|
2014
|
|
|
Ene gazte denboran ikusi ditudan omenaldi batzuk baizik ez aipatzeko, huna gain gainetik hunkigarriak kausitu ditudanak: 1976an Xalbadorri Urepelen, 1977an Piarres Lafitteri Baigorrin, 1978an Mattini Ahetzen, 1979an Etienne Sallaberry ri Heletan, eta zonbait
|
urte
berantago Zerbitzari zenari Gerezietan. Burutik buru euskara hutsean antolatu ospakizunetan betidanik leku ederra eginez bertsularitzari.
|
|
|
1971n hil zen Ramiro Arrue Donibane Lohizunen, kasik miseria gorrian, tindatzen zituen obrak emanez ere inork ez baitzizkion hartzen. 53
|
urte
berantago, errotak itzulia egin du: agorrilaren 4ko enkantean 145 000 eurotan joan da haren" Arrantzaleak portuan" olio lana.
|
|
|
110
|
urte
berantago, Mitterrand bigarren aldian pasatu eta hilabete berantago, Michel Rocard lehen ministroak kudeatu zituen negoziaketetan Kanakiar abertzaleekin, hauek exijitu zuten ATAIren buru hezurra bere lurretara eramana izan zedin. Frantsesek baietz ba, baina inork ez baitzekien non ote zen buru hezur hura, gizakiaren erakustokiko zerrendetan ATAIren izenik ez izanki.
|
|
|
Haren sortzearen 200 urtemuga betetzen da beraz ortzegun huntan egunez egun. Karia hortara, hitza ematen diogu Argentinako Nancy Ivone Oxalderi. Jakina da Johannes Oxalde Hego Amerikara joan zela bere emaztea eta 11 haurrekin, 1870eko urtetan, haatik bakarrik itzultzeko zenbait
|
urte
berantago, familia guzia han utzirik. Haren ondokoetarik dugu Nancy Ivone, joan den primaderan hemen gaindi ibilia.
|
|
|
Hor kokatzen dira haur behardunen, ama gazteen, xaharren harrera leku bat, bai eta gogoeta espiritualeko gune bat, hor daude ere Stella Maris eskola/ kolegioa eta Sainte Anne lizeoa, ihaz geroz entitate juridiko bakarra osatzen dutenak. Louis Edouard Cestac 1868an zendu eta 30
|
urte
berantago ireki zuen orduko Baionako apezpikuak haren saindutzeko doziera. 1976 urtea igurikatu da gure apaiza" ohoragarri" ekarria izaiteko, saindutzeko bidean lehen etapa.
|
|
2015
|
|
|
Hoietarik bat," Le refuge d' Iparla'" 2006an agertua, gaurko eleberriari lotua da: ber pertsonaiak (Pantxika, Nicolas, Mikel...) kausitzen dira bainan dozena bat
|
urte
berantago, pertsonaiak berrogei urteko ingurukoak direla aldi huntan. Eleberri hau itxurapen edo fikzio bat da, 2007 eta 2008 artean Lapurdi barnekaldean kokatzen dena.
|
|
|
Haurrean, katiximan ikasi ginituen Jainkoaren manamenduak, zonbait
|
urte
berantago araudia eta gizartean bizitzeko jendetasuna. Ikasgaientzat dretxoa hautatu ez zuenari ez zitzaion iduritzen bertze legerik izan zitaikela.
|
|
|
Gero, hunen arrastoa laster galduko da eta guzieri ahantziko zaie dokumentala. Hirurogei
|
urte
berantago, Josu Martinez zinegilea haren bila hasiko da.
|
|
|
Haatik, susmo horri argi bitxi bat ekartzen dioten elementuak anitz dira. The Guardian ingeles egunkariak atera du susmo horren berria apiril honen 28ko edizioan, bortxaketa susmoak eta kasik bi
|
urte
berantago. Gehitu dute ingelesek frantses gobernua susmo horietaz jakinean dela urte bat honetan.
|
|
|
Ez heier, ez geroago sartu akziodunei ez zitzaien segurki dolutu, inbertitu kapitalak banketxek baino ainitzez interes haundiagoak emaiten baitizkie urtero. 10
|
urte
berantago, Herrikoa ren asmatzaile eta sortzaile buru ere Patxi Noblia izan zen, Ramuntxo Camblong, Mixel Iturbide eta beste lagun batzurekin. Haatik, haste hastetik garbiki erranik kasu huntan helburu lehena ez dela akzioduner dirua irabazaraztea, bainan Euskal Herrian lanbideak sortzen laguntzea.
