|
2000
|
|
|
Ahanzturatik berreskuratu zuena Jose Maria Unsain, gaur egungo Untzi Museoko zuzendaria izan zen 1991n. Tamalez, liburu honek oztopo eta traba anitz nozitu
|
zituen
argia ikusi ahal izateko, Napoleon Olaso argitalpen arduraduna eta Artemis Olaizola San Telmo Museoko zuzendari ohiaren negatiboak eraginda. Trabak traba, 1990ean Tillac i buruzko erakusketa egin zen Donostiako San Telmo Museoan.
|
|
|
Gero, abioia hartu eta etxera, bere pisura. Pertsianak igoko
|
zituen
argia sar zedin, eta oroitzapenez kutsatutako gelak berrituko zituen. Zerrendatxo bat egin zuen berekiko:
|
|
|
Schlick Vienara besapean liburu garrantzitsu bat zeukala heldu zen, arestian aipaturiko Allgemeine Erkenntnislehre [Ezagutzaren teoria orokorra], 1918an idatzia eta ingelesera 1925ean itzulia. Liburu honetan, Schlickek, hemen soilik aipatu egingo ditugun Vienako Zirkuluaren tesi batzuk aurreratu zituen dagoeneko —ikus 9 atala— Lehenengo eta behin, ezagutza eta esperientzia bereizten
|
zituen
argi eta garbi: ezagutza, bere izaera adierazteko beti kontzeptualizazio bat aurkitzen duen kalkulu prozedura da; esperientziak, berriz, bere izaera adierazteko ez dauka inolako kontzeptualizazioren menpe egon beharrik, esperientzia bizigarria baita soilik, ez besterik.
|
|
2001
|
|
|
Guztira laurogeita hamarretik gora artikulu idatzi zituen 1980ko azaroan atxilotu zuten arte. Dena den, eta maiztasun gutxiagorekin bazen ere, espetxetik tarteka idatziak bidaltzen
|
zituen
ARGIAk argitara zitzan. Literatura eta zinearen inguruko gaiak lantzen jarraitu zuen hasiera batean.
|
|
|
Atea zabaldu, argia piztu eta ohean gizona ikusi zuen amaren gainean biluzik. Amaren begi zabal harrituak ere antzeman
|
zituen
argi minean:
|
|
|
Orduan esku bat libratu zuen begia ukabilaz igurzteko eta ia erori zen, bere pisuari eutsi ezinik, beso hori ere behar baitzuen poste iluna besarkatzeko. Ezin zuen begirik igurtzi, eta begi gaziokin begiratu zuen gorantz eta ia bertan
|
zituen
argi indarraren kableak, hiru lau besarkada eman zituen eta kableen dardara sentitu zuen bere ile gorrietan.
|
|
|
Einstein-ek 1905 urtean erlatibitatearen teoria berezia argitaratu zuen, translazio higidura erlatibo uniformea duten errefe rentzi sistema guztiak baliokideak direla etaargia ren hutseango abiadura aldaezina dela postulatuz. Postulatu horiek espazio eta denboraren kontzeptuen berrazterketa sakona ekarri zuten, aldiberekotasunaren erlatibotasuna agerian jarriz eta ondorio astronomiko garrantzitsuak izango
|
zituen
argia ren Doppler lerrakuntzaerlatibista aurresanez, besteak beste.
|
|
2002
|
|
|
Lehenago, 1982an, Kirikiño Sarian finalista izandakoa zen" Ez dadila belu izan" ipuinarekin. Hiru ipuinok bere lehenengo narrazio liburuan eman
|
zituen
argitara: Ilusioaren ordaina (Erein, 1983 Berrarg.
|
|
|
K.a. 30 bitartean bere lehenengo oda liburuak eman
|
zituen
argitara, Altzeo eta Saforen neurri eolikoak erabiliz. Askotariko gaiak erabiltzen ditu hemen ere, sarri solasaldietan edo epodoetan ere aurrez erabiliak.
|
|
|
Hizlaritzan aditua, 150 hitzaldi baino gehiago eman
|
zituen
argitara, hala politikoak nola forokoak, ahantz ez zitezen, guri zati txiki batzuk baino iritsi ez bazaizkigu ere. Estilo naturala zuen, soila eta zuzena, baliabide erretorikoz jantzia baina ez lar apaindua.
|
|
|
142 liburuk osatzen zuten lan osoa, baina 1 eta 21 liburuak baino ez zaizkigu iritsi. Bosnan bosnan eman
|
zituen
argitara, baina hamarreko multzoetan transmititu dira, dekadatan. Luzera bera izan da gehiago ez gordetzeko arrazoia, besteak beste oso goiz hedatu zirelako laburpen edo epitomeak.
