|
2003
|
|
|
Espainiako herritarren %30ek erretzen du gaur egun. Baina erretzeko ohitura sexuaren araberakoa da. Barometroaren arabera, inoiz erre ez duten
|
pertsonen
ehunekoa %38koa da gizonetan eta %59koa emakumeetan. Joera hori berresten du erretzaile ohien proportzioa askoz handiagoa izateak gizonezkoetan (%29) emakumezkoetan baino (%15).
|
|
2004
|
|
|
Afekturik jasotzen ez duten, dieta orekatua egiten ez duten eta ariketarik egiten ez duten
|
pertsonen
ehunekoa handitzen da
|
|
|
Afekturik eza Sostengu afektiborik eza milaka herritarren bizi kalitatea baldintzatzen duen beste alderdi bat da, batez ere adinekoena, baina ez haiek bakarrik; izan ere, kalkulatzen da 16 eta 64 urte bitarteko lau milioi eta erdi pertsonak ez dutela inoiz irteteko gonbidapenik jasotzen. Nabarmentzekoa da, halaber, maitasunik jasotzen ez duten
|
pertsonen
ehunekoa (16 eta 65 urte bitartean %8, 8 eta 65 urtetik gorako biztanleen %10, 4), maitasunaz arduratzen den inor ez dutenena (%8, 5 16 eta 65 urte bitartean, eta %9, 5 65 urtetik gora), edo ez dutenena laguntzarik jasotzen gaixorik dagoen ohean daudenean (%9 16 eta 65 artean, eta %10, 1 adinekoen artean). Elikadura ohiturei dagokienez, ikerketak adierazten du dieta ez dela oso osasungarria, eta zenbait datu ematen ditu:
|
|
2005
|
|
|
Elikagaiekiko erreakzio alergiko asko arinak dira. Hala ere,
|
pertsonen
ehuneko txiki batek erreakzio larria izaten du. Anafilaxia deritzona da.
|
|
|
Hiru urte lehenago, 2000ko irailean, munduko agintariek konpromisoa hartu zuten, Nazio Batuen Milurtekoko Gailurrean, 2015erako edateko urik ez zuten pertsonen proportzioa erdira murrizteko. Geroago, Johannesburg en egin zen 2002ko Garapen Jasangarriari buruzko Munduko Goi bileran, antzeko helburua adostu zen, hala nola 2015erako oinarrizko saneamendurik gabeko
|
pertsonen
ehunekoa erdira murriztea. Uraren eta osasunaren arloko garapen helburuak lortzeko jarduerak 2004ko irailean gauzatu ziren, Green Cross International eta UN Habitat en arteko nazioarteko hitzarmenaren bidez. Azken erakunde horrek aurkeztutako txostenaren arabera, «Ura eta osasuna munduko hirietan», Afrikako 150 milioi herritar inguruk, hiri biztanleriaren %50 ordezkatzen dutenak, ez dute ur aprobetxamendu egokirik, eta hiri eremuetan bizi diren 180 milioi pertsonak ez dute osasun egokirik.
|
|
|
Elikagaiekiko erreakzio alergiko asko arinak dira. Hala ere, elikagaiekiko alergia duten
|
pertsonen
ehuneko txiki batek erreakzio larria izaten du, anafilaxia izenekoa, eta bizia arriskuan jar dezake. Tartean diren elikagaiak Alergiek arazo kategoria bat definitzen dute, prozesuaren elementu desenkandenatzailea kontsumitzen den bakoitzean agertzen den elikagaiekiko erreakzio ez toxikotzat hartzen dena.
|
|
|
Oinarrizko baldintza da programa honetan parte hartzen dutenek, doako ostatuaren truke, laguntza soziala ematea hiriko pertsona edo talde behartsuei. Hain zuzen ere, hautatutako unibertsitarioak San Lorenzo auzoan bizi dira, hiriburuko eskualde behartsu batean, ijitoen etnia duten
|
pertsonen
ehuneko handi batekin. Helburuak askotarikoak dira.
