|
2012
|
|
|
a) E1 enuntziatuko aditz jokatua hirugarren
|
pertsonan
egonik, E2 enuntziatuko aditz jokatua lehen pertsonan agertzen da, dela lehen pertsona pluralean dela lehen pertsona singularrean:
|
|
|
b) Horrelako adibideak ugarienak dira corpusean, baina alderantzizko hiru adibide ere baditugu; hau da, oinarrizko enuntziatuko aditza lehen
|
pertsonan
egonik, enuntziatu parentetikoko aditza hirugarren pertsonan doana. Horietako bat ekarriko dugu:
|
|
|
c) E1 enuntziatuko aditz jokatua hirugarren
|
pertsonan
egonik, E2ko aditza bigarren pertsonan agertzen da:
|
|
|
Datuek erakusten digutenez, 86 adibidetatik E1 oinarrizko enuntziatuak 67 adibidetan hirugarren pertsona singularra darama, baina, horietatik guztietatik erdiek baino zertxobait gehiagok (34 adibidek) soilik daramate E2 enuntziatuan hirugarren pertsona. Gainerako erdiak, E1 hirugarren
|
pertsonan
egonik ere, lehen pertsona hautatzen baitu dela singularra dela plurala. Hona hemen aldaketak xeheago:
|
|
|
Garbi dago, bada, enuntziatu parentetikoa lehendabiziko
|
pertsonan
egotea dela ohikoena, nahiz eta E1ek hirugarren pertsonako aditza izan. Egia da hirugarren pertsonan ere adibide ugari daudela, baina oro har, adibide horietan ez da aldaketarik gertatzen; hau da, ez da oinarrizko enuntziatua lehen pertsonan egonik, enuntziatu parentetikoan hirugarren pertsona hautatzen (4 adibidetan izan ezik).
|
|
|
Garbi dago, bada, enuntziatu parentetikoa lehendabiziko pertsonan egotea dela ohikoena, nahiz eta E1ek hirugarren pertsonako aditza izan. Egia da hirugarren pertsonan ere adibide ugari daudela, baina oro har, adibide horietan ez da aldaketarik gertatzen; hau da, ez da oinarrizko enuntziatua lehen
|
pertsonan
egonik, enuntziatu parentetikoan hirugarren pertsona hautatzen (4 adibidetan izan ezik).
|
|
|
Datuen arabera, A tipokoetan ez bezala, enuntziatu parentetikoan hirugarren pertsona da nagusi, E1 oinarrizko enuntziatuko adibiderik gehienak ere hirugarren
|
pertsonan
baitaude. Baina horrek zer esan nahi du aldaketarik ez dela gauzatzen?
|
|
|
Aldaketak gertatu gertatzen dira. Oinarrizko enuntziatua hirugarren
|
pertsonan
egonik ere, 14 adibidetan (%31.81) E2 enuntziatu parentetikoak lehen pertsonaren aldeko hautua egin du, dela lehen pertsona singularra (10 adibide), dela lehen pertsona plurala (4 adibide). Gainerakoetan (bigarrenpertsona pluraleko adibidean izan ezik) bere horretan iraun du, hirugarren pertsonan alegia.
|
|
|
Holakoetan (eta ugariak dira corpusean), esatariak berak duen iritzia agertzen da, baina kanpoko zerbaiti (hirugarren
|
pertsonan
dagoen norbaiti edo zerbaiti) buruzko iritzia, hain justu ere.
|
|
|
Hemendik abiatuz, Rossek (1973), teoria bat sortuko du, zein nahi perpausen egiturarik gorenean aditz performatibo bat dagoela aurresuposatuko duena. Aditz honek indikatiboko orainaldiko lehen
|
pertsonan
dagoen komunikazio aditzen batekin egingo du bat: –nik diot?
|