|
2010
|
|
|
577. Xauen eta Gernika, konparagarriak dira hainbat puntutan. 6 mila biztanle inguru
|
zituzten
biak bonbardatu zituztenean, Xauen 1925ean eta Gernika 1937an. Hiri txikiak, zaharrak eta sakratuak, batean batzarren arbola dagoelako eta bestean Mulei Abdesalam ben Mxixen hilobia:
|
|
|
Bar bar onomatopeiatik sortuko zen, etimologista batzuen ustez. Barbaroa, ostera, greziarrentzat, ‘kanpotarra’ edo ‘arrotza’ zen, baina ideia horretarako
|
zituzten
bi hitzak ondo bereizten zituzten: xenos eta barbaroa.
|
|
2011
|
|
|
Anita, nire jainkosa maitea!, oihukatzen zuen iturriaren barruan. Bruceren oihuak entzun
|
zituzten
bi polizia iturriraino hurbildu eta ezin izan zuten sinetsi bertan ikusitakoa. Handik ateratzeko agindu zioten.
|
|
2013
|
|
|
Inguruetan gertatutako meningitis kasuak errepasatu
|
zituzten
bi andreek eta okindegian geroxeago sartu zen beste batek, eta harritu egin nintzen kopuruarekin. Baita gaitza izandakoen artean nire lehengusu txiki bat aipatu zutenean ere.
|
|
|
Gauzak zuzentzen hasteko hala adierazi zion erregeordeari, Pedro Fages Kaliforniako gobernadorea bere kargutik kentzea zen aurreneko urratsa. Baina kontu gehiago ere atera
|
zituzten
bi gizonek mahai gainera: Anzak antolatu nahi zuen espedizioa, esaterako.
|
|
|
—Bego, bego, bego; ongi, ongi gainetik kendu nahi
|
zituzten
bi agureak. Errepikatuta daukazue hori guztia behin baino gehiagotan.
|
|
2015
|
|
|
Nire haurtzaroko Asteasukoak aipatzen hasi eta bederatzi bururatzen zaizkit: eliza, kanposantua, atarian palmondoak edota magnoliak
|
zituzten
bi indiano etxeak, eskola, okindegia, ganadu hiltegia(" Mattaera"), zerrategia eta jostundegia. Baina, pentsatzen jarrita, jostundegia txikiegia zen" leku" izena emateko.
|
|
|
Inguruetan gertatutako meningitis kasuak errepasatu
|
zituzten
bi andreek eta okindegian geroxeago sartu zen beste batek, eta harritu egin nintzen kopuruarekin. Baita gaitza izandakoen artean nire lehengusu txiki bat aipatu zutenean ere.
|
|
|
Bilboko andereñoak, horrela deitzen baitzien Jeromok irri zuriz, Tolosako sarreran dagoen Arkautetarren familia txaletean zeuden ostatu hartuta. Txalet horretan bizi zen Arkaute bere ama agurearekin, eta laguntzaile
|
zituzten
bi neskame eta sukaldari bat. Julia, Luisa eta Begoña oso lagun mindu ziren Arkauteren alargun anderearekin bertaratu ziren lehen aldian eta, orain, etortzen ziren bakoitzean, halako naturaltasunez mugitzen ziren etxe barruan non ematen zuen betidanik bertan bizi izan zirela eta Demetrio hiru neska haien atzetik zetorren anaia txikia zela.
|
|
|
622. Konpromiso horren adierazle dira, besteak beste, senitartekoak Euskal Herritik kanpoko espetxetan
|
zituzten
bi militanteekin Landeian egindako elkarrizketak (1997ko abendua); ELA Ertzaintzak sakabanaketaren aurka eta presoen eskubideen alde egindako adierazpena (Landeia, 1998ko apirila); osasun egoera txarra zela eta, Jon Idigoras HB mahaikidearen askapena eskatuz ELAren espetxetako sektorialak egindako gestioak; eta presoen osasun eskubideen alde, LAB eta ESKko osasun sektorialekin batera, ELAkoak esp... Ekainean Nafarroako ELAko hiru arduradunek Jose Mari Otaegi, Juanjo Larraza eta Oskar Rodriguezek, beste sindikatuetako ordezkariekin batera, astebeteko gose greba burutu zuten presoen eskubideen alde.
|
|
|
2004ko otsailean ELA eta LABen lankidetzaren abiapuntutzat har zitekeen Lan Harremanen euskal esparruaren aldeko manifestazioaren hamar urteak ospatu
|
zituzten
bi sindikatuek Bilbon egindako kale agerraldi eta Euskaldunako ekitaldi jendetsu, baina berotasun berezirik gabekoan. Mitinean oso hari mutur diferenteei heldu zieten ELAko eta LABeko arduradun nagusiek.