|
|
2006
|
|
|
735.000 pertsona daude irregulartasun egoeran EINek 2005eko uztailean emandako erroldako behin behineko datuen arabera, egoera irregularrean dauden atzerritarren kopurua 1.300.000 pertsonakoa izan liteke. Gainera, erregularizaziora sartu ziren
|
pertsonen
ehuneko handi batek arazoak ditu baimenak berritzeko, hainbat arrazoirengatik: rolak kudeatzeari uko egiten dioten enpresaburuak edo etorkinak txantaia egiten diotenak, lan kontratua amaitzea lan merkatuaren eta gobernu politika murriztailearen ezegonkortasun orokorragatik, ez baitu beste sektore ekonomiko batean kontraturik onartzen baimenak berritzeko.
|
|
2008
|
|
|
Zenbait ikerketaren emaitzen arabera, minusbaliotasun mota desberdinak (garun perlesia, muskulu distrofia, Down en sindromea, autismoa edo Prader Williren sindromea, besteak beste) dituzten
|
pertsonen
ehuneko handi bat nutrizio arriskuan dago. Pertsona horiek beren izaerari lotutako arazoak izateko arriskua dute, eta larriagotu egin daitezke elikadura eta nutrizioa kontuan hartu gabe:
|
|
|
• Afrikarren artean %50, 1 baino ez dira ari lanean eta, aldiz, langabezia %34, 2ra igotzen da. Era berean, lanik gabeko
|
pertsonen
ehunekoa ere handiagoa da: %15, 2 Neurri batean, emakume marokoarrak gutxiago sartu direlako lan munduan.
|
|
2009
|
|
|
Galdekatutako pertsonek duten informazio mailaren eta AHTrekiko jarreraren arteko harremana aztertuta, harreman esanguratsuak atzeman ditugu. Lehenik eta behin, aurreikus daitekeen moduan, informazio maila zenbat eta txikiagoa izan, orduan eta handiagoa da proiektuari buruzko iritzirik eman ez eta iritzia emateko informazio gehiago luketela dioten
|
pertsonen
ehunekoa. Eta alderantziz, logikoki, zenbat eta informatuago egon, orduan eta handiagoa da AHTren aurkako edo aldeko iritzia ematen dutenen portzentajea.
|
|
|
Galdekatutako pertsonek duten informazio mailaren eta AHTrekiko jarreraren arteko harremana aztertuta, harreman esanguratsuak atzeman ditugu. Lehenik eta behin, aurreikus daitekeen moduan, informazio maila zenbat eta txikiagoa izan, orduan eta handiagoa da proiektuari buruzko iritzirik eman ez eta iritzia emateko informazio gehiago luketela dioten
|
pertsonen
ehunekoa. Eta alderantziz, logikoki, zenbat eta informatuago egon, orduan eta handiagoa da AHTren aurkako edo aldeko iritzia ematen dutenen portzentajea.
|
|
|
Datuak segmentuka aztertzean, informazio gutxi edo bat ere informaziorik ez dutenak gehiengoa dira segmentu guztietan. Halere, informazio gutxi dutela dioten
|
pertsonen
ehunekoa handiagoa da emakumezkoen artean gizonezkoen artean baino. Datuak lurraldeka aztertuz gero, informaziorik ez dutela adierazi duten pertsonak gehiago dira Bizkaian beste lurraldeetan baino, Basauri Arrigorriaga Galdakao inguruan bizi direnak batez ere.
|
|
|
Atzerapena da Oinarrizko Osasun Laguntzako, anbulatorioko eta ospitalizazioko alderdi kritiko nagusia. % 1 gehitu da espezialista pribatuetara joko luketen
|
pertsonen
ehunekoa Bestalde, ospitaleetako erabiltzaileen %85, 6k esan du arreta ona edo oso ona jaso duela, eta %69, 8k adierazi du erreferentziazko sendagile bat izan duela ospitalean egon zen bitartean. Ekipamendua eta teknologia, baloratuena Alderdi onenen artean daude ekipamendua eta teknologia (7,61 puntu); medikuen (7,12) eta erizainen (7,14) zaintza eta arreta; eta osasun arazo zehatzari buruz jasotako informazioa (7,05 puntu).
