|
2001
|
|
|
Ezinbestekoa deritzot, nere adiskidea, zuk diozuna barneratzea esan nuen. Honezkero jakin genuke, gu garela mundu honetan inoiz kontzepturik zailenetan aldrebestuenak
|
pertsonatik
pertsonara transmititzeko gai. Baina askotan, badirudi zenbaitek birtute hau ahantzi egiten dutela, eta beste bide bat erabiltzen dute, ziurrenez beste animaliena baino mespreziagarriagoa, indarkeria deitzen dugun hori, hain zuzen ere.
|
|
2002
|
|
|
Infekzio horren ezaugarri nagusia beherako oso garrantzitsua da, eta egun gutxitan desagertzen da berez. Hala ere, infekzioa
|
pertsonatik
pertsonara ere transmititzen da, eta familia bateko kide guztiei eragin diezaieke. Azpimarratu behar da birus horien erresistentzia astez hilabete bitartekoa dela landareen azalean, eta ez dirudi oso argi produktu horietan desinfektatzaileak erabiltzeak partikulak ezabatzea lortzen duenik.
|
|
2003
|
|
|
Dena den,
|
pertsonatik
pertsonara sintomak aldatu egin daitezke (junturetako mina, karranpak, nekea, etab.).
|
|
|
Azkenik, Indiferentea dago, aurrekoaren antzekoa. Transmisioari dagokionez, oso zaila da lepra gaixotasuna kutsatzea, intimitate luze eta etengabea behar baitu (familiako bizitza bezala)
|
pertsonatik
pertsonara pasatzeko. Oso zaila da kutsatzeko une zehatza adieraztea, inkubazio aldi luze eta motelaren ondorioz.
|
|
|
Lan hori ikusita, Ottawako Kanadako Unibertsitateko Earl Brown eta Jason Tetro zientzialariek zehaztu dute ez dagoela birusa azkar aldatuko den zantzurik, eta infekzio arinagoak eragiten dituzten andui mutanteak sortzen direla. Mikroorganismoetan behatutako prozesu bat da, espezieen hesia gainditu eta
|
pertsonatik
pertsonara zabaldu dena. Kaltetutako herrialdeetako ikertzaileak beren lurraldeko birus nagusiaren genoma deszifratzen ari dira; izan ere, aldaketa genetikoei erreparatuta, infekzioa nola eta nondik sartu zen jakin daiteke.
|
|
2004
|
|
|
Teoria horren arabera, besteak beste, kaltetuak familia gutxi batzuetakoak ziren, denak ere oilasko eta hegazti kontsumitzaile handiak. Herrialdeko osasun agintarien ahaleginak infekzio iturria eta
|
pertsonatik
pertsonarako transmisio aukera ezagutzen saiatzera bideratu dira. Giza kasuekin batera, Vietnamgo hegoaldeko A (H5N1) andui berak eragindako hegazti gripearen agerraldia ere deskribatu da 2004ko urtarrilaren hasieran, eta prozesua herrialdeko gainerako probintzietara zabaldu da.
|
|
|
Hori dela eta, aire bidezko transmisio posiblea eta zuzeneko kontaktua ulertzen saiatzen ari dira, batez ere, ahaleginak. Kezka nagusia transmisio hori
|
pertsonatik
pertsonara gertatzen den jakitea da. Bibliografía Crofts J. Avian influenza in Hong Kong.
|
|
|
Elikagaiak transmititzeko bidea baztertua ez dagoen arren, gaur egun ez dirudi oso litekeena denik. Kezka, aldiz,
|
pertsonatik
pertsonarako kutsaduran oinarritzen da.
|
|
|
Osasun Publikoko Zuzendaritza Nagusiak jakinarazi zuenez, ospitalean dagoen gaixo bakarrak “bilakaera ona du”. sukarra,
|
pertsonatik
pertsonara transmititzen ez dena, “Coxiella burnetii” izeneko germen batek eragindako zoonosia da, kutsatutako animaliekin kutsatutako tantatxoak arnastuz lortzen den infekzioa. Horregatik, animaliekin zuzenean lan egiten duten pertsonei eragiten die, hala nola, albaitariei edo nekazaritza eta abeltzaintza sektoreko langileei.
