|
2003
|
|
|
Adituen erabakiek, demokrazien beste arlo gehienetan gertatu lez, kontrol demokratikoaren menpe egon behar dute; herriak gainbegiratu behar du zientzi jarduera, bere emaitzak, aplikazioak, diru laguntzak eta guzti. Izan ere, tamalez, zientzia ideologia da azken buruan, berak
|
sortutako
mitoaren gainean eratutakoa; eta estatutik banatuta ez dagoen arren, egon luke, erlijioa dagoen bezala. Ikusten denez, Feyerabend zirikatu nahian dabil.
|
|
|
Eta bakoitzak bere erara ez du gustuko irudi hori: zientziaren inguruan
|
sortutako
mitoak amorrarazten du Feyerabend, zientzia babesten duten dogmek Kuhn, eta Kuhnek deitutako zientziagintza ‘normaldua’ da, azkenik, Popperrek inola ere onartzen ez duena.
|
|
2010
|
|
|
–Afrodisiakoena gizonek
|
sortutako
mitoa dela uste dut. Negozio kaskarra gizonezkoei afrodisiako saltzetik bizi denarena.
|
|
2011
|
|
|
«Il faut continuer», nahiz eta ahaleginean frakasatu. Adorno ez zitzaigun ari, ordea, gauza berririk aldarrikatzen; azken batean, erromantizismoarekin batera
|
sortutako
mito modernoari jarraituz, porrotak berak egiten zuen handiago artistaren tamaina.
|
|
2016
|
|
|
Freudek (1966) El malestar en la cultura lanean aspalditxo esan zuen bezala, gizakion peskizen jomuga zoriontasuna lortzeko nahitik eratortzen bada, gizakiek egindako estimazioen jomuga zorion hori lortzeko helburua duten argudioen bidetik ulertzen da ondoen. Baina zientziak
|
sortutako
mitoen artean, zientziak berak dena ezagutzen duelako ustea zabaldua dago gaurko gizartera, dena aurreikusi eta kontrolpean izateko nahia. Funtsean, giza konplexutasuna egia bakarreko dimentsio finkoetara errenditzeko betiereko nahia adierazten da hor, norabide bakarreko pentsamendu paradigma.
|
|
2018
|
|
|
Bost urte bete gabe nituen Chernobylgo hondamendia gertatu zenean. Ez dakit orduko irudiak ala geroagokoak diren nire gogoan hain tinko finkatu zirenak, baina zer esanik ez laurogeiko hamarkadako haurrongan izugarrizko inpaktua izan zutela, baita hondamenaren inguruan
|
sortutako
mitoek eta munstroek ere. Ez dut gure txikiarekin inoiz horretaz hitz egin.
|
|
2019
|
|
|
Noizbait, guk
|
sortutako
mitoak hilezkortasunez jantzi genituen mendez mende iraun zezaten, gure unibertsoari eta bizitzari egonkortasuna eta segurtasuna emateko asmoz; baina berehala konturatu ginen guk betikotasuna maila teorikoan emateko gai izan baginen, borrokatu beharra genuela ahalmen bera geure buruari esleitzeko. Zergatik ezin gaitezke gu ere hilezkorrak izan, natura manipulatuz, bortxatuz?
|
|
|
Zigorraren kontzeptua mitologia gehienetan agertzen da, eta kataklismoen edo mito gupidagabeen bidez gauzatzen da, gizakiok sortutako orekaren degradazioa hastapenetara berriro ekartzeko (ordenagailu baten" reset", berrabiatze prozesuan bezala). Mitologiak, beraz, aukera emango dio gizakiari, zeregin horretarako
|
sortutako
mito baten bidez, zerotik, kaosetik hasteko berriro ere. Birsortzea aldarrikatzen denean, kaosera itzultzea justifikatzen da, azken batean kaosa bere hastapenean perfektutzat jo baitezakegu, beti abiapuntu bera, ustez, eskaintzen digulako bizidun trakets, maltzurroi.
|
|
|
Olarrak eta sabeliztunak izango lukete zer kontatua Ulisesen irakurketaz (lehen ere aitortua duena aitortuko luke Olarrak bertan, hau da, Ulises irakurtzeari ekin zion lehen aldian ez zuela bukatzea lortu). Narratzaile orojakile batek ere izango luke zer kontatua liburuari buruzko exegesi eta interpretazioen ugariaz, eta haren inguruan
|
sortutako
mitoaz, obraren benetako balioaz eta eransten joan zaizkion geruzez eta baita erantsi zaizkion goroldiozko faltsia kulturalen farfailaz... Bestalde, nobelako narratzaile orojakileak kontatu liguke zer adierazten duen halako obra bat euskaratzeak euskararen sistemarentzat oro har, euskal literaturarentzat noski eta itzulpengintzarentzat partikularki.
|
|
2021
|
|
|
Paradoxa bat bizi izan du Sarrionandiak: hamarkadak joan eta hamarkadak etorri, ezin ihes egitea Martuteneko ihesalditik
|
sortutako
mitoari. 1980an atxilotu zuten, ETAko kidea izatea egotzita, eta bost urte zeramatzan preso Imanol Larzabal kantariak Martuteneko kartzelan emandako kontzertu bat baliatuz bozgorailuetako batean, Iñaki Pikabearekin batera, ihes egin zuenean.
|
|
|
Shangri La izan daiteke Hiltonen irudimenak sortutako fikziozko leku bat; horixe soil soilik, baina, esan dugunez, badu Shambhala utopikoaren oihartzuna. Sanskritoz" zorion baketsuaren lekua" esan nahi omen du Shambhalak, eta budismo hinduak
|
sortutako
mitoetako bat da, gero (gaur egungo erlijio berriekin batik bat) beste zenbait gune eta pentsamoldetara zabaldu dena.
|
|
2022
|
|
|
Bangalter Daft Punk talde famatuaren sortzaileetariko bat da, baina oraingo honetan nahiago izan du soinu elektronikoak alboan utzi eta musika sinfonikoan zentratu. Horren emaitza guztiz koherentea izan da koreografoaren planteamenduarekin, nolabaiteko girotzea eta jarraitutasuna eman diolako Preljocajek
|
sortutako
mitoen segida zatikatuari.
|
|
|
Zorionez, Don Juan —matxismoaren paradigma nagusia— beste ikuspegi batetik eramaten da taulara gaur egun. Izan ere, XVI. mendeko Espainian
|
sortutako
mitoak hainbat eraldaketa izan ditu denbora garrenean, eta, jatorrizkoa oinarri hartuta, poesiara, antzerkira eta operara izan da eramana.
|
|
2023
|
|
|
Carrero Blancoren hilketaren 50 urteurrenaren harira, ekintza hari erreparatu dio Egañak bere azken liburuan, baina baita haren inguruan
|
sortutako
mitoari ere.
|