|
2000
|
|
|
Orinoco pirañaz josita dago, baita Orinocora datozen ibaiak ere. Gorantz gindoazen heinean kontatzen zizkidan Jeremiasek haien izenak, oihanean eta ibaietan
|
zer
zegoen, inguruan ikusi edo entzuten genituen txori izenak. Yanomamien tribuak non zeuden eta haiek nola bizi ziren esaten zidan.
|
|
|
ba al zatozte Lakartera zuek? Lakarten
|
zer
dago. Ez zakiat zer zegoen.
|
|
|
Lakarten zer dago? Ez zakiat
|
zer
zegoen. Guk ezetz.
|
|
|
Xanek, distantzia batetik, errepidea bestalderantza eskuaz seinalatuz: " Harantza
|
zer
dago?", galdetu zuen. " Hor badago herri bat", esan zuen enplegatuak, korrok egin zuen.
|
|
2001
|
|
|
Alta, ilunpeak mundua troxatzean, iratzarriaren pindarra nigan sustatzen nabaritzen nuen aldiro. Mediku eta espezialistei oinarrizko akiduraren atzealdean
|
zer
dagoen maiz eskatu diet, hauek erantzun egoki zein razionalik eskaini ez didaten arren. Ilunabarra hurbiltzearen sentimenduak, hunkitze beratuaren ateen haraindira eroaten nauela badakit hargatik.
|
|
|
Ez dago heroirik, ez traidorerik…Orduan,
|
zer
dago. Eta nortzuk dira haiek?
|
|
|
Edonor ezin daiteke hain gora iritsi prezioa ordaindu gabe; Jainkoaren argiak itsutu egiten ditu eliztar apal eta xumearen begiak. Oso oso pertsona gutxi eta bakanek baizik ezin dute azken atea –zeina gong a gordetzen den gelakoa baita– ireki eta beste aldean
|
zer
dagoen begiratu, gong a jotzen ari denaren aurpegia ikusi. Zeren, nork eraman lezake azken ate horrek gordetzen duen ikusgarri izugarria, nork saihets lezake barne muinetarainoko izu laborria atea ireki eta ikus baleza, ikus baleza...
|
|
|
Berlusgoñik oso tipo gizabidetsua zirudien. Ahoa ireki zuenean galdetu zuen lehen gauza zera izan zen, aizu, barkatu, erakutsiko al didazu poltsa barruan
|
zer
dagoen. Erakutsi egin nion.
|
|
|
Azkarrago zinela uste nuen. Benetan ez dakizu
|
zer
dagoen kanonaren aferaren atzean?
|
|
2002
|
|
|
Musu bat emanda eta afaritarako pertzetan
|
zer
zegoen begiratzen zuen bitartean, ea Mentxu goian zegoen itaundu zion Joseluk amari. Ezezkoa jaso zuen arrapostua, eta gainera, ez zuela uste laster batean etortzekoa zenik, botika itxi ostean betebeharrekoren bat izan behar zuela kanpoan, afaritarako iritsiko ote zen duda egin baitzuen.
|
|
2004
|
|
|
Kale zaharrean banku bat jartzen ari gara eta..." Nikori: " Hauek
|
zer
daude, berniza emanda?"
|
|
|
" Orain
|
zer
zaude, nagusiekin ere tratuan?"
|
|
2005
|
|
|
Heldulekurik gabea. Auskalo
|
zer
dagoen bestaldean.
|
|
|
Eta ikusi orduko badaki hori dela bere tumorea, karratua da, kartoizko kaxa baten itxurakoa. Begiak ireki aurretik kartoizko kaxaraino hurbildu eta barruan
|
zer
dagoen antzematen saiatzen da.
|
|
2006
|
|
|
Alkatearen nolakoaz neuk beste inork baino gehiago dakit, eskolara elkarrekin joan ginen eta. Eskola garaian, alkateak, anaiak eta nik neronek bezala, ez zekien
|
zer
zegoen mendiaz beste aldean. Orain ere ez daki.
|
|
2007
|
|
|
Kaxen barruan
|
zer
dagoen
|
|
|
– Ba al dakizu
|
zer
dagoen maleta hartan?
|
|
|
Zuzenegi. Bistakoa zenez, ez zekien
|
zer
zegoen maletaren barruan. Nonbaitik ere.