|
|
|
Eta egun batean tunelez tuneleko sator bide azkengabe hartatik begiratu, eta argi izpi batzuei antzeman zien. Eta, ai, nola besarkatu
|
zituen
argi izpi haiek banan banan, eta nola gorde zituen bere oroimenean, biharamunean aitzina egin ahal izateko! Eta egun batean, Soniari emandako hitza betetzen zuela, etxeko guraizeak zorroztu eta haren etxera joan zen:
|
|
2003
|
|
|
Gainera ezinezkoa zitzaion arreta jartzea, Karmelerekin hitz egindakoa artean gogoan zuelarik. Bere gorputzari eta aurrean gerizaz ulertezinezko forma iradokorrak margotzen
|
zituen
argiari zerien beroa desiozko sukar bilakatzen zen neskatxaren gona barruan. Eta bat batean Unaxek eskutik heldu zionean, desioa ehun zuri bordatua hezetuz urtzen sentitu zuen.
|
|
2004
|
|
|
Baina haien begiradei jarraituta Lantzari erreparatu nionean, zur eta lur gelditu nintzen neu ere. Longinos Lantzak distira bizia zabaltzen zuen berriz ere, baina ez arestian ikusitako argitasun hits hura, baizik eta begiak mintzen
|
zituen
argi aratz, indartsu bat, ganbera borobilean itzal trinkoak sortzen zituena. Izuaren izuz, Lantza Santua lurrera botatzeko puntuan egon nintzen, baina ez nuen halakorik egin.
|
|
|
Pintadaz betetako horma baten kontra jarrita aurreko etxebizitzetako leihoetatik ateratzen ziren argiei begira zegoela, Karmele imajinatu zuen afariko tresnak garbitzen sukaldeko argi zuriaren pean. Begiak txikituz gero, aurrean
|
zituen
argiek kandelak ziruditela pentsatu zuen, eta kandelak izango balira bezala putz egin zien halako batean.
|
|
2006
|
|
|
Baina Otxateren ospe paranormalak 1981az geroztik izan zuen bultzada. Urte hartan, Pruden Muguruzak argazkia atera zion zeruan ikusi omen zuen bola urdinari eta horren ondorioz Muguruzak berak eman
|
zituen
argitara Trebiñoko herri abandonatuaren gainerako ustezko fenomeno arraroak: 1860 aldera, inguruko herrietan inongo eraginik izan ez zuten hiru epidemiak zigortu omen zuten Otxate, populazio osoa desagertzeraino; psikofonia mordo bat grabatu da bertan; hilketa ikaragarriak; bat bateko desagertzeak...
|
|
|
Martin Luterok bere 95 tesiak eman
|
zituen
argitara.
|
|
|
Mahaiak ere, zur ilunez eginak. Lokalak leihorik ez zuenez, sarrerako atea eta mostradorearen gaineko bonbilla
|
zituen
argi iturri bakarrak. Jenderik ez bazegoen ere jende asko egona izango zen, zigarro kez beteta baitzegoen.
|
|
2007
|
|
|
Argiako kideek Internetek zer nolako garapena izango zuen ez zekiten, baina urrats hura eman behar zela argi zuten. Aldizkariko atal batzuk sareratzeaz gain, euskarri elektronikoan zituen edukiak elkarrizketa historikoak eta Euskal Kulturaren aurkibidea, adibidez jarri
|
zituen
Argiak sarean. Urte eta erdi beranduago, 1999ko maiatzean, Euskal Kulturaren Hari@ izeneko buletina sortu zuen.
|
|
|
Bost urte geroago eskatzen zituen kafeak gero eta gozoagoak ziren, baina oraindik ere nahiko mingotsak. Orduan, inoiz baino gehiago desiratu zuen zeru beltzean bere inguruko kafeak aberastuko
|
zituen
argi izpi bat azaltzea, azukre poltsak katiluetan guztiz hustutzeko momentuaren zain. Aisharen begi berdeak begiratu zituen une batez, eta esan beharrekoa esan baino lehen kafe pittin bat edan zuen.
|
|
|
Aristoteles, Castelvetro eta konpainiaren berririk gabe aspaldiko ohitura eta bestak gordetzen zituzten leinuak ezagutu nahi zituen, eta Tarahumara izeneko batekin egin zuen topo. Eskarmentu eta ezagutza berriz gainezka itzuli zen indiarren artetik, eta Parisen bertze liburu batean eman
|
zituen
argitara.
|
|
2008
|
|
|
Baina hori baino luzeagoa zen soka: empresak agiri bat sinatzera ere behartu zituen, zeinetan uko egin behar izan zioten edozein erreklamazio egiteari, eta, ordainetan, enpresa sustatzaileak bere gain hartuko
|
zituen
argi kontagailuan pilatutako gastua eta argi zerbitzua ezartzeak eragindako gastuak.
|
|
|
Proposatu, ordea, askoz ere arrazoi xeheago batengatik proposatu zuen William Willett eraikitzaile ingelesak. Lehenengoz 1907an eman
|
zituen
argitara bere ideiak, The Waste of Daylight panfletoan (Alferrik galdutako egun argia). Haren kezka nagusia zera zen:
|
|
|
Hala, ehunka olerki bilduz joan da gutxinaka gutxinaka. 2003an eman
|
zituen
argitara poema horietako batzuk, Apokaliftin Kultur Elkartearen eskutik, Euriaren mailukadak poema liburuan. Orain, Tatuaia bat ene begietan bere bigarren poema liburuarekin dator, Susa argitaletxearen babespean.
