|
2000
|
|
|
Programa moztu zuten une labur batez. Otsotzarmendi jaunari hortzeria berria ipini zioten, saioa hasi aurretik
|
zendu
zen Borge jaunarena, hain zuzen ere, nahiz eta ahoa guztiz desitxuratzen zion. Postontzi bat ematen zuela oihukatu zuen publiko artetik norbaitek, eta tipo zirtolari hura fusilatua izan zen begiramen handirik gabe.
|
|
|
Gauza da, droga zebilela han barra barra ene iritzian, eta eskua joan zitzaiela nolabait arduradunei jendea lasai eta gustura eduki nahi bihozgabe hartan. Kontrola galdu zuten zeharo, eta, ohartzerako, dozenaka
|
zendu
izan zituzten esku artean, bazter guztietan sakabanatuak. Ez zeuden noski lo, teleikusleak pentsa bide zuen moduan, ez; hilda zeuden.
|
|
|
Ez zeuden noski lo, teleikusleak pentsa bide zuen moduan, ez; hilda zeuden. Eta
|
zendu
ubelduak erretiratu ahala, hain zen nabarmena harmailetan haiek uzten zuten hutsunea egizu kontu, irakurle, berrehun bat gizaki zein animalia erretiratuak izango zirela aise, gehiago izan ez baziren, non ezuste berri hura nola edo hala konpontzearren, panpinak jarri baitzituzten hildakoen eserlekuetan, txotxongiloak, kartoi harrizko tigreak edo putreak edota salamandrak, igel  tsuzko giza irudi... Ordezkapen hark guztiak jakina, gastu erantsi bat ekarriko zion programa lehen ere sobera garestiari, esku-langile eta eskultore eta artistei eskaturiko lana ordaindu egin behar zitzaienez, eskuzabal ordaindu ere segur aski.
|
|
|
Heriotzarekin geroztik ere zenbaitzuetan topatu naiz: Polikarpo bera garbigailuan itorik agertu zenean, aitona eta gero amona
|
zendu
zirenean, Dabiden ertzain adiskide bat atentatu batean hil zutenean... Baina heriotza, sentitu, larrualdietan sentitu izan dut niregandik inoiz baino hurbilago:
|
|
2003
|
|
|
Begiak odoleraino torratzen ditut, agerrindea benetakoa dela segurtatzeko. Delosko ontzia etorri zen goiz hartan, ez zinena
|
zendu
, herioak uhinka, zangoko behatzetarik haste, gorputz osoa hormatu zizunean. Zigea hurrupatuz?
|
|
|
Ondorioa:
|
zendu
bat. Kokapena:
|
|
2007
|
|
|
Hamabi egun iraun zuen oraino
|
zendu
aitzin.
|
|
|
Portutxotik iragan zen, baina ez dakigu itsasturientzako hain ona zen Portutxoko ziloan sartu zen ala ez. Iduri luke ezetz Heako Joan ontzian
|
zendu
baitzen, Portutxotik gorago, Amuixeko Puntatik hurbil zen Ferrol Zaharraren parean.
|
|
2008
|
|
|
Halako
|
zendu
da ikusten dudan bakoitzean, neure buruari begiratzen diot: nintzendua sentitzen naiz, eta gero eta nintzenduagoa.
|
|
2009
|
|
|
Nietzsche
|
zendu
zela,
|
|
|
Bestelako etika kolektibo eta pertsonala dugu, aldaketa kultural sakona, zuhurtasuna eta soiltasuna ipar izango dituena. Paul Ricoeur ek? 2005eko udaberrian
|
zendu
zen ezkerreko humanista, pentsalari eta filosofo kristauak, zera zioen:
|
|
|
Ez, ordea, motiboa. Nor da lurperatzen ari diren umea, zergatik hil da edo zerk hil du, gurasoak zertan ari ziren umea
|
zendu
denean. Ez dakigu deus.
|
|
|
Salatzailea, faxista, lapurra... Zer ez ote zen izan
|
zendu
berria, nire lagunari sinestera!
