|
2000
|
|
|
Zenbait herrialdetan albiste agentziek, prentsa idatzirako bidaltzen dituzten berriez gain, irratirako espreski idatziriko albiste zerbitzua ere eskaintzen dute; emititzeko gerturik dauden albisteak dira, zeinen bidez agentziek beren zerbitzupean dauden irrati emandegien linea ideologikoa hobeto kontrolatu ahal baitute. Horrela, UPI agentziak 1968
|
urtean
sortu zuen UPI Audio izeneko zerbitzua, irratiak albistez hornitzeko asmoz. APk sei urte geroago sortu zuen asmo berberarekin AP Radio izenekoa.
|
|
|
Bretainia Handian 1922
|
urtean
sortu zen British Broadcasting Company enpresa, bost urte geroago British Broadcasting Corporation (BBC) izena hartuko zuena, hain zuzen merkataritza kriterioari muzin egindakoan zerbitzu nazionaleko izaera hartu zuen garaian. 1922 urtean ere beste emandegi batzuk sortu ziren Montreal go irratia, Mosku-ko Klodinskaia, Radio Lausanne, Buenos Aires ko Radio Argentina eta Sydney-ko 2BL. Belgikan 1923.ean hasi ziren emititzen Radio Belgique tik frantses hizkuntzaz, eta N.V Irratitik nederlanderaz.
|
|
|
Lasterketa bat abiatu zen irratia asmatu arte. Telegrafoa 1839
|
urtean
sortu zen, eta, berari esker, albisteak argiaren abiadura hartuko zuen jasotzailearengana heltzeko. Argiaren abiadura erdietsirik zegoen, baina haria bera zen oztopo, hots, ekaia edo materia.
|
|
2002
|
|
|
Nafarroako Foru Erkidegoan hauexek dauzkagu: Nafarroako Unibertsitatea (UN), 1952
|
urtean
sortua, etaNafarroako Unibertsitate Publikoa (UPNA), 1987 urtean sortua.
|
|
|
Nafarroako Foru Erkidegoan hauexek dauzkagu: Nafarroako Unibertsitatea (UN), 1952 urtean sortua, etaNafarroako Unibertsitate Publikoa (UPNA), 1987
|
urtean
sortua.
|
|
|
EAEko parke teknologikoek arreta berezia eskaintzen diote teknologia oinarriko enpresen sorrerari (inkubazio jarduerak, unibertsitateetako eta beste zentroteknologikoetako spin offsak, etab.). Hiru herrialdeetan daude horrelakoak. Zamudioko Parke Teknologikoa (Bizkaia) 1985
|
urtean
sortu zen, estatuko esperientzienartean lehenengoa eta arrakastatsuena izanik, bai enpleguaren aldetik zein enpresenteknologia maila eta harremanengatik (Eusko Jaurlaritza, 2001). Gaur egun, ia ehunenpresa ditu eta 4.300 enplegu.
|
|
|
SPRI (Sociedad para la Promocion y Reconversion Industrial) sozietatepublikoa 1981
|
urtean
sortu zen. Eusko Jaurlaritzaren Industria, Merkataritza etaTurismo Sailari atxikirik dago.
|
|
|
Era berean, SPRIk teknologia parkea dauka herrialde bakoitzean: BizkaikoZamudiokoa (1985
|
urtean
sortua), Arabako Miñanokoa (1992an jaio eta 1997anmartxan jarritakoa), eta Gipuzkoako Miramongoa (1994an jaio eta 1997an martxanjarritakoa).
|
|
|
Data berean Sociedad deGas de Euskadi (SGE) sortu zen eta urte bat beranduago Sociedad de Hidrocarburos de Euskadi (SHE). NATURGAS 1987
|
urtean
sortu zen eta EAEko gas naturalaren merkatua kontrolatzen du.
