuela sinestarazi zien-eta[...].
|
|
2015
|
|
|
Haren zokoan, berriz, labadero txiki bat. Kontu zaar baten arabera, ipotxek arropak garbitzen
|
zituzten
han, inguruan inor ez zebilenean.
|
|
2019
|
|
|
Begiak ikusi ahala mendi zeuzkan aurrean, denak ere berde bizi batekoak, nahaspilan ezarriak ziruditenak planetako lurrak puskatu ziren aldian, hogeita hamar edo hogeita hamabost milioi urte lehenago. Atze atzekoek, gainerakoak baino altuagoak eta goi ertz zakarrekoak, muraila irregular bat eratzen zuten, masa titaniko bat; hurrengoek, hurbilago, txikiagoak, tontor solteen multzoak osatzen
|
zituzten
han eta hemen, eta haien arteko batzuk ikaragarri politak ziren, leunak eta borobilak, umeek pintatzen dituzten muinoak bezalakoak. Haien babesean, edo pixka bat beherago, Ugarte herriko lehen etxeak ageri ziren, haiek ere umeek pintatzen dituztenak bezalakoak, lauki zuriak triangelu gorriztaz gailurtuak.
|
|
2020
|
|
|
noiznahi galdeketak, jipoiak eta" bañera" ko itoaldiak, beste preso torturatuek egiten zituzten garrasiak entzunez, gaua edo eguna zen jakin gabe, bere bila noiz etorriko ziren zain beti, tentsio atsekabe batean une oro; jasandako tortura guztiez gain, tormentu psikologiko eramanezina. Torturak Tolosako kuartel etxean baino espezializatuagoak, finduagoak eta eraginkorragoak eragiten
|
zituzten
han. Mattinek kontatzen duenez, komandantziako egonaldia amaitu eta Martutenera eraman zutenean zerua ikusi zuen, askatua sentitu zen; preso egon arren, komandantziako infernua bukatu zen.
|
|
|
Han denda zegoen eta behean, sotanoan, almazena zeukaten. Galletak eta dendako gauzak edukitzen
|
zituzten
han. Gogoratzen naiz ni Pako lehengusuarekin kaja batean sartu eta galletak jaten nola aritu ginen.
|