|
2002
|
|
|
Dakidana da, hizkuntza gutxitu batek beti duela galtzeko arriskua. Duela hogei
|
urte
baino askoz hobeto gaude, bai, baina arriskua oso presente dago beti. Euskal hiztunentzat hizkuntza beti izan behar da hizpide, horrela tentsio puntu bat mantentzen delako.
|
|
|
Galdera batekin hasi naiz lan hau, eta horren erantzunarekin amaitu nahi nuke. Ez, oraindik ez dugu behar dugun Unibertsitatea, baina duela hogeita bost
|
urte
baino askoz hobeto gaude, eta lor daitekeen helburua da nonbait behar dugun hori geureganatzea. Neurri handi batean, geure esku dago.°
|
|
2004
|
|
|
Giza genomaren deszifratzea iragarri zuen nazioarteko zientzialarien partzuergoak, 2001ean, Nature aldizkari britainiarraren azken edizioan, DNA unitateen segidaren bertsio askoz osoagoa, ordenatuagoa eta zehatzagoa aurkeztu zuen, giza gorputzaren jarraibideen eskuliburu moduko hori osatzen duena, gure gaixotasunen eta gaitasun kognitiboen gakoekin. Bertsio horretatik abiatuta, uste da orain 20.000 eta 25.000 gene artean daudela, orain dela hiru
|
urte
baino askoz gutxiago, partzuergoak genomaren zirriborroa aurkeztu zuenean: 30.000 eta 40.000 artean.
|
|
2006
|
|
|
Duela hiru
|
urte
baino askoz gutxiago erretzen dute enplegatuek
|
|
|
Tabakoaren aurkako lege espainiarrak lehen emaitzak erakutsi ditu: toki publikoetan orain dela hiru
|
urte
baino askoz gutxiago erretzen da
|
|
|
UNICEFek eta UNESCOk aurkeztutako azken txostenaren arabera, munduan 77 milioi haurrek ezin dute eskolara joan, duela bost
|
urte
baino askoz gutxiago, baina oraindik ‘onartezina’ da. Eskolatu gabeko adingabeen hiru laurdenak Saharaz hegoaldeko Afrikan eta Hegoaldeko eta Mendebaldeko Asian bizi dira, nahiz eta azken eskualde horretan kopurua erdira jaitsi den 1999 eta 2004 bitartean, batez ere Indian izandako aurrerapenengatik.
|
|
2007
|
|
|
Iaz baino egun bat lehenago gastatu dute berena. Duela 46
|
urte
baino askoz goizago: 1961ean uztailaren 9a arte iritsi ziren ingelesak berenetik kontsumituz.
|
|
2008
|
|
|
hiritarren kazetaritza negozioa al da komunikabideen munduan? Gaur egun ez, baina komunikabide gehienak duela lau
|
urte
baino askoz irekiagoak daude jendearen parte hartzera. Komunikabideen sarreren zein kopuruk dauka horrekin zerikusia?
|
|
|
Zorionez, mende honetako euskal testuen corpus estatistikoa ere egin da (EEBS), eta, horri esker, mende honetako testuetan eta, bereziki, euskara batuaren sorreraz gero hainbeste ugaritu diren euskarazko testuetan erabilitako lexikoaren datuak eskura ditugu. Horiek guztiak horrela eta, esan liteke euskal lexikoa, historikoa zein gaur egungoa, orain dela hogeita bost
|
urte
baino askoz hobeto ezagutzen dugula. Horren emaitzak ere hasi gara jasotzen eta, denetan nagusia, ezbairik gabe, argitaratu berria den Euskaltzaindiaren Hiztegi> Batua> dugu.
|
|
|
Azkenik, merkatuan dagoen hiztegi eskaintza ere orain dela hogeita bost
|
urte
baino askoz handiagoa da eta, gure iritziz, hori ona da. Egia da batzuetan zalantzak plazaratu izan direla hiztegi ugaritasunari buruz, euskaldunok mota bakoitzeko' hiztegi bat' aski edo, areago, hobe genukeela esanez.
|
|
2009
|
|
|
Eta hirugarrena, une honetan garapen bidean dauden herrialde guztiak oso murgilduta daude munduko ekonomian, duela 20
|
urte
baino askoz gehiago, eta horrek ahulagoak bilakatzen ditu nazioarteko merkatuak izan ditzakeen fluktuazioak direla eta.