|
|
|
Hizpideari hizpide, halako batean haserrearen arrazoia isuri zitzaion lagunari:
|
zendu
berria nire lagunaren familiako lur sail baten jabe egin zen 36ko gerra ostean.
|
|
|
Judas! Urte luzez ez nintzen oroituko, baina halako batean hor egin zidan pizt akorduaren tolestura ximurren batetik, eta hantxe irudikatu nuen Judaska nire aita zena, bederatzi urte nituela
|
zendu
zitzaidana.
|
|
2010
|
|
|
Hori nolabaiteko irekiera ideologikoaren ondorioa izan zela ikasiko nuen urte batzuk geroago. Horregatik egon zen diktaduraren telebista hartan euskarazko saiotxo bat, Euskalerria izenekoa, haurrentzako azpisail bat ere bazuena, Pinpilinpauxa, 1975ean diktadorea
|
zendu
baino hilabete lehenago pantailaratzen hasi zena (data zehatza Jose Mari Iriondok gogoratu zidan, telesaio hartako aurkezleak; ikus 1977ko Joan Mari Torrealdairen Euskal idazleak, gaur liburuko 533 orrialdean agertzen den argazkia). Ea euskaldunak apur bat lasaitzen ziren.
|
|
|
Xabierrek haurretan Xalbador bertsolaria ikusi zuen saio batean, bertsoak biziki laketu zitzaizkiola esateko eskutitz bat idatzi zion eta bi familiak adiskidetu egin ziren betiko. Sinestezina eta harrigarria iruditzen zitzaidan pasadizoa, garai hartan Xalbador
|
zendu
berria euskal kulturako pertsonaia mitiko urrun bat iruditzen zitzaidalako. Xabierrek Urepelera ere eramango ninduen Xalbadorren heriotzaren lehen urteurrenagatik eskaini zuten mezara; baserri polit eta txukun bat gogoratzen dut eta jende adeitsu asko.
|
|
2011
|
|
|
Froon, ordea, kezkatuago zebilen egun haietan nafarren erasoaz eta Gaminz semea bidali zuen seiehun gizonekin ingelesei aurre egitera. Horrelako liskar ugari izan zuten batzuekin eta besteekin, lehorrean zein itsasoan, eta horietako batean
|
zendu
zen Froon, harkaitzetan behera erorita. Bere seme Froizek hartu zuen orduan buruzagitza.
|
|
|
Hildakoen artean euskal herritarrik badagoen ezin izan du argitu Berria.infok. Bi yemendar ere
|
zendu
dira. Erasoa ustez bonba auto baten bidez egin dute, Mareb probintzian Sana hiriburutik 190 kilometrora, Mahram Belques tenplutik gertu.
|
|
2012
|
|
|
Irribarre gozo bat ezpainetan zuela
|
zendu
zen.
|
|
|
Ramon Ortiz de Zarate: Arriola herrian, Gasteiz ondoan, jaio zen 1817ko martxoaren 22an, eta 1883ko abuztuaren 8an toki berean
|
zendu
zen. Bere gurasoak, biak ziren Arabako handikien arteko ahaideak:
|
|
2018
|
|
|
Eta gertatu zitzaion. Aita
|
zendu
zenean, ospitalera joan zen neska, eta idazkari lanetan hasi zen medikuarentzat, haren gai zerrenda antolatzen. Berehala nabarmendu zen, burutsua, senezkoa eta langile porrokatua zelako.
|
|
2019
|
|
|
Gita 2003ko urriaren 3an
|
zendu
zen.
|
|
|
–Anbulantzian heldu eta handik gutxira
|
zendu
zen. Hor itxaroten baduzu, medikua aterako zaizue, libratzen denean, eserleku batzuk erakutsiz.
|
|
|
–Goizaldean
|
zendu
da.
|
|
|
–Astelehenean Reyes Untzueta izeneko emakume zahar bat
|
zendu
zuan. Haren testamentuaren oinordekoak nor diren jakin behar diat.
