|
2004
|
|
|
Batetik, irakurketa ilunean esan dugun moduan, produktibitatearen arrazionaltasunean txertatzen ditu langileen gogoak. Bestetik, ordea,
|
pertsonen
autonomia esparru batzuk zabaltzen ditu, mugatuak eta produktibitatearen zerbitzura; baina hauxe pentsa liteke: esparru horiek zabaltzeak prozesudemokratikoen aldeko birusak sartzen dituela enpresa munduan.
|
|
2008
|
|
|
Instituzio bakoitzari dagokion arloa zehaztu dute hitzarmenean. Hala, Pastorrek azaldu bezala, pertsonen mendekotasunarekin lotutako gaiak Jaurlaritzak arautuko ditu eta
|
pertsonen
autonomiarekin lotutakoak udalen esku egongo dira. Zerbitzu horiek garatzeko, instituzioek behar besteko aurrekontua izatea adostu dute; horren xedea udalen lana bermatzea da, finantzaketaren alorrean zailtasun asko dituztenak dira eta.
|
|
2009
|
|
|
Companionable ekimenean ikertutako teknika horiei guztiei esker, adineko
|
pertsonen
autonomia areagotu daiteke, eta beren etxeetan denbora luzeagoan bizi daitezke beren kabuz. Ikerketa Zientifikoen Zentroak (CIS) egindako inkesta baten arabera, Espainian 65 urte baino gehiagoko pertsonen% 80k baino gehiagok nahiago dute beren etxeetan bizitzen jarraitu, nahiz eta horretarako laguntza behar izan.
|
|
|
Bioetikako Komiteen lehendabiziko batzorde sustatzaileak 1992an sortu ziren EAEn. Jarrera paternalista oso barneratuta zegoen osasun lanbideetan eta
|
pertsonen
autonomia eta erabakitzeko eskubidea bezalako kontuak asko garatu ziren gizartean, baina osasun arloetan ez zegoen aurrerapenik. Gure alorreko pentsalari handiek, mundu anglosaxoitik zetozen pentsamendu korronteek eraginda, gizartearekin batera gai horietan aurrera egiteko diziplina sortzeko eta gaixoarekiko harremana aldatzeko beharra planteatu zuten.
|
|
2010
|
|
|
Programa horien helburua da epaileek emandako epaien arabera, ospitaleratzea ez diren neurriak betearaztea, eta adingabeko horiekin lan egiten duten profesionalak gaitzea. Ezgaitasuna duten pertsonentzako ekintza planak 2.163.000 euro jasoko ditu, eta horiekin batera, gizartean esku hartzeko proiektuak finantzatuko dira, ezgaitasuna duten
|
pertsonen
autonomia bultzatzeko. 601.000 euro arbitraje sistemako ekintzetarako izanen dira, eta zenbateko bereko beste bat zeinuen hizkuntza eta ahozko komunikazioa sustatzeko ekimenetarako.
|
|
|
Lan praktikoak ikasten, aisialdia betetzen edo heziketa jasotzen edo boluntario gisa lan egiten duten bitartean aktibo izaten laguntzeko modu bat dira. EROSKI CONSUMER aldizkariko Adinekoen Gidak mendekotasunak dituzten
|
pertsonen
autonomia indartzeko bideak ere ematen ditu, autoestimua hobetzen laguntzen duen praktika.
|
|
|
Down sindromea duten
|
pertsonen
autonomia
|
|
2011
|
|
|
Eroski Fundazioak eta Down Españak nabarmendu dute faktore horietan jardun daitekeela. “Janari dibertigarria! ” proiektuan jolas interaktiboa sartzen da, eta ingurumen faktore horietan eragiten du, Down en sindromea duten
|
pertsonen
autonomia eta beren bizitzari eragiten dioten funtsezko gaiei buruz erabakitzeko eskubidea errespetatuta, besteak beste, osasunari dagokionez. Programa ludikoak aukera emango die Down sindromea duten gazteei ohitura osasungarriak hartzen lagunduko dien tailer bat egiteko.
|
|
2012
|
|
|
Mendekotasunarekiko arreta Mendeko pertsonei hainbat prestazio emateko, 2007ko azaroaren 30ean, mendekotasun egoeran dauden
|
pertsonen
autonomia pertsonala eta arreta sustatzeko Legea abian jarri zen. Horri buruzko informazioa zabaltzeko, adibidez, www.jcyl.es web orrira (Gaztela eta Leongo Junta) jo dezakezu, eta bilatzailean dependencia terminoa sartu.
|
|
|
Horiei esker, bizitza independenteko eta autonomiako espazioak zabaltzen dira, eta horrek pertsonen bizitza aberasten du. Bizitza independenteko programak ezgaitasuna duten pertsonentzat Bizitza independenterako trantsizio programak ezgaitasuna duten
|
pertsonen
autonomia bultzatzeko sortu ziren. Askotan, familien beldurrak ez du bat egiten ibilbide berri hau hasteko berezko desioarekin, eta, beraz, erakundeen laguntza izaten dute bizi proiektu honi forma emateko.