|
|
2005
|
|
|
Horrela gertatzen da gripe arruntarekin; horregatik, urtebeteko txertoa ez da hurrengo urteko txertoa bezalakoa. Hegazti gripearen birusak bere material genetikoa giza gripearen birusarekin berriro konbinatuko ote duen beldur nagusia da, eta
|
pertsonatik
pertsonara transmitituko den birus berri bihurtuko ote den beldur hori ez da oraindik gertatu. Pertsonak kutsatzeko arriskua hain mugatua bada eta pertsonatik pertsonarako transmisio kasurik izan ez bada, alarma justifikatuta dago?
|
|
|
Hegazti gripearen birusak bere material genetikoa giza gripearen birusarekin berriro konbinatuko ote duen beldur nagusia da, eta pertsonatik pertsonara transmitituko den birus berri bihurtuko ote den beldur hori ez da oraindik gertatu. Pertsonak kutsatzeko arriskua hain mugatua bada eta
|
pertsonatik
pertsonarako transmisio kasurik izan ez bada, alarma justifikatuta dago. Prebentzio neurriak bi arrazoirengatik justifikatzen dira:
|
|
|
Neurri horiekin gaixotasunaren hedapena geldiarazi nahi da. Eta mutazioa eta hegazti gripea gertatzen badira,
|
pertsonatik
pertsonara kutsatzen da. Mutazioa gertatzen bada eta birusa etorkizunean pertsonen artean transmititzen bada, lehenbailehen detektatu behar da, txertoa sortzeko (gaur egun urtero giza gripearen aldaera guztiekin egiten den bezala), eta, hala, ez da zabaldu behar.
|
|
2007
|
|
|
EBn hitz egin behar izan duten beste infekzio bat Shigellosis ek eragindakoa izan da. Infekzio horren transmisioa zuzenean
|
pertsonatik
pertsonara edo zeharka gerta daiteke, elikagaien eta uraren bidez. Kasu honetan, inoiz baino gehiago, ezinbestekoa da higiene neurri egokiak izatea azken 10 urteetako beheranzko joerari eusteko. 2005ean, 7.425 kasu atzeman ziren guztira Europako Erkidegoko 26 herrialdetan.
|
|
|
Txertoa hartzeko garaia urria eta azaroa bitartekoa da. Gallardo doktoreak gomendatzen du gripearen denboraldi berriari aurre egitea, kontuan hartuta birusa zuzenean transmititzen dela
|
pertsonatik
pertsonara (eskuen, arnasketaren eta abarren bidez). ), beraz, norbait infektatzen denean, eta eztula saihestu ezin denean, komeni da ahoa eskuaz edo zapi batez babestea germenak inguruko espaziora libreki joan ez daitezen.
|
|
|
kakoa zerbitzu emaileak erakartzeko, interes gehiago daude gordailu edo aurrezki kontu asko baino handiagoak, inbertsio produktu erakargarria izan daiteke, baina kreditu baten bila dabiltzanentzat beste bat irekitzen zaie aukera, ohiko banku sistematik urrun, eta interes berdinak edo txikiagoak. Gainera,
|
pertsonatik
pertsonarako maileguak osagai sozial bat du garrantzitsua, mailegu emaileek jakin baitezakete zertarako den diru hori. Adibidez, Unibertsitateko prestakuntza honako hauekin osatzen dute ikasleek:
|
|
2008
|
|
|
“Orain badakigu zer bilatu behar dugun”, dio Ram Sasisekharan ikasketa zuzendariak eta MITeko irakasleak. Orain arte, birusaren transmisioa oso mugatua izan da
|
pertsonatik
pertsonara. Badirudi goiko arnasbideetako zelulen gainazala inguratzen duten azukre kateetan dagoela gakoa.
|
|
2009
|
|
|
Birusa
|
pertsonatik
pertsonara kutsatu eta agerraldi handiak izan daitezkeela uste du OMEk, eta horregatik 4 fasera pasatzea erabaki du. Indizea 1etik 6ra doa, azken maila horretan gizakien arteko kutsadura efiziente eta etengabea ematen da.