|
|
|
Banku horren lehendakaritza esku espainoletara pasatu da, eta horrek kezkasortu du Euskadin. Bankoa industria bankua 1975
|
urtean
sortu zen eta 1997kourritik Credit Agricole taldearen barruan dago.
|
|
|
Elkarrekiko Garantia Elkarteek enpresa txiki eta ertainei abalak edo bermeakematen dizkiete. EAEn elkarrekiko garantia elkarterik garrantzitsuena Elkargi (1980) da eta Nafarroan 1981
|
urtean
sortutako SONAGAR (Sociedad Navarra deGarantia Reciproca). Elkargi k tartean 802,69 milioi euro eskaini zituen bermetan, 1.202,02 milioi euroko inbertsioa ahalbidetuz.
|
|
|
unibertsitate jarduerarena baino, baina erreferente garrantzitsu bilakatu zen euskalgintzan, bereziki euskara batuaren aldekoen artean eta Ezker Abertzalean. Are gehiago, hurrengo
|
urtean
sortu berria zen Elhuyar Kultur Elkarteko kideak eta LeioakoZientzia Fakultateko Euskal Kultur Taldeko partaideak bertaratu zirenean. Horrela1975etik aurrera idazkaritza iraunkorra sortu zen, eta, hitzaldiez gain, espezializatutako mintegiak antolatu ziren arratsaldeetan.
|
|
|
1967
|
urtean
sortu zen Euskal Kultur Mintegia Deustuko Unibertsitatearenegituren baitan. Nahiz eta hasieran helburu zabalagoak izan, talde horrekeuskararen irakaskuntza izan du zereginik nagusiena.
|
|
|
Erizaintza eskolak 1977
|
urtean
sortu ziren, Medikuntza Fakultateen menpeanegon ohi ziren Osasun laguntzaile Teknikoen Eskolak desagertzean. Erizaintza eskolen sorrerak erizaintza ikasketak unibertsitate mailara heltzea adierazten du.Lehen ikasketa plana 1979 urtean onartu zen, eta 1995 urteraino iraun zuen.
|
|
|
Bilboko Industria Ingeniaritza Teknikorako Unibertsitate Eskola, horienarteko lehena eta Bizkaiko bakarra, 1942ko
|
urtean
sortu zen Bilboko Industria Perituen Eskola Teknikoa izenarekin. Ordutik gaur arte, ikasketa teknikoak betieman dira aztergai hartu dugun eskola horretan.
|
|
|
Asko izan badira atal honetan jakitera eman diren ideiak, laburpen gisa, amaitzeko, ekologismoa gaizki ulertu naturalistak gaindituz mundu sozialaren mugimendu bezala islatzen duen AHT Abiadura Handiko Trenaren aurkako asanbladako kide baten hitzak jasoko dira: «Asanblada hau 1993
|
urtean
sortu zen, hegoaldeko Euskal Herrian AHTren aurkako oposizio mugimendu asanblearioa bultzatzeko asmoz. Garai hartan jadanik agintariek erabakiak hartu zituzten, modu inposatzailean eta batere informazio gardentasunik gabe.
|
|
|
* Associated Press 1848
|
urtean
sortu zen, Ameriketako Estatu Batuetan.
|
|
2003
|
|
|
FAO Nazio Batuen Elikadura eta Nekazaritzarako Erakundea da, 1945
|
urtean
sortua nekazaritza eta elikadura arazoak jorratzeko, gosea eta azpielikadurari aurre egin eta elikadura ziurtasunalortzeko asmoz. Nazioarteko datu iturri nagusia da, bai aldiroko txostenen bidez, bai duen datuenbase estatistikoaren (FAOSTAT) bidez. Datu horiek FAO (2002a) tik aterata daude.
|
|
|
1967
|
urtean
sortu zen Euskal Kultur Mintegia Deustuko Unibertsitatearen egituren baitan. Nahiz eta hasieran helburu zabalagoak izan, euskararen irakaskuntza izan zen bere zereginik nagusiena.