|
|
2009
|
|
|
Xabier Azanzak ondokoak esan
|
zituen
Argiak urtarrilean egindako elkarrizketan: " Iaz krisiaren ondorioz 310.000 euroko aurrekontua 240.000ra jaitsi zen moduan, espero dezagun, lehenbailehen, gai izan gaitezela, 9.000koa 300.000ra igotzeko, edo 150.000ra edo 400.000ra.
|
|
|
Edozein erakundek bezala, Euskaltzaindiak ere bere helburu behinenak Ar tegian ematen ditu. Euskal Akademiak bere lehen Sortarauak 1920an em
|
zituen
argitara. 1976an, erret akademia egitean, izaera eta xedeak birfo mulatu ziren bezalatsu daude gaur indarrean, aldaketatxoren bat tarteko.
|
|
|
denbora gutxian argitaletxe bilakatu zuen. Horrela, aldizkari formatuan ez baina liburuxka itxurarekin eman
|
zituen
argitara zenbait ale. Euren artean:
|
|
|
Weld (1991), Unplugged (1993) eta Year of the Horse (1997) zuzenekoek, eta hamarraldi hasierakoen funtsik ez duten Dead Man (1996), Broken Arrow (1996) eta Silver Gold ek (2000) osatzen dute 90eko uzta. Azken urteetako hiper aktibitatearen aurretik soul kutsuko Are You Passionate (2002) irregularra eta Greendale (2003) konplexuagoa eman
|
zituen
argitara.
|
|
|
Kritikari lanarekin batera, idazle lanak partekatu zituen hasieran. Lau liburu emanak
|
zituen
argitara, argitaletxe ertainekin denak, oihartzun askorik izan ez zutenak. Edonola ere, Heraldokoen arreta erakarri zuen, eta zutabe bat eskaini zioten ostegunetan.
|
|
|
Alto eman zioten elkarri. Linterna bat zeukan Arrietak, furgonetak berriro biztu
|
zituen
argiak. " Adónde vais!" esan zien Zugastik zakar, pistola erakutsiz.
|
|
2010
|
|
|
Baina, idatzia, idatzirik gelditzen da». Batez ere Olerti aldizkarian eman
|
zituen
argitara poema haiek.
|
|
|
Horietako asko Maiatz en eta Hatsaren Poesia n kaleratu ditu. 2007an, lehen aipatu dudan Oroitzirriakliburu zirraragarria kaleratu zuen Maiatz en eskutik, eta 2008an bi liburu eman
|
zituen
argitara: Hiriaargitaletxearenbidez kaleratutakoBizil eta oldar olerki liburu autobiografikoa eta Elkar en bidez plazaratu zuen Izotzetik izaneraizeneko erdi saiakera erdi eleberri estetiko esperimentala.
|
|
|
Horretarako, 10 orduz distira egin zuten zuntzen gainean, eguneko erakusketaren simulazio batean, eta, ondoren, ilunpean gorde zituzten. 24 ordu geroago, fotokatalizatzaileak oraindik ere jarduten zuen eta bakterioak ezabatzen
|
zituen
argirik gabe. Fotokatalizatzaile tradizionalek ia bat batean lan egiteari uzten diote argia itzaltzen denean, baina gailu berriek ordu askoan lan egiten dute, argiztapen minutu batzuen ondoren ere.
|
|
2011
|
|
|
Ikusi izan ez banu ere, antzemango nion ibileragatik bera zela. Nire ezkutalekutik burua atera nuenerako, espaloiaren kontra aparkaturik zegoen auto batek piztu
|
zituen
argiak, zabaldu zion neskari bere aldeko atea, eta galtzada bustian barrena galdu ziren. Azken autobusa hartu eta hiriko erdigunean ibili nintzen goiz aldera arte irekita egoten ziren aretoetan neure buruaz errukitzen hasi nintzen arte.
|
|
|
Jakin, Goiz Argi eta Euskera agerkarietan eman
|
zituen
argitara lan aipagarrienak.
|
|
|
Txistulari, Karmel, Zeruko Argia, Dantzari (berak sortu zuen), Anaitasuna, Aizu!, Bilbao eta El Mundo agerkarietan, besteak beste, eman
|
zituen
argitara bere idazlanak.
|
|
|
Aurkitu nuen unea galdetzeko ea lanpara apurtuta zegoen. Ezetz berak, nahita
|
zituen
argi barik sei bonbillok. Umil azaldu zuen bakarrarekin nahikoa zuela.
|
|
|
XVIII. mendean Qiang Long enperadoreak agintzen zuen Erdialdeko Erresuman, eta bere ahalegin handiari esker ailegatu dira Tang dinastiako olerki gehienak guregana. Berrogeita hamar mila inguru bildu zituen guztira eta, ondo aztertu eta sailkatu ondoren, Quan Tang Shi izeneko liburuan eman
|
zituen
argitara. Antza denez, bostehun mila ere ba omen zebiltzan tangdarren garaian ahoz aho, baina gehienak bidean galduta edo iraganean ahaztuta gelditu ziren betiko.