|
|
|
Molde ausartan urratu duen ildoa, segurki. 46
|
urte
berantago, Paxkal Indok azpimarratu daukun bezala, Seaskak 3.200 ikasle dauzka, 31 ikastola eta 400 lanpostu, azken 10 urte hauetan, erakaskuntza sare guziak barne, ikasle berrien kopuru emendatze handiena ezagutuz. Itxaro Borda oragartarra (1959), aldiz, beti izan da, Mattinen hitzetan," emazte librea".
|
|
|
Harrigarri da ikustea 100
|
urte
berantago, hortzez eta haginez Europa batuan sartu nahian dabilan Turkiak ez duela genozidio hori burutu zuela aitortzen. Harrigarriago oraino ikustea zenbat munduko estatu gutik ezagutzen duten genozidio hori.
|
|
|
Bost
|
urte
berantago hona gaia berriz mahai gainean: Baionako kutxako presidenteak salatu baitu, bere izena aurkitu omen dutela, Baionako kutxaren hestea ontzat emaiten duen gutun baten izenpetzaileen artean.
|
|
|
Ehun
|
urte
berantago... Berrikitan izan da kalapita pollitik Frantzian gaindi.
|
|
|
Orain aski indarrik badu FMI ari ere buru egiteko, honek galdegiten diolarik ekonomia irek diezon sektore pribatuari. Alabaina Etiopiak FMI ari zor diona 6 miliar dolarretan zen 2003an, lau
|
urte
berantago 2,6 miliarretara jautsia zen, orain kasik dena itzulia du. Zein da FMI ari zordun ez den Europar estatua?
|
|
2016
|
|
|
Hori izan da Batera komitearen lana. Ondorioz eta urte andana bat agor iraganik, Euskal Herriko Hautetsien Kontseiluak euskal kolektibitate berezi bat ontzat eman zuen, eta bi
|
urte
berantago" NOTRe" legeak eman dio prefetari parada 158 euskal herriren artean elkargo bat zutik emaiteko. Dozieraren aurkia eta infrentzua kontutan hartuz, erran daiteke Batera komiteari Baionako besten kari eskainia izan zaion ohorezko aurresku dantza ez zuela ebatsia.
|
|
|
Bi
|
urte
berantago, Mahaño berriz ezkondu zen, senargaiak hala nahiz eta familiak bultzaturik. Haurren hezteko, bi soldata etxean ez zen soberakina.
|
|
|
Eta Frantziako selekzioan 38 aldiz aritu da hiru urtetan. Juventusek milioi bat eta erdi euro pagatu zuen 2013an, bi
|
urte
berantago 4,5 milioi euro.
|
|
|
Omore onaren beiratzeko, hautetsiak irri batekin erran diote ere: " Agian 10
|
urte
berantago hor izanen zirezte oro 60 eta 70 urteak ospatzeko eta ni ere hemen berean zuek nahiko baduzue". Bertzalde hor kausitzen ziren ere:
|
|
|
Bost urtez laborantzaren minixtro(), aldaketa asko sustatzen zuela. Gobernuan atxiki duen azken kargua hogoi bat
|
urte
berantago eta zonbait hilabetez bakarrik (1985) Kaledonia Berriko gora beheretaz arduradun, bazterrak han gaindi biziki minbera ziren keinka batean. Orduan egin zituen proposamenak etziren onartuak izan bainan urte askoren buruan egokiena zitzaion bidetik dira aitzinamendu batzu izan.
|
|
|
Firma horrek inoiz ez du alabaina irabazien %12 rik zergetan pagatu. 2004an eskugainaren %1 baizik ez zuen ordaindu, eta hamar
|
urte
berantago %0, 005etaraino jaitsia zen. Froga argia Irlandak Europa Batuko beste estatuetan diren enpresak tirriatu nahi dituela baldintza fiskal ezin hobeak eskainiz.
|
|
|
1981eko azaroan sortu zen Irulegiko Irratia elkartea, emankizunak abiatzen zituela 1982ko urte hastapenean Irulegiko arditegi batetik. Menta etxaldean, umorez, ahal eskasez bainan gogo betez, abiatu zen abentura haundia, 34
|
urte
berantago oraino irauten duena. Urteak jin, urteak joan, Irulegiko Irratia profesionalizatu da eta Donibane Garazin instalatu, lehenik Uharteko bidean, etxe parte batean, gero Jai Alaiko bidean, Har Hitza etxeaz jabetuz.
|
|
|
1990eko urtetan hartu zuen orduan oposizioan zen alderdi sozialistaren idazkari nagusi kargua. Bost
|
urte
berantago bozak irabazirik, hona Antonio Guterres Portugaleko gobernuburu dela. Kargu hortan zelarik abiatu zuen gutieneko irabazi bermatua, lan egin zuen ere Portugala Euro Batasunean sartzen.