|
|
2009
|
|
|
Euskarazko tokiko telebisten elkartea da Tokiko. 2005
|
urtean
sortu zen sektorea indartzeko asmoarekin. Gaur egun Nafarroako eta Euskal Autonomia Erkidegoko hainbat telebista (Oizmendi, Goiena, Erlo, 28, Goierri, Xaloa eta oraingoz isilik dagoen Ttipi Ttapa) eta Topagunea Euskara Elkarteen Federazioa ditu bazkide.
|
|
2011
|
|
|
Urkixo Mintegiaren aldizkariak (Anuario del Seminario de Filología Vasca «Julio de Urquijo» aurrerantzean ASJU) urtekari formatua zuen, eta 1954
|
urtean
sortu zuen mintegiak gehienbat bere inguruan ikertzen zeuden ikertzaileen lanak ezagutarazteko. Urtekaria 1954 eta 1955 urteetan kaleratu zen eta ondoko urteetan ASJUrik ez zen kaleratu 1967 urtera arte.
|
|
|
Lehenengoetariko ikasle elkarte garrantzitsua Informazio Zientzien Fakultatean sortutako Akerlanda izan zen. Elkartea 1980
|
urtean
sortu zen (Zabala eta beste, 2005: 330) eta 1983an bere estatutuak finkatu zituen.
|
|
|
Beste unibertsitateetan euskararen aurrerapena mugatuagoa izan zen. Deustuko Unibertsitatean, esate baterako, UPV/EHUn bezala euskara errektoreordearen figura 1986
|
urtean
sortu arren, unibertsitateak 1993 urtera arte ez zuen onartu bere lehen euskara plangintza (Aizpuru eta Jimeno, 2002: 43).
|
|
|
Juan San Martinek jasotzen duenez, hurrengo urteetan elkartea sortzeko beste saio batzuk izan ziren, 1969an eta 1979an, baina arrakasta gabeak. Azkenean, elkartea 1982
|
urtean
sortu zen: Euskal Idazleen Elkartea (EIE) (San Martin, 1982).
|
|
|
Gregorio Monrealek 1981
|
urtean
sortu zuen Euskararako Kabinete Teknikoaren laburdura EKT zen. Laburdura hori bilatua izan zen, Z EKTko kideek eragindakoa, Kabineteak EKTen lekukotza hartzea nahi zutelako.
|
|
|
Hala ere, aipatutako muga kronologikoak ez ditugu hertsiki baliatu, epe honetan abiatutako proiektu zein prozesu batzuek hurrengo urteetan jarraipen zuzena izan zutelako. Esate baterako, UZEI 1977
|
urtean
sortu zen, baina lehen hiztegia 1979 urtean argitaratu zuen, eta Mitxelenaren polemika ez zen 1980ko abendura arte plazaratu. Beraz, epe honetan sortzen den UZEIren hasiera hasierako urteak ulertzeko, azalpena ondoko urteetara luzatzea erabaki dugu.
|
|
|
Eskualzaleen Biltzarra 1902
|
urtean
sortu zen euskal ortografia bateratzeko Hondarribian burututako kongresuan eta gaur egunera arte iraun du. Elkartearen ekintza nagusia urteko bilera eta bazkaria ziren, hortik kanpo ezer gutxi egiten zuen.
|
|
|
lehena, urteen artekoa, non elebiduna zen, eta erdal zein euskal idazleen lanak kaleratzen zituen; eta bigarrena, 1953 urtetik aurrerakoa euskara hutsez kaleratzen zena. Hizkuntza aldaketa egiturazko aldaketa baten ondorio izan zen, 1953
|
urtean
sortutako Urkixo Mintegiaren eraginez.
|
|
|
Euzko Gogoa131 aldizkaria 1950
|
urtean
sortu zen. Jokin Zaitegik() sortu eta zuzendu zuen.