|
|
2012
|
|
|
Halakoetan maiz bukatzen zuen bere jarduna" ez daukaguna irrikatzen omen dugu" esanez. Ikuskaritzan zortzi urte eman ostean, atzera itzuli zen institutura; ez
|
zituen
argi ikusten Hezkuntza Ministeriokoen irizpideak eta jokabidea. Inasen lagunek argi ikusten ez zutena izan zen zergatik onartu zuen, egin zioten garai hartan, ikuskari izateko proposamena; eta ez, inolaz ere, horretarako ahalmenik ez zeukalako, inguruan aurkituko zituenekin uztarrian egiteko arazoak izan zitzakeela barrundatzen zutelako baizik; hori, ulertzen da, modurik xamurrenean esanda.
|
|
|
Grezia klasikoko ereduak aipatuz, herri ordezkariaren aipamen zuzena egiten du. Bere lanean, gerora erromantizismoak garatuko
|
zituen
argien garaiko baloreak eta sentsibilitate berriak ageri dira. Alde batetik, ikuspegi jatorra, jatortasuna lantzen du, herri oinarrikoa, eta bestetik liberalismo berriaren egitasmoak ere aurreratzen ditu.
|
|
2013
|
|
|
OK Korral taldea 1985ean sortu zen Zarautzen, eta rock and roll, rockabilly, folk eta countrya uztartuz, bi disko eman
|
zituen
argitara: O.K.
|
|
|
«Horrek Andres Woodi ate bat ireki zion, fikzioa egiteko aukera», Angel Parraren ustez. Pelikula egiteko, bi kontu laga
|
zituen
argi hasieratik Angel Parrak: «Batetik, ez zedila aktore ezaguna izan [Francisca Gavilanek egin du Violetarena], eta, bestetik, kantatzen eta gitarra jotzen jakin zezala.
|
|
|
Elurra, gero, mando edo idi batzuekin inguruko herrietara jaisten zuten. Elurrak erabilera ugari
|
zituen
argi indarrik ez zegoen garaietan. Etxebarriak kontatu duenez, Areatzan bazegoen aspaldi ospitale txiki bat.
|
|
|
Lehenengo eta behin, kontua bere osoan ez sinestera tematu zen; bigarrenik, seguru baino seguruago esan zuen Collins jaunari ziria sartu ziotela; hirugarrenez, senar emaztegaiok elkarrekin ez zirela inoiz zoriontsu izango sinetsi nahi izan zuen; eta, laugarrenik, berriz, ezkontza hori agian bertan behera utziko zutela. Auzi osotik, hala ere, bi ondorio atera
|
zituen
argi eta garbi; bata, Elizabeth zela gaitz guztien benetako arrazoia; eta bestea, guztiek izugarri ankerki erabili zutela bera, Bennet anderea; eta bi puntu horietaz jardun zuen egun osoan nagusiki. Ezerk ere ez zuen kontsolatzen, ezta baretzen ere.
|
|
2014
|
|
|
Izan ere, ez batek ez besteak ez zuen nahikoa meriturik egin jokoan zeuden hiru puntuak bereganatzeko. Gol aukerei dagokienez, Iranek izan
|
zituen
argienak, Rezaren oinetan, baina Charlton Ingalaterrako taldeko aurrelaria ez zen fin ibili. Enyeamak ere izan zuen zerikusirik horretan, atezain nigeriarra oso seguru aritu baitzen.
|
|
|
«Ona», baina ez hainbeste Merkelek izan ezik, gainerako agintariek balorazio «ona» egin zuten bileraz; baita Putinek ere, berotasun handirik gabe «ondo joan da» esanda. Haren bozeramaile Dmitri Peskovek ilunak gehiago ikusi
|
zituen
argiak baino. Negoziazioak «zailak» izan zirela azpimarratu zuen, «desadostasunez eta gaizki ulertuz beteak».
|
|
2015
|
|
|
Bidaia Termitosti. Horietaz gain, Ibon Sarasola eta Jon Casenave (Potten ere aski aktibo izan zena ikusiko dugun moduan) eta Maripi Solbesen lanak eman
|
zituen
argitara Ustela Sailak besteak beste.
|
|
|
Hitz juxtuak erabili zituen eta guri egotzi ziezagukeen erruaz libratu gintuen. Bi esalditan, arazoa eta errudunak marraztu
|
zituen
argi eta garbi. Ikasi beharreko dohainak ziren haiek beharbada.
|
|
|
Argi apaleko lokal luzanga zen La Belle Aurore. Kepak segundo batzuk behar izan
|
zituen
argi baxura ohitu eta itzalei antza ematen hasteko. Brontzezko barra zabala, mahai txuri borobilak, pianoa txoko batean, Teodora bestean.
|
|
|
Ez dute egile ezagunik. Hor nonbait aurkitu eta Patri Urkizuk eman
|
zituen
argitara 1987an. Bertsotan Ternuako bizimodu latza azaltzen da.
|
|
|
164 Haatik, honako datu hauek ere aintzat hartu behar dira: epe berean, Eginek Deiak baino ia bost bider artikulu gehiago eman
|
zituen
argitara euskaraz; Ekaitzak, Enbatak baino ia hiru bider gehiago; azkenik, guk azterturiko Le Journalen aleetan euskarazko 38 artikulu topatu ditugu, eta epe bereko Gararen aleetan, aldiz, 1.023.