|
|
|
Birusa
|
pertsonatik
pertsonara kutsatu eta agerraldi handiak izan daitezkeela uste du OMEk, eta horregatik 4 fasera pasatzea erabaki du. Indizea 1etik 6ra doa, azken maila horretan gizakien arteko kutsadura efiziente eta etengabea ematen da.
|
|
|
Kontsumoa piztu nahi badugu politika fiskal hedatzaile baten bidez, aukera asko daude kontsumo edo aurrezkirako joera marjinala balioesteko orduan okertzeko. Joera hori aldatu egiten da
|
pertsonatik
pertsonara, bai eta ekonomia egoeren arabera, igurikimenen arabera, etab.
|
|
|
Anne Schuchat CDCetako Arnas Gaixotasunen eta Immunizazioen Zentro Nazionaleko zuzendariak onartu du ez dakiela zein den gaixotasunaren hedadura, “baina beste agentzia batzuekin ikerketa zabala egiteko prozesuan gaude”. Zazpi estatubatuarrei infekzioa eragin dien birusa H1N1 anduiaren aldaera bat da Estatu Batuetako osasun agintariak erne daude
|
pertsonatik
pertsonara transmititutako birusa izan daitekeelako, gaixo batek ere ez duela zerriekin kontakturik izan ziurtatzen baitute. “Gizakitik gizakirako transmisioa gertatzen ari dela uste dugu” esan du Schuchat ek, eta argitu du gaixotasuna animalia horiekin harreman zuzenik izan gabe har daitekeela.
|
|
|
Zerriaren gripea gizakiari transmititzeko modua animalia horiekin zuzenean kontaktuan egotea da. Gizakien arteko transmisioa urtaroko gripearen berdina da, batez ere
|
pertsonatik
pertsonara, ukitua edo doministikua dagoenean. Batzuetan, pertsonak kutsatu egin daitezke gripearen birusak duen zerbait ukitzean eta eskuak ahora edo sudurrera eramatean.
|
|
|
Zerriaren gripea gizakiari transmititzeko modua animalia horiekin zuzenean kontaktuan egotea da. Gizakien arteko transmisioa urtaroko gripearen berdina da, batez ere
|
pertsonatik
pertsonara, ukitua edo doministikua dagoenean. Batzuetan, pertsonak kutsatu egin daitezke gripearen birusak duen zerbait ukitzean eta eskuak ahora edo sudurrera eramatean.
|
|
2010
|
|
|
Eguberriak bizitzeko eta sentitzeko modua, beraz, norberaren gogo aldarteen araberakoa izaten da, aldatu egiten da
|
pertsonatik
pertsonara, eta ez da berdin, adibidez, etxean haurrak edukitzea edo adineko norbaitekin bizitzea.
|
|
|
Gainera,
|
pertsonatik
pertsonara aldatu egiten dira seinaleak, eta baita pertsona berarenak ere, unearen arabera, adibidez, kafe asko hartu badute, edo lehentxeago jan egin badute, edo gau txarra izan badute, seinalea aldatu egiten da. Horrek guztiak zaildu egiten du seinalearen interpretazioa.
|
|
|
Adibide horiei erreparatuz gero, usteen esparruan, antza, denetik egon daitekeela pentsa daiteke. Izan ere, usteak
|
pertsonatik
pertsonara alda daitezke; areago, norbera ere mutur batetik bestera zabuka ibil daiteke. Thomas Reid filosofo eskoziarrak() gogorarazten digun bezala, okerra den uste batetik muturreko beste uste batera igarotzeko gauza gara sarri askotan.
|
|
2011
|
|
|
Ekiñe Saizarrek hirugarren tokia izango du zerrendan eta pertsonak kontuan hartzearen garrantzia azpimarratu du: zubiak eraiki behar dira
|
pertsonatik
pertsonara. Hezkuntza izan du hizpide eta hezkuntza eragileen arteko komunikazio falta hausteko hezkuntza kontseiluaren beharra hartu du ahotan.
