|
2001
|
|
|
Batasun asmoa
|
sortzetik
bertatik zekarren Euskaltzaindiak. Are  gehiago, sortu baino lehenagotik.
|
|
2002
|
|
|
–Zure kasuan, nik beste hegaldi bat egingo nuke,
|
sortzetik
beretik izan dezan haurrak hegaldiaren esperientzia...
|
|
|
Euskaltzaindiak oso arau gutxi eman ditu batasunerako, baina gero modu batera bakarrik interpretatu ditugu arau horiek, zaku berean sartuz Euskaltzaindiak esan dituenak eta esan ez dituenak. Hori dela eta, joera handia dugu erdialdeko hitz eta esapideen erabiltzeko eta nik neuk ere, jo dezagun, errazago idazten dut egun asko, bultzatu edo horma eta ez,
|
sortzetik
beretik neureak ditudan anitz, bulkatu eta pareta hitzak, erraz ulertzeko adibide batzuk aipatzeagatik. Aski zen Euskaltzaindiak bere paradigmetan etor baledi, ikusiko zukeen edo baletor jartzea, edo ukan dut idaztea norbaitek liburu batean, aldameneko irakasleak horiek direla forma jatorrak, eta batuan erabili beharrekoak, erakusteko, eta ez, demagun, haiek bezain jator eta betikoak diren etorriko balitz, ikusiko zuen edo izan dut.
|
|
2003
|
|
|
Are gehiago, zeren, ni ikusten ninduenean, isildu egiten baitzen. Eta nik ez nion deus esaten, debeku hura
|
sortzetik
beretik neureganatua banu bezala, hain zen nabaria, herriko giroan, gai haren inguruan zerbait esateko beldurra... debeku hura aire gaizto bat balitz bezala, ikusten ez zena baina beruna baino astunagoa zena, eta guztiok isiltzera behartzen gintuena.
|
|
2004
|
|
|
Jakineta uler minak definitzen gaitu eta gizaki egiten. Zentzu minak bizi gaitu, maite minak gure baitan
|
sortzetik
beretik habia egiten duen bezala.
|
|
|
Bere erantzunak adaptatiboak bezain sortzaileak dira. Ingurumenak haurra inguratzen eta barne zeharkatzen du
|
sortzetik
beretik. Ingurumenak (gurasoek, familiak, ingurugiro sozial eta materialak) berebiziko eragina du haurrarengan, dudarik gabe, eta eragin horri esker (elikadura fisiko eta afektibotik hasita, ororen buru) bizi da.
|
|
|
Oinarri bio psikikoek eta sozioafektiboek berretsi digute gizakiaren berezko izaera etikoa: gizakia
|
sortzetik
beretik jokatu eta hautatu beharrean aurkitzen da, bere ingurumenarekiko etengabeko elkarrekintzan eta elkarreraginean. Eta bere jokabide eta hautuen kontzientzia duen izakia dugu, motibazio inkontzienteak gorabehera.
|
|
2006
|
|
|
Nolademontre ez dut urte haietan guztietan haien berri jakin? The Beatles nahiko gaizkiikusita daude
|
sortzetik
beretik Espainia frankistan, Castroren Kuban bezala. TheBeatles Madrileko zezen plazara jotzera joan zirenean, NO DOan, hau da, zinemaaretoetan pelikula baino lehen nahitaez bota behar zen albistegi ofizialean, haiekikustera oso jende gutxi joan zela esan zuten, eta hura frogatzeko, kontzertua hasibaino ordubete lehenago harmailetan filmatutako irudiak ematen dituzte, eta noski, ordu horretan ez dago jende askorik.
|
|
2007
|
|
|
poesien bere iruzkina:
|
sortzetik
beretik bakoitzak gure daimon pertsonala dakargu, izaera, karaktere haustezina?, gure gure guztiz indibiduala, eta gure herriak guri emana, ezerk diguna borratu232 Norbanakoaren eta nazioaren oposiziorik ez233 Aitzitik. Kasuren batean, izpiritu nazionalak?
