|
2008
|
|
|
atzizkiren erabilera zuzena argitzeko, bestetik. Zer esanik ez, azken
|
urteetan
sortutako hainbat hitz eratorriren zuzentasunaz erabakiak hartu ahal izateko erabakigarriak izan dira azterketa hauek.
|
|
|
Eta, gisa batez hala da: unibertsitateko egiturak doi bat bortxaturik, 1980ko hamarkadako lehen
|
urteetan
sortu baitziren Baionan Haritschelharren gidaritzapean, euskal ikasketak eta ikerketak susta tuko zituzten lehen egiturak, urteekin azkartuko zirenak, eta ezagutza maila osoa bilduko zutenak, bai unibertsitateko irakaspenetan, bai ikerketa sailean.
|
|
2010
|
|
|
Hori da, labur bilduz, EEN legea garatzeko lehen
|
urteetan
sortu zen programa egitura eta egitura horren arautze lana. Bada azkenik, horrezaz gainera, Eusko Jaurlaritzatik kanpora egon arren hezkuntza alorreko hizkuntza normalkuntzan eragiten duen beste zenbait aginte organo.
|
|
2016
|
|
|
Etsipenez betetako testua dugu, Euskal Herriaren egoera aipatzen duena, gazteek kezka berriak zituztela erakusten zutenak. Enbata mugimendua ondoko
|
urteetan
sortu zen. Heletar honek une horretan euskaldunek bizi zutena kontatzen zuen eta salaketa egin nahi zuen, gaiari alderdi nahiko iluna emanez.
|
|
2021
|
|
|
26 Azken
|
urteetan
sortuak dira horrelako asko, publizitatearen harira, besteak beste. Ikus postaria n izandako iritzi trukea proyecto estrella euskaraz nola eman.
|
|
|
7.2.7.2a Ugariak dira euskaraz [izena+ iz [aditzoina+ le/ tzaile] iz] nahiz [izena+ iz [aditzoina+ gailu, garri, ki] iz] egiturako elkartuak, bai literatura tradiziokoak eta bai azken
|
urteetan
sortuak ere. Eredu emankorra da, beraz, euskaraz, adibidez, lanbide izenak, objektu eta aparatu izenak edo beste modu bateko terminoak sortzeko21:
|
|
|
4.4.4.2b Euskal literatura ondareko izenak dira aipatu berri ditugunak. Azken
|
urteetan
sortuak, berriz, beste hauek: auzitegi, aztarnategi, barnetegi, berotegi, euskaltegi, filmategi, frutategi, gasolindegi, kafetegi, kontsultategi, negutegi, urdaitegi, zabortegi...
|
|
|
Goraxeago aipatu dugun tatu aldaera dugu aditz hauetan (§ 6.1a). Aditz horietatik bat baino gehiago azken
|
urteetan
sortutako neologismoak dira. Adierari dagokionez, Salaberryk (1856) aipatzen duena, ‘ z hornitu/ estali’ alegia, zenbaitetan betetzen dela ikusten dugu, baina ez beti.
|
|
|
4.1.2d Azken
|
urteetan
sortu diren izen batzuetan, hala nola kiroltasun edo lurraldetasun izenetan, izen konkretu bat ageri da oinarri gisa. Nola ulertu behar ditugu?
|
|
|
Azken
|
urteetan
sortu dira bestelako izenak oinarri dituzten keriadun eratorriak ere (bortxakeria, indarkeria), baita aditza oinarri dutenak ere (bazterkeria, bereizkeria); baztertu edo bereizi, gizartekideez ari garela, gaitzesten ditugun jokabideak diren heinean, keria erantsi zaie jokabide gaitzesgarria dela adierazteko. Mailegua eta keria atzizkiaz sortutako izena, bata bestearen ondoan ere aurkitzen ditugu behin baino gehiagotan:
|
|
|
Oraingoan ere ugariak dira hiztegigileek hiztegi elebidunetan emandako ordainak, baina literatura tradizioan erabili gabeak. Ber/ biraurrizkia aztertzean esan bezala, tradizioa dutenak edo azken
|
urteetan
sortu eta erabiliak hartu ditu kontuan Euskaltzaindiak; corpusetan ageri diren batzuk ere gehitu ditugu ondorengoen artean: desagertu, desarmatu, desberdindu, desbideratu, desegin, desitxuratu, desobeditu.
|
|
|
Azken
|
urteetan
sortu dira Behobia Donostia lasterketa, izar triangelu konexio edo ama alaba harremana moduko hitz elkartuak ere. Ez dira aurreko paragrafoan aipatuen guztiz parekoak, egitura hauek ez baitute ‘Behobia eta Donostia lasterketa’, ‘ama eta alaba harremana’ adierazten; ez dira, beraz, garagar gari sortak (garagar eta gari sortak) bezalakoak.
|
|
|
Hemen sartu zituen Euskaltzaindiak nafar euskaldun modukoak ere, izentzat hartu zituelako biak eta ulertu izen elkartuak aldi berean nafar eta euskaldun dena izendatzen duela. Azken
|
urteetan
sortuak dira gaztelaniako koordinazio egiturako zenbait hitz elkarturi emandako ordainak: galtza gona, garbigailu lehorgailu, jan egongela (jangela+ egongela), kafe antzoki, igorgailu hargailu, irrati iratzargailu, sukalde egongela.
|