|
|
|
2001ean egin inkesta soziolinguistikaren arabera, BAB lurraldean, %3ak gaskoi elebidunak ziren. Hamar
|
urte
berantago, ber eskualdean, %8, 7ak euskal elebidunak ziren. Gaur egun, gaskoiaren gizarte galdea ez da euskararena bezain azkarra.
|
|
|
hogei
|
urte
berantago, berriz hastekotan, 1939an. Ezen, politikero ospetsuek ez zuten beren lana behar bezala egin Versailles-eko hitzarmena apailatzean.
|
|
|
Luzaz eta luzaz Petain eta Verdun bi izenak elgarri lotu dira. Gutixago denborarekin, hogoi bat
|
urte
berantago Petainek beste bide bat hartu zuelakotz eta alemaneri amor eman... 1966 an, gudukaren 50 urteburua ospatu zenean, De Gaulle jeneralak garbiki erran zuen haatik, Petain-ekin arrunt makur ibilia bazen ere 40 ko gerla denboran, haren eragina ezin ukatua eta guziz baliosa izana zela Verdunen, hori etzela ahanzten ahal eta ez ahantzi behar ere...
|
|
|
18 apez berri izanak zirelarik 1951n, Kamino apeztu zenean. 60 urtez petikako 645 apez bazelarik diozesan 1962an, 42 ziren 50
|
urte
berantago. Zergatik horrelako beherakada?
|
|
2017
|
|
|
Aipatu behar da Britainia Haundiak krisi ekonomiko larria bizi zuela denbora hartan, eta nahiz eta gobernua ez alde izan, familiek bihotz onez eta amultsuki hartu zituztela haurrak. Kasualitatea, 80
|
urte
berantago, gerlatik ihes zoazin ehun migrante ito dira itsasoan. Jendetasuna, aitzin urrats baino gehiago gibelekaldera egiten ari dela zoritxarrez.
|
|
|
FSSPX aberatsa Nahiz joan den martxoaren 2ko HERRIAn azaldu genuen bezala hiru multzotan diren Lefebvren umeak, FSSPX da horietan indartsuena. 1970ean sortua, Elizak onespena kendu zion sei
|
urte
berantago, baina segitu zuen garatzen, Elizak Lefebvre eta honek kontsegratu lau apezpikuak 1988an eskumikaturik ere. Gaur egun FSSPX 72 estatutan hedatua da, 630 apezekin, horietan 160 Frantzian.
|
|
|
ADNa emaitea errefusatu zuen eta hortarako kondenatua izan zen Baionako eta Paueko auzitegietan 2010ean. Afera Europako Justizia Gorterat eraman zen eta zazpi
|
urte
berantago Frantziaren kondenatzea ardietsi da. " Auzi erabaki hau garaipen ederra da" dio ELB sindikatak," ekintza sindikalen kriminalizazioa ezin da onartu, ez eta jendeen fitxategi masiboa (neurriz kanpoko epeendako gainera:
|
|
|
Haatik OAS eko militante baten defendatzea eraman zuen hastetik bururaino. Hogei bat
|
urte
berantago, heriotz gaztiguaren kontrako urratsetan parte hartu zuen barne barnetik. 1983 urtean bi eskuz txalotu zuen gaztigu horren baztertzea.
|
|
|
Kilometroak, Gipuzkoako ikastolen aldeko eguna, ospatu dute igandean Oñatin, denbora ederra eta jende ainitzekin. 1989an egin zen herri berean, eta aurten, 28
|
urte
berantagoko edizioan, Txantxikun ikastolaren laguntzeko baliatuko da bildu dirutza.
|
|
|
Bi mila
|
urte
berantago, zer gelditzen da?
|
|
|
Jurgen Mossack sortzez alemana den abokatuak sortu zuen gabinetea bere izenean 1976an. Hamar
|
urte
berantago bat egin zuen Fonseca Mora izeneko panamar abokatuarekin, ordutik aholku gabinetea bien izenarekin ezagutua da eta Ofxor deretxoan berezitua. Igela laster idi bilakatu zen, M F sozietateak badituenaz gain berrogei bat bulego mundu osoan irekiak.
|
|
|
Serge Dassault zenaturra, Les républicains alderdikoa, bere 91 urterekin auzitegian ibiltzera behartua da iazdanik. Luxenburgon ireki lau fundaziotan bazituen 31 milioi euro metaturik 2006 urtean, eta zortzi
|
urte
berantago bazituen oraino 14 milioi kokatuak. Prokuradoreak galdatu ditu bi urte presondegi sursiarekin, 9 milioiko isuna eta bost urteko hautetsi izaiteko debekua.
|
|
|
2010ean Afrikako giristinoek Eliza Katoliko orotarikoaren %15, 6a osatzen zuten. Bost
|
urte
berantago kopurua %17, 3tara hupatu da, Elizatiarren kopuru orokorra bera emendatu delarik epe horretan.
