|
2000
|
|
|
«1911tik 1968ra bitartean egin
|
zituen
marrazki nasaiak, euskal bizitza tradizionalaren estudio eta zirriborroak (5.000 bat orotara) ezagutzen dituztenek, maiz batere ez dituzte ezagutzen Madrilez, Toledoz, Elx ez, Espainiako gerlaz edo Frantziako okupazio armada naziaz egin zituen marrazkiak (2.000 inguru)»
|
|
|
«1911tik 1968ra bitartean egin zituen marrazki nasaiak, euskal bizitza tradizionalaren estudio eta zirriborroak (5.000 bat orotara) ezagutzen dituztenek, maiz batere ez dituzte ezagutzen Madrilez, Toledoz, Elx ez, Espainiako gerlaz edo Frantziako okupazio armada naziaz egin
|
zituen
marrazkiak (2.000 inguru)»
|
|
2001
|
|
|
Mingaina atera eta hatzean neraman eraztuna erakutsi zidan. Eraztun txiki bat, txirikordak egiten
|
zituen
marrazki xinple bat zuena. Miazkatzean ohartu gabe kendu zidan zerri horrek.
|
|
2005
|
|
|
Egin
|
zituen
marrazkiak nahiko zabarrak dira, egia esan. Berrehun inguru badira behar bezala egindakoak, japoniarren antzera, xehetasun guztiekin, baina, esango nuke, Lakoizketak ez zuela eduki behar bezala marrazten ibiltzeko astirik.
|
|
2009
|
|
|
Baina bazuen Gabinok beste berezitasun bat: Gabinok, izan ere, goitik behera taxutzen
|
zituen
marrazki guztiak, horregatik zuen, beharbada, hitzak ere atzekoz aurrera jartzeko joera, beste anai arrebekin jolasean aritzeko bidea irekitzen ziona, nahiz eta hauek berehala aspertzen ziren?, zerutik hasita, lehenik eta behin eguzkia, edo ilargia, eta hodeiak kokatzen zituela, globoak eta zepelinak, zerua ardatz balu bezala, eta lurra zeruaren eransgarri.
|
|
|
hura; edo, bestela, aitaren Historia de las grandes batallas liburua hartu, eta handik kopiatzen
|
zituen
marrazkiak, sukar sutsu batek hartuta bezala, irudimenak gudu zelaira eramaten zuen bitartean, Termopiletatik Gurutzadetara. Historiara pasatutako heroien artean Rikardo Lehoibihotz zuen lehen eta gogokoen, eta Gurutzadetatik Waterloora, ezpatak ezpaten aurka, fusilak fusilen aurka eta kanoiak kanoien aurka, dinbi eta danba.
|
|
|
Espazioa konprenitzeko eta lantzeko pentsabidea. Ibilbide osoan egin
|
zituen
marrazkiek halaxe adierazten dute. Igartzen da eskultore baten marrazkiak direla, azaldu du Barañanok.
|
|
|
Baina bazuen Gabinok beste berezitasun bat: Gabinok, izan ere, goitik behera taxutzen
|
zituen
marrazki guztiak –horregatik zuen, beharbada, hitzak ere atzekoz aurrera jartzeko joera, beste anai arrebekin jolasean aritzeko bidea irekitzen ziona, nahiz eta hauek berehala aspertzen ziren–, zerutik hasita, lehenik eta behin eguzkia –edo ilargia– eta hodeiak kokatzen zituela, globoak eta zepelinak, zerua ardatz balu bezala, eta lurra zeruaren eransgarri.
