|
2007
|
|
|
Jarduerak zentzua izan dezan, hiru ezaugarri bete behar ditu: ikasleak
|
zer
egin behar duen aurretik jakin behar du. Ikasleak bere aurrezagutzak martxan jarri behar ditu eta bere ikas prozesuaren bilakaeran eta emaitzetan parte hartu behar du.
|
|
|
Beraz, arlo juridiko politikoko araudi formala izan edo gizartearen arkitektura korapilatsu eta informaleko fruitua izan, dimentsio makrosozialean hedatzen dira hizkuntzarekiko hautemateak eta interpretazioak irizpide normatibo bihurtzen dira herritarrentzat:
|
zer
egin behar
|
|
2009
|
|
|
plangintza aipatzen dituzten aipu guztiak sartuko dira atal honetan. Alegia ez bakarrik etorkizunari buruzkoak (etorkizuna autoreak nahi duen bezala izateko
|
zer
egin behar den azaltzea) baizik eta iraganeko plangintzei buruzko informazioa ere atal honetan kokatuko da. Iraganean egindako plangintza bat aipatzen denean, beraz, bertan kokatuko da.
|
|
2010
|
|
|
Prozesu pedagogikoa epe luzera begira diseinatu behar dugu, hau da, irakasleak epe luzerako ikuspegia izan behar du kontuan: zein helburu dauzkan esku artean, zer konpetentzia garatu behar duen ikasleak eta
|
zer
egin behar duen horra heltzeko. Hala ere, epe laburreko erabakiak ere garrantzitsuak dira, askotan aldaketak egin behar ditugulako gelan sortzen diren beharren arabera.
|
|
2012
|
|
|
" Hau ez da egokia." Normalkuntza planen oinarrietan eta gidaritzan hizkuntza gutxituak indarberritzeko ezinbestekoa izan den Soziolinguistika dago. zientzia bera, beste batzuekin alderatuta, nahiko berria da, eta horrez gain, irakasleok gure ikasketetan ez dugu horren inguruko prestakuntzarik jaso. Gainera, ez da erraza gure inguruan adituak bilatzea, eta, oraindik gatxagoa egiten zaigu gure helburua betetzeko
|
zer
egin behar den esatera ausartzen direnak aurkitzea. Beraz, geuri dagokigu bidea egitea; batzuetan entsegu eta erroreen bidez egokitasuna eta desegokitasunaren arteko aldea bereiziz; beste batzuetan, ordea, beste eskualdeetako adibideak gurera egokituz.
|
|
2014
|
|
|
Horrela da," cada cosa lleva a otra, que a su vez conduce a otra... si te concentras en hacer la más pequeña, luego la siguiente y as� sucesivamente... encontrarás que logras hacer las grandes cosas, habiendo hecho sólo las pequeñas" (John Weakland). Euskaldunok, badakigu
|
zer
egin behar dugun! Bada, utzi konplexuak alde batera eta egin dezagun geurean!
|
|
2015
|
|
|
Zeintzuk dira jarreraren efektu egokitzaileak? Bada, ekintza zuzentzeko arrasto argia izatea, hain juxtu ere, aurrez jarrera objektuarekiko
|
zer
egin behar dugun jakin eta objektu horrekin aurkitzen garen bakoitzean, denbora larregi pasatu gabe deliberazio eta hausnarketetan, erantzun azkarra ematea, ia ia automatikoa (Irastortza, 2010: 51)". Esaterako, gaia geurera ekarrita, euskaraz dakitela dakigun kasuetan, gure jarrera euskaraz egitea izan daiteke, eta euskaraz dakien edo ez, ez dakigunetan, erdaraz egitea.