|
|
|
2010ean jada biziki zifra ona, 186 milioi afrikar baziren bataiatuak, Afrikako biztanleen %17, 8a. Bost
|
urte
berantago kristauak 222,2 milioi zenbatuak dira, Afrikarren %19, 4a. Hots, tanto bat eta erdiko emendioa bost urtetan.
|
|
|
Baina jendea gazteago eta hiztunen kopurua apalduz zoan, gaztetan hamarretik hiztun bat baizik ez zela erakutsiz. Hogei
|
urte
berantago euskaraz ari garenak 51.200 gara Iparraldean, 16 urte baino gehiagoko 249.500 biztanleren artean. %20, 5 Ez da hor espantu egitekorik inola ere, baina zenbat apalagoa ez ote zen izanen 25 urte hauetan euskaltzaleen lehiaz botere publikoek eman dituzten indar eta diru laguntzak ez balira etorri?
|
|
|
Llabürki aipatü behar balitz nor izan zen personaje hau, behar lizateke erran Nafarroaren bürüjabetzaren galtzean parteliant izan zela lehenik, 1512 urtean... Bena 9
|
urte
berantago, aldiz, borrokatü zela erresuma honen berjabegoa arrabiltzearentako. Lehen aldi hartan, arren, Gaztela eta Aragoiko armaden altea hartü züan, Albaka dükearen manüpean.
|
|
2018
|
|
|
1979an Baionan sortu zen Radio Adour Navarre irrati libro elebiduna, euskal artistei eta hizlariei leku ederra egiten ziguna. Halere, ikusirik euskaraz baizik ariko ez zen irrati baten beharra bazela, bi
|
urte
berantago, euskaltzale suhar multxo batek sortu zuen Gure Irratia Milafrangatik emankizunak hedatzen zituena. Handik laster Irulegiko Irratia; berantago aldiz Xiberoko Botza eta Hendaiako Antxeta Irratia.
|
|
|
40
|
urte
berantago... beste gazte belaunaldi bat.
|
|
|
Euskal Herrian zehar hamaika ekitaldi antolatuak izan ziren, euskal kantari batzuk, Pantxoa eta Peio, Urko, Mikel Laboa, Xabier Lete, Oskorri... diska bat plazaratu zutela. Hogei
|
urte
berantago, l998an Kontseiluak sustaturik berriz abiatu zen Bai Euskarari kanpaina, urrian hasi zen eta abenduan bururatu. Kanpaina horren azken ekitaldia azkarra izan zen, memento berean bost tokitarik eta elgarrekin mezu berdina zabaldua izan baitzen:
|
|
|
Hogei
|
urte
berantago beste mota bateko kanpaina da abiatua, beti helburu berdinarekin, euskara akuilatzea. Baiona da hautatua izan abiatzearen egiteko, mugimenduko kide anitz hor ziren, herrietan antolatuak diren Euskaraldiko taldeak lagun zuztela.
|
|
|
ETAk 2008ko martxoaren 7an hil zuen zinegotzi sozialista. Hamar
|
urte
berantago, lehen aldia da omendua dela, talde guzien parte hartzearekin. Auzapezak aitortu du urte luze horietan ez zutela behar zen errukia adierazi biktimaren familia ala lagunei autokritika eginez.
|
|
|
1986an egunean oren bat eta 11 minutu hartzen genuen janariaren apailatzeko. 25
|
urte
berantago 53 minututara jautsiak ginen. Bestalde eguneko hiru otorduak eta, noizean behin, arratsaldeko askaria gozatzeko bi oren eta 13 minutu iragaiten dugu.
|
|
|
2019an beteko dira 500 urte, lehen aldikoz munduaren itzulia egin zuen espedizioa abiatu zela, Magallaes portuges aitzindariaren gidaritzapean. Hau bide erditan hil zen, ordea, eta hiru
|
urte
berantago bete zuen helburua espedizioak, Getariako Juan Sebastian Elkano kapitainak gidaturik.
|
|
|
Gaur egun ikusten dira sektore desberdinetako langileak greban, unibertsitate batzuk blokatuak, tren gidariak kexu... " Beste mundu bat posible da" ainitz aldiz oihukatua izan da, 50
|
urte
berantago historia berriz errepikatzen ahal da. Geroak erranen!!
|
|
|
Munduko bankuak finkatu izarien arabera pobrezian bizi da egun bakoitz 1,90 dolarreko irabazirat heltzen ez dena. Erakunde berak bi miliar jende emaiten zituen pobre 1990ean, 25
|
urte
berantago kopuru hori 736 milioietara jautsi dela dio. Gehitzen du gaur egungo 10 mundutarretarik bat pobrezian bizi dela.
