|
2002
|
|
|
Autoreak berak esan bezala, obra honetan, heriotzara kondenatua den ekintzaile politiko baten motibo pertsonalak, sufrimendua eta izua deskribatu nahi izan zituen. Lehen
|
pertsonan
dago kontatuta, eta beste euskal ekintzaile politiko bat da protagonista, heriotza zigorra hartu ondoren kondenatik libratzea lortzen duen ekintzailea. Narrazioaren une batean, pertsonaia horrek Cánovas del Castillo hil eta garrotez hiltzera kondenatu zuten Angiolillo anarkista italiarraren nortasuna hartzen du.
|
|
2007
|
|
|
«Aita gelan al dago?» Alemanez kontu guztia da ea zuzenean aitari mintzo al natzaion ala aitari buruz beste norbaitekin mintzo naizen: diferentzia da, perpausean aita bigarren pertsonan ala hirugarren
|
pertsonan
dagoen. Japonieran, aldiz, pertsonaren zenbatgarrengo hori ez da esentziala.
|
|
2012
|
|
|
1945 urteko ohar batek eman dizu atentzioa, lehenengo
|
pertsonan
dauden hitzak irakurri dituzu autoanálisis dioen hitzaren ondoren: –
|
|
|
a) E1 enuntziatuko aditz jokatua hirugarren
|
pertsonan
egonik, E2 enuntziatuko aditz jokatua lehen pertsonan agertzen da, dela lehen pertsona pluralean dela lehen pertsona singularrean:
|
|
|
b) Horrelako adibideak ugarienak dira corpusean, baina alderantzizko hiru adibide ere baditugu; hau da, oinarrizko enuntziatuko aditza lehen
|
pertsonan
egonik, enuntziatu parentetikoko aditza hirugarren pertsonan doana. Horietako bat ekarriko dugu:
|
|
|
c) E1 enuntziatuko aditz jokatua hirugarren
|
pertsonan
egonik, E2ko aditza bigarren pertsonan agertzen da:
|
|
|
Datuek erakusten digutenez, 86 adibidetatik E1 oinarrizko enuntziatuak 67 adibidetan hirugarren pertsona singularra darama, baina, horietatik guztietatik erdiek baino zertxobait gehiagok (34 adibidek) soilik daramate E2 enuntziatuan hirugarren pertsona. Gainerako erdiak, E1 hirugarren
|
pertsonan
egonik ere, lehen pertsona hautatzen baitu dela singularra dela plurala. Hona hemen aldaketak xeheago:
|
|
|
Garbi dago, bada, enuntziatu parentetikoa lehendabiziko
|
pertsonan
egotea dela ohikoena, nahiz eta E1ek hirugarren pertsonako aditza izan. Egia da hirugarren pertsonan ere adibide ugari daudela, baina oro har, adibide horietan ez da aldaketarik gertatzen; hau da, ez da oinarrizko enuntziatua lehen pertsonan egonik, enuntziatu parentetikoan hirugarren pertsona hautatzen (4 adibidetan izan ezik).
|
|
|
Garbi dago, bada, enuntziatu parentetikoa lehendabiziko pertsonan egotea dela ohikoena, nahiz eta E1ek hirugarren pertsonako aditza izan. Egia da hirugarren pertsonan ere adibide ugari daudela, baina oro har, adibide horietan ez da aldaketarik gertatzen; hau da, ez da oinarrizko enuntziatua lehen
|
pertsonan
egonik, enuntziatu parentetikoan hirugarren pertsona hautatzen (4 adibidetan izan ezik).
|
|
|
Datuen arabera, A tipokoetan ez bezala, enuntziatu parentetikoan hirugarren pertsona da nagusi, E1 oinarrizko enuntziatuko adibiderik gehienak ere hirugarren
|
pertsonan
baitaude. Baina horrek zer esan nahi du aldaketarik ez dela gauzatzen?
|
|
|
Aldaketak gertatu gertatzen dira. Oinarrizko enuntziatua hirugarren
|
pertsonan
egonik ere, 14 adibidetan (%31.81) E2 enuntziatu parentetikoak lehen pertsonaren aldeko hautua egin du, dela lehen pertsona singularra (10 adibide), dela lehen pertsona plurala (4 adibide). Gainerakoetan (bigarrenpertsona pluraleko adibidean izan ezik) bere horretan iraun du, hirugarren pertsonan alegia.
|
|
|
Holakoetan (eta ugariak dira corpusean), esatariak berak duen iritzia agertzen da, baina kanpoko zerbaiti (hirugarren
|
pertsonan
dagoen norbaiti edo zerbaiti) buruzko iritzia, hain justu ere.