|
|
2016
|
|
|
Unibertsitatea edo, oro har, mundu akademikoa eremutzat jo dezakegu. Horretan, beraz, hainbat arau topatuko ditugu, bertan
|
zer
egin behar den zehazten dutenak; eta hainbat balioeste kode: jokaera, toki, kargu, sinbolo, tresna edo objektu bakoitzak joko hartan
|
|
2017
|
|
|
Elkarrekin interaktuatzen duten norbanakoak dira. Ez dago kontrol zentralizaturik, ez dago bakoitzak
|
zer
egin behar duen esango duenik, ezta koordinazio egiturarik ere. Oso jokabide global konplexuak sortzen badituzte ere, oso oso arau sinpleen bidez jokatzen dute:
|
|
2018
|
|
|
Horrela, eta beti ere profesional espezializatuen gidaritzapean, ardurak modu progresiboan hartuko ditu, ikasketa prozesua amaitzean espezialista izateko gaitasunak lortu arte. Espezialitate bakoitzak bere formazio programa du, eta bertan adierazten da bere iraupena (4 urte) eta urtez urte
|
zer
egin behar duen egoiliarrak gaitasunak osatu asmoz.
|
|
2019
|
|
|
Laburpena. euskal arnasguneen inguruko gogoeta egituratua eskaintzen da artikulu honetan. kontzeptuaren beraren aurkezpen teorikoa egiten da lehenik," physical breathing space" direlakoak (edo, partez, antzeko zirenak/ direnak) nazio artean (izan) duten trataera azalduz. gure kasuan arnasguneak zer diren eta euskara indarberritzeko zer nolako garrantzia duten azpimarratzen da gero, atal banatan. gaurko arnasguneak nolakoak diren eta bertan zer gertatzen ari den azaltzen da IV. atalean. azken hiru ataletan maila praktikoari heltzen zaio: arnasguneen gaur eguneko erronkak azaltzen da V. atalean, erronka horiei nola erantzun behar zaien argudiatzen da VI.ean eta VII. atalean, azkenik, hemen eta orain
|
zer
egin behar den proposatzen da. arnasguneen garrantzia azpimarratzearekin batera, euskara indarberritzeko paradigma egokitu beharra ikusten du autoreak. teoria lantzeaz gainera badu artikuluak xede praktikoa ere. erabakiak hartzeko orduan arnasguneko biztanleen zentraltasuna azpimarratzen da, besteak beste. • Hitz gakoak:
|
|
|
VII. gAUZAK nOlA EgIn BEhAR DIRA," hEMEn ETA ORAIn"? gauza bat da
|
zer
egin behar den esatea, eta beste bat egin nahi den hori nola egin azaltzea. Nolakoari begira, eta labur bilduz, bederatzi puntu aipatuko ditugu atal honetan:
|
|
|
VII.2 Teoria landuena eta ebidentzia enpiriko sendoena eskuratu, proba eginez ikasi, zentzuz jokatu gorago esan denez, erronka nagusiei probetxuz erantzuteko
|
zer
egin behar den ez dakigu nahi bezain ondo. orain arteko interbentzioneurri gehienak aho biko ezpata gertatu izan dira: alde batetik mesedezko, bestetik kaltegarri.
|
|
|
erronka handiei aurre egin behar die, ikusi berri dugunez, arnasguneak zaindu, indartu eta indarberritzeko asmoa duen ekimen orok. Lan zabala da indarberritze saio hori neurriz, eta oso delikatua izaeraz. dedikazio pertsonal eta kolektibo handia eskatzen du, iraupen ahalmen finkoa, sorkuntza gogo sendoa eta, aurreko guztia aski ez bailitzan, sofistikazio teoriko ohargarria. Lan zaila da hori, hortaz, baina ezinbestekoa eta, aditu askoren ustez, lehentasun bizikoa.
|
zer
egin behar da, konkretuki, goiko hiru erronka horiei artez erantzuteko, euskarazko jardun arruntari bizirik eutsi behar zaio, kosta ala kosta, 35 urte dirauen belaunez belauneko perspektiban; bizirik eutsi behar zaio ahalik eta arnasgune gehienetan; bizirik, bereziki, euskara eguneroko jardun arruntean nagusi den ingurumen geoterritorial zabal populatuenetan61 Belaunez belaun bizirik euste horretan dago hiztun elkarte (edota, hainbatera iritsi ezin denean, hiztun talde) guztien osasunmailaren Rubicon nagusia. hortik gora lortzen dena ondo dago, hortik behera gelditzen dena, aldiz, gaizki edo eskas62.
