|
2002
|
|
|
Beraz, gidariaren nortasuna eta ingurune soziala dirudiena baino garrantzitsuagoa da eskuetan bolante bat duenean. Antsietate, depresio, oldarkortasun, gizarte egokitzapeneko arazo edo delinkuentzia maila handienak dituzten
|
pertsonek
jasaten dituzte arazo gehien gidatzean. Eta depresioa bereziki arriskutsua da, lasaigarriek eta bentzodiazepinek albo ondorioak eragiten baitituzte.
|
|
|
Bat aldizkarian eta bestetan ere askotan neronek azpimarratu izan dudanez, hauxe izaten da Soziolinguistikaren alorrean jantziak ez diren
|
pertsonek
jasan ohi duten lehenengo ezustea: hemen txalotzen eta bultzatzen den" Unibertsitate elebiduna"... ez dela inon aurkitzen!
|
|
2003
|
|
|
Hala, bada, bi kostu hauen arteko aldea dago: batetik, zuzenean eragindako
|
pertsonek
jasaten duten zuzeneko kostua, garapen fisikoa eta mentala geldiarazteko, aukera mugak, osasun arazoak, bizi itxaropen laburra eta heriotza goiztiarra; eta, bestetik, guztiek jasaten duten zeharkako kostua, produktibitatea murrizteko, lan bizitza galduak eta nazioarteko aurrerapen ekonomikoa geldiarazten eta ingurumena hondatzen duten 800 milioi pertsona baino gehiagoren aukerak. Eta hori, adituen iritziz, ezin dugu onartu.
|
|
2004
|
|
|
Ikastaro labur, jardunaldi, bilera, kongresu eta symposium bitartez kriminologiaren ezagutza gizarteko sektore zabalago batengana hedatu nahi dute. EHUk antolatutako udako ikastaroetan parte hartzen dute eta aurtengo udarako hirugarren adineko
|
pertsonek
jasandako tratu txarrei buruzko ikastaro bat dute prest Hurkoa fundazioarekin elkarlanean. Hori baino lehen, martxoaren 26 eta 27an, Globalizazioa eta drogak izenburua duen nazioarteko symposiuma egingo dute.
|
|
2005
|
|
|
Hala eta guztiz ere, argi azaldubeharra dago pertsonekiko jarrera edota tratu ezberdin orok ez dutela zertandiskriminazio egoera baten aurrean aurkitzen garela suposaturik, betiere, tratu edojarrera horrek oinarri objektibo eta zentzuzkoa badu; tesi honek Auzitegi Konstituzionalean du bere jatorria eta argi geratzen da ekintza positiboen kasuan: badirazenbait kasu non
|
pertsonek
jasan behar dituzten kontrako egoerak direla eta, tratuezberdina ematea erabakitzen den, jatorrizko kontrako egoera hori gainditu etaazken finean, berdintasun materiala deitzen dena lortzeko asmoz. Desabantailazkoegoera batetik abiatuz eta soilik giza sektore konkretu baten aldekoak direnpolitika sozialak indarrean jarriz, giza taldeen arteko diferentziak murriztu eta gizataldeen arteko berdintasuna errealagoa izan dadin lan egiten denean instituzio publikoen aldetik, ekintza positiboei buruz hitz egiten ari gara.
|
|
2007
|
|
|
Izan ere, jarduera batean atxikipen tasa apalagoa bada Lurralde Historikoetan, zerga egoitza hor kokatuko luke jarduera honetan diharduen pertsonak. Atxikipen tasa desberdinen eragina, batik bat, mugan kokaturiko
|
pertsonek
jasango lukete. Hori ekiditeko, jarduera ekonomikoko etekinak direnean, ordaintzaileak bere zerga egoitza EAEn baldin badu, dagokion Foru Ogasunean sartuko du dagokion diru kopurua, baina betiere lurralde komuneko atxikipen tasak aplikatuko zaizkio, berdinak izan behar dutelako.