|
|
|
poesien bere iruzkina):
|
sortzetik
beretik bakoitzak gure daimon pertsonala dakargu (izaera, karaktere haustezina), gure gure guztiz indibiduala, ezerk diguna borratu, gure herriak guri emana1067 Banakoa eta nazioaren oposiziorik ez1068 Aitzitik. Kasuren batean «izpiritu nazionalak» («Nationalgeist») kontzientzia nazionala, are abertzaletasun sutsua ere, esan nahi lezake Goethe-ren luman, ikus Wilhelm Meister en Ikasturteak1069 Garaiko atmosfera eta hizkera da, hori bai unibertsala.
|
|
2008
|
|
|
Ilustrazioaren eta modernitatearen aldaera eta bertsio suntsigarri orotan. Munduan dagoen auzi oro klase auzira murrizteko jaidura, berriz, marxismoaren izpirituan bertan egon da
|
sortzetik
beretik. Ezker abertzalean ere izan da horretarako joerarik, euskal nazioaren arazoa klase arazo soila bailitzan.
|
|
|
Ideia hau, gainera, euskal literaturaz egiten zen beste orokorketa baten indartzera heldu zen (handik indar hartzen zuen bezala): euskal literatura
|
sortzetik
beretik, beti garaiz kanpo eta berantarekin ibili izana zela, alegia. Sortzetikako gaitz luzakor bat, Mitxelenak (1960) bezala anitz autorek agerian ezarri izan dutena, eta Sarasolak (1967) ironiazko ateral di batez gogoratu zuena:
|
|
2009
|
|
|
Egun batean, pilatutako sufrimenduarekin aski ez balu bezala, haragi puska zafratua are bereago egiteko asmotan edo, beso izterrak zimikatzeari ekin zion Ernestinak, baita bere sabela ere, azal inguru hura ubelunez josi zuen arte; gero, haurra, ubelunez josia hura ere
|
sortzetik
beretik, besoetan eztiki hartu, eta begiak goratu zituen, keinuari hitzik erantsi gabe, haragiaren minezko hitza eta minaren haragizko hitza, hitzik gabe esanak, otoitzik goitiarrenak balitu bezala; hara iritsita, sorgortasunaren eremuan sartu eta ustekabeko zorion infinitu batek hartu zuen, oinazeari irri biribil bat lapurtzen ziola, lurrarena zen arren lurrezkoa ez zena, sufrimenduari buruzko galdera erantzunik gabekoari behin betiko erantzuna aurkitu balio bezala, bizitzari zentzu osoa ematen ziona, hitzetatik eta sufrimendu orotatik harat, oinazerik ilunenak argitara jotzen zuèn leihoaren parean doi?
|
|
|
zegokiolakoan; ez zegoen arau hura inon idatzia? beharrik ere ez, mundura atzetik zetorrenari ezarririk baitzetozkion, besterik gabe, aurrekoen lehentasuna eta itzala, eta Damasok ez baitzuen Teofilo Mariaren itzala baizik ikusi
|
sortzetik
beretik; batzuetan, baina, itzal hura astuna egiten zitzaion Damasori: hain astuna, non horrelako erreakzioak izaten baitzituen gutxi batzuetan, berunezko itzalaren zama bizkar gainetik astindu nahian edo.
|
|
|
Domingo Maria Orbe Aldasoro. Domingo?
|
sortzetik
beretik izan zen mutil jostalaria, sena zuhurtziaren aurretik jartzen zuena, horrek bere arriskuak bazekarzkion ere; itxurak, gainera, lagundu egiten zion, ume koxkor urduria bezain bihurria baitzen, luma bat baino arinagoa, begiak bixi bixi; amak, gainera, data hura aurreratzen zuen, jaio baino lehenago ere halatsu ibili baitzitzaion mutila amari umetokian, jauzika eta zilipurdika....
|
|
|
Proiektuaren helburua gizaki guztien burmuinetan prozesagailu ñimiñoak jartzea da, jaiotzetik. Ikasi beharrekoa
|
sortzetik
beretik izango dute umeek gogoan. Proiektuaren arduradunek umea jaio orduko aukeratu ahal izango dute zertan izango den aditu.
|
|
|
2 Euskaltzaindiak 1918 urtean
|
sortzetik
beretik ikerlanak burutzeaz gainera beste xede hau du: euskararen sustatzea eta jagotea.
