|
2000
|
|
|
Nafarroan 1584ko Pastoral bisitek erakusten dutenez, Allingo Eulz herrixkakoek euskararik ez zekien apeza jarri zitzaielako sortu zituzten eztabaidak hor daude, aipatu dudan Goñi Gaztambideren obra horretan, 479 orrialdeetan. Hala eta guztiz ere, 1590
|
urtean
idatzi ziren Constituciones synodales etan finkatu ziren, Pedro de la Fuente apezpikuaren denboran, dotrina irakasteko arau zehatzak.
|
|
|
Bizkaiko Forua 1452
|
urtean
idatzi zen eta Bizkaiko jaurerri osoa hartu zuen bere gain. Bateratze politikoaren ondorioz, Enkartazioak Gernikako Batzarreko partaide izatera pasatu ziren, nahiz eta Enkartazioetako Forua indarrean mantendu zen.
|
|
2003
|
|
|
669
|
urtean
idatzi zuten Lindisfarneko Ebanjeliarioa izenez ezagutzen den kodizea. Ipar Itsasoan dagoen uharte txiki bat da Lindisfarne, eta hango monasterio batera erretiratu zen San Cutberto bakardade bila.
|
|
2004
|
|
|
Batetik, Luis Nuñezek euskara arkaikoaren gainean egindako azterketa hartu du Olazar' tar Martinek bere Euskera zarra lanaren oinarri gisa. Bestetik, VIII. mendeko liburuetan aurkitutako euskal izenak aztertzen maisu dugun Bixente Latiegik, 850
|
urtean
idatzitako lanean aurkitutakoak arretaz gogoan erabili ditu oraingoan, Aragoi Zarreko erri izen euskaldunak lanean. Eta hirugarrenik, Euskaldunak eta Europaren batasuna gaia sakondu du Atutxa' tar Paulek, ea zergatik sartu behar garen euskaldunak Europan bezalako galderei erantzuna emanaz.
|
|
2006
|
|
|
Gutun hori 1666
|
urtean
idatzitakoa da, eta Pragako gaztelura garamatza...
|
|
|
* [IO: Itzultzailearen Oharra] Testu hau Humek 1751
|
urtean
idatzi zuen Moralaren printzipioei buruzko ikerketa liburuko 1 eranskina da. Paragrafoen zenbaketa ez dago jatorrizko testuan.
|
|
2007
|
|
|
Aspaldidanik egin izan dira etnobotanika lanak. Ezagutzen den zaharrena De Materia Medica da, Dioskorides greziarrak 77
|
urtean
idatzia. Lan hura katalogo antzeko bat da:
|
|
|
Irakurleak aintzat har beza testu hau 1994
|
urtean
idatzia dela.
|
|
2008
|
|
|
–Halaxe da. 1926
|
urtean
idatzi zuen hamalau urteko mutil batek.
|
|
|
Izan ere, ez zen Eleizalderen intsinuazioa bakarrik. Garaiko kritiko batzuk esplizituki ere adierazi zioten Azkueri bere operak germanismo wagnerianoak zamatu zizkiola168 1921
|
urtean
idatzitako artikulu batean, Gortazarrek,. Zubialde, izengoitipean, argi baieztatzen zuen ordurako Wagner bera garaiko entzulegoarentzat nekagarri egiten zela169 Horrek guztiak azaltzen du Azkueren porrota euskal konpositore nazional izateko saioan.
|
|
|
Ziur asko kartzelako bizi baldintzek eragin zuzena eduki zuten bere osasunaren kaskartzean. Sasoi hartan Bilboko kartzelako ziegak nolakoak ziren ez jakin arren, Hernaniko medikuak, honela deskribatzen zuen herriko kartzelaren egoera 1800
|
urtean
idatzitako txostenean: «?
|
|
2009
|
|
|
Gaur hasi da mugen inguruko epaiketa Bilbon. Eskakizuna egiteko, 1805
|
urtean
idatzitako Errege Dekretu batean oinarritu da Pasaiako Udala.
|
|
|
Maiak ez dira abenduaren 21erako Munduaren Bukaera seinalatu duten bakarrak. Nostradamus, historian izandako profetarik ospetsuena, data horri buruz aritu zen 1555
|
urtean
idatzitako olerkietan (Liburu Galduan). Tibeteko monjeek hainbat testu argitaratu dituzte, 2012 urtean izango diren gertaerei buruz.