|
|
|
Landetako bil lekura iritsi zirenean, abiadura handian, Kulunkak zoriondu zituen ele zuhurrez. Atentatuan
|
zendu
zen haurra ez zieten aipatu. Ez zitzaion interesatzen antza, saihets kalte bat baizik ez zelako edo botere faktikoen menpe zegoen prentsak hedatzen zuen etsaiaren propaganda.
|
|
|
Zurubi militarrean gora hupatzen segitu zuen Franciscok, giroa horretarako egokia ez zen arren. Alabaina, Franco, 1975ko azaroaren 20ean
|
zendu
zenean, trantsizioa izendatu zen zalantza politiko handiko garaiak ireki ziren Espainian. Lotinant gazteak ez zekien beti haizea nondik nora zihoan.
|
|
|
Handik bospasei minutura medikuak, erizainak eta poliziak etorri ziren zauritu larriak artatzeko. Jenerala aldiz kolpean
|
zendu
zen. Ibilgailu makatuaren leihotik gizonaren gorputz dislokatua sumatzen zuten lekukoek.
|
|
|
Neskaren aurpegian irri bat
|
zendu
zen. Mutikoen aldia zetorren:
|
|
|
–Hemen gaude, Alfredo, Jesus Mari eta Marcial maiteak, gure otoitzekin, azken egoitzara laguntzeko. Ez dira herio naturalez
|
zendu
, atentatu salbai baten ondorioz baizik. Ez dezagula sekula hori ahantz!
|
|
|
Azken berrien arabera, estatuak banda terroristarekin negoziaketak abian emanak zituela jakin zen, Aljerian omen, baina ez ziren bururaino eraman, Zemai auto istripu batean
|
zendu
zelako. Biktimen batasunak urrats horiek oro gaitzesten zituen, hiltzaileekin, gogor ekin behar zela pentsatzen zuelako.
|
|
|
Bueltarako autobusean, aitaz oroitu zen, bat batean. Bilobaren heriotzak erabat suntsitu zuen eta atentatutik lekorako hilabetean
|
zendu
zen, saminez kiribildua. Gizon zohitua, alta, Gerra Zibilaren garaian, artean gazte hotza zela, gauza itsusi askoren lekuko izana zen, baina Victorrena ez zuen inoiz gainditu.
|
|
|
Elizaren maldako 1914 gerran
|
zendu
soldaduen ohorez eraiki harrian zizelkatu izenak leitu zituen. Parrasta polita bazen.
|
|
|
Probintzietako zerga biltzaile urte batzuk lehenago
|
zendu
baten alaba zen. Berehala Parisera etorri zen bere amarekin, zeina auzo inguruko burges familietara ibiltzen baitzen, neskatoa nor edo norekin ezkontzearen pozean.
|
|
2020
|
|
|
–Badakit emakume baten eskeletoa aurkitu duzuela. Ba al dakizue nola
|
zendu
zen?
|
|
|
âEz delako. Ezin da esan pertsona bat
|
zendu
dute. Per  tsona zendu egiten da.
|
|
|
Ezin da esan pertsona bat zendu dute. Per  tsona
|
zendu
egiten da. Eta honek tiro bat dauka buruan.
|
|
|
Beste aipamen batek dioenez, badirudi trukatu egin ziotela surtan hiltzeko kondena lau urteko galera zigorrarekin. Halere,/, 9 orria PO agiriaren arabera, Martin Arana Bilboko kartzelan
|
zendu
zen.
|
|
|
Badirudi zigor hori galera zigorragatik aldatu ziotela. Halere, Bilboko kartzelan
|
zendu
zen 1676an.
|
|
2021
|
|
|
Gero, gorpua plazaren bazter batean pausatu zuten. Hilotzak ikusten ohitua nengoen; herriko norbait hiltzen zen bakoitzean, bisitan joaten nintzen eskolakideekin batera, errezatzera eta bide batez gorpua ikustera; ukitu ere egiten genuen noiz edo noiz; are, nire amona
|
zendu
zenean, bi musu eman nizkion hilotzari. Gainera, meza mutil ibiltzen nintzenez, behin baino gehiagotan lagundu nion apaizari kriseilu eta kanpaitxoarekin, hil hurren zeudenei azken igurtzia ematera.
