|
2010
|
|
|
oso ibilbide laburra izango luke euskarak hori balitz —ez dut uste inondik ere hala denik— euskararen erabilera eremu publikoan bermatzeko eta areagotzeko baldintza. honenbestez, guztiz gainditu eta baztertzekoak dira, bai batzuen" en castellano y punto, que todos entendemos" bezalakoak, bai besteren" euskaraz eta kito, ikas dezatela" bezalakoak. aitzitik, joera hegemoniazaleak nahiz hegemoniaren egarri diren joera erresistentzialistak alde batera utzirik eta hizkuntzen arteko liskar giroak erabat gaindituz, gure gizarteak etorkizunean halabeharrez izango duen zutoin nagusietako bat hizkuntzen arteko elkarbizitza delakoan heldu behar zaio dema honi. horretarako ezinbestekoa da ohartzea euskararen etorkizuna gure ez beste inoren esku dagoela. euskal herritar guztiok —elebidunok nahiz elebakarrok— gure buruari galdetu behar genioke:
|
zer
egin dezaket nik euskararen alde, hizkuntzen arteko elkarbizitzak denok behar baikaitu:
|
|
|
gaztelaniaren aukera eta euskararena biak errespetatzea, eta, beraz, elebakarren hizkuntza eskubideak elebidunen eskubideen gainetik ez jartzea, hots, elebakarrek praktikan ez eragoztea elebidunen hizkuntz hautua. eta legitimitate soziala du, arestian esan dugun legez euskal gizarteak behin eta berriz berretsi duelako elebidun izan nahi duela. alde honetatik begiratuta, oso arriskugarria ikusten dut euskararen sustapenerako hizkuntza politika positiboa inposizioarekin lotzeko batzuek darabilten diskurtso politikoa. oraindik orain, herri agintari batzuek aldarrikatu dute iragan urteetan euskararen inposizioa gertatu dela administrazioan, adibidez, hizkuntza eskakizunen sistema dagoelako. osakidetzako zerbitzuei buruz ari zirela kontuan hartuta, agian gogorarazi genieke erakunde horretan ez dela %16ra iristen hizkuntza eskakizuna derrigorrezko izaeraz duten lanpostuen kopurua; halaber, herri agintari horiei gogorarazi genieke onenean ere paradoxikoa dela halako inposizio mamurik plazaratzea, non eta ez epaile edo fiskal izateko, zinegotzi edo alkate izateko, legebiltzarkide edo diputatu nagusi izateko, sailburu izateko ez legebiltzarreko presidente izateko ez lehendakari izateko derrigorrezkoa ez denean euskaraz jakitea. hizkuntza politikan, politika publikoaren edozein alorretan bezala, bada zer zuzendua, zer hobetua. ez zaie kritikari eta autokritikari beldurrik izan behar. ausardia behar da gehiegikeriarik baldin bada zuzentzeko, eta gauza bera gutxiegitasunik baldin bada halakoak zuzentzeko ere. alabaina, horretarako eztabaida eta elkarrizketa zintzoa bultzatu behar lukete herri aginteEuskal herritar guztiok —elebidunok nahiz elebakarrok— gure buruari galdetu behar genioke:
|
zer
egin dezaket nik euskararen alde?
|
|
2011
|
|
|
erdararen eraginak eta erabilerak mugatua izan behar du; hau da, ez dio norberaren hizkuntzen jarraitutasun egonkorrari kalterik egin behar. Nahiz eta beste hizkuntza batzuk jakitea eta hizkuntzen arteko harremana aberasgarria izan, horrek ez du arriskuan jarri behar norberaren hizkuntzaren iraunkortasuna eta garapena.
|
zer
egin dezake pertsona batek hizkuntza iraunkortasunaren aldetik ekologikoagoa izateko, esate baterako, babes handiena behar duen hizkuntza erabil dezake beti. ekologikoa izateko, harremanetan eta argitalpenetan, norberaren hizkuntzari eman behar zaio lehentasuna. zer egin dezakete erakundeek eta udalek?
