|
2003
|
|
|
Izan ere, erretzaileek ohitura uzten ez saiatzeko edo beregana itzultzeko aitzakia dira. Kutxatilek ohar handiagoak eta gogorragoak erakustea eta zenbait termino ezabatzea lortu ondoren, tabakoak eragindako gaixotasunak dituzten
|
pertsonen
irudiak paketeetan sartzeko lan egiten du OMEk. Eredu hori dagoeneko onartu dute Kanadan eta Brasilen.
|
|
2005
|
|
|
Beste batzuetan, irudi erakargarriak (Danone gorputzak, biluzik dauden
|
pertsonen
irudiak, paisaia zoragarriak...) eta imajina bereziak sortzen dituzte produktua kontsumitzailearengana heldu arazteko (Benettonek ihesaz hiltzen ari zen pertsonaren argazkia edo gizaki baten femurra eskuetan duen Mozambikeko gudariaren irudiak erabili izan ditu bere marka eta produktuak iragartzeko).
|
|
|
gatazka gertatzen denean, gehienetan, aldeek ez dute arazoari buruzko ikuspegi berdina. Gatazkabaten ikuspegia eraikitzeko beste aldean dauden
|
pertsonen
irudiak zeresanhandia du. Pertsona egoki eta zuzenak badira, gatazkak era konstruktibobatean ikusiko dira eta, alderantziz bada, gure ikuspegia zorrozten joangoda.
|
|
2007
|
|
|
a) Edozein bide erabilita
|
pertsonen
irudiak jasotzea, erreproduzitzea edo argitaratzea, pertsona horiek kargu publikoa edo entzute handiko lanbidea nahiz garrantzi publikoa dutenean, eta irudiak jasotzen direnean ekitaldi publikoan edo jendaurrean zabalik dauden tokietan.
|
|
|
Eskaera egin aurretik, zenbait lege ohar hartu behar dira kontuan: Ezin dira inprimatu moralaren, ohitura onen eta ordena publikoaren aurkako
|
pertsonen
irudiak Oinarrizko eskubideak eta askatasun publikoak errespetatu behar dituzte. Ezin dute goretsi sexu, arraza, erlijio deliturik edo bereizkeriarik.
|
|
2008
|
|
|
Ebazpenean, Agentziak adierazi du argitaratutako 22 bideoetatik 20tan irudi pertsonalak distortsionatzeko hartutako neurriari, oinezkoen intimitatea ez kaltetzeko borondateari eta inguruko segurtasun publikoa hobetzeko nahiari esker ulertu ahal izan dela zigortuaren erruduntasuna gutxitzen ari dela, isunen larritasuna murriztuz. AEPDk gogorarazten du
|
pertsonen
irudiak hartzea eta erreproduzitzea, irudi horiek identifikatzeko aukera ematen badute, eta Interneteko edozein erabiltzailerentzat eskuragarri dagoen YouTuben argitaratzea, titularren onespenaren mende dauden egintzak direla, DBLOaren 6.1 artikuluan xedatutakoarekin bat etorriz. Araudiaren arabera, “ez da baimenik datu pertsonalak administrazio publikoek beren eskumenen esparruan dituzten eginkizunak betetzeko biltzen direnean; kontratu baten zatiei edo negozio, lan edo administrazio harreman baten aurrekontratu bati buruzkoak direnean, eta datu horiek mantentzeko edo betetzeko beharrezkoak direnean; datuen tratamenduaren helburua interesdunaren funtsezko interesa babestea denean, edo datuak hirugarren interesdunaren intereserako irisgarriak diren iturrietan urratzen direnean”.
|
|
|
Hala ere, Brachfield ek dioenez," Europako gainerako herrialdeetan erabat debekatuta dago kobratzaile mozorrotuak erabiltzea, herritarren irudi eta intimitate eskubideak urratzea baita". Estatu Batuetan eta Iberoamerikako herrialde gehienetan ere, praktika hori ez da legezkoa, han
|
pertsonen
irudi publikoaren aurka jotzen baitu. Hala ere, nahiz eta Espainiako Konstituzioak espainiarren oinarrizko eskubideei buruzko kapituluko 18 artikuluan aitortzen duen herritar orok" ohorerako, norberaren eta familiaren intimitaterako eta norberaren irudirako eskubidea bermatuta izan behar duela", mekanismo hori normaltasun osoz erabiltzen jarraitzen da.
|
|
|
Markel Olano Gipuzkoako ahaldun nagusiak (EAJ) ere gogor gaitzetsi du azken operazioa eta ekainaren 11n Bruño ahizpen kontra egindakoa. Halako ekintzekin «ibilbide garbia izan duten
|
pertsonen
irudia zikintzea» leporatu dio Garzoni, eta hirukoan kide dituen alderdiek esandakoa berretsi du: «Euskal gizarteak ez du onartzen biktimak gaizkile bihurtzea».