|
|
|
Izan ere, belaunaldi bat joaten ari zen, eta ni ez nintzen enteratzen noiz hiltzen ziren ere. Emakume bati senarraz galdetzera iritsia nin  tzen, iaz
|
zendu
zen, barkatu, enteratu gabe nengoen, zer aurpegi jarri ez nekiela. Horrelakoren bat izango ote zen ba oraingoan, baina ez.
|
|
|
–Esan duzu haurra aurkitu nahi zuela, baina zein haur? Senarra
|
zendu
berria bazen Villaverdera etorri zenean, 1989 inguruan izango zen.
|
|
|
Nire kolaboratzailea, orduko hartan, emakumezkoa zen, hirurogeita sei urtekoa, ile zuria bioletaz tindatua zuen eta, oroz gain, hacker lanetarako trebetasun aparta zuen: behin, sekula egin gabeko ezkontza baten paper faltsuak entregatu zituen, bikotekidea
|
zendu
zitzaionean, elkarrekin berrogei urtez bizi eta gero. Izan ere, udalak alarguntza pentsioa ukatu zion, eta gorriak eta beltzak ikusten ari zen bizitza osoan partekatu izan zuten pisuan bizitzen jarraitzeko.
|
|
2022
|
|
|
Jaime RodrÃguez SalÃs irundar âorain esango genukeâ ekin  tzailea
|
zendu
berri da: Oiasso erromatar museoaren bultza  tzailea, edota Remelluri upategiaren sortzailea, zenbat zorion momentu eskaini dizkidan âbatez ere azken horrekin, oh mama; eta asko esatea da hori, ni bezalako erromatar ondorengo batentzatâ.
|
|
|
Testu hauek ez dute hilberrien tartea izateko batere bokaziorik, baina Jean Claude Carrière ere
|
zendu
dela aipatu beharra dut, eta, ni naiz, edo gero eta jende ezagun, ezen ez zorionez gertuko, gehiago hiltzen ari da azkenaldian. Izango da adin bat daukagula jada?.
|
|
|
Baina joka dezagun kreatibo, jolas gaitezen nekroidazlearena egitera, asma ditzagun hilartitz ederrenetan agertzeko moduko esaldi betiereko batzuk. " Bazen garaia!", idatz dezake
|
zendu
presatuak. " Bost minutu gehiago", ohe zuloak.
|
|
|
Boris Pahor
|
zendu
da. 109 urterekin.
|
|
2023
|
|
|
kolera izurriteak hondamendia eraman zuen Babesgabeentzako Etxera; alferrik ohartarazi nahi izan zioten balizko arriskuaz. Ku  tsatu egin zen eta hogeita lauan
|
zendu
zen, hara heldu eta apenas bost egunera.
|
|
|
Sekretu hartaz ezin izan zuen inorekin hitz egin, baina osaba Manueli zuzendutako gutun batean noizbait idatzi zuen, osabaren iri  tzia berrituz, zoriontasuna lortzekotan, lehendabiziko lana amarengandik banantzea duzu. Nolabait ere banandurik zegoen Madrilen ama ezustean
|
zendu
zitzaionean. Carmen jaiotzean esan zizkion hitzak oraindik ere amorragarriak zaizkio:
|
|
|
ez janaririk, ez oihalik. Brinovc
|
zendu
eta gero, Rozinaren bidaia kutxak gauza aberatsez beterik etortzen ziren; bizitza osoan pentsatu zuen halako gauzak behar zituela, eta seme alabek halakorik ez zutenez, berak Ameriketatik ekartzen zizkien, han bai xahutzen zuela dirua, erosi eta erosi, denei esanez beraren familia ez zela txiroa izango, ez. Laster hasi ziren familiakoak, 1945ean, Ameriketatik paketeak jasotzen, artean Rozina hara joan gabe ere, Fanny k eta haren izebek bidaltzen baitzizkieten, xaboi lurrindu eta guzti.
|