|
|
|
Astronomian eta fisikan eman zituen lehen pausoak behaketa, datu, egitate, neurketa eta matematika sendoetan oinarritutako zientzia berriak, baina
|
sortzetik
bertatik geratu zen agerian hori baino askoz ere gehiago zela. Munduaren misterioei aurre egiteko era berri eta berritzaile bat zen, bazterrean utziko zituena sineskeria eta dogmak, eta, halabeharrez, horietaz elikatzen diren botere ereduak.
|
|
|
Eta euskal komunitatea trinkotzen ari gara, euskaldun berriei gune bat eskaintzen, euskararekiko jarrera baikorra duten erdaldunak erakartzen eta bestelako jokabidea duten erdaldunei Bilboko erdigunetik erakusten euskaldunak lehen mailako herritarrak ere bagarela. Horixe egin dute Kafe Antzokiaren
|
sortzetik
beretik. 1995eko abendutik 2009ko urtarrilaren 9ra.
|
|
|
Martinez de San Vicentek eta Otxoak azaldu dutenez, proiektu horrek nomada izaera izan du
|
sortzetik
beretik, eta bazuten gogoa etxean geldialdia egiteko. Euskal Herriko jendeei erakusteko txalapartak zer eman dezakeen beste herrietako tresnekin eta ohiturekin uztartzean.
|
|
|
Domingo Maria Orbe Aldasoro –Domingo–
|
sortzetik
beretik izan zen mutil jostalaria, sena zuhurtziaren aurretik jartzen zuena, horrek bere arriskuak bazekarzkion ere; itxurak, gainera, lagundu egiten zion, ume koxkor urduria bezain bihurria baitzen, luma bat baino arinagoa, begiak bixi bixi; amak, gainera, data hura aurreratzen zuen, jaio baino lehenago ere halatsu ibili baitzitzaion mutila amari umetokian, jauzika eta zilipurdika....
|
|
|
Taldeburuak, jakina, mutur sartze bat bezala sentitu zuen buruordearen oihua, agindua ematea berari –Teofilo Mariari– zegokiolakoan; ez zegoen arau hura inon idatzia... beharrik ere ez, mundura atzetik zetorrenari ezarririk baitzetozkion, besterik gabe, aurrekoen lehentasuna eta itzala, eta Damasok ez baitzuen Teofilo Mariaren itzala baizik ikusi
|
sortzetik
beretik; batzuetan, baina, itzal hura astuna egiten zitzaion Damasori: hain astuna, non horrelako erreakzioak izaten baitzituen gutxi batzuetan, berunezko itzalaren zama bizkar gainetik astindu nahian edo.
|
|
2010
|
|
|
–Alemania Handia? erantzun nion neure buruari, ziur neure buruaz, artean ere
|
sortzetik
beretik bizi izan ninduèn gazte idealistaren inertziaren mende banengo bezala, baina segundo bat geroago kikara ezpainetaratu nuenean, guztiz beste era bateko sentimendua gailendu zitzaidan, ustezko handitasun guztiak, baita Alemania Handia ere, kafearen baitan urtu baitzitzaizkidan. Alemania bezalako kilometro koadro askotako lurraldea kikara hartan sartua!?, kafeari bota ohi nion azukre koskorraren antzera.
|
|
|
Euskal nortasuna ere berreskuratu nahi zen ikastolaren bitartez. Hala,
|
sortzetik
bertatik euskal usadioen berreskurapenari eta euskal kulturaren zabaltzeari ekin zioten ikastolek; edukietan nahiz moldeetan; ikastola barrutik zein kanpotik.
|
|
|
‘Ideia handien Alemania ote da Alemania, zeinengatik hiltzea edo hila izatea merezi duen... ala ni hartzen ari naizen kafe mikatz bezain ezti hau —azukre koskor batekin hartzeko ohitura bainuen— ote da Alemania? ’ Ongi baino hobeto gogoratzen naiz halaxe etorri zitzaidala galdera —gogoratzeko modukoa ere bada, ez didazu ezetzik esango, Damaso! —, Alemania Handiaren eta txikiaren arteko aurrez aurreko oposizio baten antzera, ñabardurarik gabe, bata ala bestea. " Alemania Handia" erantzun nion neure buruari, ziur neure buruaz, artean ere
|
sortzetik
beretik bizi izan ninduèn gazte idealistaren inertziaren mende banengo bezala... baina segundo bat geroago kikara ezpainetaratu nuenean, guztiz beste era bateko sentimendua gailendu zitzaidan, ustezko handitasun guztiak, baita Alemania Handia ere, kafearen baitan urtu baitzitzaizkidan —Alemania bezalako kilometro koadro askotako lurraldea kikara hartan sartua! —, kafeari bota ohi nion ... Egia da, bai, sentimendu haren ondotik beste bat nagusitu zitzaidala, lotsari lotua, ongi ere ez baitzitzaidan iruditzen —oso ongi behintzat ez— egin nuèn aukera, ni kafe hura hartzen ari nintzen bitartean aitona azkenetan egon baitzitekeen, frantses soldadu batek tirokatu edo bonba bat ondoan lehertu izanaren ondorioz, Alemania Handiaren izenean...