|
|
|
La cultura y el ocio de Alava. Aldizkaria eskutik ebatsi zidan Haizeminek ikusi behar omen zuelako gauez
|
zer
zegoen Vitoria Gasteizko kabaretetan. Independentzian behera gindoazela, lagunen hasperenak, irri karkarak, isiltasunak berak usnatzen nituen.
|
|
|
Te koloreko pamela zabala ekartzeko agindu zion. Azpian
|
zer
zegoen miatu eta txartel bat kausitu zuen, lelo bat zekarrena letra larritan idatzirik. Eskua luzatu zuen Aleidak, eta ez zion irakurtzen utzi.
|
|
2009
|
|
|
Ni sartuko nintzen gero, keinu egingo nien buruarekin Potxolo, Gorritxo eta besteei, Ramirori gabon esan, Frantsesa bizkarrean zaplatu, aulkiari eskua pasa eta berandu nentorrela esango zidan adiskideak. Bitartean nik sudur luze hau sartuko nuen eltzean, afaltzeko
|
zer
zegoen galdetuz. Lepoan bilduta ibili ohi zuen zapi gorriarekin kopeta lehortuko zuen Frantsesak, kopeta izugarri hura, nik zigarroa itzaliko nuen hanka puntarekin eta afaltzen hasiko ginen.
|
|
|
Harrituko ninduke, jakin eta, hala ere, isilduko balitz. Baina
|
zer
dago aurrean?
|
|
2010
|
|
|
Gorputz erdia hilik duena
|
zer
dago, erdi hilik edo erdi bizirik?
|
|
|
Sinpletasun haren barruan zer ote zegoen deskubritzeko obsesioa berriro ere. Sinpletasunaren barruan
|
zer
zegoen, sinpletasunaz aparte?
|
|
|
Beti gauza bera jartzeko tema amari nondik zetorkion, hori ez zion inoiz galdetu. Bestetik, berari bost, mahaian
|
zer
zegoen. Mahaian nor zegoen, horra zerk zuen erabateko garrantzia.
|
|
|
bezeroek planta begiratzen diete, hortzak eta hortzoiak, mihia, eskuak, hankak, eta haragi saldo haren erdian baten bat hautatzen dute, zergatik oso ongi jakin gabe, apeta hutsez. Ezinezkoa da liburu bat irakurri gabe bertan
|
zer
dagoen jakitea.
|
|
|
Ideiak, sentimenduak, errazago datoz leihotik begira. Berdin dio aurrean
|
zer
dagoen, zer mugitzen den, eguna zein gaua den. Luzaroan leihotik begira egonez gero, berbak etortzen ikus ditzakezu, burezurrean ate joka.
|
|
|
Ezin dugu liburuetatik ikasi. Bizitzaren ostean
|
zer
dagoen adosteko mendeak daroatzagu-eta!
|
|
2011
|
|
|
Litekeena da amak jakitea
|
zer
dagoen honen guztiaren atzean, aitaren desagerpenaren azpian. Hala eta guztiz ere ez dut uste kontu hau mahairatzeak poz dezakeenik, aitarena iragana baita.
|
|
|
Gero txinparta bat eta dena martxan hasten zen berriro. Hori miragarria ez bazen,
|
zer
dago miragarririk. Fontecharen lanean ere hori posible izatea desio zuen sarritan:
|
|
|
Bitxia da zenbait adiskidetasunen oinarrian
|
zer
dagoen: zein gai eta zein premisa, eta zein tonu, eta zein arau idatzi gabeko.
|
|
2012
|
|
|
Isildu naiz. Hemen badakigu
|
zer
dagoen.
|
|
|
..., eskaileren aldera keinu egin du lehen eta behe solairuez ari zela uler nezan, neronek deskubritzeko denbora izango dudala gauzak ez nahasteko jende jatorra dela etxaldea utzi diguna, hartzen ditudanak zeuden bezala uzten saiatzeko ezer ez puskatzen, horrela jarraitzen badu gaitzituko natzaio pentsatu dut hainbeste urtez kartzelan haurtzat hartu izanak arrastoa uzten du, berak ere ez dakiela ondo
|
zer
dagoen bertan esan eta ordulariari begiratu dio.
|
|
2013
|
|
|
badakizue
|
zer
dagoen hango muinoez haraindi?
