|
2000
|
|
|
—Hori al da sei
|
urteko
ume baten galdegitea? —erran zidan ene inudea izan zenak, zeinatzen hasten zela, eskua kopetarat eramanik— Hitz itsusi horiek ez dira erraiten...
|
|
|
Eta, hitz haiek erraiten zenizkidala, nola oroitu nuen nik denbora hura, erabakitzen nuenean neure kasa, hamar hamaika
|
urteko
umea nintzela, katoliko eta protestant izaitea —orain katoliko, orain protestant, neure kontzientziak manatuaren arabera—, zeren eta osaba Joanikot eta jaun Marcel bainituen irakasle, eta biak miresten nituen eta ikasleen egitekoa zen irakasleen erranetarat egoitea... harik eta egun batean buruan bertze erran hura sartu zitzaidan arte: " Egia bat eta bakarra da", neure baitan mila zalantza eta bertze hainbat korapilo sortarazi zizkidana, ez nekielako jada zer aldetarat jo eta zeren alde!
|
|
|
Eta, supituki eta deblauki, narda eta higuina nagusitu zitzaidan. Erran dizut ezen hamaika
|
urteko
umea nintzela artean, eta ordu arteko ikuskizunak liluraturik utzi ninduela, baina, handik harat, barrendik gauzak guztiz aldatu eta zezenaren aldeko halako sentimendu bat errotu zitzaidan, arratsalde hartan lehen aldikotz, bi urte lehenago oreinaren alde errotu zitzaidanaren gisarat. Eta zezenaren aldeko sentimendua han zegoèn jende multzoaren kontrako bihurtu zitzaidan, halako suertez, non baitzirudien ezen nihaurk skribatua izan zitekeela Ko heleten harako erran hura:
|
|
|
Eta aita ezin arraiago zegoen, eta nik, hamaika
|
urteko
umea nintzelarik, ez nuen ulertzen nola bakea sinatu ondoren egin zitezkeen armak. Harik eta aitak, irri malizios bat ezpainetan, bere ihardespen hura eman zidan arte:
|
|
|
Ongi bai ongi oroitzen nuen nik dukeak kontatu zigun ipuina, zeren ni hamaika
|
urteko
umea bainintzen eta zeren, mila gauza aditua nintzen arren, ez bainuen nehoiz antzekorik aditu. Zer kontatu zigun, bada, dukeak?
|
|
|
Izan ere, osabak, pintura zela eta ez zela, eta libertatea zela eta ez zela, anitzetan hersten eta estutzen zuen Pedro, bere ideiekin eta kontseiluekin behin eta berriro mailukatzen zuela, baina Pedro nekatua zegoen eta ahitua bezala zegoen, bizitzan hamaika fortuna gaixto jasan ondoren... eta libertatea baino gehiago bakea behar zuen eta bakean utz zezaten, eta osabak ez zuen bakean uzten. Eta Pedro ez zen, bertzalde, bortz
|
urteko
umea...
|
|
2001
|
|
|
Eta orain Kultur Ministerioak erosi du koadroa –telebistak esan du: 4.000 milioi–, hiru
|
urteko
ume batek ere baitaki zein inportantea den patrimonio kulturala; horrexegatik ez dizkie uzten eskolako lagunei plastilina berdez egiten dituen labezomorro abstraktuak. Horrexegatik eta ez dizkiotelako 4.000 milioi ordaintzen."
|
|
|
Haurra sugeari hortzaka: Ranchin bi
|
urteko
ume batek kobra suge bat ia konturatu gabe hartu, ahoratu, haginka egin eta kalitu egin zuen arrastaria. Bestaldera, ordea, sarriago gertatzen da.
|
|
2002
|
|
|
Gran Canarian pitbull batek emakumea hil zuen. Can Picafort en, Mallorcan, Francisco Miguel Hiraldo, 4
|
urteko
umeak argentinar dogo baten ahutzetan izan zuen bere azkena.