|
|
|
Zenbait jendek nasofaringean eraman ohi du germena; beste batzuek, berriz, arnasbide altuetako infekzioak izaten dituzte, eta amigdalotomizatuek eta erretzaileek ere meningokokoak izateko arrisku handia dute. Transmisioa
|
pertsonatik
pertsonarakoa izaten da, airetik; gaixotasun meningokozikoa, berriz, nasofaringeko germenak odol korrontera sartzean sortzen da. Infekzioak bortizki hasten dira, eta, batzuetan, heriotza eragiten dute.
|
|
|
Ernamuina lurrean dago, espora forman, baita animalien eta gizakien hesteetan ere. Hala ere, ez da
|
pertsonatik
pertsonara kutsatzen: ohiko bidea zauri kutsatuak dira.
|
|
2012
|
|
|
7 Auzolana horizontala da;
|
pertsonatik
pertsonara, talde edo elkarteen baitan zein herri mugimendu, instituzio eta enpresa arloko eragileen artean.
|
|
|
6) Auzolana talde lana da; batzuetan eragiletza izan daitekeen moduan, beste batzuetan laguntzaile izatea izango da. 7) Auzolana horizontala da;
|
pertsonatik
pertsonara, talde edo elkarteen baitan zein herri mugimendu, instituzio eta enpresa arloko eragileen artean. 8) Auzolana erabakiak adostea eta zereginak banatzea da, bakoitzari dagokion esparruaren arabera.
|
|
|
Social Cary Movo Movo. Social Car autoak alokatzeko zerbitzua
|
pertsonatik
pertsonara. 2011ko uztailean hasi zen lanean, eta 1.500 auto inguru eta 7.000 gidari baino gehiago ditu.
|
|
2013
|
|
|
Bakterio jatorria duen beherakoa izaten da ohikoena. Bere presentziak higiene falta handia adierazten du eta
|
pertsonatik
pertsonara transmiti daiteke, eskuetatik, uretatik, intsektuetatik edo fekal kutsaduratik. Artikulu honek zehazten du nola saihestu behar den Shigella modu errazean, bakterioa eta kutsatzeko moduak dituzten pertsonek zer neurri hartu behar dituzten.
|
|
|
Diputazio berean Bilduko agintariekin ere solaskide izateko beta izan dugu geroztik. Kasu honetan ere, kritika gazirako arrazoiak,
|
pertsonatik
pertsonarako tratua, eta konplexutasunaren aitorpena, denerako motiboak daude. Denentzat da gaia arantzatsua.
|
|
2014
|
|
|
Musika pertsonaiaz pertsonaia igarotzen da, ehuntzen ditu harremanak, egin eta desegiten ditu, eta azkenean denak hiltzen ditu. Musika da Tetralogia ren inkontzientea; zeren inkontzientea
|
pertsonatik
pertsonara igarotzen da, ehuntzen eta desegiten ditu harremanak, eusten ditu giza subjektuak, pizten ditu, eta hori egiten dizu musikak Tetralogia n. Ideia zail bat da lehenengo aldiz entzuten dugunean, lengoaiak eusten duela subjektua eta ez alderantziz; hitz egiten duzula, hitz egiten duzula uste duzula, eta berez mintzatua zarela.
|
|
2015
|
|
|
Meme hitza grezierazko mimema hitzetik dator, hau da, «imitaziozkoa», eta kultura hedatzeko modu bat da, jendeak memoria sozialak eta ideia kulturalak partekatzeko baliabide bat. Birusen portaera dute,
|
pertsonatik
pertsonara iragaten baitira, azkar batean, ideiak hedatuz. Horregatik, batzuetan, transmisio biraltzat hartzen dira.
|
|
2016
|
|
|
Horietako batzuk aukera seguruagoak esne eta esneki pasteurizatuen kontsumoa, berotu eta prestatzen den janaria, ur edariak edo lata itxi edo botila bateko freskagarriak. Bidaiariaren beherakoa Bidaiariaren beherakoa digestio hodiaren nahastea da, eta beherakoa eta sabeleko kalanbreak. Kasu gehienetan, fenomeno desatseginagoa da
|
pertsonatik
pertsonara erraz zabaltzen dena baino. AEBetako Gaixotasunak Kontrolatzeko eta Prebenitzeko Zentroaren (CDC) arabera, «bidaiarien %30etik %70era, helmugaren eta denboraldiaren arabera».