|
|
|
Azterketa baten arabera, oso handia da begietan tantak emateko teknika egokia erabiltzen ez duten
|
pertsonen
ehunekoa.
|
|
2010
|
|
|
Hori bi jomugatan zehazten da: a) erdira murriztea, 1990 eta 2015 urteen artean, eguneko dolar bat baino diru sarrera baxuagoduten
|
pertsonen
ehunekoa; b) erdira murriztea, 1990 eta 2015 urteen artean, gosea pairatzen duten pertsonen ehunekoa.
|
|
|
Hori bi jomugatan zehazten da: a) erdira murriztea, 1990 eta 2015 urteen artean, eguneko dolar bat baino diru sarrera baxuagoduten pertsonen ehunekoa; b) erdira murriztea, 1990 eta 2015 urteen artean, gosea pairatzen duten
|
pertsonen
ehunekoa.
|
|
|
Lehenengoak, aurreko paragrafoetanaztertu denez, pertsonako gutxieneko diru sarrerei egiten die erreferentzia. Bigarrenak munduan desnutrizio baldintzetan bizi diren
|
pertsonen
ehunekoa erdiramurriztea proposatzen du. Errentaren arabera neurturiko pobrezia tasarekin alderatuz (zeinak pobreziaren langa egokitasunez finkatzeko zailtasun handiagoakaurkezten dituen), desnutrizio mailen ezarpenak objektibotasun gradu handiagoaeskaintzen du (eztabaidak onargarriak diren arren).
|
|
|
2009 urtearen amaierangosea pairatzen duten pertsonen kopurua 1.000 milioien gainetik kokatu da, NazioBatuen Elikagaien Mundu Programak emandako datuen arabera. Desnutrizioegoeran bizi diren
|
pertsonen
ehunekoak erakusten duen ibilbidea aztertzen bada, beherako joera txiki bat ikus daiteke 1990eko hamarkadan zehar, joera hori 2003tikaurrera irauli egiten den arren. Harrezkero, ordu arteko lorpenak ezabatzeko arriskularria dakarren desnutrizio tasaren hazkunde nabarmen bat kausitu da.
|
|
|
Eurostat Europako Erkidegoko estatistika bulegoak berretsi duenez, Espainia, %19, 4ko langabezia tasarekin, euroguneko herrialde bihurtu zen berriz ere azaroan, lanik gabeko
|
pertsonen
ehuneko handienarekin. Euroguneko langabezia tasa %10era igo zen hilabete horretan, urrian baino hamarren bat gehiago, Espainian izandako hazkunde bera.
|
|
|
Hala ere, birus horren eraginpean dagoen pertsona talde txiki batek oso motel garatzen du gaixotasuna, eta, kasu batzuetan, ez da gaixotasuna garatzen ere. 90eko hamarkadaren amaieran, ikertzaileek frogatu zuten GIBaren aurkako berezko immunitatea zuten
|
pertsonen
ehuneko handi bat, 200 indibiduotik bat ordezkatzen zutenak, HLA B57 izeneko gene baten eramaileak zirela. Ikerketa berriaren arabera, HLA B57 geneak zelula gehiago sortzen ditu organismoak (infekzioen gorputza defendatzen laguntzen duten globulu zuriak), indartsuagoak eta hilgarriagoak.