|
|
|
Izan ere, jarduera batean atxikipen tasa apalagoa bada Lurralde Historikoan, zerga egoitza hor kokatuko luke, edonongoa izanda aitortzailea. Atxikipen tasa desberdinen eragina, batik bat, mugan kokaturiko
|
pertsonek
jasango lukete. Honela, jarduera ekonomikoko etekinak direnean, ordaintzaileak bere zerga egoitza Nafarroan baldin badu, dagokion Foru Ogasunean sartuko du dagokion kopurua, baina betiere lurralde komuneko atxikipen tasak aplikatuko dira.
|
|
2008
|
|
|
Espainian miloi 1 2 miloi
|
pertsonek
jasaten dute arazo hau, eta horien artean proportzio handi bat emakumeek egiten dute; halere proportzio hori gizonezkoena baino askoz txikiagoa da.
|
|
|
Lipodistrofiaren jatorria eta arrazoia Lipodistrofia," lipo" (gantza) eta" distrofia" (aldaketa anormala), gorputzeko gantzaren banaketan gertatzen diren aldaketa anormalak dira. Giza immunoeskasiaren birusak (GIB) infektatutako
|
pertsonek
jasan ditzaketen aldaketa horietako batzuk lipohipertrofia dira, hau da, gorputzaren zati batzuetan koipe gehiegi metatzea, eta lipoatrofia, gorputzeko beste gune batzuetan gantza galtzea. Lipohipertrofia sabelean, sinuetan eta lepoko aldean kokatzen da, eta koipea lepoaren atzeko aldean eta sorbaldetan metatzen da.
|
|
2009
|
|
|
Aseguru etxe baten eskaintzen artean, bezeroek arreta berezia jartzen diote bidaiako laguntzari, garrantzitsua izaten baita istripu bat edukiz gero, bai ibilgailuari egin dakizkiokeen kalteengatik, bai
|
pertsonek
jasan ditzakeenengatik.
|
|
|
Irabazizko negozioa Maula piramidal bat argitara ateratzen denean, jendeak galdetzen du zer den, nola funtzionatzen duen horrelako enpresa batek, eta nola gerta daitekeen iruzurgileak ez ohartzea iruzurraren ebidentziaz. Duela gutxi arte uste zen horrelako iruzurrak finantza ezagutza gutxiko
|
pertsonek
jasaten zituztela, baina Madoff kasuak, munduko dirutza handienetara eraman duenak, buelta eman dio argudio horri. Enpresaren egitura piramidalak ematen dio izena iruzur mota horri.
|
|
2010
|
|
|
AHT Gelditu! Abiadura Handiko Trenaren aurkako taldeak langilearen heriotza salatu eta makroazpiegitura hauetan lanean ari diren
|
pertsonek
jasaten dituzten baldintzez ohartarazi du.
|
|
|
Irizpena iristen ez bada, Exekutiboak itxaronaldia luzatuko du, ez baitu erreforma hori taldeen adostasunik gabe egingo, lehendakariordeak adierazi duenez. Erretirorako kalkulu aldia handitzeari dagokionez, Salgadok gogorarazi zuen Gobernuak pentsioei buruz egindako dokumentuak gogoeta horren alde egiten zuela, erretiro adinetik gertu lan merkatua uzten duten
|
pertsonek
jasaten duten penalizazioa saihesteko. Orain dela egun batzuk, Lan eta Immigrazio ministro Celestino Corbachok zentzuzkotzat jo zuen erretiroko ordainsaria kalkulatzeko epea 15 urtetik 20 urtera luzatzea pixkanaka.
|
|
2012
|
|
|
Espainiako Bihotzaren Fundazioak (FEC) ohartarazi du deshidratazioak ondorio kaltegarriak dituela errendimendu fisikoan eta mentalean, espainiarren% 36k onartzen baitu egunean gomendatutako baino likido gutxiago kontsumitzen duela (bi litro inguru). Gainera, erakunde horrek nabarmendu du adinekoek, haurrek eta bihotz gutxiegitasuna duten
|
pertsonek
jasaten dutela deshidratazio handiena, bereziki bero boladarik bada. Helduek egarria gutxiago estimulatzen dute, eta horrek ez die uzten likido asko edaten.