|
|
|
Autore askoren lanetan ikusi zen moral erlijiosotik postulatu medikoetanoinarrituriko honen legitimaziorainoko desplazamendua. Beste adibide bat duguActon autorearekin, zeinak 1857
|
urtean
idatziriko lan batean emakumeek sentsaziosexualik esperimentatzen ez dutelako ideiak defendatzen dituen. Emakumeak ezbadira «deprabatuak», haurrena bezalako inozentzia sexuala esperimentatzen dute, senar emazte erlazioak barne.
|
|
2010
|
|
|
espezien gehiegizko erabilera eta plater berean arrain eta haragien nahasketak eragotzi zituen, plateren apainketari izugarrizko garrantzia eman zion (Carême k berak baxerak diseinatzen zituen, eta pasteletan Pariseko monumentuak irudikatzen zituen). Berak 1833
|
urtean
idatzitako L, art de la cuisine française au XIXe siecle tratatuan, errezetak zerrendatu beharrean, elikagai eta plater guztien analisia, sailkapena eta azterketa egin zuen. Era berean, dietetikako aitzindaritzat har daiteke:
|
|
2011
|
|
|
Andima Ibiñagabeitiaren omenez, Caracaseko (Venezuela) Euskera Lagunen Elkarteak (ELE), bere izena zeraman sariketa bat abian jarri zuen. Sariaren araudia 1969
|
urtean
idatzi eta abenduan Euskaltzaindira iritsi zen507 Beraz, saria Ibiñagabeitia hil eta lasterrera hasi zen.
|
|
|
Orixerentzat, goi mailako jakintza ez zen, ez kimikoa, ez Natur Zientzien arlokoa ere. Orixek Krutwig-i 1951
|
urtean
idatzitako eskutitzean, adibidez, argi adierazten zuen euskara landu behar zela Filosofia edo Hizkuntzalaritzan, baina ez zientzietan aritzeko. Jakintza horiek hizkuntza izorratzen zuten eta, hobe zen, euskara ez beste hizkuntza bat erabiltzea:
|
|
|
Testua, jakina, ez da nirea, Zizeronena baizik, Kristo aurreko 55
|
urtean
idatzia. Ikusten duzuenez, krisiak ez dira bart arratsekoak.
|
|
2012
|
|
|
Frantziar iraultzaren ingurumarian, hortaz, subiranotasuna herriarizegokiola eta ez jainkoak aukeratutako errege bati «asmatu» zen. Honela diosku1789
|
urtean
idatzitako «Gizonaren eta herritarraren eskubideen adierazpeneko»hirugarren artikuluak: «Subiranotasun ororen iturburua esentzialki nazioan datza.Inongo taldek edo norbanakok ezin dezake erabili nazioagandik berariaz sortzen ezden agintea».
|
|
|
Frantziar iraultzaren ingurumarian, hortaz, subiranotasuna herriarizegokiola eta ez jainkoak aukeratutako errege bati «asmatu» zen. Honela diosku1789
|
urtean
idatzitako «Gizonaren eta herritarraren eskubideen adierazpeneko»hirugarren artikuluak: «Subiranotasun ororen iturburua esentzialki nazioan datza.Inongo taldek edo norbanakok ezin dezake erabili nazioagandik berariaz sortzen ezden agintea».
|
|
2013
|
|
|
Q. D. Leavisen iritziz The Watsons nobela Emma bihurtuko zen gero, eta Lady Susan, bestalde, Mansfield Park. Persuasion nobela bere bizitzako azken
|
urtean
idatzi zuen, heriotzarekin lehian. Hurrengo nobela izango zenaren zirriborro bat ere iritsi zaigu, hil aurretixe hasitakoa:
|
|
|
Ezin daiteke ezbairik gabe baieztatu zuzenbide erromatarraren ikerketari ekin zitzaiola, baina Erromak utzitakoaren zati izanda, zentzuzkoa dirudi zuzenbide hori hezkuntza sendo baten osagai esanguratsua izatea, elizgizonen kasuan batik bat. San Isidoro Sevillakoaren Etymologiae entziklopedikoak, gutxi gorabehera 620
|
urtean
idatzitakoak, zuzenbide erromatarraren erreferentzia iturri kontuzkoenak izan ziren Europa osoan barrena, Italia bazter utzita. San Isidorok zekien zuzenbide erromatarrak Inperioaren mendebaldeko zuzenbide arruntean zuen iturburua; arean, legegile erromatar garrantzitsuenak zerrendatzen dituenean, Justiniano aipatu ere ez du egiten.