|
|
|
Mota guztietako lan grafikoak daude, batzuk kolorez beteak, beste batzuk zuri beltzean margotuak. Batzuek irudi konkretu bat agertzen dute, paisaiaren bat edota
|
pertsonen
irudiren bat, eta beste batzuk abstraktuak dira, nork bere irizpideen arabera haien esanahian pentsatzeko eginak.
|
|
2009
|
|
|
AEPDk paisaien edo panoramiken, eremu publikoaren, lantokien eta merkataritza establezimenduen barrualdearen irudiak jasotzen dituzten web guneak aztertu zituen. “Kasu askotan, irudiak Internet bidez igortzen dituzten kamerek paisaia edo panoramikak baino ez dituzte jasotzen, eta, identifika edo ezagut daitezkeen
|
pertsonen
irudirik jasotzen ez dutenez, ez dute pribatutasunerako arriskurik”, dio agentziak. Hala ere, eremu publikoan, lantokian edo merkataritza establezimenduen barruan daudenek, “bai, pertsonak identifikatzeko aukera ematen dute eta ez dute sarrera kontrolik, hau da, irudiak irekian zabaltzen dituzte, eta horrek pribatutasunean duen eragina eta datuak babesteko araudia ez betetzeko arrisku handia dakartza”, ohartarazi du.
|
|
|
Emakumeei dagokienez, 2006ko abenduan ekintza plan bat onartu zen arren, haren garapena eta ezarpena “urria” izan da, oro har. Urraketak atzematen dituen beste alderdi bat ezgaitasunak dituzten
|
pertsonen
irudiari dagokio. CERMIren txostenak funtsezkotzat jotzen du duintasuna sustatu eta estereotipo eta aurreiritziei aurre egiteko neurriak ezartzea, talde hau “estigmatizatzen” baitute.
|
|
2010
|
|
|
Aurreko urtetako kritika zorrotzek ere polemika sortu dute noizean behin. Iaz, esaterako, udalak salaketa jarri zuen karikatura horietan bi
|
pertsonen
irudiak agertzen zirelako, ustez ETAko kideak izateagatik kartzelan zeudenak.
|
|
|
2009ko uztailaren 29an, Daniel Portero Dignidad y Justicia elkarteko presidenteak salaketa jarri zuen, terrorismoa goraipatzea egotzita, Txori Barroteko txosnan, presoen argazkien artean, bere aita hiltzea leporatuta kondenatutako bi
|
pertsonen
irudiak zeudela ikusi eta gero.
|
|
2011
|
|
|
Atsekabetuta ohartzen gara komunikabide batzuek, egoera ahulean diren talde eta
|
pertsonen
irudi faltsuak eta estereotipo negatiboak sustatzean, bereziki migratzaile eta errefuxiatuenak, jendaurrean sentimendu arrazista eta xenofoboak hedatzen lagundu dutela eta, kasu batzuetan, norbanakoen eta talde arrazisten indarkeria bultzatu dutela;
|
|
|
Beren premiak besteen onarpenaren mendean jartzen dituzte. Beren buruak gutxiesten dituzte eta boteretsuak diren
|
pertsonen
irudiak barneratzen dituzte. Irudi horiek barneratzean, beren buruaren irudi ahula eta bestearen irudi indartsua fusionatzen dira beren baitan.
|
|
|
GKEen berehalako arreta hondamendi natural baten ondoren Lorcan duela gutxi erregistratutako lurrikarak hondamendi mota bat ekarri du gure herrialdera, ordura arte urrun zirudiena. Murtziako kaleetan lo egiten zuten
|
pertsonen
irudiek, beren etxeetara itzuli ezin zirenez eta laguntza tresnak martxan jartzen ziren bitartean, Haitin eta beste leku batzuetan bizi izan den egoera hurbildu dute, eskala handiagoan. Leku horietan, tamaina handiagoko beste lurrikara batek 220.000 lagun baino gehiago hil zituen iaz.
|
|
2012
|
|
|
Denak ere maila goreneko ikerlarien bilguneak dira. Baina zein ikerketatan inbertitzen den galdetu genioke geure buruari, eta galderaren haritik datoz burura mantal zuridun
|
pertsonen
irudiak, eta neutroiak eta protoiak jira bueltaka, pipetak, makina robotizatuak eta ETBko Tekonopolis saioak gogoz sustatzen dituen ikerlari berritzaile gazteak, eta abar. Ikerlariak, ordea, arlo guztietan daude, eta badirudi mikroskopiorik eta puntako teknologiarik ez badago tartean ez dagoela ikerketarik.
