|
2004
|
|
|
Bi faktore horiek urtean 1.200.000 heriotza eragiten dituzte mundu osoan, unibertsitateko irakasle, filosofo, antropologo eta Zientziarako, Hezkuntzarako eta Kulturarako Nazio Batuen Erakundeko (Unesco) Bioetika Unitateko zuzendari ohi Georges Kutukdjianek ohartarazi zuenez. “Konponbiderik eza are nabarmenagoa da freskagarriak dauden baina ur garbirik ez duten Afrikako herri askotan; izan ere, eskuak garbitu eta garbitzea nahikoa da
|
urtean
milioi bat heriotza saihesteko Afrikan”, gehitu zuen. Oinarrizko zuzenbidea Gainera, adierazi zuen elementu horrekin lotutako gatazkak areagotzen ari direla munduko 70 lekutan, NBEk berriki egindako txosten baten arabera.
|
|
2005
|
|
|
Horrez gain, adierazi dute banketxe barruan eta kanpoan dirua lortzeko asmoa dutela, sektore publikoak eta pribatuak barne. Munduko Bankuaren datuen arabera, malaria eltxo baten ziztadak eragindako gaixotasuna da, eta
|
urtean
milioi bat pertsona baino gehiago hiltzen ditu. Gainera, beste asko gaixotzen dira, gehienak bost urtetik beherako haurrak.
|
|
2006
|
|
|
Gainera, herrialdeak EBko gainerako herrialdeetara egokitu du bere legeria, adibidez, 24 hilabeteren buruan bizkarrezurra kentzeko adina, 30 hilabeteren ordez. Gaur egun, BSEk 200 kasu baino gutxiago ditu
|
urtean
milioi bat animalia bakoitzeko. 2005ean, 207 kasu erregistratu ziren; aurreko urtean, berriz, 343 Polemika AEBn EBn EEB kontrolatzeko neurriak eraginkorrak direla frogatu den bitartean, AEBn nabari da kontrol sistema zorrotzagorik ez dagoela FAOk azpimarratzen du oso garrantzitsua dela ikuspegi zientifikoa gaixotasuna detektatzeko eta ezabatzeko, horrela, gaitza herrialde horietan desagerrarazten dela eta oraindik desagertu ez direnengana hedatzen ez dela ziurtatzeko.
|
|
|
Jardunaldietan parte hartu dutenek, besteak beste, herrialde bakoitzean genero indarkeriari buruz dauden egoerak eta kontzeptuak azaldu dituzte. Europako iparraldeko herrialde garatuenetan, hala nola Finlandian, Suedian edo Norvegian,
|
urtean
milioi bat biztanleko 15 kasu salatzen dira; Poloniako eskualde batzuetan, berriz, 46 kasu izaten dira urtean, eta ez dago tipifikatuta erasotzaileentzako zigorrik. Espainian, milioi bat biztanleko 4 eta 5 kasu bitartean gertatzen dira; Aragoin, berriz, bat salatzen da, eta horrek autonomia erkidegoen ilaran jartzen du, Jesús Solá ASAEL enpresako lehendakariak esan zuenez, eskualdeetako 33 bulego sortzeari esker.
|
|
|
Nils Kastberg ek, Haurrentzako Nazio Batuen Funtsaren (UNICEF) eskualde zuzendariak, esan zuen “eskualdean hutsune handiak daude”, eta politika eraginkorren bidez konpondu behar dira. “Izen baterako eskubidea, jaiotza erregistroa, errealitate bihurtzea bezalako gauza sinpleetan huts egiten dugu;
|
urtean
milioi bat haur ditugu, eta ez dira erregistratzen gure herrialdeetan jaiotzen direnean”, esan zuen Kastbergek, eta, gainera, herrialde horietako adingabeek “desnutrizio kronikoko, bazterkeriako eta indarkeriako arazo asko” dituztela. “Aurrekontu nazionalak egokitu egin behar dira Haurren Eskubideen Konbentzioan hartutako konpromisoak bete daitezen, eta orain premiazkoena haurtzarorako baliabideak esleitzea da”, adierazi zuen UNICEFek.
|
|
2007
|
|
|
Federación Internacional de la Cruz Roja Espainiako Gurutze Gorriak, Familia Plangintzaren Espainiako Federazioarekin batera, Malariaren aurkako Borrokaren Aliantza aurkeztu du. Gizartea malariaz kontzientziatzeko proiektua,
|
urtean
milioi bat heriotza baino gehiago eragiten dituen gaitza, horietatik %95 bost urtetik beherako haurrak. Frantzia, Ingalaterra eta Alemaniak ere parte hartzen dute proiektu honetan.