|
|
|
Diseinatzaileen ilustrazioak Joan den
|
urtean
idatzi zituen poesia gehienak; Sardinian oporretan zegoela hasi zen liburua idazten. " Aurreko liburutik hona, erosoago sentitu naiz; gozamenera eraman nau liburuak", aitortu du egileak.
|
|
2014
|
|
|
Hemeretzigarren mendeko azken
|
urtean
idatzia, Heart of Darkness (Ilunpeen bihotzean) hogeigarren mendeko lehen nobelatzat har daiteke, duen zalantzazko eta anbiguotasunezko giroagatik, konfiantza moralaren galtzeagatik, moral aldeko basatasunaren erdian «federako» dagoen beharragatik, subkontzientearen esplorazioagatik eta gizabanakoaren askatasuna berresteagatik.
|
|
|
1416an Poggio Bracciolinok Marco Vitrubio arkitekto erromatarrak K.a. 84
|
urtean
idatzitako liburua topatzen du San Gallen.Testu hutsa da, irudirik gabekoa, baina horrek, hain zuzen ere, berebiziko garrantzia izango du hurrengo mendeetan, Humanismoaren baitan zegoen neoplatonismoaren errora joko baitu, hau da, ideien gailentzea formaren gainetik. Fra Giovanni Giocondo da Verona izango da, 1511n, testuari irudiak erantsiko dizkiona, beste behin ere modu eskematikoan adieraziz hainbat arkitektura ebazpen estandarizatu.
|
|
2015
|
|
|
Horren aurka azaldu zen Arana. 1900
|
urtean
idatzitako Hegoafrikako gerrari buruz artikuluan. «Arraza zuria da munduko bandalikoena».
|
|
2016
|
|
|
Agian horregatik zen diskoko lehen kanta. Arrazoi askorengatik bereziki esanguratsua izan zen 1968
|
urtean
idatzi zuen McCartneyk abesti hura. Tanke sobietarrek Txekoslovakia inbaditu zuten, adibidez.
|
|
|
Bi alderdien arteko tirabirak aipagai dira, herriko bestak antolatzeko gaitasuna komentatzen dute, eta beste antzerki batean ere, Okilomendi Jaun mera antzerkian aipatu zen iturri bera, bi aurkarien arteko auzi nagusia zena, aitzineko
|
urtean
idatzia. Hemen ere ostalariaren papera garrantzi handikoa da.
|
|
|
Jules Vinson idazleak 1910
|
urtean
idatzi zuen Le Calendrier Basque artikulua argitaratu dute euskonews.com gunean. Egilearen iritziz, euskal egutegi zaharra ilargiaren faseen arabera eratzen zen eta, hori dela eta, zenbait urtetan hamabi hilabete zeuden eta beste batzuetan hamahiru.
|
|
2017
|
|
|
1341
|
urtean
idatzitako elizako barne araudi batek ere argi adierazten du arazoa lehen lehenik erakunde barruan konpontzen saiatzeko betebeharra, eta, aldaketa batzuk eta ñabardura batzuk gorabehera, hori izan da orain gutxi arte elizaren jarduna gidatu duen premisa nagusia: etxeko gaitzak, etxean sendatu behar.
|
|
|
Suitzan jaiotako Marcus Pfister autore eta ilustratzaileak txikienei hurbiltzen die itsas mundua, eta erakusten du norbait oso bakarrik senti daitekeela bere edertasuna gorabehera. Beascoa argitaletxearen ipuinak, 2013
|
urtean
idatzitakoak, kolore guztietako ezkata distiratsuak dituen ozeanoko arrainik ederrena erakusten du, baita arrain harro eta harroa ere, ez partekatzeagatik lagunik gabe geratzen dena. Bilduma berekoak dira, besteak beste, ‘El pez Arcoíris vuelta a casa’ (2014) eta ‘Jugamos al escondite pez Arcoíris? ’ (Arcoíris arrain ezkutaketan jolasten gara?).