|
|
2003
|
|
|
Une hartan, sukalde egongelatik merodeatzen zebilen bederatzi
|
urteko
umea eseri zen Matiasen aurrean. Asto herren baten begiak zituen eta ilea beltza.
|
|
|
Hamabi bat
|
urteko
ume koskorra nintzen, eta ama Azpilgo" bertso zahar debekatuak" kantatzen hasi zitzaidan:
|
|
2004
|
|
|
Bost
|
urteko
umea zirudiela konturatu zen. Eta lapurrak balira ere, zer?
|
|
2005
|
|
|
–Egizu lo, laztana –ziotson amak, hamabi
|
urteko
umea balitz bezala.
|
|
2009
|
|
|
ezkonduta zegoen gerra hasi zenean. Senarra gerrara joan zen, boluntario bera ere, eta amona errefuxiatu moduan ibili zen batetik bestera, bere bi
|
urteko
umearekin. 37ko martxo bukaeran, Durangon zen; egun argia zen, eta bera Lapiko tabernaren kanpo aldean zegoen beste emakume batzuekin; umeak metro batzuk urrutiago jolasean, alboko parkean.
|
|
|
Ibai, Paularen sei
|
urteko
umea zen. Baina sei urteko ume guztiak ez dira bizkorrak izaten eta Ibai ere ez zen.
|
|
|
Ibai, Paularen sei urteko umea zen. Baina sei
|
urteko
ume guztiak ez dira bizkorrak izaten eta Ibai ere ez zen. Bihotz handia eta biguna omen zuen bere amaren esanetan, baina ez zen bizkorra, hori amak ere onartzen zuen.
|
|
|
Pare bat. Bederatzi
|
urteko
umea bietan. Herritik ibiltzen, nora ezean, bakarrik.
|
|
|
Zenbat urte. Zenbat urte eta oraindik ez dizkiot eskerrak eman bederatzi
|
urteko
umeari arratsaldero arratsaldero atea ireki ziolako. Amarekin etortzeko esan nionean hirurak batera paseatzen hasi ginelako, aitagabea nintzela esan nionean neu ere hala naiz esan eta kontsolatzeko modua eman zidalako, lehen argazki makina oparitu zidalako, amarekin ezkondu behar zuela esan nionean erabakia amak hartu zuela esan zidalako, halako gauzak andreek erabakitzen dituzte, umea. Ez zidalako ezetzik esan, bederatzi urterekin behar nituen gezurrak esan zizkidalako.
|
|
|
Santimamiñeko kobazuloaren inguruan lurperaturiko argazkian bederatzi
|
urteko
umea ageri da bertan, leizearen aurrean, bakarrik. Inork lurpetik aterako balu, Eliasen letra irakurriko luke atzean.
|
|
|
Orainaldia garaiezina zen ordea. Ordurako tabernako argiak apalduak zituzten, plastikozko botilak hustuta parketik bueltan zetozen hamalau
|
urteko
umeek begietan minik har ez zezaten. Gure balentria borobiltzeko, kafea eta patxarana bertan hartzeko asmoa genuen arren, kafe makina itzalia zutela jakinarazi zigun zerbitzariak.
