|
2000
|
|
|
Mende anitz dira euskara sortu
|
zenez
geroz. Europako mintzaira zaharrenetakoa dela diote adituek.
|
|
|
Pierpol Berzaitzekin topo egin genuen, suertez, ostatu batean kantuz ari ginela. Gure kantuak gustukoak zituela erran zigun, eta zerbait berritan hasteko grinatua
|
zenez
, gurekin hasi zen.
|
|
|
Izenburuaz jabetu eta nagusitzen zaigun ezinegonak ez zaitu harritu behar, irakurle. Izan ere, azken bolada honetan gure artean Nafarroaren inguruko lanak ugaldu diren arren, eta LARRUN txokoan (26 zbk.) ongi erakutsi
|
zenez
, ez da ohikoa euskal historiografian honelako lan bat topatzea. Kasu honetan, berriro ere eta zoritxarrez, erdaraz idatzirik dago, elkarrizketa hau bezala.
|
|
|
Adan galbidean jarri zuena sagarra izan zela zioen eta bere sinesmenen arabera sagarra bekatuaren parekoa zen. Sagardoa sagarretik ateratakoa
|
zenez
, eta euskaldunentzat esklusiboa zenez, euskaldunak zoratuta eta madarikatuta zeuden
|
|
|
Adan galbidean jarri zuena sagarra izan zela zioen eta bere sinesmenen arabera sagarra bekatuaren parekoa zen. Sagardoa sagarretik ateratakoa zenez, eta euskaldunentzat esklusiboa
|
zenez
, euskaldunak zoratuta eta madarikatuta zeuden
|
|
|
Erraza ez den bezala, mutil horri buruz neska lagunak esaten dituen guztiak esatea. Istorioaren planteamendua hain gogorra
|
zenez
, muturreko bi pertsonaia nahi nituen: askatasunaren bila doan neska eta mutil inuzente memeloa.
|
|
|
Su etena deitu izan zen garaian ETA ez zen sekula geldirik egon. Egia da hiltzeari utzi ziola, baina geldialdia bere barne berrantolaketarako zoritxarrez gero baieztatu
|
zenez
eta hilketak prestatzeko erabili zuen; Fernando Buesarena, kasu. Hilketak izan ez ziren aldian terrorismoarekin amaitzeko bideak irekiko zirela itxaron zuen euskal gizarteak.
|
|
|
1998an, Asiako krisiaren urtean, kopuru hori 103.700 milioi dolarretara jaitsi zen. Beraz, joan den urtean upelaren prezioa 25 dolar ingurura igo
|
zenez
, esan genezake LPEEko herrialdeek 1999an 30 bilioi pezeta inguru bildu zituztela.
|
|
|
Apezpikuaren etxea ere kanpotik ikusi dut, eta aspaldiko txalupa natibo koloretsua ere bai, baina ferrira joateko tenorea
|
zenez
, Sitkari" do svidañya" esan diot (amerindiarrek ez omen zerabilten halako agurrik, beste pentsamolde batekoak izaki). Ilunabarrean ere, bezperan bezala, gorridura nagusi izan da.
|
|
|
Ikusmina piztu du Zuberoan Pier Paul Berzaitz muskildiarrak idatzi pastoralak, emakume bati eskainitako lehena baita duela 20 urte Etxahun Iruriren" Iparragirre" pastorala Urdiñarben egin
|
zenez
geroztik. " Hura ere ez zen sobera ongi hartua izan, baina Etxahun Iruri egilea aitzineko urtean hil zelako edo, pastoralean emakumeak kargua hartzea errespetatu zen", kontatu digu Berzaitzek.
|
|
|
Laburbiltze aldera, bi multzo nagusitara ekar daitezke orain arte erabilitako argudio sendoenak: kultur ekoizpenak guztiz berezkoak dituen ezaugarriak ahaztuta, jokabide makroekonomiko neoliberalak lehenetsi izana, batetik, eta, bestetik, gezurra dela, Erresuma Batuan eta Frantzian aspaldian frogatu
|
zenez
, kontsumitzailearentzat onuragarria gertatuko denik Espainiako gobernuak aitzaikia horrekin bultzatutako desregulazioa.
|
|
|
" Sapho, Li Po, Jonathan Swift, Cesare Pavese, T.S. Eliot eta liburuan zehar, narrazio bakoitzeko sarrera aipuetan bereziki, agertzen direnekin batean ziklo arturikoa, Herman Melville, gure ahozko tradizioa (Atarrabio, kantutegi zaharra) egilearen erreferentzien konstelazioa gure begi aitzinera dakar, eta horrekin batean, idazle handiek beren ondokoetan uzten dituen eraginez harantzago, literatura literaturgai izan daitekeela erakutsi ere. Liburu hau plazaratu
|
zenez
geroztik gure artean hainbertzetan aipatu den zorioneko metaliteraturaren deskubrimendua dugu. Jadanik idatzitakoa, gu denon eskura, jolasgai eta idazgai." (23 or.)