|
|
|
Izan ere, udal arloko legeek isunak ezartzen dituzte horrela egiten ez duten pertsonentzat. Izan ere, animalien jabeek gorozkiak biltzeari dagokionez duten gizalegearen mende dago zakurrekin bizi diren
|
pertsonen
irudia. Espainiako Autonomia Erkidego bakoitzeko legeek jabearen betebeharrak zehazten dituzte animaliari dagokionez:
|
|
|
Autismoari buruzko Kontzientziazioaren Nazioarteko Eguna ospatzeko, apirilaren 2an, astelehena, Adimen Urritasuna duten Pertsonen aldeko Erakundeen Espainiako Konfederazioak (FEAPS) dei egin dio gizarteari “autismoa duten
|
pertsonen
irudi soziala kaltetzen duten eta eskubide osoko herritar gisa sartzea eragozten duten mito faltsuak eta estereotipoak desagerrarazteko”. Erakundeak gogorarazten du Espainian 150 pertsonatik batek Autismo Espektroaren Nahaste bat (TEA) garatzen duela.
|
|
2013
|
|
|
c) Hainbat garaitako
|
pertsonen
irudiak.
|
|
|
Zibergaizkileek birusak jar ditzakete erabiltzaile baten irudiak emango dizkieten betaurrekoetan. Gainera, zibergaizkile batzuek birusak instalatuko lituzkete erabiltzaileak ikusten dituen
|
pertsonen
irudiak emango dizkieten betaurrekoetan, eta, beraz, informazioa bilduko lukete, gero leku arriskutsuetan dauden beste pertsona batzuei xantaia egiteko: bulegotik kanpo, lanorduetan, helduen lokaletan, zineman, ikasi beharrean, etab. Ez dira gutxi Glas ak debekatutako tabernak. Era berean, helduen aisialdirako lokal gehienak Estatu Batuetakoa, antzoki eta zinemetatik hasi eta kasinoetaraino, hala nola Caesar’s Palace Las Vegasekoa.
|
|
|
Aulki jokoak zahartzaroko eta, oro har, adineko
|
pertsonen
irudi errealista eskaintzen du. Atzera begira idatzitako narrazioa da, non zaharrek haien kontu, bitxikeria eta, batez ere, oroitzapenei esker bizirauten duten.
|
|
2014
|
|
|
Gerora Giza Eskubideen Europako Auzitegiak baliogabetu zuen; 197/ 2006 doktrina ezarrita preso mantentzen zutela esan zuen. Maite Perezen zein beste hiru
|
pertsonen
irudiak goratuta, gutunak «terrorismoa goratu» zuela argudiatu du Miguel Angel Carballo fiskalak. Gutuna Aitor Zelaietak, Maku Basabek, Ziortza Aiensak, Mikel Sanchezek eta Julen Orbeak sinatu zuten, eta bina urteko kartzela zigorra eskatu du fiskalak.
|
|
|
Adeitasun arauek bi funtzio nagusi dituzte: mezuaren zama negatiboaleuntzea eta beste
|
pertsonen
irudia zaintzea. Esaterako, leuntzeko mekanismoekentzulearentzako karga arintzen dute (lan bat negatiboki ebaluatzean, esfortzupertsonala ekarriko duen zerbait eskatzean, berri txar bat ematean, kontrako ikuspegibat eskaintzean, okerrak edota akatsak zuzentzean, etab.). Halaber, solaskidearenirudia indartzeko beste estrategia linguistiko diskurtsibo batzuk hartzen dituguharen irudi soziala aitortzeko asmoz (zorionak ematean, borondate oneko laudorioakematean, desio onak opa izatean, eskaintzean, eta abar).
|
|
2015
|
|
|
film ederrik egitea11 Dokumentalak, gainera, puri purian dauden gaiak modu ausartean eta aurrekontu txikiekin abordatzeko modua izan dira azken urteotan: aita seme pederastei buruzko Capturing the Friedmans durduzagarria (Andrew Jarecki, 2003) eta Golden Gate zubitik behera beren burua bota zuten 19
|
pertsonen
irudiak jasotzen dituen The bridge (Eric Steel, 2006), horren erakusgarri12.
|
|
|
Bertan klikatuz gero, pisua barrutik erakusten duen 360 graduko argazki panorama irekitzen da. Objektuen edo
|
pertsonen
irudien gainean klikatuz gero, 1 minutuko bideoak irekitzen dira. Bertan haien istorioa kontatzen da argazki animazioak, tituluak eta audio elkarrizketak nahastuta.