|
|
|
Egun hartan ere halaxe zihoan Nazario Orbe, irria eta besoak zabal, korrika zetozkiòn seme alabak besarkatzeko prest; besteetan ez bezala, ordea, aitagandik bizpahiru urratsera gelditu zen Teofilo Maria erabakitasun handiz, baita atzetik beste bost anai arrebak ere, bata bestearen ondotik; gero, hamahiru
|
urteko
umeak honela esan zion aitari, gizonaren plantak eginez:
|
|
|
Mediku jauna nora ezean geratu zen. Gabino hamaika hamabi
|
urteko
ume bat zen, azken batean?, baina berehala erreakzionatu zuen:
|
|
|
Ea, bada, fabrika berritzen dudanean, zuk egiten dizkidazun planoak????, itsasikara batek haren psikea hartu balu bezala?; hots, Gabino errudun sentitu zen istant hartan, aitaren begien aurrean belaunikatutako Gabinoren begi lanbrotsuek ez zuten besterik adierazten?, sartu ere, itsasikarak eragindako olatu erraldoi bat bezala sartu baitzitzaion, ausaz, sentimendu izugarri hura, beste olatu asko ere bereganatzeko gertu, objektiboki errudun ez zen arren; Gabino, izan ere, ume bat zen, eta halaxe ibili izan zen urteetan, ongiaren eta gaizkiaren gainetik balego bezala, baina bukatu zen aro hura, itxura batean, Gabinok, azkenean, gaizki egin baitzuen, nabarmen egin ere, aitaren begietako ispiluan egiazta zezakeenez?, gaizki ari zela jakin ez arren, nahiz eta, gauzak zeudèn puntuan egonda, argudio hura ere bere kontra bihur zitekeen, ezjakintasuna inguruabar salbueslea izan beharrean astungarria ere izan baitzitekeen: izango ez zen, bada, artean hamaika
|
urteko
umea bazen, gauza haietaz ohartzen hasi beharra zuena, eta ez bost urteko ume-mokoa! Hantxe Gabinoren begietako ur arre gero eta arreagoak, aldaketa erabateko baten adierazpide garbi, haurtzaroa orduantxe galdu balu bezala?!; horregatik, beharbada, pitxerrean zituèn begiak goratzen zituenean, amaren edo izebaren begiekin topo egiteko, edo Domingo, Ada nahiz Maria Bibianarenekin, haien begiradetan garbi irakur zezakeen, hasteko, haiek guztiak alde zituela?, berehala jaisten zituen berriro, ulertu ere orduantxe ulertu balu bezala ezen haien laguntza ere alferrikakoa zela, behin haurtzaroa galdu duenak betiko galtzen baitu, aurrerantzean hondakinak biltzen saiatuko bada ere behin baino gehiagotan, ametsaren eta oroimenaren bidez, nahi eta ezinezko ahaleginean.
|
|
|
Ez da teilatu handia; hamar
|
urteko
ume batek hogei urratsetan pasatuko luke. Esertzeko aproposa da, parte batzuk zapal zapalak ditu.
|
|
|
Kiroldegiaren atzeko partera eraman naute. Apur bat beldurtu naiz, hamar hamabi
|
urteko
umeak izan arren.
|
|
|
Egun hartan ere halaxe zihoan Nazario Orbe, irria eta besoak zabal, korrika zetozkiòn seme alabak besarkatzeko prest; besteetan ez bezala, ordea, aitagandik bizpahiru urratsera gelditu zen Teofilo Maria erabakitasun handiz, baita atzetik beste bost anai arrebak ere, bata bestearen ondotik; gero, hamahiru
|
urteko
umeak honela esan zion aitari, gizonaren plantak eginez:
|
|
|
Mediku jauna nora ezean geratu zen –Gabino hamaika hamabi
|
urteko
ume bat zen, azken batean–, baina berehala erreakzionatu zuen:
|
|
|
Ea, bada, fabrika berritzen dudanean, zuk egiten dizkidazun planoak..."? –, itsasikara batek haren psikea hartu balu bezala...; hots, Gabino errudun sentitu zen istant hartan –aitaren begien aurrean belaunikatutako Gabinoren begi lanbrotsuek ez zuten besterik adierazten–, sartu ere, itsasikarak eragindako olatu erraldoi bat bezala sartu baitzitzaion, ausaz, sentimendu izugarri hura, beste olatu asko ere bereganatzeko gertu, objektiboki errudun ez zen arren; Gabino, izan ere, ume bat zen, eta halaxe ibili izan zen urteetan, ongiaren eta gaizkiaren gainetik balego bezala, baina bukatu zen aro hura, itxura batean, Gabinok, azkenean, gaizki egin baitzuen –nabarmen egin ere, aitaren begietako ispiluan egiazta zezakeenez–, gaizki ari zela jakin ez arren, nahiz eta, gauzak zeudèn puntuan egonda, argudio hura ere bere kontra bihur zitekeen, ezjakintasuna inguruabar salbueslea izan beharrean astungarria ere izan baitzitekeen: izango ez zen, bada, artean hamaika
|
urteko
umea bazen, gauza haietaz ohartzen hasi beharra zuena, eta ez bost urteko ume-mokoa! Hantxe Gabinoren begietako ur arre gero eta arreagoak, aldaketa erabateko baten adierazpide garbi, haurtzaroa orduantxe galdu balu bezala...!; horregatik, beharbada, pitxerrean zituèn begiak goratzen zituenean, amaren edo izebaren begiekin topo egiteko, edo Domingo, Ada nahiz Maria Bibianarenekin –haien begiradetan garbi irakur zezakeen, hasteko, haiek guztiak alde zituela–, berehala jaisten zituen berriro, ulertu ere orduantxe ulertu balu bezala ezen haien laguntza ere alferrikakoa zela, behin haurtzaroa galdu duenak betiko galtzen baitu, aurrerantzean hondakinak biltzen saiatuko bada ere behin baino gehiagotan, ametsaren eta oroimenaren bidez, nahi eta ezinezko ahaleginean.