|
|
|
Sorbonan ez ezik beste toki batzuetan ere eskolak eman zituen. Frantziako IV. Errepublikan kontseilari izan zen, De Gaulle jeneralaren kontseilari juridikoa ere bai eta, mentalitatez hain zabala
|
zenez
, seguruenik, beregandiko ideia izan zen De Gaullek euskaldunoi euskarazko eskolak eskaintzea ere; baina, zoritxarrez, eskainitakoa betetzera ez zen iritsi. Cassin jauna, bere merezimenduz, Doctor honoris causa izendatu zuten Oxford (1945) eta Magunzian (1963), eta Bake Nobel Saria jaso zuen 1968an.
|
|
|
Bartolomek, karmeldar
|
zenez
, zenbait betebeharri aurre egin behar zien liburuak idatzi eta argitaratzeko. Idazle agiria behar zuen lehenengo eta behin.
|
|
|
Hirugarren kapituluak. Telematika eta independentzia nazionala? zuen izenburu, eta bertan aztertzen
|
zenez
,. Telematikak berritzen eta gehitzen ditu independentziarako aukerak?. Egileen ustez,?[.] gobernuek Amerikako dominazioarimugak jartzeko borondatea erakusten dute[...]?; eta horretarako, bertako teknologia mantendu behar zuten.
|
|
|
Taldeenuste sistema partekatuak desberdinak izango dira, hortaz, elkarren artean mantentzen dituzten kokapenen arabera. Esate baterako, Irudikapen Sozialen alorreanMoscovici (1961) konturatu
|
zenez
, Irudikapen Sozial desberdinak talde desberdinetan ainguratzen dira, kokapen politiko, erlijioso eta bestelakoen arabera. Era berean, aurriritzi eta estereotipoen funtzioen inguruko ikasketek (Snyder & Miene1994) norabide bereko agerikotasuna ekartzen dute.
|
|
|
Maiteminak, alienatu? egin zuen Leturia, lehenago esaten
|
zenez
. Ezkontzea ez zen izan erabaki bat, instintuak, ohiturak, lilurakkulunkan eramana izaten uztea baizik, ilusioaren uhin gozoei amore emate bat.. Unibertsala?
|
|
|
Gidoiaren atal ezin ahantzizkoa den honek gauza askoren berri eman diezaguke. Albistegintzan ere erabiltzen da eta aspaldidanik, sortu
|
zenez
geroztik dela esan dezakegu, irratibideari atxiki zaio.
|
|
|
1965ko dekretu frankista batek FMko estazioen araudia finkatu zuen. Dekretuan esaten
|
zenez
, estazio horiek ezin ziren 500 watt baino potentzia handiagokoak izan. Horren kariaz, FMko estazioak geldiro sortu ziren.
|
|
|
Gure Irratiak 5 langile zituen nominan 1990 urtean, eta 60 bat lagun biltzen zituen kolaboratzaile sarean; azken hauen artean 30 bat berriketari eta egunero gai jakinez jarduten zuten (Oiz, 1990). Gainera, informazio biziagoa emateko asmoz, elkarlana bultzatzeko prest egon da sortu
|
zenez
geroztik. Joxan Oiz-ek (1990, 47) honela kontatu zigun hiru irratien artean egindako elkarlanaren fruitua nolakoa zen:
|
|
|
Larreen azalera emendatu egin zen, labore lur eta lekua okupatuz, azken hauek ia desagertuz eta paisaia homogeneoagoa sortuz. Honekin batera, behi abeltzaintza bultzatu
|
zenez
, esne behien gorakada eta ardi buruen beherakada ezagutu zen.
|
|
|
Horiek konpontzeko, lurrak karetzen hasi ziren eta karobiak izugarri ugaritu ziren. Baina urte batzuen ostean, karea gehiegi erabili
|
zenez
, lurzorua larregi ahuldu zen, uztak gainbehera etorri eta baserri asko hustu egin ziren. Hain zuzen, Amerikarako emigrazio gogorrenak orduko superpopulazioaren ondorio izan ziren.
|
|
|
Saldutako lurretan baserri berriak aniztu ziren eta hauek, beharrezkoa zuten guztia ekoizten saiatu zirenez, ingurunea arras aldatu zen, landazabala nagusitu eta baserrien inguruan, baratzeak, labore lurrak, sagastiak, abereentzako larreak eta irasailak ugaritu baitziren. Baina, egoera ekonomikoa kaskarra
|
zenez
eta uztak familien beharrak nekez asetzen zituenez, haraneko biztanle askok Karrantza utzi eta Amerikara edo inguruko burdin meategietara alde egin behar izan zuten.
|
|
|
Horrela, 366 artikuluan oinarrizko eskolak, en todos los pueblos de la Monarquía? ezartzeko emandako agindua azpimarratu genuke; eskola horietan, irakurtzen eta idazten irakasteaz gain eta inongo hizkuntzarik aipatzen ez
|
zenez
, pentsatu da legegileek gaztelania soilik zutela buruan, besteak beste, herritarraren betebeharrei buruzko irakaskuntza nabarmentzen zen. Baina, beharbada, guztien artean garrantzirik handiena izango lukeen artikulua liberalismo espainiarrak hezkuntza arloan izan zuen uniformizatzearen helburua zehazten zuena litzateke(. El plan general de enseñanza será uniforme en todo el reino,...?, 368 art), Konstituzioaren irakaskuntza ere aipatzen zelarik.