|
|
|
Bestalde, beharrezkotzat jotzen da termino generikoak mugatzea, hala nola «epiletikoa», «down» edo «psikikoki mugatua», «adimeneko ezgaitasuna duen pertsona» eta «buruko eritasuna duen pertsona» identifikatzea, eta «sufritu» aditzaren ordez «ezgaitasuna» izatea. «Iraungita dagoen terminologia kendu behar da, minusbaliotasuna, minusbaliatua, ezindua, elbarria, atzeratua, ezgaia…», dio CERMIk ‘Desgaitasuna duten
|
pertsonen
irudi soziala egoki erabiltzeko dekalogoa’. Horren ordez, hau proposatzen da: Ezgaitasuna duten pertsonak.
|
|
|
Garrantzitsua da telebistaren aniztasuna telebistan agertzea, modu normalizatuan bizirik irauten duena, eta aktore edo aktore batek desgaitasuna duen arreta deigarria ez izatea. Horretarako, desgaitasunen bat duten
|
pertsonen
irudi sozialari laguntzeko batzorde bat sortu da komunikabideetan, «CERMI eta ONCE Fundazioa sustatzen duen ekimen aitzindaria, hedabideetan pertsona ezinduak gehiago ikusteko». Urte horretan bertan hasiko dira lanean bi lan batzorde, «desgaitasunen bat duten pertsonen estereotipoak eta hizkuntzaren erabilera egokia» aztertuko dituztenak.
|
|
|
Azal seriodun liburu mardul eta eder horietako bat iruditu zaio beti Madariagari. Lotura bitxi horien zergatiaz galdetu zion behin Laurari, kezkatuta baitzebilen
|
pertsonen
irudia objektuekin parekatzeko zuen ohituraz. Galderari gordintasuna kendu asmoz edo, azal gogorreko liburu bikain bat gogorarazten ziola aitortu baino lehen, Sofia Lorenen airea zuela esan zion:
|
|
2016
|
|
|
Gaixorik edo osasun etxeetan dauden
|
pertsonen
irudiak edo adierazpenak jasotzeko eta zabaltzeko orduan, zorrotz errespetatuko zaizkie duintasuna, intimitatea eta pribatutasuna. Pertsona horien baimena da aldez aurretik.
|
|
|
Droga mendekotasuna edota bestelako adikzioak dituzten
|
pertsonen
irudiek duintasuna errespetatu behar dute, eta anonimotasun eskubidea zaindu.
|
|
|
Lan segurtasuneko arau hausteei buruzko informazioa biltzeko lantoki batera joan eta grabazioak egiten direnean, beti errespetatuko da
|
pertsonen
irudi eskubidea.
|
|
2018
|
|
|
Ez al dira ikuskizunaren parte, gaur egunera etorrita, 20 urte joan dira eta asko aldatu da teknologia, ez al dira ikuskizunaren parte ezinbesteko Pariseko eta Bruselako atentatuak eta egileen bila egindako operazioak, Siriatik ihes egin eta Europara sartu nahi duten
|
pertsonen
irudiak, hegazkin edo auto istripuak, lurrikarak eta katastrofeak oro har, rock izar baten dieta edo futbolari baten amodio kontuak bezainbeste?
|
|
2020
|
|
|
Asko dira garezurrak, gehiegi, baina ezerk ez du eztanda egiten. helburu, pateretan abiatu eta itotzen diren
|
pertsonen
irudiak eta albisteak ikusi eta entzutera ohituta edo, jada ez du hotzikararik eragiten gaiak. Baina, kopuruak izugarriak dira, hotzikara eragiteko modukoak.
|
|
2023
|
|
|
Vincentek ikusten zuen zaila zela koadroak saltzea eta beste lanen bat egitea ere pentsatu zuen. Pinturari zegokionez, nahiago zuen
|
pertsonen
irudiak pintatu, paisaienak baino. 1885eko abenduaren 19an (441) Anberesetik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion argazkilari baten dendan enplegua aurkitzen saiatuko zela, ugaritzen ari zirelako fotografoak; argazkilarien estudioetan pintatutako erretratuak ikusten zirela, argazkien gainean eginak.
|
|
|
Argia Fundazioa Algortan sortu zen 1988an, gaixotasun mentala duten
|
pertsonen
irudia eta bizi kalitatea hobetzen laguntzeko asmoz. Fundazioaren arabera, eremu desberdinetako pertsonak konektatu behar dira elkarregaz bizi garen inguruneari kolorea eta edertasuna emateko, gaitasunetatik, eta ez estigmetatik.
|
|
|
2.700 irudi baino gehiago dokumentatu dira han. Animalien eta
|
pertsonen
irudien artean, marrazki geometrikoak ere badaude, eta arkuak, geziak, alabardak, lantzak, aizkorak...
|