|
|
2014
|
|
|
Baina orduantxe konturatu zen Xabi bunkerretan
|
zer
zegoen ideiarik ez zeukala. Bonbak edo armak edo hezurrak izango ote ziren?
|
|
|
|
zer
dagoen han.
|
|
|
|
zer
dago gugan mugatua ez dena?
|
|
|
Galdeketan onartu zuen moja batzuen etxean egon zela gordeta, lau moja, euskaldunak bi eta katalanak beste biak. Laguntza eman zioten mojek, sekularrak ziren," monjas seglares" dio egunkariak, ez dagoen arren oso argi
|
zer
dagoen hitz elkarketa horren atzean. Mojen izen abizenak ere agertu ziren egunkarietan, atxiloketa eta hiru lau egunera, galdeketa eta hiru lau egunera.
|
|
|
Umea bilatzen hasi nintzen berriro orduan. Ilaran aurrera baino ez nuen egiten, atzean banekien
|
zer
zegoen. Emakumea eserita uzten nuen, ni gabe apenas mugitu ahal zen, baina metro gutxi egiten nuen ilaran, berehala itzuli nahi nuen; ez nuen emakumeak konortea galtzerik nahi, ura edatera behartzen nuen.
|
|
2015
|
|
|
Hozkailuko atea ireki zuen eta berehala itxi. Galdetuz gero
|
zer
zegoen barruan ez zukeen alerik ere jakingo. Dutxara joatea erabaki zuen.
|
|
|
denok dakigu kutxa honetan ez dagoela lehergailu bat, eta zabaldu egin nahi genukeela, barruan dagoena beharbada guretzat hartu ez arren, nahiz eta hori izan egiaz geure gurari intimoa, haurtzarotik datorrena, inoren jostailua gure egitea, fantasia hori ez baita sekula agortzen mendebaldeko gizarte kapitalistan... Enigmaren bat konpondu, enigma txiki bat, ados, baina enigma finean, eta gero aurrera segitu gizakiak hain berea duen jakin mina aserik, jakinda
|
zer
zegoen kutxa haren barruan.
|
|
|
Kartoizko kutxa itxi baten inguruan gauzatzen da bakarrizketa osoa, kontu guztiz teatrala. Ez dago modurik jakiteko kartoizko kutxaren barruan
|
zer
dagoen, ezta bere pisua zenbatekoa den ere, ekitaldia hasi aurretik norbaitek lurrean jartzen baitu hura eta performerrak bereziki arduratu behar duelako kutxa inolaz ere ez ukitzeaz, ez desplazatzeaz, kutxaren barruan egon daitekeenari buruzko zantzurik txikiena ere ez emateaz. Mintzaldia aldiro aldatzen doan arren, performancearen amaiera berbera da beti:
|
|
|
Ez nengoela, inolaz ere, etsita? Segitzen nuela, berak bezalaxe, nire erara “borrokan”, itota nengoela lanarekin, enpresa zuzenbideak zurrupatutako senarrarekin eta bi urteko alabarekin, gustura etortzen nintzela Madrilera Raulekin larrutan egitera eta Reina Sofia Museoan
|
zer
zegoen ikustera. Koartada ederra zela bera niretzat, nahiz eta ahizpa nintzen aldetik nion maitasuna aspaldi apaldu eta epeldu?
|
|
2016
|
|
|
– Badakizu
|
zer
dagoen pakete horretan?
|
|
|
Baina
|
zer
zegoen pakete madarikatu hartan. Batzuek uste izan dute dirua zegoela fardelean.
|
|
2017
|
|
|
Zortzi hilabete eta zazpi egun. Egongela sukaldera sartu denean musika aparatura jo du. Ez du CDrik bilatu behar izan, badaki
|
zer
dagoen barnean, aurreko egunean entzun duena, eta aurrekoan eta aurrekoan eta aurrekoan, obsesio bilakaturiko hori, Anari, Ruper, Leonard Cohen, Klaus Nomi, Nacho Vegas, Camane, Chavela Vargas... ez soilik gustuko dituelako, baizik eta letrak entzutearen entzutez obsesio bilakaturik, gertatu eta gertatuko zaien oldozte tematia ordezkatzen zuelakoz; Cruz de olvido kantan, esaterako, Axi eta Axirek... Eta zer?
