|
2014
|
|
|
Bigarrenez, 7 eta 10
|
urte
arteko haur batekin Piagetek egindako hainbat esperimentutatik bat egitea proposatzen dizugu. Konpara itzazu haurraren exekuzio mailak esperimentua hitzez aurkeztean edo objektu fisikoekin garatzean.
|
|
|
Edozein modutan, inguruneak garrantzi handia du, haurra txiki txikia denetik. Esate baterako, begiak itxita usaimenaren bidez kafea, ardoa, whiskia, garagardoa eta zigarroak bereizteko gai dira 3 eta 6
|
urte
arteko haur asko.
|
|
|
Objektu sexual moduan bost urte baino gutxiagoko haurrak aukeratzen dituztenak infantofilotzat hartzen dira. Sei eta hamabi
|
urte
arteko haurrak aukeratzen dituztenak pedofilotzat hartzen dira. Pedofiloek batzuetan helduekiko beldurra sentitzen dute, baina beste batzuetan haurrekiko eta helduekiko erakarpena sentitzen dute.
|
|
2019
|
|
|
Gaur egun gehiegizko pisua duten haur eta nerabeen kopurua izugarri handitu da mundu osoanzehar, baita Mediterraneoko herrialdeetan ere. Adituen esanetan, azken lau hamarkadetan obesitateapairatzen duten 5 eta 19
|
urte
arteko haurren kopurua 10 bider ugaritu da nahiz eta herrialde batzuetanobesitate tasak jaitsi edo mantendu egin diren. Prebalentzia eta intzidentzia tasak oso desberdinak diraherrialdearen arabera (WHO European Childhood Obesity Surveillance Initiative (COSI), 2018). Adibidez, Europako obesitate tasarik altuenak Italia, Txipre, Espainia, Grezia, Malta edo San Marinonkokatzen diren bitartean, baxuenak Frantzia, Noruega, Irlanda, Letonia edo Dinamarkan aurkitzendira, non prebalentzia %10a baino baxuagoa den (European Commission & OECD, 2018; WHOEuropean Childhood Obesity Surveillance Initiative (COSI), 2018).
|
|
|
Ezaguna da, haurtzaroan helduaroan baino multimediakontsumo altuagoa izaten dela, baina nerabezaroan baino baxuagoa, bizitzako etapa honetangorakadarik altuena topatuz (FEN (Fundacion Española de la Nutricion), 2015). Osasunaren MundukoErakundeak, 5 eta 17
|
urte
arteko haur eta nerabeek garapen fisiko eta mental egokia izan dezaten, jarduera fisiko moderatua edo indartsua (gutxienez 60 minutu egunean) gomendatzen du (WHOEuropean Childhood Obesity Surveillance Initiative (COSI), 2018). Hau ezaguna bada ere, Espainian, 9 eta 17 urte arteko haur eta nerabeen %55, 4ak ez du gomendioa betetzen.
|
|
|
Osasunaren MundukoErakundeak, 5 eta 17 urte arteko haur eta nerabeek garapen fisiko eta mental egokia izan dezaten, jarduera fisiko moderatua edo indartsua (gutxienez 60 minutu egunean) gomendatzen du (WHOEuropean Childhood Obesity Surveillance Initiative (COSI), 2018). Hau ezaguna bada ere, Espainian, 9 eta 17
|
urte
arteko haur eta nerabeen %55, 4ak ez du gomendioa betetzen. Gehiegizko pisuak etasedentarismoak haur eta nerabeen osasunean dituen ondorioak kontuan hartuz, AmeriketakoAkademia Pediatrikoak (AAP), 2001 urtean gomendio batzuk argiratu zituen.
|