|
|
|
Horietatik 63.579 gidariri kendu zaie lizentzia, eta beste 20.482 galtzeko zorian daude, zero punturekin geratu baitira, Trafiko Zuzendaritza Nagusiak (DGT) 2010eko apirilaren amaiera arte eguneratutako datuen arabera. Kontuan hartzen badugu Espainian 25 milioi gidari inguru daudela, gidabaimena galdu duten edo galtzeko zorian dauden
|
pertsonen
ehunekoa, sistema berriaren lehen urte hauetan, gidarien guztizko erroldaren %3 inguru da. Gainera, denbora horretan, 8.026 gidarik 20 puntu galdu baino gehiago pilatzeko adina arau hauste egin dituzte, txartelaren hasierako saldoa 12 puntukoa denean.
|
|
|
Sexuen arabera, emakumeen% 24,9k egin zuen lan ikasketetan, eta gizonen% 23,6k. Adinaren arabera, ikasketak egin bitartean lan ordaindua izan zuten
|
pertsonen
ehunekoa %28, 5ekoa izan zen 23tik 25 urtera bitarteko adin tartean. Inkestatutako gazteen %65, 5ek hiru hilabete baino gehiagoko lana lortu zuten ikasketak amaitu edo azken aldiz utzi ondoren.
|
|
|
Ez da bistatik galtzen helburu nagusia: gosea duten
|
pertsonen
ehunekoa %50 murriztea. Hori dela eta, elikagai osasuntsuak, hala nola frutak, lekaleak eta zerealak, eskuragarri eta eskuragarri izateko lan egin zen.
|
|
|
Hori dela eta, elikagai osasuntsuak, hala nola frutak, lekaleak eta zerealak, eskuragarri eta eskuragarri izateko lan egin zen. Helburu nagusia gosea duten
|
pertsonen
ehunekoa %50 murriztea da. 2010ean lortu nahi den neurri zehatz bat da, gutxienez, jaioberrien erdiak amaren esnez soilik elikatzea bizitzako lehen sei hilabeteetan, eta horrela jarraitzea urtebete bete arte.
|
|
|
Anderson, Marylandeko Unibertsitateko Elikadura eta Elikadura Zientzien Departamentuko ikertzailea. “Azterketa horretan parte hartu duten adineko
|
pertsonen
ehuneko handi batek dieta osasungarria egiten zuen, eta, beraz, badirudi posible eta errealista dela neurri mota horri atxikitzea, adinekoen populazio gero eta handiagoaren biziraupena eta bizi kalitatea hobetzeko”, ondorioztatu zuen.
|
|
2011
|
|
|
Ia 17 milioi mileurista Atzerapenak hipoteka edo alokairuaren ordainketan, uraren, gasaren, elektrizitatearen, bizilagun komunitatearen eta abarren ordainagirietan… Eguneroko gastuei aurre egin ezin dieten
|
pertsonen
ehunekoa handitu egin da azken sei urteetan, 2005ean etxeen% 4,7 izatetik 2010ean% 7,7 izatera igaro baita. Ordainketa horiek egiteko, hilaren bukaerara iristeko edo ustekabeei aurre egiteko zailtasun gehien dituzten pertsonen artean, mileuristak daude, gutxieneko soldataren eta 1.100 euroren arteko soldatekin, estatuko batez besteko soldata baino kopuru txikiagoa (18.087 euro urtean).
|
|
|
Txostenaren emaitzen arabera, herritarren erdiek(% 56) baieztatu egiten dute prest daudela animalien ongizatea gehiago errespetatzen duten abeltzaintza produktuak erosteko, eta era horretako elikagaien kontsumitzaile potentzialtzat jotzen dira. Batez besteko adina 52,5 urte eta unibertsitate ikasketak dituzten
|
pertsonen
ehuneko txikia duten pertsonek osatzen dute biztanleriaren segmentu hori. Guztiek uste dute elikagai horiek hobeak direla osasunerako, elikadura segurtasun handiagoa eskaintzen dutela eta ingurumena babesten dutela.
|
|
|
8 Komunitatean bizi eta parte har daiteke. Hainbat arrazoirengatik, diru sarrera handiko edo txikiko herrialdeetan bizi diren
|
pertsonen
ehuneko batek ez du asetzen inguruneak (lagunak eta familiakoak barne) ematen dion laguntza. 9 Ezintasunak dituzten oztopoak gainditu egin daitezke.