|
|
|
Janbittattek ttipitik idazteko tira ukan du, ez da bakarrik kazetaritzan arizan, liburuak ere idatzi ditu, 1995ean lehena zuen plazaratu Hegiko bordatik, bere haur denborako oroitzapenak direla agertzen. Bi/
|
urte
berantago lehen eleberria Bihotzetik' mina, ondotik Bele xuriak. da oraino urte anitzetan Janbattitten irakurtzeko plazerra ukanen dugula astekari huntan.
|
|
|
Honek independentzia kausitua du 1993az geroztik, Etiopiaren kontra burutu zuen 30 urteko gerlaren ondotik. Bost
|
urte
berantago arrapiztu zen gerla kristauak 80.000 hil utzi zituen, 2000 urtean Aljer hirian burutu negoziaketetan armak ixiltzeko engaiamendua hartu arte bi parteek. Borrokarik ez zen baina bi estatuek ez zuten batere harremanik.
|
|
|
Frantziako armadan onartu zuten 1939an nahiz frantses paperak hogei
|
urte
berantago eskuratuko dituen. Handik itzultzean geldirik egon zen apur bat, ezin konprenituz nola paktu bat pasatu zuten Alemania naziak eta Sobietar Batasun komunistak.
|
|
2019
|
|
|
Petto horien ondorio kaltegarriak plazara ateratzen hasi ziren 2010 urtetan. Lau
|
urte
berantago diputatuen ganbarak aitortu du jokabide horiek huts politiko bat izan direla. Orain ikusteko dago botere publikoek nola pagatuko dituzten huts kolektibo horiek.
|
|
|
Altun mendiko basoetan zilatutako trantxada batean fusilatu eta hobiratu zituzten, tresna eta identifikazio txapekin batera. 2017ko azaroan topatu eta hobitik atera zituzten, 80
|
urte
berantago. Joseba Ezeolaza Nafarroako fusilatuen senideen bozeramaileak dioenez, 3 400 hildakoz gora izan ziren 1936ko gerlan eta oraindik 1 000 gorputz inguru desagerturik daude Nafarroan berean.
|
|
2021
|
|
|
Iraultzaileekin eta sozialistekin bat egin behar bazen aberriako ohorea salbatzeko, orduan behar zen hautu hori egin. Ber pentsamoldearekin, 70
|
urte
berantago, De Gaulle Erresistentzian engaiatuko zen komunistekin. Bera ere, armadako ofizieretan, kasik bakarra zen.
|
|
|
Tratularien merkatutik haratago joaiteko, hazleek hiltegien merkatua berek hobeki kudeatzeko. 1984an, 4
|
urte
berantago, zuberotar laborariek pentsatu zuten tokian berean merkatua kudeatu behar zutela eta Axuria kooperatiba sortu zuten. Orduetan Mauleko hiltegiarekin Axuriak tratua egin zuen, laborarientzat mozteko sala erabilgarria izan zedin.
|
|
|
urritik apiril arte pagatuak izan ziren alokairuak itzuliak izan ziren, konskripzioa ezeztatu zen, Elizen eta Estatuaren arteko bereiztea deliberatu zen, baita ere, eskola laikoa, dohainikakoa eta baitezpadakoa. Bi azken neurri horiek iraultzaileak ziren eta segurki esperientzia horrek eragin inportantea ukanen zuen geroarentzat (hamar
|
urte
berantago, III. Errepublikak eskola laikoa, dohainikakoa eta baitezpadakoa bozkatuko zuen eta 34 urte berantago Elizen eta Estatuaren arteko bereiztea). Horrek Komuna esperientzia politiko aitzindaria zela erakusten du.
|
|
|
urritik apiril arte pagatuak izan ziren alokairuak itzuliak izan ziren, konskripzioa ezeztatu zen, Elizen eta Estatuaren arteko bereiztea deliberatu zen, baita ere, eskola laikoa, dohainikakoa eta baitezpadakoa. Bi azken neurri horiek iraultzaileak ziren eta segurki esperientzia horrek eragin inportantea ukanen zuen geroarentzat (hamar urte berantago, III. Errepublikak eskola laikoa, dohainikakoa eta baitezpadakoa bozkatuko zuen eta 34
|
urte
berantago Elizen eta Estatuaren arteko bereiztea). Horrek Komuna esperientzia politiko aitzindaria zela erakusten du.
|
|
|
Haur faraoiaren dretxoak dudan ezarri gabe, Hatchepsout ek errege podereak bere eskuetan zituen. Zenbait
|
urte
berantago (segurki Thoutmosis III.aren erregealdiko 7 urtean), Hatchepsout ofizialki erregina gisa koronatua izan zen. Gero eta gehiago, erregina jantziak baztertzen zituen, faraoi jantziak eta sinboloak ezartzeko (gerripekoa, burukoa eta bizar faltsuarekin).