|
|
|
azkaindarrak, azkaindar idazleak, Azkaingo apezak, Larrun mendia, pilota Azkainen, eta abar. Eskuidatzi honetako kapitulu gehienak gure idazleak urteetan Gure Herria aldizkarian eman
|
zituen
argitara artikulu gisa. Aipatu diren urte horietakoa baino askoz lehenagokoa da, ordea, Gure Herrian argitaratu zen 1928ko «Pilota Azkainen» artikulua.
|
|
2016
|
|
|
handiena egunaren gain sartzeko eta txikiena gauaren gain. Zeru sabaian ezarri
|
zituen
argi egiteko, argia eta ilunbea bereizteko. Eta jainkoak ona zela ikusi zuen.... Honela laugarren eguna burutu zen?
|
|
|
Norbaiten hilkutxa argitsua zirudien hark ere, honen antzekoa, oroitzen zara? Lehena, oraina eta geroa elkartu
|
zituen
argi dibino hura eta eztanda!?. Ebaren esanak ez ziren txantxetakoak, gau ilunaren ondotik argi bizi eta azkar hura agertzea ohiko misteriotan berriz erortzea baitzen eta horren lekuko, eguzkiaren indarrez esku artean zeukaten orria erretzen hasi zitzaien eta errautsa bilakatu.
|
|
|
Adanek halako zerbait izan zitekeela bazekien ere, nolazpait arlo dibinoa eta zientifikoa betiko elkartuko
|
zituen
argia. Kazetaria ozenki ari zen, Jesusen hiltokia argiaren bizileku bilakatu zela esanez.
|
|
|
Gonzalezekin eta Arregirekin batera Klaudio Sagartzazu Satarka izan zen Hermes en orriotan irakurgai dauden beste 18 olerkiren egilea. Zertxobait ezagunagoa, Satarka Hondarribian jaio zen 1895ean; egile naroa, Txinpartak eta Intza begietan liburuak eman
|
zituen
argitara 1922an eta 1957an hurrenez hurren.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, eta iduri dezakeenari aitzi, Basterretxea ez zen baztertua izan, eta 1963.eko urriaz geroztik euskaltzain urgazle genuen, eta goraipatuak izan diren bestelako lanak egin zizkigun, esaterako, fonologia arloan; horretaz, Fontes Linguae Vasconum gurean bi lan eman
|
zituen
argitara," Estudios sobre entonacion vasca segun el habla de Guernica" urteetako zenbakietan, eta" Hizkera soinua dala ta" 1976.ekoan, lehenbizikoa Txillardegik mendebaldeko azentuaz egin den deskribapenik zehatzenetakotzat jotzen zigula. Horiez aparte" Gernikako hizkeraren arabera, euskal entonazioari buruz ikerketak" eta" Euskal azentua" eman zituen argitara Euskera n, 1982.ean eta 1986.ean hurrenez hurren.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, eta iduri dezakeenari aitzi, Basterretxea ez zen baztertua izan, eta 1963.eko urriaz geroztik euskaltzain urgazle genuen, eta goraipatuak izan diren bestelako lanak egin zizkigun, esaterako, fonologia arloan; horretaz, Fontes Linguae Vasconum gurean bi lan eman zituen argitara," Estudios sobre entonacion vasca segun el habla de Guernica" urteetako zenbakietan, eta" Hizkera soinua dala ta" 1976.ekoan, lehenbizikoa Txillardegik mendebaldeko azentuaz egin den deskribapenik zehatzenetakotzat jotzen zigula. Horiez aparte" Gernikako hizkeraren arabera, euskal entonazioari buruz ikerketak" eta" Euskal azentua" eman
|
zituen
argitara Euskera n, 1982.ean eta 1986.ean hurrenez hurren.
|
|
|
Artikulugile oparoa, Principe de Viana aldizkariaren euskarazko gehigarrian idatzi zituen bere kolaborazio ugariak, argitalpen hori sortu zen une beretik gainera. Bertan" Solas ta solas" izenburuko saila, hau da, Mari eta Engraziren arteko solasaldiak," Zuretzat, neretzat, biontzat" eta" Elizaren itza" sail erlijiosoak, eta bertso aunitz eta aunitz eman
|
zituen
argitara, bere izen osoarekin batzuetan, eta Ibarrondo laburtu batekin gehienetan. Txema Larreak apailaturiko Nafarroako euskal idazleak Pamielako bigarren alekian Sanziñenaren hiru testu baditugu irakurgai," Dezakegun neurrian"," Ez hain ongi" eta" Olioa eta gatza", idazlearen ezaugarririk nabarmenenak aisa erakusten dizkigutenak, alegia, herrikoitasuna, euskara xaloa eta erraza, euskal gauzekiko maitasun itzela, eta sentimendu sakona:
|
|
|
Basaburukoa zen Iribarne Zalgizeko erretoreak utzi zizkigun Almanak uskara edo Ziberuko Egunaria dietarioez gainera Parisko L. Soullerenean 1887 az geroz eta 1891.era bitartean gutxienez, hiru liburu eman
|
zituen
argitara: Ziberuko guthuna edo libria Paueko E. Vignancourrenean 1852.ean; bi edizio izan zituen Mysterio eta egia gehienak Baionako Desplan baitan 1856.ean, eta Paueko Vignancourren etxean 1862.ean; eta San Grat Oloroueco aphezcupia Paueko Vignancourren moldetegian ere 1879.ean.