|
|
2012
|
|
|
Interneteko konexioa gero eta gehiago egiten da gailu mugikorren bidez, eta ordenagailuek, berriz, lurra galtzen dute. Gailu mugikorra konexioarekin erabiltzen duten
|
pertsonen
ehunekoa bikoiztu egin da urtero 2008tik. Datu horiek ez datoz bat mahai gaineko gailuetatik konektatzen diren erabiltzaileen gutxitzearekin.
|
|
|
Nazio Batuetako idazkari nagusiak azpimarratu du ez dela onartu behar egungo krisi ekonomikoak lortu den aurrerapena murriztu edo leheneratzea, eta estatuei eskatu die ez uzteko garapen helburu guztiak lortu arte. Edateko uraren iturriak eskuratzeari dagokionez, Milurtekoko Garapen Helburuei buruzko 2012 Txostenak erakusten duenez, edateko ura duten
|
pertsonen
ehunekoa 1990ean %76 zen, eta 2010ean %89 Horrek esan nahi du 2.000 milioi pertsonak baino gehiagok eskura dituztela ur iturri hobetuak (adibidez, ur horniketa kanalizatuak eta babestutako ur putzuak), eta, beraz, bete egiten da edateko uraren ehunekoa erdira murrizteko helburua. Etxebizitza gutxiko eremuetan bizi den hiri biztanleriaren ehunekoa murrizteari dagokionez, txostenak dio 2000n %39 izatetik 2012an %33 izatera jaitsi dela.
|
|
2013
|
|
|
Gainera, «enplegu osoa eta produktiboa eta lan duina guztientzat», baina argi dago helburu hori lortzetik urrun dagoela. Eta gosea egoera horretan dauden
|
pertsonen
ehunekoa erdira murriztea zen helburua, baina 2009an zifra maximoak lortu ziren eta, gaur egun, 870 milioi pertsonak gosea pasatzen dute aurrerapenak gelditu egin dira, eta haur askok pisu normala baino gutxiago dute, batez ere garapen bidean dauden herrialdeetan, landa eremuetan eta gatazkek eragindako eremuetan bizi diren adin txikiko pobreek. 2 MGH.
|
|
|
Muturreko pobrezia eta gosea errotik kentzea Saharaz hegoaldeko Afrikan izaten dira tasarik txarrenak, eta lau lagunetik batek gosea du Milurtekoko Garapen Helburuetan (MGH), muturreko pobrezia eta gosea errotik kentzea proposatzen da. Zehazki, gosea pairatzen duten
|
pertsonen
ehunekoa erdira jaistea da helburua 2015era arte. 2000 urtetik aurrera lortutako aurrerapenak gorabehera, gaur egun «zortzi pertsonatik batek ez du behar adina jaten», Nazio Batuen Garapenerako Programaren (NBGP) datuen arabera.
|
|
2014
|
|
|
Fenomeno horri populazioaren zahartzea deritzo. Ikuspuntu demografikotik, populazioa zahartzea da populazio osoarekiko zahartzat jotzen diren
|
pertsonen
ehunekoa igotzea (Vinuesa eta Moreno, 2000).
|
|
|
Haien bizi kalitatea okerragoa izaten da sarritan gaixotasun kronikoak (diabetesa, minbizia, parkinsona, IHESa edo bihotzekoa) dituztenena baino. Esan daiteke, lehen mailako arreta zerbitzuetara joaten diren
|
pertsonen
ehuneko handi bat oinarri fisikorik gabeko kexuengatik joaten dela. Horrela, kirurgia estetikoko edo dermatologiako kliniketara joaten diren pertsonen% 6 gorputz dismorfikoaren nahastea du (Pavan et al., 2008).