|
|
|
Hemendik abiatuz, Rossek (1973), teoria bat sortuko du, zein nahi perpausen egiturarik gorenean aditz performatibo bat dagoela aurresuposatuko duena. Aditz honek indikatiboko orainaldiko lehen
|
pertsonan
dagoen komunikazio aditzen batekin egingo du bat: –nik diot?
|
|
2013
|
|
|
* Vizcainoren egunerokoa bidaiaren eskribau nagusiak, Diego de Santiagok, sinatzen badu ere, eta batzuetan Vizcaino hirugarren pertsonan aipatzen bada ere, gehiena pluraleko lehenengo
|
pertsonan
dago kontatua, ziur aski ontziko liburu originalean zegoen bezala, eta Vizcainoren egunerokoaren kopiatzat hartzen da.
|
|
2014
|
|
|
Denok gara natura. Ideia nagusia da, natura gugandik bereizi egiten dugu beti; kanpoan kokatzen dugu... baina natura ez dago hirugarren pertsonan, natura lehen
|
pertsonan
dago. Barnean dago.
|
|
|
Gero liburua imajinatzen hasi zen, bere orrialde, letra eta esaldi guzti guztiekin. Ez zuen sorpresa hartu nobelaren protagonistetako baten izena Elena zela irakurtzean, ez eta konturatu zenean bestea bera baino ezin zitekeela izan; ezta ere, egia esateko, narrazioa hirugarren
|
pertsonan
zegoela ohartu zelarik, halako zerbaitez ohartu bazen behintzat. Alabaina, talde armatuaren inguruko nobela irakurtzen ari zen narratzailea, haur desagertuaren aita alegia, harritu zen horretaz, bai.
|
|
2017
|
|
|
Bi erresumak ez ditu bat egiten, eta Biarnoko jaurreria ere beregain atixkitzen du: batasuna haren
|
pertsonan
dago, ez instituzioetan. Baina Louis XIII semeak 1620an Frantziako tronuari lotuko ditu, haatik ezabatu gabe, barneko autonomia, erakundeak, legedia eta subiraniaren itxura utziz.
|
|
2018
|
|
|
nor, zergatik, zer egoeratan bizi diren eta nola pentsatzen duten. Lehenengo
|
pertsonan
daude nobela horiek. Pausua behintzat bada, aurrera.Toureren saila bost nobela izan ziren:
|
|
2021
|
|
|
Intrigaz irakurtzen dira jarraian gertatzen direnak ere. Negua, elurra eta bakardadea sumatzen badira ere, Janinaren barne munduak harrapatu nau gehien; ahots narratiboa protagonistarena da eta lehenengo
|
pertsonan
egoteak gertutasuna eta indarra ematen dio liburuari. Iluntasun zantzuak txikitu dira eta mundu magikoan murgildu nau irakurle gisa.
|
|
|
Horietan erreferentzia ez zaio subjektuari egiten. Subjektuak 1
|
pertsonan
daude eta erreferentzia 3 pertsonako zerbaiti edo norbaiti egiten zaio, beraz, erreferentzia bidea ez da egokia.
|
|
2022
|
|
|
Musikaria eta letragilea, hitzari lotuta ezagutu du orain artean ere publikoak Alberdi, baina, oraingoan, bere ekarriak prosazko forma hartu duela ñabartu du Lopezek. Kontakizuna lehen
|
pertsonan
dago emana batez ere, eta hari nagusi bat du, bi bidaiak markatzen dutena: lehenik, zinematik etxerako bidean ikusiko du irakurleak 50 urte inguruko emakume bat, «barrukoari bezala kanpokoari» beha, Lopezen hitzetan.
|
|
|
Eta ikusi egin behar zeintzuk diren batzuen oroimen garaiak" nire garaian askoz gehiago irakurtzen zen" esaten denean, eta besteen sasoiak. Ikusi egin behar baita ere nortzuk biltzen dituen hirugarren
|
pertsonan
dagoen aditz inpertsonal horrek. " Ni" bat agian?
|
|
|
" Zerrizainaren etxolan daude, eta kontatzen da, Telemako aitaren bila joan ondoren, itzuli dela eta zerrizainaren txabolan aurkitzen du. Narratzailea Homero da, hirugarren
|
pertsonan
dago eta nik konparazio bat aurkitu dut: " biek egin zuten negar, luze, txoriek umeak kentzen dizkietenean baino gehiago"".
|
|
2023
|
|
|
Egunero ren esperientziaren kontakizuna hirugarren
|
pertsonan
zegoen eraikia jatorrizko testuan, eta lehenengo pertsonara ekarri ditut pasarte batzuk bertsio berri honetan, ni ere tartean bainintzen. Ez da nire esperientzian eta nire oroitzapenetan oinarritutako istorioa, 2010ean elkarrizketatu nituen zazpi lankideen testigantzen bidez eraikitako kontakizuna baizik.
|