|
|
|
Ezpeletan 1895eko irailaren 24an eginikoetan hirugarren saria eskuratu zuen" Aita zuurra eta irur semeak" lanarekin. Ibarrarten hemezortzi koblak Pierre Lafittek eman
|
zituen
argitara 1948ko Herria aldizkarian.
|
|
|
Txomin Jaka Kortajarena 1993an hil zen, eta azken egun arteraino izan zitzaigun euskal idazle, ekintzak lekuko: hil hurran zegoela, 90eko hamarkadaren hasieran hortaz, Bizitzan bi goiasmo liburu autobiografikoa eta Rh ezezkorra euskaldunetan ikerketa eman
|
zituen
argitara.
|
|
|
Lanik gehienak Gure Herria n eman
|
zituen
argitara, estreinakoak pilotaz ehundu zituela. 1922.eko" Hazpandar bi pilotari" eta 1926.eko" Hazpandar pilotariak" artikuluak Espantxa eta Behaxka Hazparneko pilotari handiez, eta bereziki, lanbidez zapataria zen Behaxka plekariari buruz ondu zizkigun:
|
|
|
Hagitzez lan zabalagoaren lehenbiziko laurdena baizik ez zatekeen, haatik bertan iragarri gaztelania euskara hiztegia edota Lapurdiko foruak zein azturak oraino ezezagun irauten zaizkigu, izkiriatu zituenetz gauza ziurra ez izanik. Larramendik ezagutu zuen Martin Harrieten lana eta gramatikari darraizkion hiztegiez baliatu zen hein batean; hiztegi horiek Joseba Andoni Lakarrak eman
|
zituen
argitara ASJU ren kaieretan: Harrieten gramatikako hiztegiak.
|
|
|
Bizi zeno Oxobik lau liburu eman
|
zituen
argitara, laurak Baionan. Lehenbiziko liburua Boz oihu!
|
|
|
estudio historico Iruñea, N. Aranbururen alargunarenean. Batzordearen Boletin beraren jarraipentzat har dezakegun Principe de Viana aldizkarian ere hainbat lan eman
|
zituen
argitara. Nolanahi ere, eta Manuel Iribarrenek bere Autores navarros de ayer y hoy liburu klasikoan jasotzen zuenari jarraikiz," gozaba fama de sabio entre sus coetdneos, y sin duda lo era, pero la obra que nos ha dejado es muy pobre".
|
|
|
Bere lehenbiziko euskal lanak Caracasen zegoela hasi zen argitara ematen Azkoiti gaitzizenez, Montevideon Zaitegik zuzentzen zuen Euzko Gogoa aldizkari sonatuan. Alde batetik euskarara eginiko itzulpenak agerrarazi zituen," Milla ta bat gauetako ipuiak"() edota" Izkuntza ta abenda, Arthur Kanpionena euskeraz" (1959), eta bestaldetik jatorrizko testuak ere eman
|
zituen
argitara, hala nola," Venezuelako matxinadak XVIII gizaldian" (1956)," Antxieta’tar Jose Brasileko mixiolaria" (1957)," Juan de Lakosa" (1958) edota" Futbola" (1959).
|
|
|
Iruñean jada bizi zela eman
|
zituen
argitara Oskillasok Kurloiak eta El libro negro del euskara bere lanik ezagunen bezain polemikoenak; eta, Madrilen jaio zen gernikarra ingeles irakasle izan dute hainbat eta hainbat iruindarrek, seguruenik ere jakin gabe, euskara batutik arras hurran dagoen euskara osotuaren sortzailea izan zela. Jose Eliseo Basterretxea Matoni Madrilen jaio zen 1911.eko abenduaren 9an, Gernikako Saraspe auzoan zen baina urtebetea egin aitzin engoitik; bertako agustindarren ikastetxean ikasi ostean, Valladolidera lehenbizi eta Madrilera gero joan zitzaigun matematikako eta fisikako karrerak egitera(); bestalde, Madrilen familia osoarekin izan zen, bada, aita zuen Juan Pedro Basterretxea Iraurgi Marinako Ministerioan enplegatua baitzegoen itsasontziko kapitain izateari behin laga ostean.
|
|
|
Hurrengo urtean kazetaria Hondarribirantz abiatu zenean, bi gauza
|
zituen
argi. Teoria bat zuen, irakurriz landutakoa eta kosta ahala kosta emakumeen berdintasunaren kontra zeudenekin hitz egin behar zuela, haien argudioak entzun behar zituela.
