|
2000
|
|
|
Erran dizut, hasteko, nola aitak igorri ninduen" kondenatuen ziegarat", baina ez dizut erran nola, ni han
|
sarturik
nengoenean, osaba Joanikot etorri zitzaidan, isilpean, bisita egiterat...
|
|
|
Zaldi gaineko eserzizio haietarik batean, ipintzen zioten lurrean Mattini oilo bat, zeina kaxoi tipi batean
|
sarturik
egoiten baitzen, zulo estu batetik burua soilik erakusten zuela, eta Mattinek zaldia lasterka jarri, gorputza alde baterat makurtu, eta ezpataz trenkatu behar izaiten zion lepoa oiloari, baina nik ez dakit zer gertatu zen egun hartan, zeinean zalditik beherat egin baitzuen.
|
|
|
Napolitarra bizkor mintzatzen zen, eta osabak piano, piano erraiten zion eta eni beha paratzen zen, ez dakit nik napolitarrari ulertzeko nituen zailtasunen berri zekielako, edo nihaur izan nintekeelako osabak berak izan zitzakeen zailtasunen desenkusa ezin hobea. Eta, hala, konbertsazione hartan
|
sarturik
geundela, ostaturat iritsi, hirurak mahai batean jarri; osabak, otorduetan ohi zuen bezala, Arkimedes bere alboan etzanarazi; eta osabak berak deitu zion ostalersari.
|
|
|
Eta izurriak aitzinetik eraman zituen bertze gaixo haiek guztiek zer erranen lukete...?" Eta iritsi ginen gelarat, eta orduan ere, arrazoin bati bertze bat zerraiola, erran zidan: " Ba al dakik zer eginen nukeen nik, san Jenaro banintz eta napolitarrek katedraleko altxorrean gordetzen duten sainduaren buruan
|
sarturik
banengo.... Mihia aterako niekek egun batean, eta irri eginen niekek, zeren eta irri egiteko modukoa baita jendea hain inozenta eta hain ergela izaitea...!
|
|
|
Baina ez Joxe Aberasturik erabaki zuen bere etorkizuna, ez guk... zeren, saltsa hartan
|
sarturik
geundela, fortuna gaixtoa etorri baitzitzaigun bisitan, saltsaren are gehiago nahasterat eta iratiotzerat.
|
|
|
Badakizu, jaun André, ezen bertze gerla batean
|
sarturik
gaudela Europa osoan, austriarren eta borbondarren artean, Espainiako koroa dela kausa, eta badakizu, halaber, ezen gerla bakoitza liskar eta ondiko iturri bat dela, bertan denean bertan delako, baina berdintsu eta orobatsu gerta daitekeela kanpoan denean ere, nola gertatzen ari baitzaigu nafarroi gerla honetan: batetik, Nafarroatik iragan behar izaiten dutelako, aldian behin, soldaduek, beren joan jinetan zernahi hartzen eta ebasten dutela, armadaren —gizonen zein zaldien— hornitzeko; eta, bertzetik, nafar mutil gazteekin bete nahi izaiten dituztelako goi kargu militarrek beren jende faltak eta eskasiak.
|
|
|
Eta sartu gintuzten, horrela, gartzela hartan, eta han geratu ginen hirurak, alde eta bazter guztietarik atzemanik eta katez loturik, ihesbiderik eta itzurpiderik gabe, tristeturik eta etsirik, pentsakor... zeren eta amets lorios batek bulkatu baikintuen lur haietarat, haren erdiesteak noizbait koroatuko gintuèn kontuarekin; ordea, koroaren bila abiatu bezain fite geratu ginen bidean trabaturik eta gibelaturik, ez koroarik eta ez biktoria loriosik, esperantza guztiak pipiztaturik eta geure biziak ere galdugordean. Eta guztiak galdua zirudien, eta berdin zen arre ala so... zeren fortuna gaixtoaren eskuan baikeunden eta ez zegoen fortuna gaixtoaren joan jinak eta itzul-inguruak gobernatzerik, ez haiek portu onerat destatzerik, eta zeren denbora hertsi batean
|
sarturik
baikeunden, bertzalde, eta denborak hersten eta inguratzen gintuen, eta eskuak guztiz lotzen...