|
|
|
Orokorrean aspergarria iruditzen zitzaigun gainera, gizonak hizketan eta musika klasikoa baino entzuten ez genuelako normalean. Nolanahi ere, The Beatles nahiko gaizki ikusita egon ziren
|
sortzetik
beretik Espainia frankistan, Castroren Kuban eta estatu komunista guztietan legez. The Beatles Madrileko zezen plazara jotzera joan zirenean, NO DOan (hau da, zinema aretoetan pelikula baino lehen nahitaez bota behar zen albistegi frankista ofizialean) haiek ikustera oso jende gutxi joan zela esan zuten, eta gezur hura egia balitz bezala pasarazteko, kontzertua hasi baino ordubete lehenago harmailetan filmatutako irudiak eman zituzten, eta noski, ordu horretan ez zegoen jende askorik.
|
|
2012
|
|
|
herri osoarena bezain interesgarria eta baliagarria izan daiteke, batez ere adimen argiko norbaitek bere buruaz egindako azterketaren emaitza bada eta begikotasuna edo harridura sortzeko asmo handiusterik gabe idatzita badago. Rousseauren aitorkizunek akats hori dute
|
sortzetik
beretik, lagunei irakurtzen baitzizkien.
|
|
|
Pertsuasio saioak arrakasta izan dezan Erretorikak, ia
|
sortzetik
beretik, pertsuasiozko komunikazioa erdiesteko bideak aztertzeari ekingo dio:
|
|
2014
|
|
|
Haurtzarotik zahartzarora pasatzen dira, ez dute garapenik eta heldutasunik inoiz lortzen. Txina, horregatik(, ce vieil enfant ratatiné?), haur zahar bat da ia
|
sortzetik
beretik,? à la fois jeune et décrépite? 488 Txinak, bere une kulturalik gorenean ere, ez du Europarekin konparatzeko mailarik eman. Gizadiari eta zibilizazio unibertsalari arraza hauek ez diote baliozko deus aportatzen.
|
|
|
Euskal Echean
|
sortzetik
bertatik eman zitzaion leku esanguratsua euskal hizkuntzari, bertako ikasketen osagarri funtsezkotzat ikusi baitzuten proiektuaren bultzatzaileek. Bide horretan, Aita Soloetak lan eskerga egin zuen euskararen alde, Dima bere jaioterritik mila kilometrotara dagoen Buenos Aires hiri erraldoian emandako eskoletan.
|
|
2015
|
|
|
Euskaraz eginiko nobelaren bidea ondoren gaztelaniatik pasatzen bada, baldintzatu egin lezake idazlea sortzen ari den unean bertan. Estiloan eragina eduki dezake,
|
sortzetik
bertatik eragin dezake.
|
|
|
Lubineko pilota plaza, Irisarriko pilota plaza. Aurrenekoa ordurako itxia eta estalia zen, eta bigarrena ere frontisa eta ezker pareta
|
sortzetik
beretik bazituena. Eskolatik atera eta zeinek lehenago harrapatu frontisa.
|
|
2016
|
|
|
Jakina, ez gara hutsetik hasiko, Kolonbian jende asko prest baitago hori lortzearen alde lan egiteko.Programa eta antolakuntza aldetik, zein oinarri hartuko dituzue aintzat erakunde soilik politiko bihurtzeko. Horixe izan zen gure Hamargarren Konferentziaren erabakietako bat. FARCekoak alderdi politiko bat gara; horixe izan gara gure
|
sortzetik
beretik; estatuaren biolentziari aurre egiteko armak hartu zituen alderdi politiko bat. Orain, kontua da gaur egungo legezkotasun eta modernotasun baldintza berrietara egokitzea.