|
|
2010
|
|
|
Hamaika hamabi
|
urteko
umea nintzen, bai, baina kolpetik bihurtu nintzen pertsona heldu, itxuraz, bizitzak gogor astindu ninduen, baina bizitzak ez zuen bere zentzua galdu; aitzitik: inoiz baino zentzu handiagoa behar zuen orduan?, bestela ez baitago ulertzerik amari eman niòn erantzuna?
|
|
|
Hamaika hamabi
|
urteko
umea nintzen, bai, baina kolpetik bihurtu nintzen pertsona heldu, itxuraz —bizitzak gogor astindu ninduen, baina bizitzak ez zuen bere zentzua galdu; aitzitik: inoiz baino zentzu handiagoa behar zuen orduan—, bestela ez baitago ulertzerik amari eman niòn erantzuna... ezta sendategiko medikuari eman niona ere bere garaian, noiz eta bere iragarpena egin baitzidan, sendatze prozesuan birika bat galtzeko posibilitatea ote nuen... esan ez nion, bada, hitzetik hortzera, etsi onez:
|
|
2011
|
|
|
Baina nola Leon, artean, zortzi bat
|
urteko
umea baitzen, erran zion:
|
|
2012
|
|
|
–Hektor da bere izena, bai, eta laster izango dugu etxean. Bost
|
urteko
umeak eraman nahi badituzu, jaioberriak baino errazagoa da eta baita azkarragoa ere.
|
|
|
Leirek eta Txominek etxebizitza estreinatu zutenean, Maria haurdun zegoen, eta, medikuek haren haurdunaldia arriskutsutzat jo zutenez, adinagatik eta aurretik izandako abortuengatik, seigarren hilabetetik aurrera baja hartuta zegoen. Bost
|
urteko
ume bat ere bazuen aurretik, eta, haren ondoren, ahalegin antzu asko egin zituen berriz haurdun geratzeko. Baina azkenean lortu zuen.
|
|
2013
|
|
|
–Lau
|
urteko
umeek ere ikusi egiten dute, aita? –Yazîdek.
|
|
|
–Lau
|
urteko
umeek ere ikusi egiten dute, aita... –Yazîdek.
|
|
2014
|
|
|
...sukeria horrekin bueltaka, egiatan batetik ikusmolde ezin arriskutsuago eta paralizatzailea makillatzeko aitzakia dena, alegia, aurrera egitea, zinez haztea eta eboluzionatzea galarazten duen irudipena, eta bestetik irensteko garratza den egitate bat ezkutatzen duena, alegia, ametsa bukatu zaiela, haurtzaroa agortu dutela, ez direla sekula itzuliko egunerokotasunaren etsipenak kolpatu gabeko hogei
|
urteko
umeak zireneko garai hartara. Eta garai berria igarotzen lagunduko zietelakoan gurasoek/ eskolak/ masa komunikabideek xiringatutako formula magikoek ez dietela putzerako balio eta beraiek asmatu dutela propio zerbait beren buruentzat.
