|
2009
|
|
|
1990 urtean homosexualitatea buruko gaitzen zerrendatik atera zen arren, elkarteek gogorarazi dute transexualitatea 1980 urtetik buruko nahasmendutzat hartzen dela. Horrek egoera kontraesangarriak sortzen dituela azaldu du Sarai Montesek, Errespetuz
|
pertsona
transexualen integrazio eta defentsarako euskal elkarteko presidenteak. Protokoloaren arabera, psikiatra batengana joan behar dute, eta buru nahasmendurik ez dutela ondorioztatzen duenean, arazo psikiatriko bat izango balu bezala genero disforia tratatzen dute pertsona hori.
|
|
|
Horrez gain, Espainiako Genero Nortasunaren Legea onartu zen arren,
|
pertsona
transexualen egunerokotasuna asko baldintzatzen duten zertzeladak zehaztu gabe daude oraindik. –Hormonen tratamendua hasi eta urte batera zure gorputza aldatu egin da, baina nortasun agirian ez dute sexua aldatu; horrek lana lortzea ezinezko egiten du?, dio Montesek.
|
|
|
Nafarroan egoera okerragoa da, ordea. Andrea Vegue Transexualidad Navarra Nafarroako transexualen Petra elkarteko presidenteak azaldu duenez, Osasunbidean ez dago protokolo argirik
|
pertsona
transexualen eskariei aurre egiteko, eta ez ditu ebakuntzak estaltzen.
|
|
|
Laneratzeko zailtasuna bereziki handia da transexualen kasuan, Transexualidad Navarra eta Errespetuz elkarteek azpimarratu izan dutenez. . Gay eta lesbianak ezkutuan izan dezakete beren sexu hautua; transexualok ezin gara ikusezinak izan, aldaketa batzuk egin behar ditugulako?, gogorarazi du Sarai Montesek, Errespetuz
|
pertsona
transexualen integrazio eta defentsarako euskal elkarteko presidenteak.
|
|
|
Dagoeneko bukatuta ditugu hiru txosten berezi: terrorismoaren biktimenaz aparte, adingabeek baloreak nola jasotzen dituzten aztertzen duena, eta
|
pertsona
transexualen ingurukoa ere prest ditugu. Eta baditugu hiruzpalau abian daudenak, tartean babesa behar duten adingabeen errealitateari buruzkoa; hori urte amaierarako bukatuko dugu.
|
|
|
Onartu berri duten egitasmoaren bitartez, Osasunbidean adituen batzorde bat eratuko dute
|
pertsona
transexualak artatzeko gida bat osatzeko. Hala, transexualak diren lagunek sexuz aldatzeko eman beharreko medikuntza zein psikologia pausoak zehaztuko dituzte.
|
|
|
Benetan lege berritzailea iruditzen zait
|
pertsona
transexualen tratamenduari dagokionez. Transexualitatea ez dela gaixotasun bat dio legeak, eta hori oso garrantzitsua da guretzat.
|
|
|
Errespetuz ek,
|
pertsona
transexualen aldeko eta haiek gizarteratzeko elkarteak, ontzat jo du Laespadak jakinarazi duen albistea. Hala adierazi du Mirena Ruiz bertako kideak, baina ebakuntza horiek egiten adituak diren kirurgialariak egotearen garrantzia nabarmendu du.
|
|
2012
|
|
|
Bestetik, berezkotzat sentitzen duen generoa nortasun nahasmendu baten ondorioa ez dela frogatu du, eta borondate «zalantzarik gabekoa eta iraunkorra» azaldu. Neurri horren berri eman zuen Gemma Zabaleta Gizarte Gaietarako sailburuak,
|
pertsona
transexualei eskubideak aitortzeko lege egitasmoa onartu ondoren. Gainontzeko herritarren moduko «arreta integral egokia» jasotzeko eskubidea bermatzeko helburua du ekimenak.
|
|
|
Ildo horretan egin dute lege egitasmoa, transexualitatearen definizioa zehazteaz gain, erroldan sexua eta izena aldatzeko baldintzak erraztea Espainiako legearekiko. Osasun arloan sexua aldatzeko tratamenduak legez aldarrikatu ahal izango dituzte Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako
|
pertsona
transexualek, tratamendua zein ebakuntzak eskubide bihurtu nahi baititu Eusko Jaurlaritzak. «Gaur egun martxan dauden zenbait politika eskubide bihurtu nahi ditugu», nabarmendu du Zabaletak.