|
|
|
Erabakia hartua nuen, beraz, baina baldintasun bat ere ipini nion —aitzakia bat, alegia— eta, halakoetan usu gertatzen den bezala, aitzakiak ene borondate flakoaren lehen asmoa jan zuen, finean, nola zurean
|
sarturik
dagoen bipiak zura...
|
|
|
Arrapostu zuhurra, edozein gauza adieraz zezakeena, eta sinesgarria ere bai, bulego horretan
|
sarturik
nengoenetik bigarren aldiz gorritu ez banintz. Aitzinean Ximurra edo Charly izanez gero, itaun jakina etorriko zen ondotik:
|
|
|
Ailegatu eta bortz minutura, Ximurrak" nire" deitzen zuen gelan
|
sarturik
egonen ginen, Ximurrak" nire" deitzen zuen disko jogailua piztuta eta esku batean ogitarteko bat ziztor —errea, gure beso bete luze— eta bertzean zerbeza edo freskagarriren bat genuela. Haizu zen, gainera, berriz eskatzea, mutur beltzik ikusi gabe, eta, hura bezain muntako, bakea bermatua zegoen:
|
|
2003
|
|
|
Oharrik utzi izan ez banio gutxienez, ertzainak gela miatzera joan eta liburua aurkitu zutela esan niezaiokeen, baina momentuko urduritasunean Monikari argibide bat, desenkusa bat zor niola pentsatu nuen. Kartazalean
|
sarturik
zegoen orrialde sorta eskuetan hartu eta aliritzira ipuin bat gainetik irakurtzen hasi orduko ikusi nuen idazlearenak zirela. Gorputzaren zatirik erotikoenak jantzien irekidurek doi doi bistaratzen dituztenak omen dira.
|
|
2004
|
|
|
Modernitatearen eta aurrerapenaren aroan Nazio estatuaren nazionalismoak ereindako hazi totalitarioaren erroetaraino iritsi behar du gure kontzientziak. Zehazki, hazi molde horretatik ernaldutako egungo munduaren nazio ordenamenduaren ezaugarri nagusiak gogoan ondo iltzatu behar ditugu,
|
sarturik
gauden ontzi historiko honen kapitain pilotuen jatorri zantzuak sekula ez ahanzteko. Erro historiko horien oinordekoen eskuetan gaude orain, ekaitzak nondik joko.411
|
|
2006
|
|
|
Aloña eta biok kooperatibako kide izango ginen, beraz, baita Gaizka eta bere neska lagun Edurne ere, Txemari eta Ainara bezala. Gu hirurok ginen koadrilan etxea bilatzeko adinean
|
sarturik
geunden bikoteak; gainerako lagunek, edo ez zuten horrelako saltsetan sartzeko gutxieneko diru sarrerarik, edo ez zuten planteatu oraindik gurasoen etxetik joatea, edo bikote-kide serio samar bat izan arte itxaron nahi zuten. Hiru solairu izango zituen etxeak planoen arabera, eta pisu bakoitzean etxebizitza bat.
|
|
2009
|
|
|
New Yorkeko irratia edo telebista piztuz gero berehalaxe entzun ikusiko duzu: . Zeure etxekoren bat drogetan
|
sarturik
badago, jakin ezazu familia osoa hondatuko zaizula.?
|
|
2011
|
|
|
–Nola ikusiko dituk, bada, berrogeiak ipotxak badira, eta guztiak motorreko ukuiluan
|
sarturik
badaude?. Hori bai:
|
|
|
–Lemming hauek Artiko aldean bizi dira, giro guztiz mortu eta gogorrean. Elurpeko beren gordelekuetan
|
sarturik
egoten dira negu luze eta hotzean zehar. Galeria labirintikoak egiten dituzte elurpean, goroldioa zorutzat eta elurra sabaitzat harturik.