|
|
|
Azken hori bai litzatekeela salerosketa paradoxiko graziosoa), alegia, izarak zartagailu horiekin astinduta agian lor liteke zerbait, ganibetaz leundutako giza azala erreproduzitzera gerturatu daitekeena. Irudikatu, zure izara bost
|
urteko
ume azpielikatu batek josi, dagokizun oinatz ekologikoa enekoitzen duen petroleodun itsasontziak garraiatu eta lau zentimotan (hau pagotxa, eta gainera kolore ñabardura zehatz honetan, hain ondo doakie nire galtzontziloei!) erosi berriak hartu eta eskegitzen dituzu egiatan bankuarena den baina lagunartean zurea deitzea gustatzen zaizun etxearen gune zabal batean, eta zirt zart (ze onomatopeia eg... Edo, ziurrenik, hautsi arte.
|
|
|
Okerrik ez: hirurogeita hamar urteko gizon bat zuen aurrean, hirurogeita hamar
|
urteko
ume bat, zeinak oinak zintzilik baitzeuzkan sehaskaren alde banatan.
|
|
|
Ez daukat esan beharrik Bankogeko kaleetan, hamar hamabi
|
urteko
umea eskutik helduta kale kantoi ilunean sartzen den gizon batek ze intentzio maltzur dituen buruan. Ala?
|
|
2015
|
|
|
Ipuinari buruzko zalantzaren bat bururatu zaion bakoitzean (gutxi gorabehera hiru segundoan behin), kontakizuna moztu eta galderak egiten ibili zait. Ez nekien bost
|
urteko
ume bat hain berritsua izan zitekeenik! Caitlinen bizitasunarekin, benetan arin igaro zait arratsaldea.
|
|
|
Hutsune horretatik elikatzen zara orain, ezta? Bederatzi
|
urteko
ume txikia atzamar erdiarekin geratu zenean puzten hasi zen. Loditzen.
|
|
|
Erretzen nuenean ez zidaan muxurik ematen. Erdi ezkutuan ibili behar izaten nian, hamabi
|
urteko
umeak bezala. Eta hori, ba azkenean, beregatik utzi nian.
|
|
|
Gero, arkupeko mangera mutur malgua hartu, eta kristalak zipriztintzekoa egin du. Jolasean dabilen lau
|
urteko
umea dirudi.
|
|
|
–Ba, ba... zer nahi duzu nik esatea, maitea? Badakizu hiru
|
urteko
umeak zelakoak izaten diren. Andereñoak argi eta garbi azaldu zizun azken guraso bileran.
|
|
|
Maisuaren agindua Jainkoaren esana balitz bezala, zutundu egin dira mutiko biak, baldin eta bederatzi
|
urteko
umeei mutiko esaterik badago. Badakite baina, euren egitekoa zein den, ohituta daude.
|
|
2016
|
|
|
Baxokek dio egoera hobetzen ari dela. Ikertu dute 1
|
urteko
umeen gurasoek euskara transmititu ote duten. Bi gurasoak euskaldunak direlarik, %94 haurren lehen hizkuntza euskara da? %35entzat, frantsesarekin batera?; lehen, %80 umeren lehen hizkuntza zen bi guraso euskaldunekin.
|
|
2017
|
|
|
«Beno, ez dut ba nahi altxatzea», esan zuen Amak. «Bost
|
urteko
umea. Ez, ez.
|
|
|
Hatrak kontakizuna eten zuen Nasrallah bere semearen erretratu bat ateratzeko. Atxilotua izan ostean, polizia etxean torturatu zuten 12
|
urteko
umea. Kartoizko karpeta urdin batean, Hatrak kolpe eta orbainen arrastoa erakusten zuten hamaika argazki zituen gordeta.
|
|
|
Azalpenak emateari utzi eta eraiste lanak edozeinek, eta bederatzi
|
urteko
ume batek batez ere, egin dezakeen zerbait dela sinetsi dezaten utzi dut. Norbait behar bezala biluztu edozeinek egin dezakeela sinesten duten berberak dira.