|
|
|
Alderdi komunista ez zen gehiago ezkerreko alderdi nagusia. Bere pisua ahuldu zen baina ber momentuan, 34
|
urte
berantago, berriz gobernu batetan sartu zen, 4 ministrorekin. Baina, 1984an, politika ekonomikoa kanbiatu zelarik, gobernua utzi zuten.
|
|
|
Blum ek" etxe zaharra begiratuko" zuela erranez bukatu zuen, Jaures ek sortu zuen" etxe zaharra" 1904an. 16
|
urte
berantago bakarrik, langile mugimendua zatitu zen SFIO (sozialistak) eta SFIC (komunistak) artean. Gainera, komunistek, Jauresen egunkariaren(" L’Humanite") kontrola hartu zuten (Cachin zen zuzendaria).
|
|
|
Baina, Hugoren proposamena errefusatua izan zen. Hiru
|
urte
berantago, Errepublika erori zen. Hiltzeko gaztiguaren ezeztapena ez zen XIX. mendean bozkatua izanen.
|
|
|
Hamar bat
|
urte
berantago, 1940an, Bordelen mediku ikasketak egiten zituela euskal ikasle batzuekin Irrintzina dantza taldea sortu zuten.
|
|
|
Akusatu gehienak emazteak ziren, luzaz bakarrik zirenak beren senar arrantzaleak Ipar Ameriketara joanak baitziren. Pierre de Lancreren misoginia hiru
|
urte
berantago idatziko zuen liburuan (Tableau de l’inconstance des mauvais
|
|
|
12 urte bazituen, horretako, bere amak, Alienor de Comminges ek, erregeordetza segurtatu zuen. Bi
|
urte
berantago, 14 urterekin, adinetara heldu zen eta, ofizialki, poderea hartu zuen. 1347an, Frantziako erregeari omenaldia egitea onartu zuen Foix konderriarentzat baina Biarnoarentzat hitz horiekin errefusatu zuen:
|
|
|
" Errepublikan ezin delako miliziarik izan, bereziki aipatuak izan diren helburu ilunekin. Portillongo lepoa, aspaldidanik ongi etorria eskaintzen duen gunea izan da, hortik pasatu baitira Espainiako gerla denboran ihes egin duten errepublikanoak eta zonbait
|
urte
berantago, bestalderat eskapatzen ziren judu eta erresistentziako kideak", oroitarazi dute kontra manifestazioa antolatu dutenek. " No pasaran" oihukatu dute, Portilongo lepoan, Francoren kontra borrokatu ziren errepublikazaleen historiaz oroituz.
|
|
|
Bi
|
urte
berantago lehen erreferenduma antolatzen du Bernard Pons, orduko ministroak, bainan kanakiarrak horren prestaketan integratu gabe. Independentistek boikotatzen dute bozaldia eta Frantses Errepublikaren aldekoek dute bakarrik parte hartzen.
|
|
2022
|
|
|
Eta ez guti, 6,5 miliar dupa petrolio omen! Hamabost
|
urte
berantago, lehen ustiatze baimenak izenpetuak izan dira eta jaz, hamar miliar euroko xantier erraldoia abiatu da, hori baita azken urte hauetako petrolio proiektu handienetakoa.
|
|
|
Jakin behar da berotze klimatikoa sortzen duen gasen isurketa enpresek mugatua dutela, kuota sistema baten bidez. Mementoan kuota horiek urririk dira, bainan aipatu erreformaren ondorioz Europako enpresek ordaindu dituzte, horren truke Europako mugetan karbono zerga bat ezarriko delarik. Nahiz eta neurri hori parlamentari talde batek 2030ean aplikatzea proposatzen zuen, bainan 4
|
urte
berantago gauzatzea aipatzen zuen eskuineko bi talde politiko nagusiek, PPE eta zentroko Renew taldeek, aurkeztu duten lege xedean, ezkerreko deputatu eta ekologisten haserrea sortuz. Bestalde kuoten bidez lortu nahi den karbono isurketaren beherakada ez da aski handia parlamentari gehienentzat.
|
|
|
" Errepublikako presidentetzan hautagai izanen naizela presidente bozak antolatuko direlarik ez da, uste dut, nehorentzat sorpresa izanen baina ez naiz presatua". Ez zen presatua (sinesten badugu!) eta egia presidente bozaldi berria bakarrik hiru
|
urte
berantago programatua zela. De Gaullek, sorpresarik gabe, hitz horiek ez zituen batere preziatu.