|
|
|
Normala
|
zenez
, Lahincheko atentatuaren albistea uztailaren 14ko egunkariak zekarren, titular handitan: " IRAren erantzun odoltsua orangisten jai egunari", eta beherago," Bost hildako Lahinchen (Clare konderria) atzo gertatutako tiroketan".
|
|
|
adarra jo eta baiezkoa eman. Eta nahiko berandu
|
zenez
berriro errepideratu eta hatz potoloa luzatzeko, autobusa hartu dugu Killarneyra heltzeko.
|
|
|
FUSILEN eta kanoien tratu biribil hark zernahi merezi zuen. Eta aitari, jakinik ezen dukea oso zezenzalea zela eta zaldi gainean ongi baino hobeki toreatzen zuela, bururatu zitzaion ezen on izan zitekeela horrelako festa berezi baten moldatzea eta prestatzea; bigarren arrazoin bat ere bazuen hartarakotz, 1660ko urte hura Urbiaingo herriaren fundazionearen hirurehungarren urteurrena
|
zenez
: estakuru bikaina zen konmemorazione hura, beraz, aitaren asmoetarako, tiro batez bi txori hiltzerat deliberatzen zela.
|
|
|
" Minutuak eta orduak luzeegiak dituk mugimendu bizkorren studiatzeko, eta egunen batean norbaitek erloju bat asmatu dik, pultsazioen neurtzeko gai ere izan daitekeena, diiin daaan, diiin daaan..." Eta denboraren neurri hari dindana deitzen hasi gintzaizkion. Baina, erlojaria ez
|
zenez
, uraren bidez neurtzen zituen osabak dindanak —bere dindanak, alegia, zeren eta, bertzenaz, mila dindan suerte izan baitzitezkeen, batzuk din dan eta bertzeak diiiiiin daaaaaan, haiek laburragoak eta hauek luzeagoak—, erabiliz, hartarakotz, ontzi bat ur, beheko aldean hodi tipi bat zuena, nondik isur baitzitekeen ontzian zegoen ura, baldin itxitura bat zabaltzen bazen, eskuz manaia zite...
|
|
|
Betaurreko beltzak jantzita ere, min urtsu eta suntsitzaile baten erasoa nabari zitzaion Josefinari. Ximurrarekin ezkondu, etxekoandretu eta amatu
|
zenez
geroztik biribiltzera emandako gorputz eta begitarte horietan deus guti gelditzen zen hogei urte bete gabean ezagutu nuen neska mehakil eta bisai hezurtsutik. Oroitzeak lan du baina," denak elkarren kontra" jokatzen genuen garaietan, gau bat baino gehiagotan bukatu zuen ene besoetan.
|
|
|
Astearte buruzuri batean ohi
|
zenez
, Antonio Musu tristeri ez ezik, ostatuak dozena erdi bezerori ematen zion aterpe: berandu afaldu aitzineko azken errondan, batzuk; goizik afaldu ondoko lehen kopaxkan, bertzeak.
|
|
|
Ez ezkontzaren, ez seme alaben, ez erranaren borobila baiestera etortzen ahal zen bertze deusen berri ailegatu zen gure belarri erneetara. Dendaz jabetu
|
zenez
geroztik emazteki bat baino gehiago ikusi genion inguruan, baina ez zirudien haientzat lehenagokoentzat baino egitasmo serioagorik zeukanik. Horretarako astirik ez ematen haien ordezkatze etengabeak.
|
|
|
Abuztuko asteazken horretan, bederen, eliza jendez ihaurri zegoen, emakumeari azken agurra ematera joana. Ni, horrelako egokieretan ohi dudanez, berandu ailegatu eta jartzeko lekurik ez
|
zenez
, zutik gelditu nintzen sarreraren ondoan. Apezaren predikuari kasu handirik egin gabe, aurpegi ezagunen eske egin nuen elizkizunaren parterik luzeena.
|
|
|
—Jakina —beti ni mintzo—, dena hain agudo egin ahal izateak abantailak ditu. Aita hil zitzaigunean, bi gau osorik egin behar izan genituen tanatorioan, eguerdian hil
|
zenez
biharamun goizean ehorzteko baimenik eman ez zigutelako. Zuek, berriz, moldatu zarete epea laburtzeko...
|
|
|
Di Caprioren itsasoaren babesa bilatu nuen, atzera ere, hogeita lau urte lehenagoko fraideeneko ikasgelaren minean: Potzolok noiznahi ematen zidan bere azken maitemin ezinezkoaren berri, baina pupitre lerroan beti nire gibelean egoten
|
zenez
, ez nuen arreta plantarik egin behar izaten, bere hats beroegiaz garondoa goritzen zidalarik.
|
|
|
Begitartea ilundurik zuen, baina hori ez zen harrigarria: izaera ez zaio ozpindu baizik, behiala partekatzen genuen mahaitik lekutu
|
zenez
geroztik. Neure buruaz eta neure kazetari ahalmenaz harro, mespretxu keinu agerikoa egin nuen, haren eskuetan lehiakideen egunkaria ikustean.