|
|
2015
|
|
|
Horrekin batean, zifra osoa albo batera utzi eta porzentajeei erreparatzen bazaie, azpielikatuta dauden
|
pertsonen
ehunekoa ere jaitsi egin da: %19koa zen 1990.
|
|
|
Hala ere, garapen bidean omen dauden 129 herrialdeetatik (horiei egin zaie jarraipena) 72k erdira murriztu dute gosea pasatzen duten
|
pertsonen
ehunekoa 1990etik 2015era bitartean (bete egin dute ODMren helburua) eta horietako 29k baita pertsona kopurua ere (bete egin dute CMAren helburua).
|
|
|
Proiektuari lotutako
|
pertsonen
ehunekoa eta Aramaion lehen sektoreko
|
|
|
3 Kalkulatu proiektuari lotuta dauden lehen sektoreko
|
pertsonen
ehunekoa eta sektore horretako
|
|
|
Beste aldetik, IA baloreak ikusiz, ikus daiteke 2011tik 2013ra 0.8 m/ s baino gehiagokoibileraren abiadura duten
|
pertsonen
ehunekoa 37.8tik 20ra jaitsi dela, aldiz, 0.8 m/ s bainogutxiagoko abiadura duten pertsonen ehunekoa 62.2tik 80ra igotzen dela. Honekin lotudezakegu azterturiko biztanleriaren gehiengoak bi urte igaro ostean mugikortasun arazo gehiagodituela.
|
|
|
Beste aldetik, IA baloreak ikusiz, ikus daiteke 2011tik 2013ra 0.8 m/ s baino gehiagokoibileraren abiadura duten pertsonen ehunekoa 37.8tik 20ra jaitsi dela, aldiz, 0.8 m/ s bainogutxiagoko abiadura duten
|
pertsonen
ehunekoa 62.2tik 80ra igotzen dela. Honekin lotudezakegu azterturiko biztanleriaren gehiengoak bi urte igaro ostean mugikortasun arazo gehiagodituela.
|
|
2016
|
|
|
Proiektuari lotutako
|
pertsonen
ehunekoa eta Aramaion lehen sektoreko biztanle landunen guztizkoa zuzen kalkulatu.
|
|
|
3 Kalkulatu proiektuari lotuta dauden lehen sektoreko
|
pertsonen
ehunekoa eta sektore horretako biztanleria landunaren kopurua.
|
|
|
austeritate politikek aldaketa sozialak eragin dituzte, eta, neurri handi batean, ongizate estatu tradizionalaren oinarriak higatu dituzte. . Espainiako behe klasea %26, 6tik %38, 5era igo da Baten arabera BBVA Fundazioaren eta Valentziako Ikerketa Ekonomikoen Institutuaren azterketa Espainiako behe klaseko
|
pertsonen
ehunekoa (2007tik 2013ra) %26, 6tik %38, 5era igo da. Krisia hasi zenetik, joera hau izan da:
|
|
|
Pobrezia tasa handienak Andaluzian(% 43,2) eta Ceutan(% 41,7) daude. Baxuenak Nafarroakoak dira(% 13) eta Euskal Autonomia Erkidegokoak, berriz,% 17,6 Aragoik, Nafarroak, Errioxak eta Kantabriak dute pobrezia larriko
|
pertsonen
ehuneko baxuena, guztiak% 3 baino gutxiago. Une honetan, langabezia tasa %21ekoa da, eta langabeziako adierazleek oso indarberritze eskasa erakusten dute.
|
|
2017
|
|
|
Eskuineko zutabeari dagokionez, hezkuntza mailari buruzkoa?, hor azaltzen da goi mailako ikasketak dituzten
|
pertsonen
ehuneko handiena duela EAEk Espainia osoan. Are garrantzitsuagoa da beste hau, ordea:
|
|
2018
|
|
|
Azken hamarkadetan Ondarroan zein Bermeon izandako migrazio mugimenduei erreparatzen badiegu, arestian aipatu bezala, bi udalerriek Euskal Herritik kanpo jaiotako
|
pertsonen
ehuneko bera dute: %17 Hori horrela, euskararen ezagutzak lau puntu behera egin du Bermeon.