|
|
|
Seminario de Filología Julio Urkijo edo «Julio Urkixo» Euskal Filologia Mintegia (aurrerantzean, Urkixo Mintegia) 1953
|
urtean
sortu zen Donostian. Urkixo Mintegia, Gipuzkoako Diputazioaren babesarekin sortu eta euskararen goi mailako ikerketara bideratuta zegoen.
|
|
|
Arestian aipatu dugunez, Elhuyar Taldea 1973
|
urtean
sortu zen. Nafarroako Unibertsitatearen Donostiako Goi Mailako Ingeniari Eskolaren EKTan ibilitako ikasle batzuek euskara zientzia eta teknikarako egokitzeko asmoz Elhuyar Taldea sortu zuten.
|
|
|
Eusko Kontseilu Nagusia sortu arte (1978) bertako administraziorik ez zegoen horren guztiaren ardura hartzen hasteko, eta Euskaltzaindia bere baliabide eta ahalmenen arabera erantzuten saiatu zen. Eusko Kontseilu Nagusiarekin Hezkuntza Saila antolatzen hasi zen, baina lehen Eusko Jaurlaritza eratu ez zen arte (1980) administrazioak ez zuen euskara tituluen ardura eta kudeaketa bere gain hartu, ezta helduen euskalduntzerako erakunderik sortu ere (HABE adibidez 1983
|
urtean
sortu zen).
|
|
|
San Nikolas ikastolan Globalab laborategi globalaren arduraduna da hura sortu zenetik. Ikastetxe hau 1963
|
urtean
sortu zen. Ikastolen federazioaren barruan dago.
|
|
2012
|
|
|
Bestalde, euskarak etaeuskal kulturak ez dute halako erremintarik, erkidegoko erakundeek zeregin horibete ez badute behintzat. Horren ildotik, beste adibide eztabaidagarri bat izan dagobernu sozialistak Kulturaren bigarren Euskal Plana() alboratzea.Kulturaren Euskal Plana 2000
|
urtean
sortu zen, eta esparru horretan urte askoanegindako lanaren emaitza da. Haren xede nagusia, euskal kulturaren politikarakohelburu estrategikoak, eragin eremuak, ekintzak eta programak modu bateratuanezartzea da.
|
|
|
Frankoren diktadurak euskara eta euskal kultura debekatu zituen, etaeuskarazko antzerkia ia desagertu egin zen. Dena dela, 60ko hamarkadako eta70eko hamarkadaren hasierako testuinguru soziopolitiko berezian, antzerki joeramodernoak ekarri zituzten taldeak ugaldu ziren (Jarrai, 1960
|
urtean
sortu zen; Goaz, 1974 urtean; Geroa...). Ordutik, euskaraz aritu diren talde asko sortu dira.Are gehiago:
|
|
|
Elkartea 1990
|
urtean
sortu zen. Boluntarioekin aritu ostean, 2001ean lehen kudeatzaileak sartuziren lanera.
|
|
|
ISO (Intenational Organization for Standarization) da munduan nazioarteko estandar gehien sortu duen erakundea. 1947
|
urtean
sortu zenetik gaur egunera ISOk 18.500etik gora estandar argitaratu ditu hainbat gairen inguruan (nekazaritza, ingeniaritza, medikuntza, informatika, etab.). Erreferentziazko arauak dira ISO 9000 serieko estandarrak, hein handi batean gainerako ISO arauen oinarriak ezarri baitituzte. ISO 9000 estandarrek II. Mundu Gerra bitartean Erresuma Batuan ekoizpen prozesu eta produktuen gaineko kontrol gabeziak zekartzan galerak gutxitzeko hartu ziren neurrietan daukate jatorria.
|
|
|
Espainiako estatuan AENOR (Agencia Española de Normalización) da normalizaziorako agentzia, eta arau tekniko berriak ekoizteaz gainera, sortzen diren nazioarteko eta Europako arau berrien itzulpenaz eta hedapenaz (argitarapen eta prestakuntza ekimenen bidez) arduratzen da. AENOR 1986
|
urtean
sortu zen (aurreko IRANOR ordezkatuz) elkartea da, izaera pribatua dauka baina normalizazio eta ziurtapen funtzioak betetzeko zeregina ofizialki, gobernuak aitortua, dauka.