|
|
|
Beti bezala esnatu zen Brown jauna goiz euritsu hartan, zortziak aldera, eta ezkongabea
|
zenez
eta bakarrik bizi zenez, inork ez zion esan azazkal haiek oso aldatuta zeuzkala, oso handituta, ez ziruditela, ez tamainaz ez formaz ez kolorez, bere eskuko azazkal berezkoak, azaz  kalordeak baizik; Brown jauna ere ez zen, noski, txikikeria hartaz jabetu, eta bulegoan ere, astelehena izaki, inork ez zion hitzik ere aipatu aldaketaz. Era berean, ez genuke ziurtasun osoz esaten jakingo baina badakizu baietz zenbat denbora igaro zen azazkalen aldaketatik azken eta erabateko itxuraldaketaraino; eman dezagun, hortaz, hilabete.
|
|
|
Beti bezala esnatu zen Brown jauna goiz euritsu hartan, zortziak aldera, eta ezkongabea zenez eta bakarrik bizi
|
zenez
, inork ez zion esan azazkal haiek oso aldatuta zeuzkala, oso handituta, ez ziruditela, ez tamainaz ez formaz ez kolorez, bere eskuko azazkal berezkoak, azaz  kalordeak baizik; Brown jauna ere ez zen, noski, txikikeria hartaz jabetu, eta bulegoan ere, astelehena izaki, inork ez zion hitzik ere aipatu aldaketaz. Era berean, ez genuke ziurtasun osoz esaten jakingo baina badakizu baietz zenbat denbora igaro zen azazkalen aldaketatik azken eta erabateko itxuraldaketaraino; eman dezagun, hortaz, hilabete.
|
|
|
Asteburuan ez zen Brown jaunaren bizi  tzan ezer bereziki aipagarririk gertatu, ez behin  tzat aldaketa fisiko nabarmenik, eta, ezkongabea
|
zenez
, edo, hobeto, mutilzaharra, bada etxean goxo goxo egotea pentsatu zuen, amaren igandeetako bazkaria gezur txiki batez saihesturik, eta arreben eta lagunen zinemarako eta afaritarako eta futbolerako gonbit temati aspergarriak gezur ez hain txikiez bazterturik. Bakarrik egoteko gogoa zeukan, lasai aspertzeko beharra, azken aldaketei buruz hausnarketa serioa egiteko premia espirituala.
|
|
|
Beraz, etxeak behea jo zezanean, lurrarekin bat egin eta bere habeak hondakin bihur zitezenean, Brown jaunak pentsatuta zeukan botila bat xanpaina zarataz irekitzea frantsesa jakina, eta mozkortzea ere bai akaso, aspaldiko partez. Eta, adierazi dugun bezala, asteburu hartan ezer berezirik gertatu ez
|
zenez
, bada orain guztiz harrigarria izango litzateke esatea Brown jaunak ez zituela pentsatuta zeuzkan gauza guztiak egin; beraz, ez dugu halakorik esango.
|
|
|
Nola ahaztu nire programakideen paradero beltza? Ezen, egia esatera, min handiena eragiten zidana oroimena hain berean atxikitzea baitzen, hain oso eta hain bertako, eta horrexegatik akordatu nintzen, programa amaiera aldi hartan, batik bat, Leteo ibaiaren urez, haiek baitute, esaten
|
zenez
, gauza iraganen memoria ahazteko dohaina. Ai, orduan han izatera, tragoxka bat hartuko nukeen gustura baino gusturago!
|
|
|
Autobuseko leihatilatik begira, Dabidekikoa gertatu
|
zenez
geroztiko garai ez oso aspaldikoaz oroitu naiz, eta Gasteizko Marañón kafetegian ebaki bat eskatu, eta leiho ondoko mahaian esertzea atsegin izaten nuela, handik oinezkoei erreparatzeko. Kaleko antzeztoki handian, serioxeago ala alaixeago, ez zirudien jendeak arazo asko zuenik, baina nire antzera egon behar zen arazoz lepo zebilen jendea, eta ni oinezko guztien artean horiei antzematen saiatzen nintzen.
|
|
|
Gaur, ostera, bref bezain zehatza izango naiz. Lehenik, jakizu atzo Powel lakuan bainatu ginela eta, gero frogatuko
|
zenez
, igarri igarrian geratu zela Rakel eta Rubenen arteko zera, harremana, baten baino gehiagoren zurrumurruak eragiteraino. Bigarrenik, gaur goizean Rakel Rubenen dendatik irteten ikusi dut.
|
|
|
Oro har, bai afalorduan bai afalondoan, bazkaritan baino hobeki sentitu naiz, baina gaur berriro ere atera da hizpidera Clinton eta Lewinskyren arteko kontua (harrigarria zait Dan gidariak gai horrekiko erakusten duen eta grina), eta halabeharrez gogoa Dabidengana joan zait. Bidailagunek, gero eta sutsuago, Espainiako politikari ezagun batzuen izenak eta aferak ere dantzatu dituzte, baina gure taldearen txanda
|
zenez
, nik gaur atseginez hartu dut mahaia jaso, eta harrikoa egitearen ardura (hartara burua beste nonbait izan nezakeen).