|
|
|
Ondarroan zein Bermeon izandako migrazio mugimenduak kontuan hartuz, bi udalerriek Euskal Herritik kanpo jaiotako
|
pertsonen
ehuneko bera dute: %17.
|
|
|
Izan ere, gero eta zaharragoa den gizarte batean bizi gara. XXI. mendean
|
pertsonen
ehuneko gero eta handiago bat gero eta gehiago biziko da. Pertsona horiek osasun hobearekin eta bizi kalitate handiagoarekin bizitzea pertsonen, gizartearen eta osasun arloaren erronka garrantzitsua da.
|
|
|
0 urte bitarteko haurren ehunekoa jaitsi egin zen,% 9,3tik% 4ra. Eta gora egin zuen 65 urtetik gorako
|
pertsonen
ehunekoak% 12,6ra iristeko, hau da, aurreko hamarraldian baino 3 puntu gehiago.
|
|
|
Hortaz garrantzi handiko demografia aldaketa erabatekoa gertatu zen: alde batetik, amatasun arduratsuaren pentsamoldeak kontrolatutako jaiotzan oinarritua zelako eta emakumeak masiboki laneko mundura bildu zirelako, guztiz murriztu zen haurren kopurua, eta bestetik, medikuntza eta osasun alorretan aurrerabide handiak egin zirelako eta biztanleen bizi baldintzak nabarmen hobetu zirelako, gora egin zuen adineko
|
pertsonen
ehunekoak.
|
|
2020
|
|
|
Medikuntzan erabili izan da txertatuta egon behar zuten
|
pertsonen
ehunekoa kalkulatzeko, esate baterako, baztangaren kontra. Horrela, kalkulatu zen %90era iritsiz gero birusaren hedapena geldiaraztea lor zitekeela.
|
|
|
Berebat, 80 urtetik gorakoen populazioa bikoiztu egin da mende hasieratik(% 3,6tik% 7,3ra;% 111ko areagotzea), eta 2031n populazio osoaren% 9,5 izatea aurreikusten da (Euskal Estatistika Erakundea [EUSTAT], 2017). Nafarroan, 2018tik 2022ra adineko
|
pertsonen
ehunekoa% 19,5etik% 20ra igotzea espero da (Nafarroako Estatistika Erakundea [NASTAT], 2019; Nafarroako Gobernua, 2017). Euskal Herrian, 2030era begira, 65 urtetik gorakoen biztanleria herena handituko da, 14 urtetik beherakoena laurdena baino gehiago murriztuko den bitartean (Gaindegia, 2015).
|
|
|
Azken hamarkadan Espainiako Estatuan egindako zenbait ikerketaren emaitzak ere tarte horretan kokatzen dira (adib., Damian, Pastor Barriuso eta Valderrama Gama, 2010; Sarro et al., 2013). Halaber, sintomatologia depresiboa aurkezten duten adineko
|
pertsonen
ehunekoa% 65era hel liteke (Molina Linde et al., 2005).
|
|
2021
|
|
|
Esan daiteke nahaste hori duen pertsona batek garatuko duela gaixotasuna? Hiru, bost edo hamar urte igaro ondoren, betkinsona duten
|
pertsonen
ehuneko handi bat. Noiz joan behar da medikuarengana?
|
|
|
Nagusia adina da. 60 urtetik aurrera, hipertentsioa duten
|
pertsonen
ehunekoa normotsarena baino handiagoa da. 70 urtetik gora, pertsonen% 80k edo% 90ek arteria tentsio altua dute.