|
|
|
–Hauteskundeak baino lehen egin genuen alderdiko bilera baten ostean izan zen, astiro hitz egiten zuen, begirada bere eskuetan, hamabi
|
urteko
umeak zerbait apurtu duela aitortzen duenean bezala.
|
|
|
Ume bat zela errepikatzen zion behin eta berriz. Eta Beirek beti erantzuten zion oraindik ume bat zela, 15
|
urteko
ume bat. Hazteko irrikaz zegoen Beire, bere etxetik alde egiteko eta berak nahi zuena egiteko.
|
|
2018
|
|
|
Ezta gerrak ere. Hiru
|
urteko
ume ito baten irudiak errefuxiatuen drama egunkarietako azaletara ekarri zuen hainbat egunez, 2015eko udan. Baina horrek ez zituen Europako harresiak zabaldu, berehala zigilatu zen zirrikitu bat salbu.
|
|
|
–Hainbeste ere ez. Baina bost
|
urteko
ume baten burua geratuko zaio, laurogeita hamabost urteko agure baten mugikortasunarekin.
|
|
|
–Zer heziketa mota ematen ari zara??. Saiatzen ari gara eskoletan gauzak errespetuz egiten, eta gero gurasoak 6
|
urteko
ume baten aurrean irainka??. Pedro Martinez Leiza Irungo Udal Musika Eskola eta Kontserbatorioko zuzendaria da, hiriko hezkuntza sareko beste zutabe bateko ordezkaria.
|
|
|
Eta ez nago seguru behin betikoa izango den. Ez baitakit hamar
|
urteko
ume batentzat egokia izango den.
|
|
|
Praka marroiak zeramatzanean, jertse marroia eta zapata marroiak. Inoiz ez zuen kirola egiteko zapatilarik janzten, inoiz ez zuen praka bakerorik eramaten eta hamar
|
urteko
umeak mezatara joaten zireneko arropak eta orrazkera eramaten zituen egunero.
|
|
|
Saioak badaki aizto fina gordetzen ari dela. Ez dio inolako garrantzirik ematen, zortzi
|
urteko
umeak bere sekretuak ezkutatzeko eginiko ahaleginaren aurrean amak bezala.
|
|
|
Praka marroiak zeramatzanean, jertse marroia eta zapata marroiak. Inoiz ez zuen kirola egiteko zapatilarik janzten, inoiz ez zuen praka bakerorik eramaten eta hamar
|
urteko
umeak mezatara joaten zireneko arropak eta orrazkera eramaten zituen egunero.
|
|
2019
|
|
|
Eta konturatzen zara amaren aurrean ume bat zarela oraindik. Hamar
|
urteko
umearen ahotsa ateratzen zaizu. Amaren aurrean lehertu egiten zaizu idazle famatuaren edo gizon intelektualaren maskara.
|
|
|
Amatxi Xixili, hain zuzen, ondoko gelan zegoen, ohearen ertzean eserita eta erdi ilunpean, zintzo zintzo. Sei
|
urteko
umea zirudien, lehen eskola egunean arbelaren aurrean. Sartu ginenean begiak zimurtu zituen bista doitu nahian, eta txintik atera gabe eskua luzatu zidan, esku dardarati eta hezurtsu bat, kontu egin niezaion.
|
|
|
Badaki leuna eta irmoa izan beharra daukala, baina horiek hitzak baino ez dira. Sei
|
urteko
umeari jipoia emateko agindu eta aldi berean ondo tratatzeko esango balizute bezala.
|
|
|
Geldi zegoen ohearen erdian, eta ohea sobran zuen alde guztietatik. Besoek ume batenak ziruditen, fin finak, eskumutur estuak, zain urdinak azal zurian errekak sortuz, izterrak hamar
|
urteko
ume batenak baino lodiago ez. Urte batzuk lehenago, ez gehiegi oraindik, nire lagunen lizunkeriak aditu behar izaten nituen tabernaren batean harekin tupust egiten genuenean; oraindik oilanda bat baino ez zen, baina begi grisak, ile motzak eta hanka luzeek arrakasta izaten zuten nire lagunen artean.