|
|
|
izan ere, dirua sobera daukazu baina kultura falta duzu", eta hori guztiori lege zaharreko gizarte probintzial hartan plazaratu zuen, emakumeari zor zitzaion errespetua ezin eztabaida zitekeen deduzko puntutzat zeukatenen artean. Jakina, espero izatekoa
|
zenez
, mintzaldi hark purga batek baino eragin lazgarriagoak ekarri zituen eta berehala askok bilbotar alditsu haren jarrera kritikatu zuten haserrez, horien artean, gorago aipatu dugun Sabino Aranak berak1.
|
|
|
Zientzia ulertzeko zientzi jarduera ulertu behar zen, teoria eta praktika ez baitira banagarriak, biak beti historian kokatu behar baititugu. Eta Neurath enpirista peto petoa
|
zenez
, ikerkuntzak testuinguru historiko eta sozialarekiko zeukan menpekotasuna kontuan hartu behar izan zuen. Hortaz eta labur beharrez, Neurathen ustez, garrantzizkoena ez zen horrenbeste munduaren deskribapen zehatza lortzea, ekintzarako oinarri bat baino.
|
|
|
Esperientziaren batek egon luke enuntziatuaren egibalioari erantzuteko baina, jakina, hau ez zen beti gertatzen. Printzipioa hertsiegia
|
zenez
, bere arabera diziplina batek, ezagutzazko diziplina izan nahiez gero, ez lituzke zentzurik gabeko enuntziatuak onartu behar. Alta, honen ondorioak sakonak izan zitezkeen, eta izan ziren, batik bat filosofiarentzat, Vienan filosofia izenaz izendaturiko arazo oro errefusatzera heldu baitzen.
|
|
|
Alabaina, esan bezala, Vienako Zirkuluaren joera orokorra antierrealista izan zen. Partaide nagusiei dagokienez, Neurath antierrealista zen, Schlick errealista eta Carnap neutrala, hau da, errealismoa bere aburuz tesi metafisikoa
|
zenez
, ez zuen ez onartu ezta baztertu ere egin, arbuiatu baizik. Ikuspuntu aniztasuna, hortaz, nabarmena zen.
|
|
|
Honek ez du nahi esan bere gogoetak egokitzen ibiltzen zenik kritikekin ongi geratzeko, ezta gutxiago ere. Analisi askoren ondoren, egun badakigu bere ibilbide intelektuala, hau da, bere emaitzak —idazkiak eta gogoetak— zeharkatu dituzten ezaugarri konstante batzuk badaudela, esate baterako joera antimetafisikoa, tolerantzia linguistikoa eta kontzeptuala, edo eluzidazioaren helburua49 Bere ildo teorikoak Neurath pragmatikoarekin bat ez etortzera eraman zuen, baina harrezkero hobeki ikusiko
|
zenez
, Zirkuluaren erreserba ideologikoaren buruan jartzera ere bai. Zirkulua desagertu eta gero, ikusmolde estandarrak Carnapen aldeko bideak jorratuko zituen:
|
|
|
Viktor Kraftek dioen bezala," Vienako Zirkulua nazioarteko mugimendu filosofiko bihurtu zen horrela: neopositibismoa edo neoenpirismoa" 39 Baina logika bere tesien funtsezko faktorea izan
|
zenez
, hobe da, goian aipatu bezala, ‘enpirismo logiko’ edo ‘positibismo logiko’ deitzea. Edo, hemen egiten ari garen moduan, epeko oinarrizko gune teorikoaz ari garenez, orduan mugimenduari ‘Vienako Zirkulua’ dei diezaiokegu.
|
|
|
Hiriko jaietako Salbean Udaletxetik Santa Mariaraino paliopean eramaten zuten Franco. Donostiako egonaldian Aieten izaten
|
zenez
, denboraldi horretan Aieteko etxera eramaten zituzten Gipuzkoa Plazako ahateak ere, eta beste batzuk Ondarretako kartzelara.
|
|
|
Lanean gurekin jarduten zuen madrildar batek esan ohi zuen, Madril ederragoa zela Paris baino. Harekin kontrakarrean aritzea alferrikakoa
|
zenez
, adarra jo nion.
|
|
|
Hamalau Orduko Martxa pare bat aldiz egina nintzenez, paraje haiek ezagunak nituen. Banekien, horrenbestez, Ulizar mendiaren tontorretik nahitaez pasatu beharrik ez genuela, baina, desbideratze handirik ere egin behar ez
|
zenez
, iruditu zitzaidan merezi zuela, eta ez zitzaiola gaizki irudituko pistola mediante bidaia buru eztabaidaezin genuenari. Neu txartelak uzten ibilia naizenez, mendi tontorretako buzoi barruak miatzeko ohitura dut.
|
|
|
Egunkarien irakurketa amaitu zuenean, begiak telebistari atxikiak nituela ohartu zen Lauaxeta. Uhartedi batzuetako irudiak ematen ari ziren, baina, telebistaren soinurik entzuten ez
|
zenez
, ez nekien zehazki nongoak ziren uharte haiek. Nolanahi ere, Goizuetatik urrun behar zuten.
|
|
|
|
zenez
, kantuan ere aritu ginen, Arantxa eta Jean Louis bikain, gainerako filologogaiak ahal zen moduan eta Lauaxeta eta biok oso oso gaizki, Lauaxeta kantuak ezagutzen ez zituelako, ni mozkor mozkor eginda nengoelako. Bertsotan ere ausartu ginen batzuk.