|
|
|
Lege bihurtzeko bidea hasiko du bertan, eta, ezustekorik ezean, ez dute onartuko urte bukaerara arte edo datorren urtera arte. Adingabekoen arreta Errespetuz,
|
pertsona
transexualen integraziorako eta defentsarako elkartea, baikor agertu da Eusko Jaurlaritzak onartutako testuarekin. «Ekarpenak eskatu zizkigutenean lege egitasmo bat bidali genien, eta bertan egindako ekarpen gehienak aintzat hartu dituzte», azaldu du Sarai Montes Errespetuz eko presidenteak.
|
|
2015
|
|
|
Bide luzea dute egiteko, baina gogotsu eta ilusioz begiratzen diote etorkizunari. Helburu garbi bat dute;
|
pertsona
transexualak, gainerakoak bezalaxe, oztopo eta mugarik gabe, zoriontsu bizi daitezen. Chrysallis Euskal Herria elkarteaAgus eta Abi, bide horretan lanean ari den Chrysallis Euskal Herria elkarteko kide dira, Adingabe Transexualen Familien elkarteko kide, alegia.
|
|
|
Garai hartan, eredu sexual monolitikoan ez zeuden pertsonen kontrako jazarpena burutzen zuten Ameriketako Estatu Batuek, bestelako moduak gutxietsiz eta debekatuz. Testuinguru horretan, heteronormatik ateratzen zirenentzako eta
|
pertsona
transexualentzako elkartze puntu garrantzitsu bihurtu zen Greenwich auzoa. Poliziak askotan egiten zituen sarekadak, urte horretako ekainaren 28an sarekadarik bortitzena gauzatu zuten arte.
|
|
2016
|
|
|
Trans identitateak ez dira
|
pertsona
transexualak bakarrik, badira transgeneroak, trabestiak... Baina denak multzo berean sartu ohi dituzte.
|
|
2018
|
|
|
Transbide sortuko dute,
|
pertsona
transexual, transgenero eta intersexualak hobeki artatzeko
|
|
|
Osasun Departamentuak jarriko du abian Transbide. Diziplinarteko unitate teknikoa izanen da, eta arreta integral eta kalitatezkoa eskainiko die
|
pertsona
transexual, transgenero eta intersexualei.
|
|
2019
|
|
|
Zalantzarik gabe. Jendea
|
pertsona
transexual baten bizitza ezagutzera hurbiltzen denean normalean morbo pixka batekin egiten du. Pertsona horren sufrimenduaren errelatoa espero dute eta, zorionez, nire kasuan ez da horrela izan.
|
|
|
halako jazoera dramatiko eta traumatiko batek, Hernani bezalako herri batean (eta zabaleran, Euskal Herrian), transexualitatearen inguruko sentsibilitatea handitzen duela, kontzientziak astindu agian, eta elkartasun eta progresismoz bete iritzi publikoa. Baina dudak ditudala, horren guztiaren ondoren, kapazak ote garen, benetan, memoria behar bezala jaso eta
|
pertsona
transexualentzat errealki bizigarri eta askeak diren esparru, herri, jendarteak sortzeko; edota, nire susmoak hala dioenez, ez ote dugun, berriro ere, transexualitatea jazoera tragiko batekin lotzen, eta, beraz, arriskutsua, iluna eta isilik mantendu behar den zerbaitekin. Eta hori bera ikertu nahiko nukeela hamar urteren ostean.
|
|
|
Guztien artean Aimarren bizitza eta heriotzaren erretratu eta memoria osatzeaz gain,
|
pertsona
transexualek gainditu beharreko oztopo ikusgarri zein ikusezinak marrazten dira, gure gizartearen transfobia aitortu zein aitortu gabeak, azken batean. Erreportaje bizi, zintzo eta sakona eskaintzen zaigu, hortaz, guztioi zer pentsatua eman ligukeena.
|
|
|
Eta gero beste gauza bat gertatzen zitzaiguna, nik uste dut, egun dauden ez erreferente, ez erreferentziak, ez genituela orduan, ez zeudela. Ez soilik
|
pertsona
transexual erreferenteak, eske ez zeuden ezta Genero Unitateak, ezta diskurtso sozialik honen inguruan?.
|
|
|
Hala bukatu du: . Azkenean, zuk ez badaukazu zure egunerokoan
|
pertsona
transexual bat, gizarteak berak eramaten zaitu erraztasun batera, mundu guztiak egiten duen hori egitera, eta transexualitatearen inguruko ezer ez planteatzera?.
|
|
|
" Ez gara herrialde berdinekoak, baina egoerak berdinak dira". " Kolonbian
|
pertsona
transexualek izena aldatzeko aukera dute, Gizarte Segurantzak tratamendua ordaintzen die, eta pertsona homosexualak ezkondu daitezke. Baina diskriminazioa oso handia da.