|
|
2013
|
|
|
Iraingarria eta paradoxikoa dirudi izaera armamentistikoa duten enpresak unibertsitate publikora gonbidatzea. Gerrak urrun bizi diren
|
pertsonek
jasaten dituzte. Halere, hemen hasten dira, ondoan dauden lantegietan, heriotzaz eta sufrimenduaz aberaten direnak.
|
|
|
Hori dela eta, hainbat adituk eta elkartek diote murrizketek ez dutela horrenbesteko aurrezpena ekarriko. Buruko eritasuna pertsona zaurgarrietan Baliabide ekonomiko gutxiko
|
pertsonek
jasaten dituzte gehien murrizketak, ezin baitira osasun pribatura joan. Eta oso kasu larria da gaixotasun mentalak dituzten paperik gabeko etorkinena, arreta psikiatriko erregularra ere behar baitute (eta ez dute horretarako eskubiderik), bai eta medikazioa ere, kasu askotan ezin baitute erosi behar adina diru ez dutelako.
|
|
|
Iraingarria eta paradoxikoa dirudi izaera armamentistikoa duten enpresak unibertsitate publikora gonbidatzea. Gerrak urrun bizi diren
|
pertsonek
jasaten dituzte. Halere, hemen hasten dira, ondoan dauden lantegietan, heriotzaz eta sufrimenduaz aberaten direnak.
|
|
2014
|
|
|
babylag. Hori ez da ordu zonako aldaketengatik gertatzen, baizik eta gurasoak eta gurasoak bizi diren
|
pertsonek
jasaten duten amets egokia (kantitateari eta kalitateari dagokienez) lortzeko zailtasunei. Loa kentzea eta horren ondorioak Azterketa batek zero eta lau urte bitarteko haurren mila bat amen inkesta egin zuen.
|
|
2015
|
|
|
Lehen motako Hiperoxaluria Primarioa (ingelesez Primary Hyperoxaluria type I edo PH1) gaixotasun arraro kontsideratzen da populazioan dagoen gaixo urritasuna dela eta: milioi bat biztanleko 1
|
pertsonek
jasaten dute. Gainera, herentzia genetikoztransmititzen den gaixotasuna da, konkretuki gaixotasun autosomiko errezesiboa.
|
|
2016
|
|
|
«Min konplexua da, eta, beraz, unitate espezializatu batean aritzeak tratamendua erregogor bihurtzea baino ez du lortzen. Zoster herpes batek eragindako edo hemiplegia duten
|
pertsonek
jasaten duten min herpetigoak ere lehentasuna izan luke, prozesu onkologikoak dituzten pertsonek bezala: minbizi minduaren %20 tratamenduarekiko erresistentea da eta, horregatik, bere deribazioak lehentasuna izan luke.
|
|
|
Gure elikadurak hainbat faktorek eragiten du. Batzuk gure eskualdetik kanpo daude, adibidez, elikadura marketinaren boterea edo gehiegizko pisua duten
|
pertsonek
jasaten duten diskriminazioa edo estigma dieta ohituretan duen eragina. Edonola ere, oso litekeena da elikadura arloko heziketa egokirik ez izateak eragin nabarmena izatea haurdunei buruzko erabaki dietetikoetan.
|
|
2020
|
|
|
Horrenbestez, zaila izango da eraginari buruzko datu errealak izatea. Elkarteen ohartarazpenek balio dezatela arreta jarri eta neurriak hartzeko, LGTBIQ kolektiboko
|
pertsonek
jasan ditzaketen ondorio kaltegarriak leuntzeko helburuz.
|
|
|
Musuak, laztanak eta besarkadak ematea edo jasotzea da gizakiok sentimenduak, afektuak, zainketak eta segurtasuna bideratzeko dugun modua, batez ere tentsio eta ziurgabetasun egoeretan, eta horiek ematerik ez izatea arazo afektibo garrantzitsu bat sortzen ari da herritarren artean. “Kontsultan, zenbait pertsonaren ezegonkortasun emozionala eta portaera asaldurak ikusten ari gara; estres hori are gehiago areagotzen da gaixorik dagoen senideari fisikoki laguntzeko aukerarik ez duten
|
pertsonek
jasaten duten sufrimenduarekin eta tristurarekin, edo heriotzagatik familiari agur esateko aukerarik ere ez duten pertsonek jasaten duten estresarekin, duelu patologikoak (duelu egoeran bizitzea) eta estres egoera traumatikoarekin agertzen laguntzen duten egoerekin”, azaldu du psikologo nagusiak. Larrurik ez izateak fakturatuko digu?