|
|
|
hura; edo, bestela, aitaren Historia de las grandes batallas liburua hartu, eta handik kopiatzen
|
zituen
marrazkiak, sukar sutsu batek hartuta bezala, irudimenak gudu zelaira eramaten zuen bitartean, Termopiletatik Gurutzadetara –Historiara pasatutako heroien artean Rikardo Lehoibihotz zuen lehen eta gogokoen– eta Gurutzadetatik Waterloora, ezpatak ezpaten aurka, fusilak fusilen aurka eta kanoiak kanoien aurka, dinbi eta danba. Edo Hans Christian Andersenen berunezko soldadutxoa marrazten zuen –soldadutxo bilduma bikaina ere bazuen Teofilo Mariak–, beste soldadutxoen kontra jo eta ke... berunezko soldadutxoaren historiatik huraxe baitzen gehien gustatzen zitzaiona, soldadutxoak aurrera eta aurrera egiten zuela, herrena zen arren, heroirik heroienaren antzera:
|
|
2010
|
|
|
Baina halako batean aurpegia ilundu egiten zitzaiola ikusi nuen. Bi boxeolari irudikatzen
|
zituen
marrazki baten aurrean geundela gertatu zen. Boxeolarietako bat euskalduna zen, orain ez naiz gogoratzen izenarekin." Pentsakor geratu zen.
|
|
2011
|
|
|
Gure aitak bere bizitza osoan egin
|
zituen
marrazkiak, zalea zen oso, eta bere bizitza marrazkitan zizelkatuta utzirik joan dela esango nuke. Azken aldian, gainera, barrukoak kanporatzeko beste guztiak itxi, eta marrazkigintza soilik utzi zuen irtenbide, barneko isiltasuna lapitzaren bitartez ozenduz.
|
|
|
espetxeko leihoak, hondartza bat, beti hondartza hura: harea lehen planoan, harkaiztzar batzuk ezker eskuin, eta harkaitzok biltzen dituen ostertzeko marra fina urrunean?, pertsona irudi beltzak nonahi... tankera horretako gaiak erabili ohi
|
zituen
marrazkiotan, ni haiekin bizi nintzela behintzat. Amak ekarritako irudietan ikusi dudanez, aldiz, azken aldera umetako eta gaztetako leku denborak hartzen zituen gaitzat maizago, eta sasoi horretakoetan sarri azaltzen dira bere jaiotetxearen inguru niretzat ezezagunak, bi pagoak, haiexek ezagutzen nituen, baina beste asko ez?, umeak jolasean, neu izan naitekeen neskatxa bat amaren besotik helduta, herriko plaza jaietan, jendeak dantzan diharduela, festan parte hartzen duenarenetik baino, bazterretik begira dagoenaren ikuspegitik marraztua?, eta halakoak.
|
|
2012
|
|
|
Baina hirugarren Karlistadaren kronika zehatz ederrak idatzi
|
zituen
marrazki deigarriez lagundurik, Madrilgo El Tiempo egunkarian.
|
|
|
Hiru psikologori egindako elkarrizketagaia zen Maslow. Beharrizanak kolore biziz ilustratzen
|
zituen
marrazkiari begira jarri zen.
|
|
2013
|
|
|
Menchu Gal Irunen 1919an jaio eta 2008an hil zen. Montes Iturrioz irundar margolariaren estudioan egin
|
zituen
marrazkiko lehen ikasketak. 1933an, Parisen, Amédée Ozenfant pintorearen akademian matrikulatu zen eta bertan, besteak beste, Fernand Leger pintorea ezagutu zuen.
|
|
2015
|
|
|
Bigarren kopla batzuk, data berekoak, Udalpolitikari eskaini zizkion. Eta aitak bera bezalaxe, semeak bultzatu
|
zituen
marrazkiez osatzera. Laguntza grafiko gisa, mazaria zirriborratu zien.
|
|
2016
|
|
|
Logelara igo, aspirina hartu eta balkoiko besaulkian eseri naiz ilunabarrak zerumugan eta bidenabar lakuko uraren gainean kolore arreak eta urrekarak nahastuz osatzen
|
zituen
marrazkiak miresteko, eta horrela nengoen Agirre alsaziar emakumearekin terrazara ateratzen ikusi dudanean. Inoiz ez nuen horren adeitsu ikusi, emakumeak aztoratu egin zuela ematen zuen.
|
|
|
Mota guztietako izarrak, mota guztietako angeluak, mota guztietako parabolak, Euklidesek berak amestu ahal izan ez
|
zituen
marrazkiak ikusiko genituzke paperera aldatuko bagenitu pilotak egin zituen harat honatak atzo Anoetako frontoian, pilotarien ahalegin estetiko hark ez zuen lortu ordea publikoaren burutik kentzea ordu erdi lehenago ikusi zuen drama. Bi paretakoak, punpa ahalakoak, besagainak, airekoak, txapa doirik libratutako motelduak, denetarik eskaini ziguten geometriaren jainko aritu ziren Tapia anaiak eta Bergara eta Andueza III.a bikoteek agerraldizko partidan.