|
|
|
Eguna bururatuko da zine eztabaida batekin (19:00)," Animal" filmarekin. Cyril Dion-ek egin" Demain" filmaren bost
|
urte
berantago," Animal" filma presentatuko du. Egin dokumental hauen helburua da bakoitzaren ekologia kontzientzia piztea.
|
|
|
Pettan Bidegaray, 1951n, osaba bati buruz Estatu Batuetara joan zen, harekin artzaingoan plantatu zen. Zenbait
|
urte
berantago familiaren ikustera berriz Euskal Herrira itzuli zen, 1958an Therese Ithurbiderekin ezkondu eta bikotea Estatu Batuetara joan zen, sei haur ukan zituzten, Kati gehiena dela. Katiren amaren anaia batek laborantzan lana aurkitu zeien, ardi tropa muntatu zuten eta ogia lantzen hasi ziren.
|
|
|
Hala nola, lehen aldikoz, 2008an, Ekuadorreko Konstituzioan Naturaren Eskubideak integratuko dira. Bi
|
urte
berantago Boliviaren aldi izanen da, Patxamama edo Lurramaren eskubideak ezagutuak dira, oinarrizko legeen bidez. Urte berean Lurramaren Eskubideen Deklarazio Unibertsala finkatzen da, Nazio Batuen Erakundean. Geroztik, Ugandan, Indian, Zeelanda Berrian eta beste hogei bat herriko konstituzioetan ala legeetan naturaren eskubideak integratu dituzte.
|
|
|
2020ko urrian, astekari huntan aipatu ginuen Uztaritzeko Etcharryko hezitzaile eskolan ziren gazte batzuen proiektua. Bi
|
urte
berantago guri buruz hurbildu dira, orduetan hasi lanaren berri emaiteko. Florian Miot Bruneauk egina, Maixan Noblia eta Anna Lasfarguek dokumentala aurkeztu daukute.
|
|
2023
|
|
|
Produktu hau Cilag laborategi farmazeutikoak eskuratu zuen, erabili gabe. Hogei
|
urte
berantago, 1974an, John E. Franz-ek, Monsanto konpainiako estatubatuar kimikariak, atzeman zuen glifosatoa landaretan ezarriz, nola metabolizatzen zen eta belar zikinak geldiarazten zituen. 1974an, Monsantok lehen aldiz herbizida merkaturatu zuen, RoundUp sortu zen.
|
|
|
Azken maskaraden ondotik, 2019an, gazteetarik abiatu da pastoral baten egiteko xedea (23
|
urte
berantago). Hortik, 2021az geroz, bilkura zonbait antolaturik izan dira, herritarrer berriaren zabaltzeko, pastoral geiaren hautatzeko:
|
|
|
George Bush zen Amerikar Estatu Batuetako presidentea. 12
|
urte
berantago, bere semeak, George Walker Bushek, zuen gerla berri bat eramanen.
|
|
|
Gogorarazi du 2017an Estatua eta Ipar Euskal Herriaren arteko Lurralde Hitzarmenaren kari, Euskalgintzak eta Ipar Euskal Herriko Hautetsien Kontseiluak, Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) aitzinkontua bikoiztu beharra adostu zela. Konstatazioa egin da 7
|
urte
berantago EEPren aurrekontua ez dela bikoiztu, handituz doan eskaera sozialari erantzuteko euskararen alde ari diren elkarteak garatu dira, bainan dirulaguntza publikoak ez dira kasik emendatu.
|
|
|
Christian Echeverriak, sortzez donazahartarra, kontatzen zuen 2002an kabalkada muntatu zelarik, orduan zela bere familiarekin herrira bizitzera etorri. Ikusle bezala ikusgarria segitu zuen, 20
|
urte
berantago partaide izaiteaz kontent agertu da. Maider Curutchet luhusoarra baldin bada, ez da gehiago sorterrian bizi, bestetan herritarrak gurutzatzen baditu, kabalkadari esker plazer hartzen du berriz horien ikustea.
|
|
|
Axularrek idatzi zuen liburua, 1643an agertu zen, bera hil baino urte bat lehenago. Laurehun eta hogoi
|
urte
berantago, Xabi Castorene uztariztarrak frantsesera itzuli berri du (Maiatz argitaletxean); frantses munduari euskararen ondarean sartzeko parada ezin hobea eskainiz.
|
|
|
Lehendakariak oroitarazi du Euskal Autonomia Erkidegoko gazteak 30,2 urtetan emantzipatzen direla gaur egun, Europako bertze herrialdeetan baino bortz
|
urte
berantago. Preseski," Emanzipa" programaren xedea da batez besteko adin hori 28 urtetara apaltzea.
|
|
|
Ttipitan aita laguntzen zuen gomazko zuhaitzak kolpatzen eta latexaren biltzen. 16 urte arte analfabetoa zen, hogei
|
urte
berantago Brasilgo historiako senatari gazteena bihurtu zen.