|
|
2018
|
|
|
Bost egun ditu aurretik, eta azkeneko eguna arte ez da Margotekin elkartuko. Goiza ohean botata pasatu du, hoteleko sabaiari begira, eta noizbehinka leihoaren bestaldean
|
zer
dagoen jakin nahian, elur artean aurrera eta atzera dabiltzan oinezko eta autoei begira geratu da. Gogoratu du zer nolako gorrotoa hartu dion bere eleberriari, baita bere etxean duen kopia leihotik bota zuenekoa ere.
|
|
|
– Ea, ea... Zer dago...
|
zer
dago... Begira.
|
|
|
Bortizkeriaz inguratutako haurtzaroa bizi izan zuen, Ipar Irlandako gatazkaren une gorenenak ziren. Horregatik, historia ikastea hautatu zuen, hainbeste bortizkeriaren atzean
|
zer
zegoen jakin nahi zuen, ulertu nahi zuen zergatik zen bortizkeria batzuentzako irtenbide bakarra.
|
|
|
Aitak ispilura zuzendu du hatz luzeena, alabak ondo begira dezan
|
zer
dagoen beste aldean. Sara ageri da, bakarrik, eta gainera distortsionatuta.
|
|
|
“Ulertzen duk
|
zer
dagoen jokoan, ezta. Hator tiro batzuk botatzera, itxura egiteagatik besterik ez bada ere”.
|
|
2019
|
|
|
Egia da. Emakumearen irudia askotan erridikulizatu egiten zuten egoerek, eta nik normaltzat hartu izan ditut ez nintzelako ohartzen oinarrian
|
zer
zegoen".
|
|
|
Amumari galdetu nionean ea barruan
|
zer
zegoen, erantzun zidan elizako gauza bat zela.
|
|
|
Baina
|
zer
dago barruan?
|
|
|
Egin kontu kanpainan nagoela. Kanpoan
|
zer
dagoen, hor konpon.
|
|
|
Geroxeago, abadea etorri zenean, orduantxe ikusi ahal izan nuen, azkenean,
|
zer
zegoen zorroan. Tresna bi atera zituzten:
|
|
|
Harkaitz batera igo eta gainean makurtu naiz, lauhankatan. Iluntasuna leiho itsua da, ez dit uzten barruan
|
zer
dagoen ikusten. Jaitsi eta zuhaitz baten kontra estutu naiz gero.
|
|
|
Iruditzen zitzaidan Coletteren antza neukala, ikusi ezin denarekin olgetan. Batzuetan mesilla aurrean makurtu eta zelatan geratzen zen, azpian zer edo
|
zer
balego legez; beste batzuetan oldartu egiten zen, argiaren baitan formaren bat bereizi eta hura ehizatu nahian bezala.
|
|
|
Sorok hurrena egin zuena ez dakit aurretik pentsatuta zekarren ala inprobisatu egin zuen... Paper denda batera sartu ginen eta karpetetan eta koadernoetan itsasten diren paper horietako mordo bat erosi zuen, karpetaren jabea nor den idazteko balio duten horietakoak, edota karpeta barruan
|
zer
dagoen esateko erabiltzen direnak. Boligrafoak ere erosi zituen.
|
|
|
Orduan egingo zion etorri berriari harrera. Horrela hasi nintzen antzematen
|
zer
egon zitekeen gordeta antzertiaren muinean.
|
|
|
Ez erabat. (Tonua aldatuz) Tira,
|
zer
dago ba irakurtzeko?
|
|
|
Asmatzen du gertukoari begiratzeari utzi gabe urrutikoa sumatzen. Gai da
|
zer
dagoen ikusita zer datorren ondorioztatzeko. Eta ahalegin handia egiten du ezer eta inor ez ahazteko.
|
|
2020
|
|
|
(Girlandak lurrean uzten ditu. Abestuz) Iturrian
|
zer
dago? (Oihuka) Gutizien iturri oparotik ardotxo zuria edan dezagun den dena lurrundu aurretik!!!
|
|
2021
|
|
|
Anduagaren ustez, arreta handiagoa jarri genioke hizpide dugun umoreari. Ikerlariaren hitzetan, umoreak, gaur egun bizitzen ari garena agertzeaz gain, aurreikuspenak egiteko moduko aztarnak ere ematen ditu; “autore batek esaten zuen umorea badela termometro baina baita termostato ere;
|
zer
dagoen erakusten du eta, horrez gain, dagoen hori aldatzeko gaitasuna ere badauka” (Anduaga, 2015).