|
|
|
Duela hamabost urteko lehen truke hartan Idurre izan zen ikasle antolatzaile motorretako bat, eta bere mutila zen Ander. Handik urte gutxira atxilotu
|
zituzten
biak, eta Idurre hurrengo egunetan atera bazen ere, urte batzuk barruan egin zituen Anderrek. Hiru umeren guraso dira orain.
|
|
|
Amadeo Marco7 60ko hamarkadatik lehen hauteskundeak bitarte Diputazioko presidente eta aurrezki kutxako presidentea eta Franciso Uranga Galdiano. Nafarroako eskuinaren bi arimak ordezkatzen
|
zituzten
biek. Marco, karlismoaren ordezkaria eta Uranga, goitik beheraino falangista.
|
|
|
Aurrezki kutxa ondo ezagutu duen beste iturri batek honakoa gaineratu du: " Fusioa egin zenean, urtean 200 000 euro jasotzen
|
zituzten
bi goi kargu baino ez zeuden eta ez ziren 240 000 eurora heltzen. Urte batzuk beranduago 30tik gora pertsona zeuden zuzendaritzan, eta 300 000 eurotik gora jasotzen zuten".
|
|
|
Erakunde bateko eta besteko langileen baldintzak bateratu beharra zeuden eta sindikatuekin negoziatu behar zen hori dena. Gainera, bi erakundeak barrutik oso ondo ezagutzen
|
zituzten
bi pertsonen gidaritzapean zeuden, eta zuhurtziak erakusten zuen kanpoko beste pertsona baten esku baino hobe zela Riezuren eta Lopez Merinoren gain uztea bat egitearen ondorioen erantzukizuna.
|
|
2016
|
|
|
Poloniarrek hartzen ez
|
zituzten
bi mahai bakarrak terrazaren beste muturrean zeuden, errestaurantearen jantokirantz ematen zuten leihoen parean. Lehenengoan, txokoan zegoenean, hiru gizon esertzen ziren, itxura batera, beren kamera eta fokoengatik batez ere, telebistarako lan egiten zutenak; bigarrengoan ate jiratzailearen ondoan zegoen mahai borobileanDanutak Beatrizekin hitz egiten zuen animatuki, eta Ugartek, bi andreen artetik, txaleko fuksiako kazetaria esaten ari zitzaiona ulertzeko ahaleginak egiten zituen.
|
|
|
Belgikatik Euskalerriratzean Galdakaoko lehergai enpresa batean sartu zen bulegari, Chalbaudtarren Union de Explosivos enpresan alegia. 36ko gerratea baino apur bat lehentxeago baina, nagusiek Portugalgo Trafarian ireki berri
|
zituzten
bi lantegien kudeaketaz ardura zedin borroka tokitik aldendu zuten zuhur zazpi bat urtez, harik eta zeregin berberaz Madrila inguratu arte, nondik guztiz sordesian nazkatuta, Bilbora itzuli zitzaigun, ez oroz bakoz ordea, egoera politikoa zela eta, Parisa joan baitzen 1947.ean.
|
|
|
Bertan euskal literaturak Nafarroa Garaian egindako ekarpen gailenak bildu zituen, 1561ean Lizarran argitaratu zen Eltsoko Antsoren doktrina izeneko lehen euskarazko liburu inprimatutik hasi, eta 2002an argitaratu ziren liburu garrantzitsuenetaraino. MHLVN argitaratu aurretik, euskal literaturaren historiari buruzko bi lan orokor atera
|
zituzten
bi egilek: Patri Urkizurenak literaturaren historia osoa hartu zuen 2000 urtean, eta Jon Kortazar, aldiz, XX. mendean oinarritu zen urte bereko liburuan.
|
|
|
Gogoz ezkondu ziren, gogoz izan
|
zituzten
bi haurrak. Zergatik banandu ziren, orduan, hain urte gutxiren buruan?
|
|
2018
|
|
|
1287an hiriko biztanleak burgukoak zein San Nikolasekoak, Nabarreria suntsitua eta despopulatua baitzegoenbatera aritzeko akordio batera iritsi baziren ere bi alkate eta 20 zinegotzi aukeratu
|
zituzten
bi aldekoen artean, 1291n gotzainak eta erregeak elkarrekin egin zuten hitzarmenak berriro boterea zatitu zuen hirian: justizia administrazioak sortutako irabazien erdia gotzainarentzat, eta juduen, merkatuen, bidesarien eta abarren inguruko zergak, erregearentzat.