|
|
|
Hirigintza operazio basatien garaiak ziren. 2009
|
urtean
idatzi zuten Iruña Okako hirigintza plana.Garaiko aurreikuspenen arabera, hamabost urteko epean, zortziehun etxebizitza eraikiko ziren udalerrian. Horietako batzuk Langraiz Okako erdigunean kokatzea aurreikusi zuten, antolamendutik kanpo utziko ziren egungo hainbat etxebizitzen gainean.
|
|
2018
|
|
|
Honen harira, aipatutako fenomeno hau azaltzeko, Joxe Azurmendik 1964
|
urtean
idatzi zuen artikuluan adibidez, emakumearen izaera naturala omen den" ispilu zaletasunarekin" lotzen zuen euskaraz ez hitz egitea. Idazlearen arabera, emakumearen pertsonalitate ahulagoak, hauek kanpoko moda eta hizkuntza ohiturei atxikitzea baitakar (Azurmendi, 1964:
|
|
|
Berri honetan, Adunan gordetzen diren dokumentu zaharrenak aurkeztuko ditugu. Zehazki esateko, bi dira, 1591
|
urtean
idatziak. Bi dokumentu hauek ez dira testu originalak, kopiak baizik.
|
|
|
Emakumeen gutxiagotasuna defendatzeko beren baldintza biologikoek ezarririko ezgaitasuna justifikatzen zuten. Mendiez haraindiko idazle nafar Juan Huarte de San Juanek() 1578
|
urtean
idatziriko Examen de los ingenios para las Ciencias liburuan emakumeek eta gizonek buru gaitasun ezberdinak dituztela defendatu zuen, ez ordea heziketa ezberdina izaten zutelako edo gizarte rol ezberdinak betetzen zituztelako, baizik eta gaur egun izaeratzat har genezakeen arrazoia zela tarteko, gizonak izaera berokoak baitziren eta emakumeak izaera hotzekoak eta hezeak. XVIII. mende bukaerara arte itxaron zen sistema politikora emakumeei zuzendutako hezkuntza planak bildu ahal izateko.
|
|
|
Kalteak latzagoak ote, barnean: izan ere,* Testu hau Iruña Historian Zehar (I) Sorreratik Independentziaren Gerra Arte zikloaren barruan emandako hitzaldiaren moldaketa da eta 2006
|
urtean
idatzi zen. Gaian sakontzeko interesa duen irakurleak artikuluaren bukaeran zerrendatzen diren lanetara jo dezake, hala nahi badu.
|
|
|
Izan ere, eta Dionisio Ridruejo falangista ohiak 1962
|
urtean
idatzi zuen bezala, telefono bat, merkataritza kontzesio bat, etxebizitza bat, mesede burokratiko hutsalena ere, lagun bati esker eskuratzen zen (Lorenzo Espinosa, 1995, 224).
|
|
2019
|
|
|
Urte batzuk geroxeago, 1895
|
urtean
idatzi zituen Ramos Azkarate koblakari tolosarrak honako bertso hauek, Ijitoen kontratuba eta ezkontza antzerki lanaren sarrera gisa:
|
|
|
Ariketa interesgarria da, egileak fikzioa sortzeko orduan ea helburu hori zuen jakiteko, obra bera belaunaldi bat lehenago edo bat beranduago idatzia izan balitz ezberdina izango zen edo ez imajinatzea. Margaret Atwoodek 1984
|
urtean
idatzi zuen Handmaid, s Tale eleberria eta, hogeita hamar urte geroago, moldatu berri da telesailean, eta oso interesgarria da liburuak eta telesailak dituen aldeei erreparatzea. Batzuk agerikoak dira, teknologiarekin zerikusia dutenak adibidez, baina beste batzuk ez horrenbeste.
|
|
2020
|
|
|
Guda Zibilean girotutako eleberria da. 1938
|
urtean
idatzi zuen kazetari eta idazle laudioarrak, erbestean zegoela. Gerraren nondik norakoak jarraitzen ditu nobelak, Pedro izeneko gudari baten istorioa kontatuta.