|
|
2017
|
|
|
1981.ean, esaterako, Santa Marinakoek Uztapideri omenaldi bat antolatu zioten. Patxi Barberok honako bertsoak eman
|
zituen
argitara:
|
|
|
Artikutzako ondasunei Orreagak paratutako zergen berri ere ematen du atzenaldera, eskriturak nork eta noiz egin
|
zituen
argi eta garbi esanez:
|
|
2018
|
|
|
EAEn 52.000 irakurle
|
zituen
ARGIAk 2018ko hasieran, CIESen arabera. ARGIAk baino diru gehiago jaso dute ondorengo aldizkariek:
|
|
|
Eta horrela, Pellot kapitaina bere bizitzaren nondik norakoak kontatzeari ekin zion. On Martin Iturbide apeza eta lagunak arreta handiz entzuten zion ohearen izkina batean eserita, aldamenean zeukaten kriseiluak sortzen
|
zituen
argi itzalen artean.
|
|
|
Urte tarte luzeagoa begiratuz gero, hara ondorioa: 2008an baino 1.800 salaketa gehiago jarri zituzten iaz genero indarkeriarekin lotuta, alegia, %34 gehiago.Genero indarkeriari buruzko datuak atzo eman
|
zituen
argitara CGPJ Espainiako Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak. Barruan daude Hego Euskal Herriko lau herrialdeei dagozkienak.
|
|
|
Auzialdia amaitu arte ez zen beste mugimendurik egon, biopantailak hormetan lantzean behin proiektatzen
|
zituen
argi aldaketak baino. Auzialdia amaitu eta Txetxu gelatik atera orduko mututu zuen Aiorak telebista.
|
|
|
Etxeparek, beraz, jakinaren gainean eta beren beregi baztertu zuen Ademaren hautua euskalki propioaren alde. Horretarako zituen arrazoi" literarioak" 1922an eman
|
zituen
argitara, zeharka bada ere," Euskararen batasunaz" idazlan guztiz interesgarrian. Hor diosku, elerik ele:
|
|
|
Estatutuaren auzia alde batera utzita, erlijioak segitu zuen eztabaida publikoaren erdigunean, baina auzi sozialak gero eta garrantzi handiagoa hartzen jarraitu zuen. Politikaren oinarrian zegoen alderdi sistemak hiru erpin
|
zituen
argi eta garbi; batetik, eskuina zegoen, gehiengoa zuena; bestetik, ezkerra, gutxiengoan zegoena, eta hirugarrenik, alderdi nazionalista bat, botoen% 10aren inguruan zebilena. 1933ko hauteskunde legegileetan, alderdi eskuindar asko elkarrekin aurkeztu ziren:
|
|
|
– Garai batean, argia zegoen taberna honetan. Bihotzak argitzen
|
zituen
argia. Ez lanparen argi artifizial hori.
|
|
|
Populu oso zenbait sarraskiturik izan ziren, haien monumentuak jaurtirik edo errausturik. Eguna hurbiltzen da, non aztiek, hondakinen gainean jarririk, godoen erlijioari kontuak eskatuko dizkioten, turrustan isuri zuen odolaz eta gauean ito
|
zituen
argiez.
|
|
2019
|
|
|
Erdi Aroko testuak aztertu eta argitaratu zituen. 1833 eta 1837 bitarteko urteetan hogeita bi lan eman
|
zituen
argitara, horien artean Chanson de Roland delakoaren jatorrizko bertsioa, Oxford-eko Unibertsitatean aurkitu zuena. Hori dela eta, 1837ko abenduan Comité historique ko kide izendatu zuten eta Ohorezko Legioaz saritu.
|
|
|
Coraline begira geratu zitzaien leihoaren kanpoaldean zeuden zuhaitzetako hostoei eta pagoaren enbor azal zartatuak marrazten
|
zituen
argi itzalei. Gero, altzora jaitsi zuen begirada, eta txundituta ikusi zuen eguzkiargi zoragarriak katuaren ilajea orrazten zuela, haren bibote zuri bakoitza urre bihurtuz.
|
|
|
Euskaltzaindiaren historiako adierazpenak Euskaltzaindiaren adierazpenak. Euskararen sustatzea, liburuan jasota eman
|
zituen
argitara akademiak 2018an, Andres Iñigo euskaltzain osoak paratutako edizioan.
|
|
|
Adibide ohikoena jarriko dut: oztopo nabarmenetako batean, lehen aldiko perpaus erlatiboetan, azentu bereizgarriak erabili
|
zituen
argi pixka bat egiteko. Halaxe egin du Prousten itzulpenean ere.
|
|
|
Jarrera baregarria edo harrapatuak izanaren lotsa. Ez zioten erantzuten irainka hots egiten zietenen jazarpenari," zer egin behar zenuten nirekin?, esan ezak, Xurko", ezta beren atseden figurak zartatzen
|
zituen
argi orbanaren erasoari ere. Asketan lotuak zituzten, abelburu edo ganaduaren antzera, eta pikotxean jarrita zeuden.
|
|
|
Bazekien hori zela errealitatea, harik eta zalantzan hasten zen arte, iluntzean batez ere, leihotik saguak ikusten zituenean, igelak petrilen gainetan. Harrezkero ez zegoen seguru, ideiak ezin
|
zituen
argi ordenatu, lar goiz esnatzen zenetan, esate baterako, eta katamixarrak ikusten zituenean hoditerian gora. Bazitekeen egia izatea, debekua basurdeengatik izatea, otsoengatik, bazitekeen bera egotea oker, Axle ingeniaria, goi funtzionarioa, burua lausotuta zeukalako, hainbeste denbora eta gero.