|
|
|
batetik, tokiko zerrategietako zur hondakinetatik datozen metano emisioak saihestuko lituzke, eta, bestetik, erregai fosilen ordez zurezko pelletak erabiliko lituzke. Tamaina ertain eta handiko zerrategi batek, adibidez, karbono kredituak sor ditzake zazpi
|
urtean
milioi bat dolar baino gehiagoko metano emisioak saihesteko, eta beste enpresa batzuek antzeko zenbatekoa jaso dezakete, erregai fosilen ordez pelletak jartzeagatik. Zerrategi txikiei ere mesede egingo lieke proiektu honek, askotan ezin baitute saihestu hondakinen pilaketa eta horrek ingurumenean dituen ondorio negatiboak.
|
|
2008
|
|
|
Europako Parlamentuaren esanetan, EBk ezin du onartu
|
urtean
milioi bat tona arrain baino gehiago galtzea dakarren politikarik, jakinda, gainera, arrain ona dela.
|
|
|
Aztarna hidriko ikaragarri horren arrazoia, UPMko zientzialariek adierazten duten bezala," esportatzen" den eta" inportatzen" den uraren balantze garbi negatiboari zor zaio:
|
urtean
milioi bat litro kontsumitzen direnez, kanpotik 350.000 litro behar dira pertsonako. Haren datuen arabera, espainiarrek uraren %90 erabiltzen dute elikatzeko eta %10 kontsumitzen dituzten gainerako ondasun eta zerbitzuetarako.
|
|
2009
|
|
|
Fabrikatzaileek diotenez, bi
|
urtean
milioi bat auto baino gehiago matrikulatzeari utz diezaiokete.
|
|
|
Horri gehitu behar zaio ibilgailuak erosteko kredituen murrizketa handia. Fabrikatzaileek ohartarazten dute, gainera, 2009an merkatuaren baldintzak aldatzen ez badira, bi
|
urtean
milioi bat auto baino gehiago matrikulatzeari utziko diotela. “Horrek egungo egoeraren larritasunaren ideia ematen du”, dio.
|
|
|
Gaur egun, hepatitisaren birusa da gibeleko transplantea egiteko arrazoi nagusia. Bestalde, hepatitisak
|
urtean
milioi bat hildako eragiten ditu munduan, eta horrek heriotza arrazoi nagusietako bat bihurtzen du. Espainian, hepatitisaren kasuak handitu egin dira azken urteotan, immigrazioa handitu egin delako, adituen esanetan.
|
|
|
Sedimentu horiek lur azpiko uretan iragazten dira eta, neurri handi batean, ureztatzeko erauzten dira. Sakonera txikiko akuiferoetatik ureztatzeko ura ponpatzeak
|
urtean
milioi bat kilo artseniko gehitzen dizkie Bangladesheko laborantza lurrei, batez ere arroz soroetan. Hori ez da kasu bakan bat, azken hiru hamarkadetan Asia osoan zehar sakonera gutxiko milioika putzu zulatu baitira lurpeko akuifero kutsatuetatik ura ponpatzeko.
|
|
2010
|
|
|
Interneten eskuragarri dago www.caminodesantiago.consumer.es helbidean. Gida hau munduko liderra da bideari buruzko informazioan, eta
|
urtean
milioi bat bisita baino gehiago egiten ditu, eta, batez beste, 2010etik aurrera hilean 225.000 bisita baino gehiago egiten ditu. Irudia:
|
|
2015
|
|
|
sai zuria (Neophron percnopterus) «arriskuan» dago (EN); ugatzak (Gypaetus barbatus) eta sai beltza (Aegypius monachus) «ia mehatxatuta» daude; eta buitre txikia (Gleus) Egoera hori azaltzen dute hegazti nekrofago horiek eta Eurasiako populazioek berezkoak dituzten beste arazo batzuek, hala nola, sarraskiaren urritasunak, pozoitzeak edo etxeko abereen gaixotasunak (diklofenakoa) tratatzeko sendagaiak erabiltzeak. SEO/ BirdLife ko adituek linea elektrikoen arazoa ere nabarmentzen dute, gure herrialdean
|
urtean
milioi bat hegazti baino gehiago hiltzen baitituzte. Amuzki pozoituak erabiltzeak, Espainian delitutzat jotzen denak, hainbat espezie hiltzen ditu, bereziki hegazti harrapari sarraskijaleak.
|
|
2016
|
|
|
Gasolinan beruna kentzea: mundu mailan dituen onurak
|
urtean
milioi bat heriotza goiztiarretan eta urtean 2,45 bilioi dolarretan saihestu dira. Poluitzaile klimatikoen emisioak murriztea (adibidez, karbono beltza eta metanoa):
|