|
|
|
Bazekien horrek ez zuela erremediorik, berpiztu ondoko bizitza berrian guztiz ezindua sentitzen baitzen poesiarako. Poesiak, itxura
|
zenez
, bere unea zuen; gero kito.
|
|
|
Oinetakoak erantzi eta hondartzan egin genuen bidearen zati bat. Eguzkia nagusitzen hasia
|
zenez
, bazen jende pixka bat. Lauaxetak esan zidan ohitua zegoela jendea" ia soinutsik" ikusten hondartzetan, baina nire iritziz ez zen oso lasai sentitu.
|
|
|
Autoa garajean sartu ostean, gizon bat irten zen autotik. Itxura oneko gizon gazte mardul bat, geunden tokitik ikusi ahal
|
zenez
: Sorkunderen senarra izan behar zuen, dudarik gabe, lanetik itzulia.
|
|
|
Nobela hartako Daniel Zabalegiren deskripzioarekin guztiz bat zetorren morrosko alkandora koadrodunaren itxura. Daniel Zabalegi pertsonaiaren oinarria Anjel Otaegi
|
zenez
, ia ziurtasun osoz nekien nor ziren bi gizon haiek: Juan Paredes Manot Txiki eta Anjel Otaegi, Francoren aginduz 1975eko irailaren 27an fusilatu zituzten bost lagunetako bi.
|
|
|
Atertzen ez zuela ikusita, Goizuetara jaistea proposatu nion Lauaxetari, eta hark, aurretik ere pentsatzekoa
|
zenez
, ez zidan ezetzik esan. Artzainak azaldu zigun nondik genuen biderik laburrena.
|
|
|
Euskal Herria Museoan eta Gernika Museoan izan zen baina, haietan ere inori ezer galdetzen ausartu ez
|
zenez
, gerrari buruzko zalantza argitu gabe irten behar izan zuen bietatik. Euskal Herria Museoan Imanol Larrinagak sinatutako marrazki batean bere burua ikusi zuen; gerra garaiko Lauaxeta zen marrazkikoa, komandante jantzian eta betaurrekorik gabe.
|
|
|
Bilboko kaleetan bueltaka, pentsatzekoa
|
zenez
, gauza asko gertatu zitzaion harrigarri Lauaxetari: jendearen emana oro har(" beredin notin", Lauaxetaren garai bateko idazkeran), jende askoren janzkera, sakelako telefonoak, bikote gazte askoren libertinaje lotsagabea, trafikoko argiak, etxeen pilaketa basati eta itogarria, Salbeko zubi erraldoia, Guggenheim Bilbao Museoa, panel publizitario erraldoi eta koloretsuak, El Corte Inglés, San Francisco kaleko prostitutak eta trabestiak, inguru hartako beltzen ugaritasuna...
|
|
|
Kezka erlijioso handirik ere ez zuen une hartan. Hil
|
zenez
geroztik ez zuen Lauaxetak Jaungoikoaren existentziaren frogarik izan, ezerez huts eta ilun batean emana baitzuen oso osorik denbora tarte zehazgabe hura; baina ez zuen inongo frogaren beharrik bizirik zelarik hain kartsuki sinesten zuena berpiztu ondoren ere sinesten jarraitzeko.
|
|
|
Euzkadi azke ete da?" Galdera haientzako erantzunen bila, zuhaitzaren ondoa utzi eta han hemenka argazkiak egiten ari ziren turista bisitarien artean ibili zen batetik bestera, inguruak miatzen. Inorekin mintzatzeko lotsa eta beldur
|
zenez
, Leiarpeko aretoa deritzonean ezarritako informazio taulen irakurketan murgildu zen, urduri.
|
|
|
urdaiazpiko pixka bat edo...?". " Ez eskerrik asko", esan zuen Xanek, ohitura
|
zenez
. Amatxik sukaldera sar atera egin zuen; handik heldu zela, nonbait zerbait antzemanik:
|
|
|
Hainbesterekin, legea hala
|
zenez
, orobat egin zuen Xanek. Telebistan une hartan, irudi latz batzuk ikusten ziren.
|
|
|
" Orduan nork hil zuen?", galdetu zuen Ivanek. " Jainkoak bakarrik daki", esan zuen amatxi zaharrak;" garai hartan", segitu zuen," jendeak jendea hiltzen zuen; kaserna hartan gizon hura hil zutenean, ba, Henri hemen ez
|
zenez
, bere burua defenditu ezin zezakeenez, ba... berari leporatu zioten". " Nor zen hildakoa?", galdetu zuen Ivanek.
|
|
|
Bonberoak heldu zirenean, leihoetatik emakume arraituek eupaka hartu zituzten. Xanen ondoan, aulki banatan jarrita bi langile, euren artean gailegoz ari eta, bera bertan
|
zenez
zahatoa eskaini zioten, Xanek, ez hartu arren, estimatu ziena. Orain bulegora atezaina sartu zen:
|
|
|
Larri larri igo zituen eskailerak. Gora iristen ari zela aditu zuen, beldur
|
zenez
, bebarruan jende hotsa. Atea irekita zegoen, burua sartu zuen.