|
|
|
Ramses 1213an pausatu zen, 91 urterekin, ohiz kanpoko adinean epoka horretako (bizi esperantza 30 urte ingurukoa zen!). 66 urteko erregealdi luze hori bere leiendaren eraikitzeko erabili zuen eta ikusiz 3000
|
urte
berantago Ramsesen izena beti gure izpirituan dela, helburua kausitu zuen!
|
|
|
2003an Heletan kabalkada muntatua izan zen, 20
|
urte
berantago Herriko Etxeak bultzaturik, etxe guzietara gutuna igorria izan zen jakin nahian herritarren iritzia zein zen. Gurekin bilduak zirenek zioten erantzuna argia bezain indartsua izan zela, 100 bat jende lehen bilkurara hurbildu baitzen.
|
|
|
Bi inperioek galtze anitz ukan zituzten, Qadesheko batailan partikulazki, eta, bi herrien indarrak ez nekatzeko, bake bidea hautatu zuten. 13
|
urte
berantago, 1245ean, bi inperioen arteko loturak eta engaiamenduak azkartzeko, Ramses printzesa hitita batekin (Hititen Hatusili III.a erregearen eta Puduhepa erreginaren alaba) ezkondu zen. Ezkondu ondoan, printzesa hititak Maathorneferoure izena hartu zuen eta" errege esposa handia" bilakatu zen.
|
|
|
Bush, Irakera heldu zen eta USS Abraham Lincoln hegazkin ontzitik, urguilu handiarekin," misioa betea" zela deklaratu zuen. Bost
|
urte
berantago, 2008an, ikusiz egoeraren eboluzioa, Bush-ek espresio hori erabiltzea huts bat izan zela aitortu zuen. Egia da Estatu Batuetako interbentzioaren bilana ezinago txarra zela.
|
|
|
2015ean Parisen adostu zen COP 21eko akordioak, 2100 urterako berotze efektua 1,5 gradutan mugatzeko herrien engaiamenduak finkatzen zituen. Zortzi
|
urte
berantago ohartzen gira neurri gehienak ez direla martxan ezarri, edo hein biziki apalean. Berotze efektua sortzen duten gasen isurketa murrizteko orde, beti gehiago azkartuz segitu da.
|
|
|
Emazteen Indarkeriaren Kontrako Nazioarteko Eguna azaroaren 25ean finkatua da, Rafael Trujillo estatuburuaren manuz, Dominikar Estatuko Mirabal ahizpak erailak izan ziren egunaren oroimenez. Maluruski egun horrek 24
|
urte
berantago beti bere sentsua badu.
|
|
|
Hedabidea sortu eta, 26
|
urte
berantago, proiektuaren garrantzia sekulan baino handiagoa du, Kanaldude telebistak tokiko ikusentzun alorrean leku inportantea hartua du. Telebista katearen argitaratzailea den Aldudarrak Bideo, interes kolektiboko kooperatibak, proiektua beste etapa batetara eramaiteko xedea ukanez, 2021ean ARCOM erakundeak (Autorite de regulation de la communication audiovisuelle et numerique), Tokiko Ekimen Publikoko Zerbitzuan sartzea onartu du.
|
|
|
40 urteurrena ez bada behar den bezala ospatua izan, presidenteak zioen bide egin dela, lehen Herri Urrats egin zenetik 700 ikasle ziren 12 ikastoletan, 40
|
urte
berantago, 4.000 baino gehiago dira 39 ikastoletan banatuak.
|
|
|
" Estatuak, Eskualdeak, Departamenduak eta herriek osatu egitura horren helburua euskararen aldeko hizkuntza politika definitzea eta obratzea zen. 20
|
urte
berantago, inkesta soziolinguistikoek argiki adierazten duten gisan, botere publikoek martxan ezarri hizkuntza politika publikoak ez du euskararen geroa segurtatzeko neurri egokirik hartu".
|
|
|
" Kongresuak Salvador Allende Gossens herritarra Txileko errepublikaren presidente gisa proklamatzen du, 1970eko azaroaren 3tik 1976ko azaroaren 3ra bitarteko denboraldirako." Sozialista baten garaipena, hauteskundebidez, ez zituenak bere ideia marxistak gordetzen, iraultza bat zen. Kubako iraultzatik 11
|
urte
berantago, Allendek sozialismoa demokratikoki
|
|
|
Zenbait
|
urte
berantago, elkartea egoera kezkagarrian gertatu zen, ondorioz aterpetxeen kudeaketarako norbaiten bila ibili zen. Auñamendiren segida bi gaztek hartu dute, jadanik kanpoko kirol sailean adituak, Arteka ureko eta mendiko kirolak proposatzen duten arduradunak dira.
|