|
|
|
Bi salbuespen ere badaude: Maskararen erabilera ez da nahitaezkoa kolektiboren baten bizileku diren erabilera publikoko espazio itxietan, hala nola adinekoen zentroetan, baldin eta% 80 baino gehiagoko txertatze jarraibide osoa eta sendotze dosia duten
|
pertsonen
ehunekoa badago. Ontzietako bidaiariak (gurutzaontziak, adibidez) ere ez daude behartuta beren geletan maskarak erabiltzera.
|
|
|
Pentsatze hutsak begiak irekiarazi dizkit. Berriro itxi ditut, eta banan banan hasi naiz egunean ikusitako
|
pertsonen
ehuneko hamarraz maitemintzen. Nekeak hori ere mugatzen du, fantasiak nire ahalmen fisikoaren neurrira egokitzen dira (aldagai kualitatiboez ari naiz, ez kuantitatiboez).
|
|
2022
|
|
|
Herriz herri, biztanle kopurua, euskaldunen ehunekoa eta bertako 65 urte edo gehiagoko
|
pertsonen
ehunekoa bildu ditugu 1.Taulan, EUSTATek eskaintzen dituen datuekin. (EUSTAT, 2019)
|
|
|
Ondoren pankrea, birika, bihotza, giltzurruna eta gibela datoz. Azken hori da adinari ongien aurre egiten dion organoa, eta ematen duten
|
pertsonen
ehuneko handiagoa dago. Hauek dira:
|
|
|
Zehazki, baraurik dagoen batez besteko glukosa maila 6 miligramotik 14 miligramora igotzen da hamarreko 50 urte bete ondoren, zelulak ez baitira hain sentikorrak intsulinaren eraginekiko. 126 mg/ dL maila lortzen denean, pertsona batek diabetesa duela esaten da 65 urtetik gorako
|
pertsonen
ehuneko handi bati eragiten dion gaixotasuna. Diabetea:
|
|
2023
|
|
|
Hizkuntzen ezagutzari dagokionez, Orio EAE osoan elebidun proportzio handiena duen eskualdeetako batean dago. Bertan euskara ondo edo nahiko ondo ulertu eta hitz egiteko gai diren
|
pertsonen
ehunekoa% 79 da, Zarautzen% 74, Aian% 88, Usurbilen% 70 eta Orion% 76 Beraz, udalerria hirugarren eremu soziolinguistikoan dago (elebidunen% 50).
|
|
|
Gogobetetze maila handia Gogobetetasunbehatu ondoren, esan daiteke egindako jarduera guztietan oso emaitza positiboak lortu zirela. Jarduerekin gustura edo oso gustura dauden
|
pertsonen
ehunekoa oso handia da: %94ra iristen da.
|
|
|
Aerofobia guztiak ez dira berdinak, intentsitate maila desberdinak daude; aerofobia jasaten duten gehienak kontrolatzeko gai dira eta hegan egitera animatzen dira. Hala ere, hegazkin batera igotzeko gai ez diren abiofobia duten
|
pertsonen
ehuneko txiki bat dago. Bi kasuetan, hegan egiteko beldurra galtzeko tratamenduak, terapia psikologikoak eta ikastaro espezifikoak daude.
|
|
|
Egunero 20 zigarro edo gehiago erretzen dituzten
|
pertsonen
ehunekoa
|
|
|
Egunero erretzen duten
|
pertsonen
ehunekoa
|
|
|
Azken urtean alkohol kontsumo handiko egunen bat izan duten
|
pertsonen
ehunekoa.
|
|
|
Gehiegizko pisua edo obesitatea duten
|
pertsonen
ehunekoa
|
|
|
Aurreko 12 hilabeteetan ospitaleratzea behar izan duten
|
pertsonen
ehunekoa.
|
|
|
82 83). Espainiako Estatuan ere datuek joera bera islatzen dute; esaterako, 1992 eta 2020 artean hirukoiztu egin da goi mailako ikasketak dituzten
|
pertsonen
ehunekoa 25 urteko biztanleriaren artean,% 12,8tik% 39,7ra (Ministerio de Educacion y Formacion Profesional, 2021: 106).
|