|
|
|
Ordubete luzea pasatu zuten barrabaskeriak egiten. Hamahiru
|
urteko
umeak ziren, hamahiru urteko umeei zegozkien umekeriak egiten; eta ederto sentitu ziren. Ze arraio, bizitzaren opari txiki hura ondo aprobetxatu nahi zuten.
|
|
|
Ordubete luzea pasatu zuten barrabaskeriak egiten. Hamahiru urteko umeak ziren, hamahiru
|
urteko
umeei zegozkien umekeriak egiten; eta ederto sentitu ziren. Ze arraio, bizitzaren opari txiki hura ondo aprobetxatu nahi zuten.
|
|
|
Nik neuk euskara oso herdoilduta neukan. Eta oroitzen naiz, Abaigarren, hamahiru
|
urteko
umez osaturiko nire taldean, bi geundela euskara maila eskasekoak, Iñaki Arana begiralearen esanetan: Bilboko mutiko bat eta biok.
|
|
2020
|
|
|
Speech orokorra prest dauka, baina galderen txandak kezkatzen du. Leloa sentitzen da, hamar
|
urteko
umeen ateraldiek urduritzen dutelako. –Zer da zure lanetik gehien gustatzen zaizuna??.
|
|
2021
|
|
|
Bizi izan du ezabatze handia, jazotzen zenaren kontzientzia handirik gabe bazen ere. Hiru
|
urteko
umea, eta beraren patua gidatuko zuten erabaki guztiak hartuta. Bizirautera deitutako klasean jaioa, berak aukeratu gabe.
|
|
|
Zer esan nahi du horrek? Zure bi
|
urteko
umearen negarrak izorratzen bazaitu, edo lagun batek bizitzaren momentu delikatu batean bere bajoi animikoak kontatzen badizkizu, baztertu egin zenituzke, zeure buruarenganako arreta eta kontzentrazio denbora lapurtzen dizkizutelako. Zer dira, orduan, giza harremanak?
|
|
|
lasai egotetik eztanda egitera ziztu bizian pasatzen zela zioen bere amak. 11
|
urteko
umeak kontsultara heltzean bere burua Tatxe gisa aukezten du, ez TDH bezala. Diagnostikoaren berezko izenari egindako aldaketa horrekin batera, etxean ezabatuta dagoela dio," tatxatuta", titiko ume baten moduan zaintzen dutelako.
|
|
|
–Ez kontatu amari –bost
|
urteko
umea dirudi Martinek arrebari sekretua gordetzeko eskaka. Elkarrekin daudenean amaren seme alabak dira oraindik.
|
|
|
Manfred, mutil gazteena, normalean Manny esaten ziotena, zazpi
|
urteko
ume serio bat zen, aurpegia begetazioek uzkurtua eta erkitua. Gurasoek bazuten begetazioen berri; kentzeko kontua ere aipatu izan zuten.
|
|
2022
|
|
|
Bost mila lagun inguru guztira; besteak beste, Nadia Muraden ama eta nebak –nebetako bati sei tiro jo zizkioten, baina, hilarena egin ostean, ihes egitea lortu zuen, eta gertatutakoaren testigantza garrantzitsua eman zuen gero– Nadia Murad bera, beste 6.000 neskato eta emakumerekin batera, gatibu eraman zituzten Mosulera, sexu esklabo bihurtzeko. Esklabo azokak egin zuten, sare sozialetan iragarri zuten eta prezioa jarri zieten, baita zortzi
|
urteko
umeekin ere. Izugarrikerien zerrenda amaigabea da, eta oraindik ere desagertuta daude 2.000 emakume baino gehiago.