|
|
|
Alde erantzira begiratu behar genioke, beharbada, blogen fenomenoari: gaur egun duela hogei
|
urte
baino askoz gehiago idazten denez, sasi idazleak urduri jartzen dira, konpetentzia ikusten dute nonahi, sarkinak, fartsanteak, benetakoak ez diren idazleak? «Ni bai benetakoa, baina hori?» Baina zein da egia?
|
|
|
Hala ere, espainiarrek joera handiagoa dute hezkuntzaren helburu nagusia “gizartean bizitzeko eta aldaketetara egokitzeko prestatzea” dela ulertzeko, eta ez “lanbide karrera baterako prestatzea”. Etxeko lanak egiteko laguntza Azterlanaren arabera, elkarrizketatutako gurasoen erdiak baino gehiagok seme alabei etxeko lanak egiten laguntzen die, duela zortzi
|
urte
baino askoz gehiago (%36). Lehen Hezkuntzako ikasgaiaz galdetzeko eta seme alabekin ozenki irakurtzeko jardueretan ere parte hartze handiagoa nabari da.
|
|
|
Hala ere, badira onddoen desagerpenaz hitz egiten dutenak ere. Egun atera ohi diren onddoak duela 25
|
urte
baino askoz ere urriagoak direla diote batzuek. Klima arrazoiengatik dela diote batzuek, arrazoiak ezin aurkitu dabiltza beste batzuk.
|
|
|
Duela hogei
|
urte
baino askoz presentzia handiagoa, eta neurri batean normalizatuagoa, irabazi du euskarak administrazioan.
|
|
2010
|
|
|
Ez, ez. Hamalau
|
urte
baino askoz lehenagotik zetorren zugaiztien gainbehera. Ameriketatik ekarritako artoa bertakotzen hasi zenetik eginak baitziren baserri eta artalurrik gehienak, eta ez ahaztu hori guzia egurrez egiten zela:
|
|
2011
|
|
|
Mundua duela 40
|
urte
baino askoz konplexuago da. Orduan bi aktore zeuden:
|
|
|
Egungo egoerarekin baikorra da Jakue Pascual: " Etorkizunerako aurreikuspenak duela 25
|
urte
baino askoz hobeak dira; nahiz eta gaur ez dagoen garai bateko autoeraketarik, beharrezkoa izan denetan haren dirdira ikusi izan dugu, han hemenka, baita alderdien gainetik ere. Inportantea da hau, Anarkherriak proposatzen duenaren ildoan doalako:
|
|
|
Estatuak azkenaldian asko gogortu du desobedientzia zibilaren aurkako errepresioa. Orain, duela 25
|
urte
baino askoz gogorragoa da halakoetan jardutea. Esaterako, bi urteko espetxe zigorra eskatu zuten Iruñerria Piztera Goazeko okupentzat, eserialdi baketsua egiteagatik.
|
|
|
Ezker abertzaleak ezin du honezkero traizio estatutario delakoa aipatu, arau horren arabera politika egiten ari bada. Duela 30
|
urte
baino askoz hobeto gaude, eta hori neurri batean alderdi nazionalistek Madrilen landu dituzten politiken eta harremanen bidez heldu da. Orain, kontua da nazioa nola eraiki, nork bere osagaiak alde batera utzi gabe.
|
|
|
Nik ez nituen hamar
|
urte
baino askoz gehiago izango, arrebak nik baino bi gutxiago ditu. Igaragoien baserrira mandatu bat egitera bidali gintuen gure aita zenak:
|
|
|
“Asiloaren dinamika orokorra aldatzen ari da. Herrialde industrializatuetako asilo eskaeren kopurua duela hamar
|
urte
baino askoz txikiagoa da, eta zifrak urtez urte handitzen dira herrialde gutxi batzuetan”, adierazi du António Guterres Errefuxiatuentzako Goi Komisarioak. “Aztertu behar dugu zergatik jaitsi den jatorrizko eskualdeetako irteera faktoreak gutxitzeagatik edo asilo herrialdeetan migrazio kontrol zorrotzagoak ezartzeagatik”, gehitu du.