|
|
|
Gehien hedatutako arauetako batzuk GLOBLAGAP, IFS eta BRC dira. GLOBLAGAP 1997
|
urtean
sortu zen (EUREPGAP izenarekin) Europako mendebaldeko zenbait herrialdetako txikizkarien ekimenez. Helburua nekazaritza praktika egoki bateratuak garatzeko arau eta prozedurak adostea zen.
|
|
|
Partzuergoaren lehen arauak «Banaketakateen marka daukaten elikagaien hornitzaileentzako arau tekniko eta protokoloa» (Technical standard and Protocol for Companies Supplying Retailer Branded Food Products) izenburua zeukan, eta bere baitako banaketa kate guztientzako produktuak ekoizten zituzten konpainiek aplikatu zuten. IFS, Internation Food Standard, 2002
|
urtean
sortu zen Alemaniako Merkataritza Elkarteen Federazioak sustatua eta Frantziako Merkataritza eta Banaketa Federazioaren laguntzarekin.
|
|
|
GFSI irabazi asmorik gabeko fundazioa da eta 2000
|
urtean
sortu zen elikagaien segurtasunaren inguruko arau teknikoen aniztasunaren aurrean (ikus 7 irudia) irizpideak bateratzeko helburuarekin. Herrialde batek edo enpresa batek edo talde batek elikagaien kaltegabetasuna kudeatzeko protokolo berria sortzen badu, GFSIren azterketa igaro du ziurtapen helburuarekin erabiltzeko baimendua izan aurretik.
|
|
|
1997
|
urtean
sortu zen EUREPGAP izenarekin, hornitzaileen eta Europako banaketa kate garrantzitsuenen artean bidezko merkataritza ezartzeko beharrak eraginda. Sustatzaile nagusiak Erresuma Batuko txikizkariak izan ziren (EUREP, Euro Retailer Produce Working Group), kontsumitzaileei segurtasunen, ingurumenaren eta lan baldintzen inguruko kezken aurrean erantzun bat eman nahirik.
|
|
|
EFSA Europako agentzia independentea da, Europar Batasunak finantzaturik baina Europako Batzorde, Legebiltzar eta estatu kideengandik modu independentean diharduena. 2002
|
urtean
sortu zen, 1990eko hamarkadan zehar izandako elikadura krisialdi larrien ondorioz.
|
|
2014
|
|
|
Gorputz adierazpenbat lehen lerroan, ia gorputz manifestu ere badena. 1978
|
urtean
sortu zen La PollaRecords, eta 1982 urtean sortu zen Euskal Herriko beste musika talde bat, Vulpes, garai bertsuan, giro bertsuan, baina, kasu horretan gorputz femeninoaren aldarriaeginez. Euskaraz kantatzen duten taldeen artean, aldiz, gorputza izenaren lehenlerrora gutxik eraman dute, eta beranduxeago hartu izan da bide hori.
|
|
|
Gorputz adierazpenbat lehen lerroan, ia gorputz manifestu ere badena. 1978 urtean sortu zen La PollaRecords, eta 1982
|
urtean
sortu zen Euskal Herriko beste musika talde bat, Vulpes, garai bertsuan, giro bertsuan, baina, kasu horretan gorputz femeninoaren aldarriaeginez. Euskaraz kantatzen duten taldeen artean, aldiz, gorputza izenaren lehenlerrora gutxik eraman dute, eta beranduxeago hartu izan da bide hori.