|
|
|
Slavoj Zizekek hainbatean errepikatu duen moduan, halako sinesmen tinkoak kontsumo globalizatuko munduan txiro eta zapalduen kontuak dira, fededunak direnez ere fanatikoak izatearen ospea kargatu behar duten behartsuenak. Munduaren oparoaldean, berriz, ebaluazio orokor negatiboa jasan zuten, 1968aren inguruan,
|
pertsonen
autonomia eta parekotasuna zirela irizpide.
|
|
2013
|
|
|
Baliaturiko bibliografiari dagokionez, protagonismo nagusia eman diet ikerlanak ikuspegi antropologikotik, psikosozialetik, filosofikotik edo juridikotik bideratu dituzten egileen obrei. Ondorioz, proposatzen ditudan eztabaidaren eta hausnarketaren fokua osasun arloko profesionalen arrazoi dominanteetatik aldendu samar dago, nahiz eta zientzia medikoaren tekniken jardunean duten ezinbesteko garrantzia aitortzen diedan gaixotasunedo mendekotasun prozesuetan dauden
|
pertsonen
autonomia printzipioaren zerbitzuan, baina ez diet balio espezifikorik eman hiltzeko prozesuaren zein eutanasiaren inguruko printzipio etikoen eta bizitzaren zentzuaren gaineko eztabaidan.
|
|
|
7 Gizarte berdintasuna errazten du Santosek eta Gangesek «izaera demokratiko bikaina» azpimarratu dute trenbidetik. Bestalde, Espainiako WWFko adituak dio «ekitate sozialaren faktorea dela, gidatzeko baimenik ez duten
|
pertsonen
autonomia bermatzean».
|
|
2015
|
|
|
Herrian beharra ikusi denez eta I. Berdintasun Plana helburu, orain, diagnosi baten lanketa egiten ari dira Sexuen elkarbizitzarako emakume zentroko lantaldearen baitan, 2013ko azaroaz geroztik: " Sexuen araberako desoreka ezabatzeko eta sexuen arteko berdintasuna sustatzeko lan egiten ari gara,
|
pertsonen
autonomia sakondu eta batez ere sexuen arteko bizikidetza hobetzeko", azaldu zuen Yoana Azpitarte berdintasun teknikariak prozesuaren aurkezpenean.
|
|
|
Mendetasun gradu bakoitzean, bi mailabereizten dira,
|
pertsonen
autonomiaren arabera eta behar duten laguntzaren intentsitatearen arabera. Gipuzkoako Foru Aldundiko balioespen organoak emango du pertsona bakoitzaren mendetasun graduari eta mailari buruzko txostena, eta, aldi berean, behar izango dituen laguntzakzehaztuko ditu.
|
|
2017
|
|
|
Ondorioz, esku hartze psikosozialetako programak garatzeko garaian kontuan hartu behar da prozesu migratzaileko zailtasunetan prebenitzeko eta ongizate mailak hobetzeko aldagaiak ezberdinak direla talde batetik bestera. Orokorrean, emaitza horiek adierazte dute ongizatearen ikuspegi ekologiko batetik lan egiteko beharra (Birman et al., 2005), non esku hartze psikosozialak
|
pertsonen
autonomia pertsonal eta soziala garatzeko tresnak eskaini behar baititu, alde batera utzita esku hartze asistentzialak. Era berean, ekintzak taldeetan egitea sustatzen da elkarrekintza soziala indartzeko eta ikerketa honetan aurki daitezkeen ongizatearen fenomeno moderatzaileak errazteko:
|
|
2019
|
|
|
Nagusiena, noski, herritarguztien ongizatea sustatzea da. Sinplea dirudien arren, hau ere, Gizarte Zerbitzuen baitan ematen denbanakako eta familiako esku hartzearen bidez soilik gauzatzea ezinezkoa da, modu horretara, bertanartatuak diren norbanakoen ongizatean eragiteko aukera besterik ez baituzu eta ez, herritar guztienean.Konkretuagora joanez gainera,?
|
pertsonen
autonomia sustatzea; mendetasun, babesgabezi, bazterketazein larrialdi egoerek eragindako beharrizanei aurre hartu eta erantzutea eta gizarteratzea sustatzea, aipatzen da. Aipatutako helburu hauek aurrera eramateko mekanismoen artean, aldiz,, komunitateakGizarte Zerbitzuen esparruan arreta jaso dezaketen gizarte beharrizanei erantzuten parte har dezatensustatzea, bereziki erabiltzaile eta Gizarte Zerbitzuen eremuko erakundeek, banaka, elkartuta parte hardezaten sustatzea.
|
|
|
“Kokapen berriak langabetuen prestakuntza, enpresendako arreta eta hautaketa prozesuak egiteko erraztasunak emanen ditu. Gainera, ordenagailuak dituen gune berri bat izanen du, enplegu tramiteak eta kudeaketak egiten duten
|
pertsonen
autonomia indartzeko balioko duena”. Bulego berria martxan jartzen denean aurretiko hitzordu sistema ezarriko dute.