|
|
|
Amnesia anderea, Arintasuna, eta Kathy Lydia Wilma (Extended Play) azken
|
urtean
idatzi ditut.
|
|
|
(Jo) muga frontera denean xix. mendean sortu, errotu eta zabaldu zen ‘Zazpiak bat’ leloa, baita berarekin batera Euskal Herriaren irudikatzea ere. Pedro Mari Otañok 1900
|
urtean
idatzi zuen geroztik ezagun egin zen Zazpiak bat bertso sorta: " Zazpi aizparen gai dan oyala/ ebakirikan erditik,/ alde batera iru soñeko,/ utzirikan lau, bestetik,/ goraiziakin berezi arren/ bakoitza bere aldetik,/ ezagutzen da jantzi dirala/ zazpiak oyal batetik".
|
|
2021
|
|
|
21 Gregorio Arruek 1885
|
urtean
idatzitako lanean aurkitu zuen Villasantek kausazko eta enklitikoaren lehen agerpena (1986: 169).
|
|
|
«Ahots bakarra izanik, ahalegindu naiz aniztasuna beste modu batzuetan bilatzen, formaren bidez», esan du Apaolazak. «Hamar
|
urtean
idatzitako ipuinetako bakoitza jaio da momentu batean, emozio batetik, irudi batetik. Autonomoak dira, banaka idatzita daude, irakurtzean ez dago zertan ordenari jarraitu».
|
|
|
Larry Watson idazlearen liburu batean oinarrituta eginda dago filma: ekoizpenaren izen berbera du, eta 2013
|
urtean
idatzi zuen. Liburuaren egokitzapen bat egin du Bezucha zinemagileak, eta, zinemazaleen ustetan, sorpresa izan da zuzendariak horrelako ekoizpen bat egin izana.
|
|
|
James Hiltonek 1933
|
urtean
idatzitako Lost Horizon (Zeruertz galdua) liburuan aipatzen da lehenengo aldiz Shangri La fikziozko lekua; liburuak agertzen duenez, hura betiereko zoriontasun lurraldea da ia, mundutik erabat isolatua, utopikoa.
|
|
2022
|
|
|
Makeako (Lapurdi) antzerki taldeak ondu du Antso VII.a Azkarraren inguruko lana, Antton Lukuk 1997
|
urtean
idatzitako testua oinarri hartuta. Uztailean egin zuten estreinaldia, Makean, eta Donibane Garazin erakutsi zuten gero.
|
|
|
1983
|
urtean
idatzitako artikulu batengatik eman diote saria Bernankeri. Stanfordeko unibertsitateko irakasle zela, 1930eko hamarkadako Depresioa aztertu zuen, eta hortik atera zuen ondorio nagusia izan zen bankuen porrotak eragotzi egin behar direla, hala ez egiteak finantza krisiak sakontzen eta luzatzen dituelako.
|
|
|
Martin Zalakain. Argia dantzari taldearen eta Artedrama arte eszenikoen plataformaren zuzendaritzapean sortu zen ikuskizuna, eta Pio Barojak 1908
|
urtean
idatzitako Zalacaín el aventurero eleberriaren protagonista den Martin Zalakain mitikoaren abenturak kontatzen ditu.
|
|
2023
|
|
|
" Nire lehenengo artikulu akademikoa erraketistei buruzkoa izan zen. 1998
|
urtean
idatzi nuen artikulu hura, baina, garai hartan erraketista ohiek ez zuten gaiari buruz hitz egin nahi. Estigmak oraindik ere pisu handia zuen, eta beste gauza batzuekin hasi nintzen.
|
|
|
Estellések 1971
|
urtean
idatzi zuen poema hori. Frankismoak bere herriari egindako erasoa salatu eta argi izpiak eskaini zituen garai ilun haietan.
|
|
|
Garai horretan, Udal Estatutuak indarrean jarraitu zuen 1935 eko Udal Legea onetsi arte eta argi dago azken lege horrek oso indarraldi laburra izan zuela. 1935.eko urriaren 31ko legeak 242 artikulu zituen eta 11 xedapen iragankor, 1933
|
urtean
idazten hasi zen eta hein handi batean, Garcia ARANDAren hitzetan, Udal Estatutua oinarritzat hartu zuen209.
|