|
|
|
Siriak eta Irakek bizi zuten hondamendia 2015eko uda amaieran eta udazkenean iritsi zen indartsuen Europako ateetara. Alan Kurdi haurtxoari Nilufer Demir argazkilariak hartutako irudiak mundu osoari eman zion buelta; hondartzan hilik, lozorro goxoan bezala zetzan Kobaneko hiru
|
urteko
ume haren gorpua. Anaiarekin eta amarekin batera ito zen Turkiako Bodrumdik Greziako Kos uhartera dauden lau kilometroak igarotzeko asmoz berehala hondoratu zen txalupa batean.
|
|
|
Eta pandemian, zenbat pantaila, ze eratako jokoak, pelikulak, pornoa, ze eratako pornoa. Lehen hamabi hamahiru
|
urteko
umeek ikusten zuten, orain zortzi urtekoen gurasoak datoz kezkatuta.
|
|
|
Militantzian ere malgutasuna benetan behar duenari eskaini genioke. Malgutasun handiagoa du hiru
|
urteko
umea duenak, eta ez bederatzikoak. Lehen kolektiboa jartzen zen pertsonaren gainetik, eta orain beste ertzera pasa gara, bakoitzarena lehenesten da erabat.
|
|
|
Baina, zer lan egin zezakeen hamar
|
urteko
ume batek? " Antxoari burua kendu, besterik ez genuen egiten hamar urterekin.
|
|
|
Arantza ez zen besteak bezalakoa. Beste guztiek, baita borondate onarekin ari zirenek ere, goitik behera begiratzen zioten, irribarre erdia ezkutatzen zuten hitz egiten zienean, sei
|
urteko
ume batek deskubritu berri duena kontatuko balie bezala. Ohituta zegoen, baina ez zitzaion bidezkoa iruditzen.
|
|
|
Bertzeak bilera ondoko garagarnotan ziren bitartean, pentsamendua Mikelengana joaten zitzaion Lideri: biharamunean zein bidetatik aztoratuko ote zuen, zein zentzugabeko jarrera izanen zuen, 10
|
urteko
ume bati, haren ustez, ez zegokiona.
|
|
|
À Versailles! Ehunka dira orain gosetutako emakumeak, milaka agian, emakume alargunak, emakume zahartuegiak, kolpatuegiak, harakinak, arrain saltzaileak, irinik gabeko okinak, ume jaioberriak, hiru
|
urteko
umeak lurperatu behar izan dituztenak. Marie, Anne, Justine, denak elkarrekin.
|
|
2023
|
|
|
" Gurpil aulkian eramaten dute. Bi
|
urteko
ume baten adimena dauka. Jaunak bidalitako gaitz baten erruz".
|
|
|
Zazpi
|
urteko
umea daukat, Iraitz, eta, jenio bizia baretzen ahalegindu arren, umeak berehala igartzen zuen txantxa askotarako ez nengoenean. Iraitzek sei urte zituenean, andereñoak aparte deitu eta umeen aulki batean eserarazi ninduen.
|
|
|
–Zazpi
|
urteko
umea daukat. Ezin naiz Bartzelonara besterik gabe joan.
|
|
|
Horren adibiderik eroena 2005ean egindako txosten batean topa dezakegu. Frantziako ikerlari batzuek hiru
|
urteko
ume bat etorkizunean delitugile bilakatuko ote zen aurreikusi nahi izan zuten. Polizia prebentiboa sehaskara!
|
|
|
Lau
|
urteko
umeek txangoa daukate auzoko eskolan; hara eraman dut seme txikia. Goizeko bederatzietan sarreran utzi, eta handik 10 minutura autobusera doa klaseko lagunekin, binaka eskutik helduta, ilaran, irakaslearen atzetik, espaloitik astiro, oinez.
|
|
|
Brahim Dahanek (Aaiun, 1965) ez du inoiz ahaztu tropa marokoarrak sorterrian sartu ziren unea. Hamar
|
urteko
ume koskorra zen egun batean jolastera irten eta kaleak tankez, patruilez eta soldaduz beteta zeudela ohartu zenean. Etxeko terrazara igo zen, zerbait gertatzen ari zela jabetuta.
|