|
|
2017
|
|
|
Sukalde zabal batera sartu ziren. Mahaian eserita, hamabi urte inguruko mutil bat, begiak telebista txiki batek ematen
|
zituen
marrazki bizidunetan finko. Haren ondoan lau bat urteko neskato bat.
|
|
|
Volkerrek aitaren paperen artean topatu
|
zituen
marrazkiak. Hogeitaka urteko.
|
|
2018
|
|
|
Burdinazko atetzarraren buruan zizelaturiko mezua irakur zezaketen: Otsoen eta Izuen Atea, eta mezuaren azpian bazen Ilargi Bete bat eta bere gainean Josebak poltsikoan gordetzen zuen giltza berbera irudikatzen
|
zituen
marrazkia. Ez zegoen inolako zalantzarik, hura zen giltzatu beharreko atea.
|
|
|
Halaxe bete zuen, bere bizitzako azken lanetako batean, Napo Olasolok oparitu zion liburu proba bat, Historia de Euskalerria izena eramango zuen liburuarena, izenburua jarrita zuena baina orrialde guztiak zuriz. Han egin
|
zituen
marrazkiak, poemak, collageak, bere bizi osoko jardun artistikoa laburbiltzen duen lan batean.
|
|
|
Ez zitzaion batere gustatu, eta Mikel Forkada bota egin zuten, aldizkarian parte hartzea galarazi zioten aldi batean. Orduan, neu hasi nintzen Mikelek egiten
|
zituen
marrazkiak egiten. Erredakzio kontseiluan parte hartzen hasi nintzen, tartean Santamariarekin.
|
|
|
Gustura zegoen hala ere, eta aske sentitzen zen Parisen. Montmartreko kobazulo hartan bertan egiten zituen Le Cri du Peuple edo Le Vengeur bezalako egunkari errepublikazaleetan argitaratzen
|
zituen
marrazkiak. Burura etorri zitzaizkion, era berean, arratsaldeetako bilera politiko amaiezinak klubetan, langileen asanblada tirabiratsuak greba guztien atarietan, paskinak ezkutuan inprimatzen emandako gau luzeak...
|
|
|
Lotura haiek ez zitzaizkion tupustean bururatu. Aurrez ezagutzen
|
zituen
marrazkia eta marrazkiaren aldagaia.
|
|
2019
|
|
|
Txominek itsasoan galdu zuen begirada, olio isuri fin fin batek ur azalean zirriborratzen
|
zituen
marrazkietan.
|
|
2020
|
|
|
Erakusketaren bigarren zatia osatzen dute Roegiersen lanek, eta animaziozko film laburrez gain, film horiek egiteko aurretiaz egin
|
zituen
marrazkiak ere jasotzen ditu. Bi zati baditu ere, horietako bakoitzean beste bi atal bereizten dira.
|
|
2021
|
|
|
Adjektiboek: Zuri, gorri, berde, beltz, hori, urdin, kolore guztiak erabiltzen
|
zituen
marrazki bat egiten zuenean. Aditzek:
|
|
|
Egunero bere marrazketa koadernoan aritzen zen, eta arratsaldero zoragarri taxututako animaliaren bat erakusten zion maistrari. Miss Morganek ikasgelako hormari josita jarri ohi
|
zituen
marrazkiak, arbelen gainean.
|
|
2022
|
|
|
Egurrezko listoi bat, iparrorratza eta gidalerroak grabatuta zituen taula txiki bat ere baliatzen zituen. Ez dago datu zehatzik sortzeko erabiltzen zuen prozesuaren inguruan, baina, garai hartako lekukoen arabera, ia beti modu berean egiten
|
zituen
marrazkiak: mahai baten aurrean zutik jarrita, ordu askoko saio bakarrean, sakon kontzentratuta.