|
|
2020
|
|
|
Hala, haur gor batek laguntza eskatu du Facebook en bidez. Covid pandemiaren ondorioz maskarak erabiltzeak bizitza zaildu die Espainian milioi bat pertsonari baino gehiagori, Juanek bezala entzumen arazoak dituztenei. Ahozkoa ez den komunikazioa ere zaildu egin du beste egoera batzuetan, eta fonologia klaseetan eta adimen urritasuna duten
|
pertsonen
autonomian eragiten du.
|
|
|
Froga zientifiko sendoek adierazten dute ariketa fisikoa eraginkorra dela gaixotasun kronikoak prebenitu eta tratatzeko. Zenbait kasutan, ariketa fisikoa interbentzio moduaninterbentzio farmakologikoa bezain eraginkorra da, edo are eraginkorragoa, hilkortasuna murrizteko, bizikalitatea, funtzio fisikoa eta psikosoziala areagotzeko eta gaixotasun kronikoak dituzten
|
pertsonen
autonomia hobetzeko [1]. Hala ere, ebidentzia horiez aparte, pazienteen% 50ek baino gutxiagok baino ez dute jaso ariketa fisikoak dakarren onuraren inguruko aholkuren bat euren profesionalen eskutik, eta gutxiengo batek adierazi du noizbait ariketa fisikoa preskribatu diotela [5, 6].
|
|
2023
|
|
|
Elkarrekin Podemos IUko ahaldungai nagusi Miren Etxebestek ere uste du EAE mailako lege bat behar dela eredu berria eraikitzeko, eta horrek «benetako itun bat» eskatzen duela. Adierazi du zerbitzu publikoen ardura dela
|
pertsonen
autonomia ahalik eta gehien luzatzea: «Denek ez dute familia egitura osasuntsu bat edo sostengatuko duen pertsona talde bat.
|
|
|
Izan ere, mugimendu feministak dio zaintzea ez dela emakumeen «obligazioa», kolektibizatu beharreko lana dela. Lanaren banaketa ez ezik, zaintzaren kalitatea bera ere hausnartu beharreko zerbait da, «zainduak diren
|
pertsonen
autonomia, premiak eta eskubideak» kontuan hartu behar dira. Horrez gain, planteatutako sistemaren eta osasun sistema publiko eta kalitatezkoaren lotura ere azpimarratu du:
|
|
|
Dibertsitate funtzionala edo zailtasun soziala duten
|
pertsonen
autonomia sustatzeko baliabide sozialen zentroa izanen da. Otsailaren 13ra arte 2.000 euro jaso nahi ditu mikromezenazgo kanpaina bidez.
|
|
|
Kontratatutako gainerako zortzi pertsonek eremu desberdinetan egingo dituzte beren lanak: tokiko merkataritza dinamizatzeko lanak egingo dituen pertsona bat egongo da, turismoa sustatzeko beste bat, zaurgarritasun egoeran dauden
|
pertsonen
autonomia eta ahalduntzea bultzatzeko laguntza emango duten bi pertsona egongo dira, herritarren parte hartzearen arloan ere pertsona bat kontratatuko dute, beste bat euskara dinamizatzeko, eta, azkenik, informazio geografikoko sistemetan aditua den pertsona bat ere egongo da.
|
|
|
Ekonomia, gizarteeta kultura eskubideak arautu dituen testua da; halako eskubideen artean daude nolabaiteko lan edukia duten gehienak: ...ulua), emakumeak diren langileen babeserako eskubidea (8 artikulua), lanbide orientabiderako eskubidea (9 artikulua), lanbide prestakuntzarako eskubidea (10 artikulua), osasun babeserako eskubidea (11 artikulua), Gizarte Segurantzarako eskubidea (12 artikulua), gizarteeta mediku laguntzarako eskubidea (13 artikulua), gizarte zerbitzuetako onurak izateko eskubidea (14 artikulua), desgaitasuna duten
|
pertsonen
autonomiarako, gizarteratzeko eta komunitate bizitzan parte hartzeko eskubidea, enplegu arrunta lehenetsiz babestutako enpleguaren aurretik (15 artikulua), langile migratzaileen eta horien familien babeserako eta laguntzarako eskubidea (19 artikulua), enpleguaren eta lanbidearen arloan aukeraeta tratu berdintasunerako eskubidea, sexuan oinarritutako bereizkeriarik izan gabe (20 artikulua), enpres...
|
|
|
Oraindik eta garrantzitsuagoa da antipsikotikoak ahalik eta gutxien erabiltzea. Izan ere, oso eragin negatiboa izan dezakete
|
pertsonen
autonomia funtzionalean, bai kognitiboki zein haien mugikortasunean. Ezinbestekoak baldin badira bakarrik erabili behar dira eta ahalik eta denbora epe laburrenean.
|
|
|
Oraindik eta garrantzitsuagoa da antipsikotikoak ahalik eta gutxien erabiltzea. Izan ere, oso eragin negatiboa izan dezakete
|
pertsonen
autonomia funtzionalean, bai kognitiboki zein haien mugikortasunean. Ezinbestekoak baldin badira bakarrik erabili behar dira eta ahalik eta denbora epe laburrenean.
|