|
|
2014
|
|
|
Etxearen erdigunea zen hura: sua pizturik zegoen, katiluak katiluen barruan
|
sarturik
zeuden jostailuak bezala, eta lurruna txistuka aritzen zen egun osoan, horma pastel kolore haien artean. Ez zegoen ezer lekuz kanpo, dena ukitu gabe zegoen?
|
|
|
Siberiarrak baizik ez ziren falta, inbaditzaileen ongi etorrian. Ihesi joateko aukerarik izan ez zutenak etxean
|
sarturik
zeuden, beldurrez, Feofar Khanek ez ote zuen aginduko haien ondasunak arpilatu eta errausteko, garaipenaren ospakizunari bukaera duina eman nahian.
|
|
2015
|
|
|
Harridurazko keinu bat marrazten du ezpainekin, eta irribarre urduritxo bat egiten. Iruditzen zaio egunak direla gela hartan
|
sarturik
daudena, baina ez dago seguru, ez baitu, adibidez, batere goserik sentitzen. Horrela, bada, SRL jaunari joateko baimena ematen dio.
|
|
|
Fred haren dendan erosten hasi zen, saltzaileak konfiantzakotzat har zezan. Ohartu ginen morroia magian
|
sarturik
zegoela. Berehala atxilotu nahi nuen nik.
|
|
|
Uda amaitzera doa. Irailean
|
sarturik
gaude eta badira egun batzuk lanera itzuli nintzenetik. Ordutik zailagoa zait koaderno honi astirik eskaintzea, edo eskaintzen diodan apurretan kontzentrazioa eta arreta jartzea.
|
|
|
Bigarren bahitua Lorenzo Zabala izan zen, 1972ko urtarrilean, Precicontrol haren enpresako langileak greba luze batean
|
sarturik
zeudela; grebalarien aldeko neurri sorta bat esijitu zuen ETAk haren askatasunaren truke, erakundeak beharginen alde zeukan jarrera garbi erakusteko, bai euskal langileriaren aurrean, bai etxe barruko zatiketen aurrean (V. eta VI. asanbladak, une hartan).
|
|
|
Zibilizazio edo mundu sistema horietako loturak aspaldikoak dira, diogunez, eta fase intentso eta laxoak jarraitu dira bere ibilbidean. Oraingoa intentsoa delako esaten da, prezeski, globalizazio aro batean
|
sarturik
gaudela, baina fase bat bezala ulertu behar da, eta, hortaz, etorkizunean geldo daiteke. Azkeneko mendeotako faseak Roland Robertsonek bereizten ditu.
|
|
|
Kapitalismoari loturik aztertzen denez, globalizazioa ikuspuntu ekonomikotik begiratua izaten da askotan. Zentzu honetan, globalizazioa krisian
|
sarturik
dagoen mundu ekonomiaren beste berregituraketa bat baino ez litzateke izango, krisiak ez baitira berriak, Justo de la Cuevak dioskunez. Desberdintasuna da aurrekoetan irtenbideak aurkitu zirela, baina orain ezina dela.
|
|
2016
|
|
|
Berriki sortu zen juduen elkarte berri horren arduradunak ziren hiruak, nahiz eta judu fedean
|
sarturik
egon, haien praktika ez zen hain zuzena. Haiek, eskolaren orduko filosofia nolazpait eskertu nahi zuten, batez ere, oraingo aro berri horietan, oraino antisemitismoa hain bizirik zegoen denboretan eta hori zuten han egoitearen arrazoia.
|
|
|
Inguruan, airean zeuden kolore guzietako planetak dantzan zebiltzan, mugagaitzeko kosmosean, itzulika, eta izan nuen zorabiozko amets suntsitzaile hura gogorat etorri zitzaidan, ni ere hantxet dantzan egon banintz bezala. Horixe zen nabaritu nuena, ezin menperatuko borobiletan
|
sarturik
egotea, beti jira-biraka, alde guztietara.