|
|
|
Txikitan, aitak amari egiten zizkion erasoen lekuko izan zen eta bere lehen harremanetan ere tratu txar psikologikoak jasan zituen. Hori gainditu eta aurrerago, emakumeekin, gizonekin eta
|
pertsona
transexual eta transgeneroekin izaten zituen harremanak, eta oso kritikoa zen ‘bisexualitate’ nozioarekin, bitartasuna mantentzeko balio baitu, bere ustez. Tarteka bikote harreman iraunkorrak bazituen ere, sexualitatea partekatzen zuen maiz lagun eta ezagunekin.
|
|
2020
|
|
|
Formakuntza ere garrantzitsua da, arlo guztietan. Osasun arloan, esaterako, diskriminazio asko jasan izan dituzte
|
pertsona
transexualek, askotan profesionalen formakuntza faltagatik. Horrez gain, ikusgarritasuna bermatzea ere garrantzitsua iruditzen zaigu, baina horretarako espazio seguruak behar dira.
|
|
|
8.000 kilometroko bidaia egin dute Otrans erakundeko kide Stacy Velasquezek eta Guatemalako kongresista ohi Sandra Moranek. Lumaltik Herriak elkarteak Euskal Herrira ekarri ditu Guatemalako
|
pertsona
transexualen eskubideen egoerari eta haien defentsari buruz hitz egitera.
|
|
|
Guatemalan
|
pertsona
transexualen eskubideen alde borrokatzen den lehen erakundea al da Otrans?
|
|
|
Ez ote da maila intimora igaro dimentsio publiko eta politikoa erdietsi zituen kasua? Hipotesi horretatik abiatuta, hainbat elkarrizketa egin ditu Minerrek". Liburuan bildu dituen lekukotzekin,"
|
pertsona
transexualek gainditu beharreko oztopo ikusgarri zein ikusezinak marrazten dira, gure gizartearen transfobia aitortu zein aitortu gabeak, azken batean. Erreportaje bizi, zintzo eta sakona eskaintzen zaigu, hortaz, guztioi zer pentsatua eman ligukeena". Segurtasun berme guztiekin ospatuko da ekitaldia.
|
|
|
Ez ote da maila intimora igaro dimentsio publiko eta politikoa erdietsi zituen kasua? Hipotesi horretatik abiatuta, hainbat elkarrizketa egin ditu Minerrek". Liburuan bildu dituen lekukotzekin,"
|
pertsona
transexualek gainditu beharreko oztopo ikusgarri zein ikusezinak marrazten dira, gure gizartearen transfobia aitortu zein aitortu gabeak, azken batean. Erreportaje bizi, zintzo eta sakona eskaintzen zaigu, hortaz, guztioi zer pentsatua eman ligukeena". Segurtasun berme guztiekin ospatuko da ekitaldia.
|
|
2021
|
|
|
Doktrina horrek eragin handia izan du
|
pertsona
transexualak artatzeko protokoloetan. 3/ 2007 legearen ondorioz, Espainiako Estatuan Genero Nortasunaren Nahasteetako Unitateak (GNNU) sortu ziren, tartean Gurutzetako Ospitalekoa (Bizkaia) eta Bideko Ama Birjina Ospitalekoa (Nafarroa).
|
|
|
Araneta bat dator, baina gogora ekarri du
|
pertsona
transexual askok nortasun agirian sexua agertzea eskertzen dutela haien identitatea ezbaian jartzen denean. Ministerioak hirugarren kategoria bat sortzearen aukera baztertu duela argitu du, korapilo juridiko asko sortuko lituzkeelakoan, adibidez, genero indarkeriaren legea aplikatzeko orduan.
|
|
|
Horren proba da Carmen Calvok blokeatu duen zirriborroa PSOEk 2017an aurkeztutakoan oinarritu dela. " Politikariei bost axola zaizkie
|
pertsona
transexualen eskubideak, haien ardura da nor gailentzen den feminismoa kontrolpean hartzeko borrokan", salatu du Bea Severrek.
|
|
|
Horrez gain, behartu egiten gaitu generoaz etengabe ohartzen gaituen modu batez hitz egitera, gizon/ emakume izatera eta ez parekide, lagun. Beste pertsona baten generoa ezagutzera, jakitera edo asumitzera garamatza, horrek
|
pertsona
transexualentzat eta ez binarioentzat ekar ditzakeen arazo guztiekin. Hitanoa kalean ze gutxi erabiltzen den kontuan izanda, pena izango litzateke literaturan hitanistak izatea, feministak beharrean.
|