|
|
|
Orain dela 50 urte eta 20
|
urte
baino askoz hobeto ikusten dut euskararen egoera. Euskara egun, gizarte baten hizkuntza bezala, askozaz ere sendoago dago.
|
|
2012
|
|
|
Euskararen inguruan ari eta" asko egin da, gutxi egin da…". Duela 25
|
urte
baino askoz euskara gehiago entzuten dela Gasteizen eta gainerako erretolikak. Euskara entzutea deigarri da oraindik Arabako hiriburuan.
|
|
|
Krisiari inguruak baino hobeto eusten ari garela nahiko garbi dago, baina hori azaltzeko hiru
|
urte
baino askoz atzerago joan beharra daukagu, eta gobernu baten meritua beharrean, hamarkada askotako eta pertsona askoren lanaren ondorioa dela esango nuke. " Euskadi Modeloa" zerbaiti deitzekotan, gure ekonomia ereduari deituko nioke nik, bertakoa den industria esportatzaile eta sendoan oinarritua eta I+Gn inbertitzen ohitua dagoena.
|
|
|
EAEn, hizkuntza plangintza eta berreskuratutako euskararen aztarna argia agertzen da. Gurasoek orain dela hogei
|
urte
baino askoz gehiago pasatzen diete euskara seme alabei, beraiekin euskara erabiliz. Etxearen eremuan gutxiago erabiltzen da euskara; izan ere, pertsona askok eskolaren eraginez ikasi du euskara, hizkuntza hori erabiltzeko inor eduki gabe etxean.
|
|
2013
|
|
|
Jeffreyw Pasta motak eta horien ezaugarriak ENIDEren azken inkestaren arabera, pertsonako 7,5 kilo pasta kontsumitzen dira urtean. Italian baino askoz gutxiago da (ia laukoiztu egiten da zifra hori), baina duela hamar
|
urte
baino askoz gehiago, urtean 4 kilo kontsumitzen zituenean. Izan ere, pasta, prezioagatik, zaporeagatik, zapore onagatik eta aldakortasunagatik, leku propioa irabazi da sukalde guztietan, umilenetatik sofistikatuenetara.
|
|
2015
|
|
|
Atzerakada hori estatistikokiulertzen da. Nik kontrolatzen dudan pittin horretan, eta gisa horretako guneetan, nire inpresioa da, eta ez daukat daturik eta orduan ba bota egingo dut eta hor geldituko da, ni bizi naizen inguruetanorain 30
|
urte
baino askoz ere gizarte funtzio gehiago betetzen ditugu euskaraz, askoz ere gehiago.Kualitatiboki ere, askoz ere sakonagoak, eta kapazitate gehiagokoak. Eta inguru horietako euskaldunek, bere euskalduntasunari esker, batzuetan nolabait gizarte garrantzia askoz gehiago, eta protagonismo askoz handiagoa dute, eta beren herritartasuna nolabait sendotuago ikusten dut.
|
|
|
Lau urteetan zerbait aurreratu dugu, toki dezentetan aritu gara kantuan.A.L.: Duela lau
|
urte
baino askoz lasaiago aritu naiz oraingoan. Teknikoki lanketa bat egin dut.
|
|
2016
|
|
|
Azken urteetako politikek arrisku bizian ipini dute baserritar askoren etorkizuna. EHNE sindikatuak ohartarazi du, gaur egun, 900 baserri inguruk ekoizten dutela esnea Hego Euskal Herrian, duela hamar
|
urte
baino askoz ere gutxiago. Orduan, 2.100 baserri inguru ziren.
|
|
|
Emakume gaixoak ero begiak zituen eta masailak nahiko gorrituta. Ez zituen izango hogeita hamabost
|
urte
baino askoz gehiago. Alkohol usain pixka bat ere nabaritu zuela iruditu zitzaion Josebari.
|
|
2017
|
|
|
Gaur egun, xake zaletasuna duela 40
|
urte
baino askoz ere handiagoa da. Horretarako, federazioek hitzaldiak, ikastaroak, txapelketak eta abar antolatu dituzte.
|
|
2018
|
|
|
Basaras baikorra da, dena den: Duela ehun
|
urte
baino askoz ere modu eraginkorragoan erantzun dezakegu orain.