|
|
|
Adanek Ebak esandakoa moztu zuen, ea bera horren lekuko izan ote zenez? Ebak, ezetz erantzun zion, zuzenki ez zuela ikusi, izaki bizigai bat baizik ez zelako oraino, eta hezurrezko leize batean
|
sarturik
zegoelako oraindik ere. Halere, denak entzun omen zituela...
|
|
|
Juduen elkarte hori, elkarte orokor horretan
|
sarturik
zegoen eta hogoi bat kide zituen. Sud Ouest egunkaria hurbildu zitzaien fenomeno hori ulertzeko, ez baitzen usaiakoa eskola katoliko batek juduak onartzea.
|
|
|
Hantxe zegoen, goiko apal hartan, nehork ukitu ez zezan; eta fraile arduradunak begiratze berezi bat botatzen zion, ea leku sakratu horretatik mugitzen ez zen. Nola mugitu behar zen, kristalezko kaxa batean
|
sarturik
baitzegoen, giltzaturiko ate ttiki haiek begirada jakin gosetuetatik erabat babesten zutelarik. Liburuzainak erabiltzen zuen zur zaharreko zurubi hura ere, baimenik gabe, inork ezin zuen hartu, beraz misterioz beteriko liburua irristezina zen.
|
|
|
Emaztearen probokatzailearen auzia hortxet has zitekeela zirudien, edozoin gauza eginda, beti bere errua izanen zelako, gizonak ondoriorik gabe ezin zirela keinukatu iduri zuelako. Hori zen hortxe sortzen ari zen filosofia eta ustekabean, Eba horretan
|
sarturik
zegoen. Haien sortzetik desberdinak zirela nabari zen, gizonak Jainkoak egina omen, eta emaztea gizonaren saihetsetatik aterata.
|
|
|
Jainkoaren eraginak alde batetik eta Big Bangarenak bestetik, edo biek batean, zerbait ikaragarri bat daukate haiengan, noizbait gertatu izan omen direla eta horrek derakuts, hasiera bat badenean bukaera bat izan daitekeela. Gure ezagutza murritzean den gizonaren biziaren arabera,. Bizil, ean
|
sarturik
gaude, ipotxetik erraldoira doan. Bizil, banaezin eta ikaragarrian.
|
|
|
Bikotearen ustez, eta hauxe agertu aitzin, bidaia aberasgarria izan zen eta argi zen aspalditik fedea galtzeko abian
|
sarturik
egon zirela, bereziki, hainbeste sinesmenen aurkako nabarmentasun bidean aurkituz. Bistan zegoen, aitzineko behin batean, hantxe argia norbaitek ezarri zuela, agian, giza oso aitzinatu batek, dibinotasunarekin zerikusirik zeukan jeinu arraro batek ala eguzkiak berak.
|
|
|
Ene gogoa bihurtu zen lurraren iduriko pisurik gabeko puxika borobil puztu hura, alde guzietara itzulika hasi zitzaidan, jirabiraka, biribilka, zortzi baten antzeko biraka, baloi nahasi baten gisara eta ni erdian, planeten artean itzulika bezala, arroltze formako Oteizaren, ovoide? gisako eskultura batean
|
sarturik
nengoen, gogoa erabat galdurik. Geldigaitzezko mugimenduan nenbilen, biraz beteriko hutsak gogoa gainerasotu egin balit moduan.
|
|
|
Baina behin ohean
|
sarturik
geundenean, egoeraren berria izan ote zen edo beste zerbait, ez dakit, baina kontua da ezin nitzakeela begiak itxi; albo batean zein bestean jartzen saiatu nintzen, eta behin eta berriz eta berriz jiratu nintzen batera eta bestera, harik eta gauerdiaz geroz ordubete igaro zen arte, noiz eta, natura eta egonarria, bi biak, zeharo akiturik zeudelarik?
|
|
|
A: Baina gu ere zirku horren partaide gara, gu ere kakatan
|
sarturik
gaude, besteak bezala.
|
|
|
A: Gu biok, eta gu biok
|
sarturik
gauden alderdiak. Orain zuei oposizioa tokatu zaizue, baina agintearen pagotxa ederki gozatu eta gero.