|
|
|
Zer egin liteke eta
|
zer
egin behar da praktikan, a) Estabilizazio eta iraupenoinarri demografikoa; b) Bideragarritasun sozioekonomikoa; c) Konpartimentazio soziolinguistiko eta moldaera soziokultural berri bat.
|
|
|
...elaunez belauneko transmisioa (35 urteko prozedura luze bihurria, ez haurren lehen hizkuntza soil soilik) segurtaturik izan behar du, bestetik, osasuntsu egon nahi duen hiztun elkarte edo hiztun talde orok. eguneroko jardun arruntari bizirik eusteko orduan" algodoiaren proba" tzat har liteke belaunez belauneko transmisioa. horregatik da hain zentrala eta ezinbestekoa. zer egin liteke eta
|
zer
egin behar da praktikan. Trial and error formulari eutsiz eta iturri teoriko sendoenetatik zein ebidentzia enpiriko ugarietatik ikas litekeen guztia aintzakotzat hartuz, hiru ardatz hauek landu behar dira nagusiki:
|
|
|
aurrerapen handiak egin dira zenbait alorretan, euskararen egoera soziolinguistikoari dagokionez18 arnasguneak eta behe mailako eremu soziofuntzionalak (L mailakoak) ditugu, gaur egun, erronka nagusi19 aurretik esandakoak laburbilduz, esan dezagun oso argia dela mikel zalbideren artikulu hau: bai arnasguneen garrantziaz jabetzeko da argigarri, bai ingurumen hauek zer nolako egoeran dauden jakiteko eta bai, azkenik, bide egokienari eusteko zer egin zehazteko. arnasguneak ez dira ghetto batzuk bihurtu behar; ez da kanpotik erabaki behar bertako biztanleek
|
zer
egin behar duten eta zer ez. asmoa arnasguneetatik bertatik etorri behar da eta instituzioek eta kanpoko eragileek lagundu behar diote bertako biztanleriari bere helburuak lortzen. horretarako gune horietako biztanleak beren izaeraz eta izaeraren horren garrantziaz jabetzea ezinbestekoa da: haiek osatzen dute arnasgunea, euskararen birika. aldi berean hori ez da izan behar zama bat haientzat, lasai bizi behar dira, erantzukizun guztia ez da haiena. arnasguneen kopurua hain mugatua izanik, horrezaz gainera, politika eta jabetze lan hori gehiago zabaldu behar dela iruditzen zait eta gune euskaldunen arteko loturak eta harremanak bultzatu egin behar direla. testuinguru soziokultural, sozioekonomiko eta tekniko berri honetan iraunkorrak izango diren arnasguneen egitura berria sortzeko ahalegina egin litzateke, beti ere bertoko biztanleria errespetatuz eta berak hala nahi baldin badu. ez badu nahi zergatik ez duen nahi aztertu da:
|
|
|
indarberritzen edo berrosatzen ari diren arnasguneen azpimultzoa. gure artean gertatzen ari denaz egiten den diagnosia ere baliagarria da ene ustez, testu osoa bezala. puntuz puntu lantzen dira gaiak, eta eman beharreko azalpenak ere hurrenez hurren eskaintzen. atal horretan ez da teoria hutsaz hitz egiten: " hemen eta orain" zer gertatzen ari den, eta zergatik, azaltzen da bertan. osasun egoerak okerrera egin ez dezan oraingo joera batzuk zergatik aldatu behar diren, eta nola, adierazten da, bide batez. arnasguneen deskribapena eta sailkapena, gaur egun dituzten erronka nagusiak,
|
zer
egin behar den etab., oso modu praktikoan aurkezten da.
|
|
2021
|
|
|
Eta COVID19aren pandemia bezalako krisietan zentzua da gehien behar duguna, ziurgabetasunari eta segurtasun ezari aurre egiteko eta nola erantzun behar dugun jakiteko. Labur esanda, zer gertatuko den eta
|
zer
egin behar dugun jakin beharra dugu halakoetan. Komunikazioa da, beraz, gakoa.
|
|
2022
|
|
|
Maiz, enpresek badakite
|
zer
egin behar duten ingurumen edo lan bektoreetan, ezagutza tekniko handiagoarekin, bektore sozialean baino, askotan ez hain sistematizatua eta tradizionalki filantropiari emanagoa.
|