|
|
|
Ez genioke utzi behar bere arima eta espiritua argitzen
|
zituen
argiari gure eguneroko bizitzetan itzaltzea.
|
|
2020
|
|
|
Baina batez ere, Ama Guadalupekoak. Patrontzarako doaiak atera
|
zituen
argitara Amunarrizek: nola eta non kokatu, nola baztertu eta jokoz kanpo utzi aurkaria, eta zeinen ondo aprobetxatu estriborretik sartzen zen olatua.
|
|
|
John Cleves Symmes Jr.() militar eta merkatariak funtsezko ezaugarri bat gehitu zion teoriari: poloetan irekia zegoen Lurraren esfera, handik sartzen zen barruko zibilizazioak behar
|
zituen
argia eta berotasuna, eta, bere gidaritzapean, handik sartuko ziren Lurrazaleko esploratzaileak. Interes zientifikoaz gain, Symmesen proiektuak interes ekonomikoa ere bazuen, lurpeko biztanleekin merkataritza harreman etekintsuak abiatzeko asmoa baitzeukan.
|
|
|
Filologia ikerlan batzuk ere argitaratu zituen, Leizarragaren eta Axularren testuak gai hartuta. Eta Hondarribiko euskarari buruz, berriz, bi lan eman
|
zituen
argitara; haietako bat Euskaltzaindiak antolatutako Nazioarteko Dialektologia Biltzarrean aurkeztu zuen, 1992an, Txomin Sagarzazurekin batean.
|
|
|
Finkatutako baldintzak betetzen dituzten ikasleei matrikulazioaren %100ean laguntzen die Usurbilgo Udalak. Abuztuaren 19an eman
|
zituen
argitara aurreko ikasturteko ikasleei dagozkien laguntzei lotutako behin behineko ebazpenak.
|
|
|
Animoso heldu zen muturrera. Beheko aldean barrena zetorren eta bizpahiru pauso falta
|
zituen
argi dorrearen bazterrerako. Orduantxe ikusi zuen, eskailerak amaitzen diren txokoan bertan.
|
|
|
Zezen suzkoa lehertzearekin batera hiria, itxura batean, alaitasunean murgildu zen, nebarekin Kasinora joateko amaren debekuak Matilde ernegatu bazuen ere. Inbidiaz behatu
|
zituen
argiz apaindutako Kasinoko balkoian zeuden neska mutil gazteak, gaueko soinekoak eta esmokinak jantzita, plazan, bengalak askatzen eta lastozko kapelak oihu artean hegaldatzen zituzten peñak agurtzen. Javierrek biharamunean esan zionez, Donostiako Seven Young jazbanak sekulako giroa jarri zuen.
|
|
|
Benito Lertxundik lau disko âhorietako bat bikoitzaâ eman
|
zituen
argitara 1980ko hamarkadan: Altabizkar/ Itzal  tzuko bardoari (1981), Gaueko ele ixilen balada (1985), Mauleko bidean (1987) eta Pazko gaierdi ondua (1989).
|
|
2021
|
|
|
Pio Baroja idazlearen iloba eta Julio Caro Baroja antropologoaren anaia Pio Caro Barojak() dokumentalista eta idazle gisa hainbat lan interesgarri eman
|
zituen
argitara.
|
|
|
Abian da Abelardo Fernandezen bigarren aroa Alavesen. Atzo aurkeztu zuten teknikaria, eta bi gauza utzi
|
zituen
argi: uste osoa duela multzoan, eta 2017an taldea hartu zuenean baino «ilusio handiagoarekin» helduko diola erronka berriari.
|
|
|
Beste batzuek ere hainbat gauza esan zituzten beraren gainean, baina ez
|
zituen
argi entzun edo ulertu.
|
|
2022
|
|
|
Aldi hartan ez zuen edariari buruzko ezer aipatu. Atxilotuak, 28 urteko Julio deitzen zenak, begietan azaltzen zuen itxuragatik, Xabierrek berarekin zituen asmoei zegokienez bi gauza
|
zituen
argi: bat, bere laguna izateko saiakeran zebilela, eta bi, bigarren galdeketa egiteko zuen presagatik bera erabat nekatzea nahi zuela.
|
|
|
Jadanik egin dugu egin ahal zen guztia, baina ez da nahikoa. Ejertzitoen aurrean erakutsi behar dugu nork duen arrazoia Fortun Bonopatrek hitz egin zuen errespetuz, baina berak ere zalantzak erakutsi
|
zituen
argi eta garbi.
|
|
|
Haurrei egindako abusuen salaketak Espainiako El País egunkariak eman
|
zituen
argitara, azaroan. Kazeta horrek, orotara, 251 salaketa jaso zituen Espainiako Elizan adin txikikoei egindako abusuen inguruko txostena izeneko azterlanean.
|
|
|
Soldadu zegoela jarritako bertso sorta batengatik kartzelara eraman zuten, armada iraintzea leporatuta. Arantzazuko aldizkarian eman
|
zituen
argitara, eta garai hartan ez zen hedabide eraginkorragorik. Norbaitek salatu zuen, ordea.
|