|
|
2017
|
|
|
–Jakina. Nola pentsatu orain oporretan, institutuetan ikasturte bukaeran bete betean
|
sarturik
daudela, ezta?
|
|
|
Ez, baina haien ederra hobeki estimatzeko. Ederrets ote lezake ordea ur gabia, padurako ur zingiratsuetan zipriztindu eta
|
sarturik
egon ez denak. Ez behar bezala.
|
|
2018
|
|
|
–Kontuan izan, Stevens, ez nukeela nahi etxe honetan
|
sarturik
egon zaitezen ni kanpoan naizen denbora guztian. Hartu autoa, eta zoaz nora edo hara egun batzuk pasatzera.
|
|
|
Gertaera hits batek ekarri zidan berriro Anxoren akordua. Ez dakit zehazki noiz izan zen, baina esango nuke 80etako hamarraldia aurreratu samar zegoela ordurako, Ferrolgo industria krisian bete betean
|
sarturik
zegoen garaian izan zela gogoratzen baitut. Emazteak eta biok amarenean eman genituen Eguberriak, eta bazkari haietako batean kontatu zigun amak.
|
|
2019
|
|
|
Kontu honi buruzko itzulinguru luzearen zioa honako hau da, hots, erakustea nola, inozentziaz, gerta daitekeen inor bere heriotzari ahotsa ematera iristea, bai eta heriotza berehala etortzen ez bada ere, eta nola, kasu honetan, asmo santuaz esaniko hitzak, mundu honetako ezerk atzeraraziko ez zituenak, suge sumindu bihurtu ziren. Eguerdia zen, eta almuedanoak almenetako balkoietara igo ziren sinestunak otoitz egitera deitzera, hiria setiatua izanagatik eta gerra hotsetan
|
sarturik
egonagatik ez baitzitzaion utziko fedearen errituak betetzeari, meskita nagusikoak jakin bazekien soldadu kristauek alde guztietatik ikusten zutela, batez ere Porta de Ferro zelatatzen zutenek, handik, hain hurbiletik, baina honek ez zuen kezkatzen, lehenbizi ez baitzegoen gezi galdu batek jotzeko bezain hurbil, bigarrenik bere hitzek berek zainduko baitzuten arriskuetatik, La ilaha illa lla, hor... Alabaina, bost ateen aurrean dagoen portugaldarren armadak ez du besterik itxaroten, oihu hauxe entzun nahi du aldi bereko eraso orokorra jotzeko, dakigunez, gatazkarako plan behin betikoa hezurmamitzeko ezarri ziren erasorako neurrietako lehena, gure errege onak deliberatu zuenaren arabera, bere estatu nagusiaren iritzia entzun eta gero.
|
|
|
Joxe inoiz baino okerrago sentitzen da. Badaki oso joko arriskutsuan buru belarri
|
sarturik
dagoela, eta egoerak gainezka egiten diola; baina dagoeneko ez dago atzera bueltarik. Bere gorputza eta gogoa guztiz makaldurik sentitu arren, aurrera egin beharra du, izpiritua suspertu, ideiak argitu?
|
|
2021
|
|
|
Ez ninduen abisatu. Hildakoan ohartu nintzen modu batera edo bestera ia kuartel guztia
|
sarturik
zegoela negozio hartan. Ez dut frogarik baina horrela hil nintzela seguru nago".
|
|
2023
|
|
|
Zainetan jarri da ahots hori entzutean, bere gogoetetan leize zuloan bezain barna
|
sarturik
zegoelako, mundua ahantzirik. Gorka da Baionako geltokiko atarian gurutzatu duena.
|
|
|
Eta hemen dago Joxe, bere gurasoen etxera itzulita, alde egin zuenetik bi urte pasa eta gero. Eta hortxe ama ere, semea azkenean etxean duela, baina ezin besarkatu, ezin ikusi ere, hilkutxan
|
sarturik
dagoelako, eta hilkutxa hori prezintatuta, goitik etorritako aginduz.
|