|
|
|
Ez dakit
|
zer
dagoen “ezin” horren atzean, trauma bat, promesa bat, segurtasun neurri bat, arrastorik ez daukat. Bere aurpegiak ez zuen bestelako informaziorik eskaintzen.
|
|
|
Igandetik igandera aztertzen zaitu, fruitu bat balitz mardultasunez gainezka legokeen zure sabelaren diametroa geroz eta iharragoak diren zure besoenetik gehiago urrundu ez dadin zainduz. Beti ipinita duzun perfumearen azpian
|
zer
dagoen usnatzen ahalegintzen da zure aldamenetik igarotzean. Partikula horiek sudurreratu eta izkina batera doa, biziotsu bat nola, hormaren kontra jarri eta gordetzen duten egia zein den, bizitza edo heriotza, argitzeko.
|
|
|
Haur hezkuntzan egunero joaten zen negarrez eskolara, hilabete luzeetan, egunero negarrez. Norak eta biok galdetzen genion geure buruari
|
zer
zegoen oker, umea, gu ala hezkuntza sistema.
|
|
2022
|
|
|
Haurtzaroan pilatutako beldur askoren puztea izan daiteke, edota helduaroan albisteetan irakurritakoen kezka nahasia. Irudi horri egin nahi nion nik tira, sokaren mutur batetik bestera
|
zer
zegoen deskubritzeko. Tirabira bidaia horretarako Igor, Soinketako irakaslearen pertsonaia, aukeratu dut.
|
|
|
“Badakizu ordu honetan
|
zer
dagoen, ba, Rakel... ”, amak atzetik, hitzak hanka puntetan.
|
|
|
Bi gizonak traste artean ikusita, are beteagoa iruditu zitzaidan. Bietan zaharrenak esan zidan hamar bat minutu behar zituztela
|
zer
zegoen miatu eta txatarraren balioa kalkulatzeko. Hori zen tratua.
|
|
2023
|
|
|
Esaterako Lesbosera joan nintzenean, errefuxiatuei laguntzera. Banekien han
|
zer
zegoen eta hala ere joan egin nintzen.
|
|
|
PANPINA: Eta
|
zer
dago ba, han?
|
|
|
Baina denborarekin, batzuk kexu agertu ziren, zergatik ezin zuen Doloresek ere jesarri, beste guztiok bezala. Eroso
|
zer
egoten ginen ba, gure etxeko jarleku akoltxatuetan, gorputza eta arima atseden betean!
|
|
|
dirulaguntzak gure interesei begira prestatu behar lirateke, garatzen ari garena eta momentu honetan gure alorrean, kasu honetan arte eszenikoetan, garrantzitsua dena kontuan hartuta. Dirulaguntzen arduradunek ez lukete zer gertatzea nahiko luketen pentsatu behar, baizik eta dagoeneko
|
zer
dagoen, eta dagoen horrekin zer egin dezakegun. Ahal dugun heinean gure nortasuna mantentzen dugu, baina dirulaguntzak oinarri hartuta hori egitea oso zaila da:
|
|
|
Hau da, zer desberdintasun daude bion irizpideen artean? Edo,
|
zer
dago zuen nortasunean haiek kontenplatzen ez dutena?
|
|
|
Film horretan pintore bat agertzen da, Titorelli izenekoa, eta haren bizilekuaren antza zuten Erdikoa etxeko gure ganbara horiek. Egurrezko ohol mehez egindako paretak zituzten, erabat itxi gabekoak, halako moldez non, oholen tartetik, ganbara batetik aldamenekoetan
|
zer
zegoen ikus zitekeen. Giltzarrapoz itxitako ate bat zuten, hori ere oholez egina eta erabat itxi gabea.
|
|
|
Baina norbera harramazka hasi eta erantzun bila edo galdera gehiagoren bila hasten da: eta
|
zer
dago oihuaren ondoren. Ezin dut besoak gurutzatuta zain egon kakak ni noiz irentsiko eta bizitzak zentzua noiz galduko (artea eta maitasuna dira, nire ustez, haiengatik bizitzea eta hiltzea merezi duten gezur bakarrak).
|