|
|
|
Musuak, laztanak eta besarkadak ematea edo jasotzea da gizakiok sentimenduak, afektuak, zainketak eta segurtasuna bideratzeko dugun modua, batez ere tentsio eta ziurgabetasun egoeretan, eta horiek ematerik ez izatea arazo afektibo garrantzitsu bat sortzen ari da herritarren artean. “Kontsultan, zenbait pertsonaren ezegonkortasun emozionala eta portaera asaldurak ikusten ari gara; estres hori are gehiago areagotzen da gaixorik dagoen senideari fisikoki laguntzeko aukerarik ez duten pertsonek jasaten duten sufrimenduarekin eta tristurarekin, edo heriotzagatik familiari agur esateko aukerarik ere ez duten
|
pertsonek
jasaten duten estresarekin, duelu patologikoak (duelu egoeran bizitzea) eta estres egoera traumatikoarekin agertzen laguntzen duten egoerekin”, azaldu du psikologo nagusiak. Larrurik ez izateak fakturatuko digu?
|
|
2021
|
|
|
198 bis ETAk mehatxatutako
|
pertsonek
jasan duten bidegabekeriari buruzko txostena (19902011). Deustuko Unibertsitateko Pedro Arrupe Giza Eskubideen Institutua, Eusko Jaurlaritzaren Bakegintza eta Bizikidetzarako Idazkaritza, 2016 populazioari Euskal Herriko bizitzan eta Euskadiko proiektu politiko askatzaile eta kolektiboan integratzeko.
|
|
2022
|
|
|
Bi ildo narratibo ditu kontakizunak: batetik, gizarteko talde eta joera nagusietatik at lerratzen diren
|
pertsonek
jasaten duten mespretxua; eta, bestetik, pertsona horiek askatasun osoz loratzeko izan ohi dituzten komeriak. Baina mezua itxaropenezkoa da:
|
|
|
Esparru horretan, Pedro Arrupe Giza Eskubideen Institutuak txosten hauek egin ditu lehenago: ETAk mehatxatutako
|
pertsonek
jasandako injustiziari buruzko txostena() (2016ko martxoa); Unibertsitateko kideek terrorismoari eta giza eskubideen urraketei buruz dituzten ezagutzak eta diskurtsoak Euskadin (2017ko uztaila); Espetxetik urruntzeko politikak presoen familietan duen eraginari buruzko txostena (2017ko azaroa); Jazarpen indarkeria jasan zuten zinegotziek jasandako bidegabekeriari buruzko txostena() (2019ko uztaila... Sailburu honek Pedro Arrupe Giza Eskubideen Institutuaren planteamendua, metodologia, zehaztasun akademikoa eta ekarpena aitortu eta baloratu nahi ditu, bai eta eskubideen urraketak ikusarazteko eta haien defentsa eta babesa aldarrikatzeko egiten duen lana ere.
|
|
|
Jarduketa horren bidez, familiek eta, batez ere, emakumeek eta desgaitasuna duten
|
pertsonek
jasaten duten pobrezia zirkulua hautsi nahi da, haien ahalduntze sozioekonomikoa sustatuz, higieneari eta saneamenduari buruzko gaietan sentsibilizazioa areagotuz, bai eta haien parte hartze aktiboa, jarraipena eta, batzuetan, eraikuntzako jarduera guztietan partaideek izan behar duten lidergoa bultzatuz ere, familiak euren komunitatearen garapenaren bultzatzaile eta protagonista izan daitezen....
|
|
2023
|
|
|
Kanpainaren helburua da «errealitate hori herritar guztiei ezagutaraztea», eta erroldarik gabeko
|
pertsonek
jasaten duten «eskubide urraketa» salatzea. Are, errolda eskuratzeko udalean eskaera formala egiteko erabakia hartu duten pertsonak lagundu nahi dituzte.
|