|
|
|
Nafarrek ez zuten ordezkari ofizialik izan, ez Eusko Jaurlaritzan, ezta Kontseiluan ere. Hala ere, oso harreman estuak izan
|
zituzten
biekin. Nafarroako Kontseiluak, 1945 urteko abenduan nafar erbesteratuek Mexikon sortu eta 1953ra bitartean iraun zuen erakundeak, haien alde egin zuen.
|
|
|
Hainbat aldiz jarri zuten arropa lehorgailuetan bueltaka, eta handiena kentzea lortu zuten. Paper hauts finenaz libratzeko, BadstraEeko Woolworth dendan katuen ileak kentzeko sei arrabola erosi
|
zituzten
bi euroan. Arropak garbitzen bukatu zuten The Wire serieko azken denboraldiko kapituluak ikusten zituzten bitartean.
|
|
2019
|
|
|
—Zuen kargu eta jatorriari zor zaien begirune handiarekin (betazalak erdi ireki
|
zituzten
bi jaun loguratuek, argi xira parea balira bezala, eta atzera bildu) eta gauzak ikusi eta ulertzeko nire modu apalean, nik alde egiten lagako nieke. Jainkoa, oro miserikordia, haiekin baldin badago, egingo du ezkaratzeko basati horiek bizirik ez ditzaten harrapa.
|
|
|
El Pardoko basotik alde egin baino lehen txabolan utzi
|
zituzten
bi baleztak eta hiru geziak, hala eskatu baitzien Celsok. Izan ere, Raul egun batetik bestera itzuliko zen kuartelera, non eta haren baimena eternoa ez zen, eta zelata egingo zien berak basurdeari egiten zioten bezala.
|
|
|
Buruan dut, halaber, gurasoek nola hitz egiten zuten" munizipala" z eta" probintziala" z, diruaz ari zirela. Artean ez zuten bat egina arabar askoren sosak kudeatzen
|
zituzten
bi erakunde horiek. Geroago etorriko zen hiriburuko eta probintziako kutxen arteko fusioa, 1990ean.
|
|
2020
|
|
|
Zain gelditu nintzen berriro ere, gaur egungo zer ezbeharrekin lotuko ote
|
zituzten
bi hitz haiek," katastrofe" eta" hekatonbe". Ez zen halako lan zaila ere, ezbeharra nagusi baitabil munduan:
|
|
|
Buruak iragarri zituen piketearen kideen izenak. Hurbileko uztondo batera eraman eta fusilamendu piloton aitzinean jarri
|
zituzten
bi fraide, haien erdian sakristau bat, zeinak geroago ordu haietako lekukotza emanen baitzuen. Monjeek tedeuma errezatu bitartean, milizianoek alde egiteko agindu zioten sakristauari.
|
|
|
Bi kilometro ibili ziren bibaka eta irainka. Goizeko seietan Barranco del agua delakoan tirokatu
|
zituzten
biak. Ondoren, belar eta sasi sorta batzuk baliatuz, sua eman zieten hilotzei.
|
|
|
Albistegiek erakusten
|
zituzten
bien gorpuak elkarren ondoan, hilkutxa banatan, Estercueleko elizan, udaletxeak ukatu baitzuen hilkutxak bere egoitzan jartzeko baimena. Inguruan, aurpegietan harrimena betiko fosildua, kultur taldeko lagunak; ezagutu ez nituen poeta, historiazale, idazle edo zirenak zirelakoak.
|
|
|
Erregalu eder bat egin zidan amak duela hamar bat urte. Literaturan egin dudan bide xumearen hastapenak markatu
|
zituzten
bi gauza jaso nituen opari, artean sumatzen ez banuen ere nire bizitzaren akuilu bilakatu eta lerro hauek idazten hasteko lehen bultzada izan direnak.
|
|
2021
|
|
|
Gizartearen goi mailan, eta Sulpizia hartakoa zen, aita familiakoek erabakitzen zituzten ezkontzak aukera arrazoi estrategikoetan oinarrituta. Klanek hala elkartzen
|
zituzten
bi pertsona, komenentzia sozial, politiko edo ekonomikoagatik, ez amodioagatik. Segur aski, Zerinto maitatua urrundu egin zuten Sulpiziaren bizitzatik, eta oroitzapena eta poemak besterik ez da gelditzen —" ohea hotza, ispilua lauso, eta hutsa bihotza", Machadok idatzi zuen bezala.
|