|
|
2020
|
|
|
Zergatik? Bada, birusa
|
pertsonatik
pertsonara transmititzen delako. Eta saiatu naiz hori esaten, askotan tonua asmatzea kostatu egin bazait ere.
|
|
|
Koronabirus berria
|
pertsonatik
pertsonara ere transmititzen dela frogatu dute, airean eta larruazalean (eskuetan) garraiatutako partikuletan. Aldiz, objektuetan eta gainazaletan ez du luze irauten, eta, beraz, ez da kutsatzen merkataritza produktuen bidez.
|
|
|
Elikaren arabera, norobirusa “mundu osoko gastroenteritis ez bakterianoaren agerraldien %90aren erantzule zuzena da”. Adin guztietako pertsonei eragiten die, eta, batez ere,
|
pertsonatik
pertsonarako kontaktuaren eta elikagai kutsatuen bidez transmititzen da. Bigarren mota hedatuena A hepatitisaren birusa da.
|
|
|
Arriskua erlatiboa da, baina gutxiestea zuhurtziarik gabea litzateke, zalantzarik gabe. COVID nagusiki
|
pertsonatik
pertsonara transmititzen da, eta gaur egun ez dago elikagaien bidez kutsatzen den ebidentziarik, baina badakigu, halaber, SARS CoV produktuak eta objektuak (orgatxoak, apalak, ateak) giro tenperaturan egon daitezkeela denbora jakin batez. Birusa ukituz gero, eskuak ahora, sudurrera edo begietara eramanez gero, gaixotasuna uzkurtu egin daiteke.
|
|
|
Birus berri bat denez, oraindik ez dakigu birus horren gainean, baina badakigu
|
pertsonatik
pertsonara transmititzen dela eta, batez ere, arnas traktuko organoei eragiten diela, elikagaiek transmititutako birus gastrointestinalek ez bezala, hala nola norobirusak eta A hepatitisa. Horregatik, eskuak maiz garbitzeko eta aurpegira eraman beharrik ez izateko (batez ere, ahora, sudurrera eta begietara) entzuten ditugun gomendio guztiak entzun ditugu; keinu hori askotan egiten dugu egunero, konturatu gabe.
|
|
|
Bigarren birusa datuen bidez garraiatzen da. Pantailarik pantaila, ahotik belarrira,
|
pertsonatik
pertsonara, txat taldetik txat taldera. Eta, noski, komunikabide tradizionalagoen bidez, zeinek izugarrizko gaitasuna duten kolpez kolpe errealitatearen burdinari forma emateko.
|
|
2021
|
|
|
Hotzari eta, batez ere, hezetasunari esker, agente infekzioso horietako askok denbora gehiago irauten dute airean, eta horrek kutsatzeko arriskua areagotzen du. “Birus horiek oso kutsagarriak dira
|
pertsonatik
pertsonara, arnas jariakinen bidez, eztulak edo listuak igorritako tantatxoak, eta eskuetan edo kutsatuta egon daitezkeen gainazaletan daudenak. Gutxi aireztatutako lekuetan pilatzeak infekzio horiek areagotzen ditu”, dio Chiner ek.
|
|
|
Baina gero betikoa gertatuko da: ia galdua dagoenean, milioiak gastatuko dituzte berreskuratzeko, baina ezagutza jada galduta egongo da,
|
pertsonatik
pertsonara transmititzen den ofizio bat delako. Hori desagertu egiten da, eta, horrekin batera, baita ezagutzak ere; beraz, hurrengoak ez du horren berri izango.
|
|
2023
|
|
|
Mataza desegiteak, beraz, administrazioan eta administraziotik pentsatutako sistema bat aldatzea dakar,
|
pertsonatik
pertsonara egokituko den sistema bihurtzeko. Aldaketa honek hiru aspektu hartu behar ditu gutxienez bere baitan:
|