|
|
|
pazienteen sendabiderako bere metodoaren parte ziren. Bizi izan zen artean, Kunzek ez
|
zituen
marrazkiok jendaurrean sekula erakutsi; sendatzeko lan tresnak ziren harentzat, ez artelanak. Iragarpen bat esana utzi zuen, hala ere:
|
|
|
Conte arkatzez egin
|
zituen
marrazki guztiak Seuratek, gehienetan Michalet motako paper gainean. Eta Lanpara lana izan daiteke haren teknikaren gailentasunaren erakusgarrietako bat.
|
|
|
Erakusketa ez da atzera begirako soil bat, hala ere; artelanen hautaketa bat da, 1980ko hamarkadatik gaur egunera arte sortutako guztiaren «lagin txiki bat» baino ez baitu erakusten. Guztira, 80 artelan inguru daude ikusgai, horiek sortzeko Sanmiguelek lan koadernoetan egin
|
zituen
marrazki eta irudi sorta zabalaz gain. Beatriz Herraez Artiumeko zuzendaria izan da komisario lanak egin dituena, eta Madrilgo Reina Sofia museoarekin elkarlanean egin duten proiektuaren parte da erakusketa.
|
|
|
Alabekin batera ikusten
|
zituen
marrazki bizidunak ez zitzaizkion «eredugarriak» iruditzen Josu Bergara publizista eta musikariari, eta bestelakoak egitea erabaki zuen. Bi urteren ondoren, proiektu bat sortu da lehen hauspo horretatik:
|
|
2023
|
|
|
Euskaltzale gisa, joan den apirila arte Herria astekari honen zuzendaritza batzordekidea ginuen. Luzaz astekari hau airostu du Kilika izenpetuz argitaratzen
|
zituen
marrazki umoretsuekin.
|
|
|
Egunak eta egunak pasatu
|
zituen
marrazki horren egiteko, untsa aplikatu zen. Beste egun batez, beste marrazki bat egin zuen astronauta batekin eta inguruan izarrak baziren.
|
|
|
Beste datu bat ere nabarmendu zuen: 1990 urtean, EAEko haurren %78k ikusten
|
zituen
marrazki bizidunak euskaraz; gaur egun, aldiz, %0, 2ak. " Kontuan hartu behar dugu gaur egun kate pila bat daudela, baina hala ere, adierazgarria da", esan zuen.
|
|
|
Vincent berriro ere marrazkietan eta artean zentratzen hasia zegoen, nahiz eta inoiz ez zuen alde batera utzi bere arterako zaletasuna. 1880ko abuztuaren 20ko (134) gutunean Millet-en marrazki handien bozetoak egiten ari zela esaten zion Vincentek Theori; meatzariak irudikatzen
|
zituen
marrazki bat egin zuela eta marrazten ikasi behar zuela Millet, Brion, Breton eta Boughton en moduko maisuengandik.
|
|
|
Bere bizitzan zehar Vincentek beti uztartu
|
zituen
marrazkiak, pintura eta literatura. Horrela, 1875ko maiatzaren 8an (26) Londondik Theori bidalitako gutunean Renan idazle, filosofari eta historiagile paristarraren pasarte bat ekartzen zuen gogora Vincentek; pasarte horretan zioen munduan ekiteko norbere buruarentzat hil egin behar dela; pentsamendu baten misiolari bihurtzen den pertsonak bere pentsamenduaz at beste aberririk ez duela; gizakia ez dagoela munduan zoriontsu izateko bakarrik edo ondradu izateko soilki; gizartearentzat gauza handiak egiteko dagoela munduan, nobleziara heltzeko eta gehiengoaren arruntkeria gainditzeko (Van Gogh Bonger, 1913).
|
|
|
Nuenenen berehala agertu ziren gurasoekin konpondu ezinak eta estudio bat alokatu zuen; Nuenengo eta inguruko ehuleen, etxeen eta soroetako lanen hainbat koadro egin zituen. Theok hilero bidaltzen zion dirua, egiten
|
zituen
marrazki eta pinturen truke. Nuenenen jardun zen lanean, apaiza katolikoak bere eliztarrei Vincenten modelo izatea eragotzi zien artean; nonbait, Vincenten modelo izandako bat haurdun zegoen eta Vincenti egozten zion apaizak aita izatea.
|