|
|
|
Bele ohola bere tokian jartzen ari zela, Lupo jaiki, hautsontzirik ez zela ta, zigarrokina mesanotxe gainean tentexko paratu zuen. " Zuek", esan zuen Xanek," Henri hemendik joan
|
zenez
geroztik ez duzue beraz haren beste berririk izan?". " Ezta kutsurik ere", esan zuen Belek; burua ari zenetik jasoz:
|
|
|
Edozertara ere, lan bat eskainiz gero, berak ez zuen ezetzik esango. Lana behar zuen, sosik gabe
|
zenez
, hirian ustez puska baterako gelditzekoa zenez. Hortakoz, keinu anbiguo bat eginez:
|
|
|
Edozertara ere, lan bat eskainiz gero, berak ez zuen ezetzik esango. Lana behar zuen, sosik gabe zenez, hirian ustez puska baterako gelditzekoa
|
zenez
. Hortakoz, keinu anbiguo bat eginez:
|
|
|
Aparatoa telebistaren ondoan zegoela, Xanek hartzekoa egin zuen, berehala ordea, ez hartzea hobe zukeela pentsatu zuen. Alabaina, hiru bider jo eta gero eten, eta gero oso segituan berriz jotzen hasi
|
zenez
, kontsideratu zuen komeni zatekeela hala ere erantzutea, zena zela ere enkargua hartzeko edo, txarrenera ere, zerbait ez beharrekorik igarriz gero, deus esan gabe eskegitzeko. Hala bada, hartu egin zuen aparatoa.
|
|
|
" Qui?", Xanek. Xanek ez zuen noski ezagutzen, besteak berriz ez zion bistan
|
zenez
bere izenik eman nahi. " Qui êtes vous?", galdetu zuen emakumeak.
|
|
|
Halako batean Pititak, papera bildu, zutundu, jesarlekupetik bizkar zorro bat atera zuen: bizkar zorro gorri bat, aski ibilia itxura
|
zenez
. Eta, hura bizkarrera jasoz:
|
|
|
" Goazemak", esan zuen. Eta, neska ere zutundu
|
zenez
, bistan dena Xani pasoa emateko, Pitita eta biak abiatzeko tenorea zela ulertu zuen Xanek. Neskak bostekoa eman zion Xani:
|
|
|
Familiakoak al ziren? Ez, begi bistan
|
zenez
. Zierto, auzotarrak ziren.
|
|
|
Ez zuten hala ere kikilduko. Ezin
|
zenez
haiekin eseri, bestalde ja nahi ez zuena, apartexko egongo zen, zutik. Kopatik zurrut bat egin, Eliren nobioaren anaiari begiratu zion.
|
|
|
Begiak ere beltzak, sudurraren hegalean zakar ttiki bat zeukan. Xan dudakor gelditu
|
zenez
, eta neska, begiradaz, zerbait nahi al zuen, galdetzen ari zitzaionez: " Ateraidazu... zerbeza bat, agian".
|
|
|
Kafea ekarri ziolarik, Eli ogi apurrak batzen pixka bat entretenitu
|
zenez
: " Agi denez", esan zion Xanek," entierro batetik heldu da jendea".
|
|
|
Xani, linterneroari begira zegoela, txiza xorta bat ixuri egin baitzitzaion txizontzitik kanpo. Diskulpazko hitz batzuk esango zizkion emakumeari; hala ere, gizon hura han
|
zenez
, lotsakizunez, saiatu zen besterik gabe joaten. Alabaina, emakume garbitzaileak:
|
|
|
Poltsikoak hutsik zituen-eta, ez zuen hura atzemateko interes partikularrik; hala ere, hura zen ohitura. Eta, edari iragarki txiki bat zuen etxe aurre batean gelditu
|
zenez
, painuelodun emakume batek: " Ostatua han da", esan zuen," elizaren ondoan"; eta, Xan harantza zihoala, emakumeak lagundu zion:
|
|
2001
|
|
|
Nolanahi ere aurten hasiko dira 2010 urtera begira egingo diren plan eolikoak taxutzen. 2001 urtearen lehen egunetan entzun
|
zenez
, Bizkaian parke eolikoak zabaltzea baimentzeko dekretu bati azken ukituak ematen ari da Eusko Jaurlaritza eta lehendik aurreikusita ez zeuden lekuetan baimentzekotan dabiltza. Ekologistek legearen aurkakotzat jo zuten prozedura, Sektorekako Lurralde Planaren aurkakoa zelako.
|
|
|
bertako olioa ekoiztea. Gure misioa hemen bukatzen
|
zenez
, laneko orduz kanpo ardo kaxa bat erosteko aprobetxatu genuen... Nolaz hasi zen Arabar Errioxan mahastiak ustiatu eta ardoa egiten zu bezalako irundar arkeologo bat?
|
|
|
Pentsioen gaiaren inguruan adostutako erreformak, aldizkari honen aurreko zenbakian luze azaldu
|
zenez
, zatiketa sakona eragin du sindikatu estatalisten artean. Azkenik, CCOOek, Espainiako Gobernuak eta CEOEk edo Patronalak akordioa sinatu zuten.
|
|
|
Eta barrura sartu ginen. Larunbata
|
zenez
, festa egin zuten batzuk, baita pixka bat mozkortu ere. Atzean, tarratata, tiroak entzuten ziren.