|
|
2017
|
|
|
Lubineko pilota plaza, Irisarriko pilota plaza. Aurrenekoa ordurako itxia eta estalia zen, eta bigarrena ere frontisa eta ezker pareta
|
sortzetik
beretik bazituena. Eskolatik atera eta zeinek lehenago harrapatu frontisa.
|
|
2018
|
|
|
Euskal Idazkaritzaren jardunaEuskaltzaindiak
|
sortzetik
beretik hartu zuen hizkera literarioa osatzeko xedea. Ortografia finkatu, hiztegia eguneratu, euskaldun guztientzat idatzarau berak zehaztu eta beste hainbat arlo landu behar ziren euskarak geroa izan zezan.
|
|
2019
|
|
|
Maskulinitatearen konstrukzio sozialaren aurretik ere, patriarkatuak estatus bat, posizio bat ematen dio gizonari
|
sortzetik
beretik, eta emakumeen gainetik kokatzen du. Horren ondorioz, lehentasuna eta autoritatea dagokiola sinesten du, eta moralki emakumeena baino gehiago balio duela bere iritziak, bere beharrek lehentasuna dutela, protagonista dela eta egiaren jabe dela.
|
|
|
Euskal Idazkaritzaren jardunaEuskaltzaindiak
|
sortzetik
beretik hartu zuen hizkera literarioa osatzeko xedea. Ortografia finkatu, hiztegia eguneratu, euskaldun guztientzat idatz-arau berak zehaztu eta beste hainbat arlo landu behar ziren euskarak etorkizuna izan zezan.
|
|
|
Kontuak hola kasualitate hutsa ote da datu guziek Bordaren borda sinalatzea? Eta ez ahaztu Borda honen historia,
|
sortzetik
beretik, Juan Bautista Erasok markatua izan zela, hil ere hementxe bertan, Bordaren bordan egin baitzen.
|
|
|
Hasteko, nere hemengo honek ez du deus ikustekorik Gipuzkoa aldeko herri mugakide gehienetan izandako bordagintzarekin. Han kasik herriko etxeekin bateratsu sortuak izan baitira borda edo etxalde diseminatu gehienak, eta
|
sortzetik
beretik herriko beste edozein etxeren eskubide guziak ukan, eta askotan zenbait kaletxek baino askoz eskubide eta nobleza sendoagoak gainera, inguru guziko lur eta zelai bikanei esker, nafar aldeko herri mugakideotan sekulan ez bezala; nafar herriotako bordak askoz gerozago sortuak izan baitira, hango saletxe gisara, erabat sortetxearen menpeko, eta inolako eskubide autonomorik gabe sorreran, eta...
|
|
|
Horra 1678ko hamahiru bordari. Ez ahaztu, askok besterik esan arren, jabe direla bordariok, eta ez maizter, nahiz herriko sortetxearen jabe ere izan, hura maizterrari errentan utzi, eta
|
sortzetik
beretik bordan bizitzera etorriak denak. Harritzekoa dena, 1670an baino bost borda gutxiago izatea.
|
|
2020
|
|
|
Hasieran distantzia soziala deitzen zuten egikerak zedarritu bakartasuna jasanezina izan da askorentzat. Bizidunak, landareak, abereak eta humanoak, nola ez,
|
sortzetik
beretik, izaki sozialak dira, beren on eta gaitzekin. Sendia hurbilaz eta tribuaz harago bildu nahi dugu gainerakoekin, pataskatzeko, maitatzeko edo xede kolektiboak aitzina eramateko.
|
|
2021
|
|
|
geu gara,
|
sortzetik
beretik, joatea bera.
|
|
2022
|
|
|
• KontukontzertuaMendaroko kultur eskaintza aberastu eta herritarrei herrian bertan musika emanaldi bereziez gozatzeko aukera emateko sortu zuten Gararock, eta
|
sortzetik
bertatik ezaugarri batek bereizi ditu: familia osoak batzeko eskaintza prestatu dute beti antolatzaileek.
|
|
|
nork bere gorputza baliatzea plazera gozatzeko, bakarrik edo beste jende batzuekin. Sexualitateak
|
sortzetik
beretik bizia bukatu arte hunkitzen gaitu, denborarekin aldatzen baldin bada ere.
|