|
|
|
Euskaraz kantatzen duten taldeen artean, aldiz, gorputza izenaren lehenlerrora gutxik eraman dute, eta beranduxeago hartu izan da bide hori. Esaterako, 2009
|
urtean
sortu zen Pottors eta Klito musika talde feminista, gorputz adierazpenaere lehen lerroan, kasu honetan gorputz manifestu argi dena, aldarrikapen feministaargi ere badena, bere biografian adierazi duten moduan: «Letra feministak oinarritzathartuta, batez ere punka eta pottorretik ateratako beste zenbait musika estilo nahastendituen taldea, Pottormusika egiten duena, alegia!».
|
|
2015
|
|
|
Edonola ere, haien, gu, a definitzeko oso bestelakoerreferentea hartu zuten. HBk Nafarroako Erresuma hartu zuen erreferentzia, eta ez foru iragana.1978
|
urtean
sortu zenetik bertatik, koalizio abertzalearen azken helburua euskal Estatua Nazioalortzea zen, eta aurrez aurre jarri zen helburu hori aintzat hartzen ez zuen edozein erabakiren aurka.Helburu horren justifikazioak, aurrekari historiko, bat zuen oinarri, Nafarroako Erresuma, eta HBknazio eta estatu kodean eguneratu eta interpretatu zuen, baita adierazgarri bihurtu ere.
|
|
|
horri. EEren memoriaren arabera, sozialismoa eta abertzaletasuna GerraZibilaren ostean arerio izateari utzi bazioten ere, borroka nazionalak eta borroka sozialak bat egin gabejarraitzen zuen, eta ETA erakundea 1959
|
urtean
sortu zenean egin zuten bat bi borroka horiek.Koalizioaren iritziz, euskal langileriak gai nazionala bere egitea garrantzi handiko eta funtsezkogertakaria izan zen euskal herriaren historian, eta horren ondoriozkoa izan zen ETAren sorrera etaezker abertzalearen beraren sorrera. –Euskal langileria gara?
|
|
|
Memoria horrek lotu eginzituen, batetik, hogeita hamarreko belaunaldikoek langileriaren eskubide zibilen eta askatasunen aldeegindako borroka eta, bestetik, gerra ostean jaiotako belaunaldiek frankismoaren garaian egin zutenborroka. Horrela eman zitzaion jarraipena 1879
|
urtean
sortu zen proiektu politikoari.
|
|
|
53 Ikerketa Kazetaritzan diharduen proiektua da DocuMedia. DocuMedia egitasmoa 2008
|
urtean
sortu zen Universidad Nacional de Rosario-n. Fernando Irigaray da egitasmoaren zuzendaria.
|
|
2017
|
|
|
Heldutasun eredua 1979 garren
|
urtean
sortu zen software ingeniaritzan kalitatezko hobekuntzetan. Geroztik, heldutasun ereduak 20 arlo ezberdin baino gehiagoetan erabili izan dira (Wendler, 2012).
|
|
2019
|
|
|
Gainera, errepikapena adierazpen mota indartsu gisa ulertzen du (Yang, 2001). Ikusleaerrepikapenaren bitartez desafiatzeko nahia argi antzeman daiteke 2000
|
urtean
sortutako 922 Arrozgarau artelanean1 Ia 8 minutu dirauen bideo honetan, oilo eta oilar marroixka bana dira protagonistak, zementuzko hondo soil gris baten aurrean kokaturik daudela. Era errepikakorrean, lurrera artistakbotatako 922 arroz garau mokokatzen ari dira, emakumezko eta gizonezko bi ahotzek mokokadabakoitza kontatzen duten bitartean.
|
|
|
Eskerrak eman nahi dizkiot Ikerlan ikerketa zentroko Euskara Batzordeari, 1994
|
urtean
sortu zenetik euskararenalde eginiko lanagatik. Beraiengandik etorri zaigu doktoregaioi IkerGazten parte hartzeko lehenengo bultzada.Kongresu honetako antolatzaile den Udako Euskal Unibertsitateari ere nire esker ona adierazi nahi diot, EuskalUnibertsitatea sortzeko bidean emandako urrats guztiengatik.
|