|
|
|
...kal Pilota, Javier Ugarte adituaren esanetan, «lusus pilae cum palma» latindarraren eta «jeu de paume» frantziarraren eboluzioaren emaitza kontsideratzen da, baina hori baino lehen antzinako euskal artzainek (beste herri askok bezala, zerbait biribila hartu eta botatzea gauzarik naturalena baita) jadanik pilota baten antzeko zerbaitekin boleaz aritzen ziren, mendi edo zelaietan (zoruak, boleaz
|
zenez
, ez zuen garrantzirik) eta bata bestearen aurka.
|
|
|
Idazkera eta liburua agertu zirenetik, gizakiaren pentsamenduak askatasun handia lortu zuen; jakintza, lehen, memoriaren mende zegoen, tradizioa gordetzeko bera baitzen gordailu bakarra; liburua agertu zenean, betebehar horretatik aske geratu zen burua, eta beste alor batzuk lantzeko aukera izan zuen. Idazkeraren sorrerak eta liburuak jakintzaren garapenean berebiziko eraldaketa ekarri zuten, lehenalditik etorkizunera aldatu zuten enfokea; liburuetan gordetzen
|
zenez
betidaniko jakintza, burua aske geratu zen bide berriak abiada handian jorratzeko.
|
|
|
Bitik behin etortzen ziren zentsuratzera, ni salatzera, epaitegitik pasa behar izaten nuen hirutik bitan... Oso apasionantea izan zen, lehenengotako aldizkari independientea
|
zenez
, alderdi politiko denak etortzen baitziren izen faltsuekin, berri ematera. Erbestetik jende piloa etortzen zen, eta gure aldizkarian zuten beren hitza eta orria.
|
|
|
«Gara» EKHEren eskutik sortu
|
zenez
, hainbat esames kaleratu da kazeta berri honen inguruan: «EKHE sortu zen komunikabide berriak sortzeko; era pluralean. ' Gara' izan zen lehena.
|
|
|
1987an legea sortu eta diru laguntzak moztu zizkiguten, ikastola ixtear egon zen. Lodosako ikastola sortu
|
zenez
, poz handia hartu genuen, baina ez genuen dirurik. Baina orain ikastola berria izango dugu...
|
|
|
L. GARMENDIA: Jakina, guk musika serio landu nahi genuen, baina hasieran oso ondo irteten ez
|
zenez
, txantxetan egin behar!
|
|
|
Hori norberaren esperientziarekin lotzen da lehen lehenik. Bestetik, Pott bandan egiten
|
zenez
, ez da errealitatearen ezagumen sistematikorik planteatzen.
|
|
|
Bizkaiko Lurralde Entzutegiaren 1999/ 01/ 20ko epaia Agentzia minoristak eskaintza orria idazten eta bidaia turistikoa antolatzen eta egiten ezertan ez zuela parte hartu egiaztatuta geratu denez, guztia maioristak egin baitzuen eta minorista maioristaren bitartekari besterik izan ez
|
zenez
, ezin da ulertu bien artean erantzukizun solidarioa dagoenik, izan ere, uztailaren 6ko 21/ 1995 Legeko 11.
|
|
|
Nolanahi ere, batzuetan balioaz azpitiko tasazioa uste txarrez egin ez
|
zenez
edo egiazko baloretik %25ean bakarrik aldendua zenez, konpainia askok kapitalen konpentsazioa aplikatzen dute, gastu osoaren mugara gerturatuz.
|
|
|
Nolanahi ere, batzuetan balioaz azpitiko tasazioa uste txarrez egin ez zenez edo egiazko baloretik %25ean bakarrik aldendua
|
zenez
, konpainia askok kapitalen konpentsazioa aplikatzen dute, gastu osoaren mugara gerturatuz.
|
|
|
Bestelako zerbait gertatu da, hau da, epaileak neskatxaren zaintza gauzatzeko ama izendatu du, umearen elikabidea ordaintzeko pentsioa ordaintzeko beharra aitari ezarri eta bisitak egiteko eskubidea aitortu dio, banandu
|
zenez
geroztik horrelakorik egin ez badu ere.
|
|
|
Estatu espainiarrean, Francoren garaietako pelikulen eduki ideologikoak kontrolatu eta zentsuratzeko bide gisa, indarrean sartu eta finkatu
|
zenez
geroztik, premia bilakatu da bikoizketa, filmak jende oldearengana helarazi nahi badu.
|
|
|
1996ko maiatzeko EROSKI aldizkariko azterketa batean egiaztatu
|
zenez
, margarinek zeukaten batez besteko trans azidoen kopurua %8, 6koa zen eta guztirako proportzioa %1, 5etik %16ra zihoan.
|
|
|
Dagoeneko, irten
|
zenez
geroztik dezente hobetu den haren bigarren bertsioa dago eskuratzeko moduan; eta, pentsatzekoa denez, hirugarrena ere ateratzear dago.
|
|
|
Aplikatu zenetik zazpi ordura, egiaztatu
|
zenez
, lagin batean (Mum) lehengaien nolabaiteko endekapena eta bestean (Heno de Pravia) lurrinkiaren hondamen txikia hauteman zen.
|