|
|
|
Nahiz eta beste hizkuntza batzuk jakitea eta hizkuntzen arteko harremana aberasgarria izan, horrek ez du arriskuan jarri behar norberaren hizkuntzaren iraunkortasuna eta garapena. zer egin dezake pertsona batek hizkuntza iraunkortasunaren aldetik ekologikoagoa izateko? esate baterako, babes handiena behar duen hizkuntza erabil dezake beti. ekologikoa izateko, harremanetan eta argitalpenetan, norberaren hizkuntzari eman behar zaio lehentasuna.
|
zer
egin dezakete erakundeek eta udalek, ekologiaren ikuspuntua oinarri hartuta, lagundu beharreko komunitatearen hizkuntza erabili dute lehentasunez. hizkuntza iraunkortasunaren helburua da tirabirak sortzen dituzten paradigmak bateratzea eta behar bezala antolatzea. horrek esan nahi du ekitateak izan behar duela garapen sozialaren eta ekonomikoaren oinarria (gogora dezagun ekitateak ez duela esan nahi berdintasuna, baizik eta desorekatuta dagoena orekatzea). horretarako, hizkuntzapolitikaren gaietan, espazio batzuk legezkotu egin behar dira, espazio horietan euskara eta katalana lehentasunez erabil daitezen. hemen, zuen mankomunitatean, udalerri euskaldunen Mankomunitateak euskara gordetzeko beharrezkoa den habitata sor dezake. horrenbestez, kontua da ekonomia bizigaia eta bideragarria sortzea, eta hizkuntzari dagokionez, pertsonak erraztasunez jardutea.
|
|
2014
|
|
|
Helburua izan zen galdera honi erantzutea:
|
zer
egin dezakegu euskarazko kulturgintza bultzatzeko. Artikulu honen bitartez, proiektu haren laburpena eskaini nahi dut, beste elkarte edo herriren batzuen egarria asetzeko lagungarri izan daitekeelakoan.
|
|
2016
|
|
|
Bada ordua, han hemen lortu dena eta lortu ez dena aztertzeko, baloratzeko, eskola bidezko indarberritze saioaren argi ilunak diren bezalakoak zergatik diren ulertzen saiatzeko eta, litekeen neurrian, eskolak indarberritze alorrean duen eginkizuna," bere lekua", birplanteatu eta, ahal balitz, adosteko. On da, hasteko, euskal eskolak
|
zer
egin dezakeen eta, hainbatean, zer egiten ari den gogoratzea. Euskara indarberritzeari dagokionez bost helburu nagusi ditu, edo izan ditzake, euskal eskolak:
|
|
2019
|
|
|
europa demokratiko gehienean ez da batere gauza berria, 1964 ondoko jaiotza faltari aginte esparrutik era proaktiboan aurre egin izana. etorkizuneko inbertsiotzat hartu izan da ekimen hori. gurean ere, hizkuntza plusa erantsiz egitasmoari, ez luke ezinezkoa izan behar. herri aginteen politika demografikoaren egitekoa da hori, aurrez aurreko neurriei politika dagokienez. Bide batezkoez, berriz, ikus aurrerago.
|
zer
egin dezakete aginte organoak, berta bertakoek eta goragokoek, arnasguneen estabilizazio eta iraupen oinarri demografikoa segurtatzen saiatzeko, arnasguneetako herritar gazteak (ahal den gehienak) bizi izaten herrian bertan (edo beste arnasguneren batean) gera daitezen saiatu behar da, eta kanpotik datozenak (ahal den guztian) euskaldun aktibo izan daitezen lortu.
|
|
2022
|
|
|
Muñoa, Inma (2020). Erregistroak, aldaerak, hizkera gazteak...
|
zer
egin dezake eskolak. In Euskaltzaindia (arg.), Euskara batua eta tokian tokiko erabilera:
|