|
|
|
Beste kontzientzia batekin datoz, eta eurekin lan egitea benetan atsegina eta pozgarria da. Esango nuke mugimendu feminista orain dela hamar
|
urte
baino askoz indartsuagoa dela gurean.
|
|
|
–Zerorrek jasoa ere izan daiteke... Egingo nuke ez dituela hogei
|
urte
baino askoz ere gehiago, esan zuen, aditu baten ganoraz.
|
|
2019
|
|
|
Uste dut hamar urteko epean burutuko dela aldaketa. Telebista eredu tradizionalak oraindik behar du spot ean oinarritutako publizitatea, baina telebista eredu tradizionalak ez du iraungo beste hamar
|
urte
baino askoz gehiago.
|
|
|
Etzan bizkarra besaulkian eta emakumeari so geratu zen. Ile zuri zurikoa zen, nahiz ez zituen berrogei
|
urte
baino askoz gehiago izango. " Nadia." Galdetzeko moduko kontua iruditzen zitzaion izenarena, zergatik erabiltzen zuen forma hura frantsesezko" Nadine" ren ordez.
|
|
2020
|
|
|
Gaur egun, emakumeek korrika egiten duten gizonen kopurua berdintzen dute ia. Nire ustez, emakume garaikideak ez du iritzirik, eta duela 30
|
urte
baino askoz liberatuago dago. Garai hartan, bere funtzioak familia bizitzara mugatzen ziren, eta ez zuten hainbeste denbora pertsonal zoragarria.
|
|
|
Orain asko hitz egiten da klima aldaketari buruz. Duela hamar
|
urte
baino askoz ere gehiago. Ikusten da agintariak ere egokituz joan direla, eta ekologiaren ingurukoak, nolabait, erakusleiho bateko pieza bilakatu dituzte.
|
|
|
Nik ez dut horrelako gauzetan sinisten. Euroa duela 10
|
urte
baino askoz kontsolidatuago dago eta ez dut arriskurik ikusten.
|
|
2021
|
|
|
Andrea Bella Montevideo, 1978 Izana dugu orain baino lehen ere ARGIAren orrialdeetan. Dudarik gabe, duela zazpi
|
urte
baino askoz trebeago ari zaigu euskaraz. 2008an hasi zen ikasten, HABEren Euskara Munduan programan eta programari halaxe baitagokio, ikasten hasi orduko ari zen irakasle.
|
|
|
jaio zenetik ilea ez zioten moztu, sekulakoa zuen txikitan kalparra. Ikusi nuen azkenengo aldian (ez genituen 20
|
urte
baino askoz gehiago izango), erabat burusoila zen gaixoa.
|
|
2022
|
|
|
Emakumea haiengana biratu da. Ez ditu berrogeita hamar
|
urte
baino askoz gehiago izango, eta nekea pilatuta ageri zaio begi azpietan, bi poltsa oparo eratuz. Ikusi dituenean, ez du inolako espresiorik agertu; adeitasunezko irribarre apal bat besterik ez.
|
|
|
Batek bueltak ematen ditu bizitzan, gauza batean hamar
|
urte
baino askoz gehiago egin nahi ezik, lan berrietan sartzeko, norbere bertsio desberdinak probatzeko... eta ez dakit azkenean lehengora ez ote garen itzultzen.
|
|
2023
|
|
|
Dosi egokietarako tratamendu egokia hasieratik izateak onura asko dakarkio pazienteari, eta epe luzera askoz hobeto eboluzionatzen du. Polifarmazia arrazionalari esker, gure pazienteak orain dela 15
|
urte
baino askoz hobeto tratatu dira. Parkinsonean, oso garrantzitsua da diagnostiko goiztiarra eta hasieratik tratamendu egokia egitea.
|
|
|
Gure familia ereduak aldatu egin dira, gizartea dibertsoagoa da eta balio postmaterialistek garrantzia kendu diote ideologiaren zentzu zurrunari. Orain dela berrogei
|
urte
baino askoz indibidualistagoak gara, baina, hori bai, ongi babestuko gaituen Ongizate Estatu batean sinesten dugu, politika publikoen egitura sendoak izango dituena.
|